Діва-воїтелька, жінка-воїн — архетипічний образ, вигадана персонажка, що має королівську кров і володіє сильним характером; займається типово «чоловічою» справою, зазвичай війною (хоча подекуди й ремеслом). Антиподом діви-воїтельки є інша персонажка — безпорадна діва у біді.
Характеристика
За середньовічною літературною традицією діва-воїтелька після втрати незайманості втрачала й бойову силу, перетворюючись на звичайну жінку. Тим не менш, умова дотримання цнотливості не обов'язково зустрічається в фольклорі. Так само не є обов'язковою належність до королівського роду, хоча в класичних прикладах виконуються обидві ці вимоги. У давніх легендах зустрічається мотив сватання до діви-воїтельки, яка погоджується на шлюб лише за умови, що майбутній чоловік переможе її в суто «чоловічих» бойових мистецтвах — при тому виявляючись настільки сильною, що наречений здатен перемогти її лише хитрістю.
Виникнення
Загальноприйнятих гіпотез щодо історії виникнення даного жіночого образу, про його передумови та розвиток не існує. Зафіксовано кілька різних версій походження, а також точок зору про те, наскільки вагомою така концепція була взагалі.
Наприклад, Пеґґі Сендей висуває ідею, що суспільства, в яких домінували ритуали поклоніння Природі, були гіноцентрованими, і що модель такого суспільства можна побачити в давньоскандинавському язичництві та північній віцці (природній магії), які отримали відображення в міфологічних образах північних дів-воїтельок, валькірій. Таким чином, подібні образи дів-воїтельок — пережиток релігійного культу, магічного обряду.
А Ігор Дьяконов при порівняльному аналізі «архаїчних міфів Сходу та Заходу» виділив серед жіночих міфологічних персонажів дві категорії: «Дів-воїтельок» та «матрон»-«матерів/дружин»; перша категорія стосується вікової групи дівчат, які супроводжують юнаків у «чоловічому домі» ( в індоаріїв, гетери в греків тощо) і користуються сексуальною свободою, є пов'язаними з бойовими дружинами. Міфологічні втілення таких соціальних груп — індійські апсари, ірландські сестри Морріґан та інші персонажки, які забирають вбитих з поля бою. За цією версією, образ дів-воїтельок отримується шляхом спогаду про реальних бойових подруг, які супроводжували воїнів у походах.
В світовій літературі (переважно європейській) прослідковується чітка магістральна лінія спадковості подібного сюжету. Амазонки давньогрецьких міфів потрапляють до середньовічного лицарського роману, після чого архетип воскресає вже в ХХ столітті, коли суспільство потребує нового жіночого образу.
Існує відгалуження міфу, що характеризує окрему стадію. Саги про дів-воїтельок складають прикметну особливість середньовічної ісландської літератури. «Якщо в інших літературних традиціях епізодично зустрічаються образи норовливих принцес, яких приборкують наречені, то в ісландській словесності виникає особливий різновид жанру лицарської саги — оповіді про одноосібних володарок своїх країн, які взагалі не бажають чути про шлюб, адже одруження загрожує їм послабленням влади та втратою соціального статусу. Вони не лише категорично відмовляють нареченим, але й принижують їх вербальним та фізичним штибом. В лицарських сагах для таких героїнь особливе позначення — meykongr, „діва-володарка“, самі ж вони знаменно іменують себе „королем“ (kongr), але не „королевою“ (dróttning)».
Сучасність
До масової культури стереотип воїтельки, що бере активну участь в сюжеті, як вважають, увійшов 1970-их у зв'язку зі сплеском феміністичного руху в західній цивілізації. Публіка почала втомлюватись від типової героїні — пасивної діви у біді, міцно пов'язаної з чоловіком-захисником. Цей штамп вийшов з моди, й творці нового образу знайшли натхнення в давньогрецькій міфології.
Стереотип діви-воїтельки зображає видатну та незалежну жінку, яка прагне досягти власних цілей та позиціонується як антипод типовим гендерним ролям, створеним в межах традиційної патріархальної соціальної моделі. Подібна персонажка фігурує в світах героїчного фентезі або в історичних романах на тему Середньовіччя — тобто в ситуаціях, де є очевидними її фізичні навички. Цей образ може ефективно використовуватися й у творах про сучасний світ, наприклад у фільмах в жанрі girls with guns. На відміну від інших жіночих активних образів — фатальної жінки або дівчини-шибайголови, діва-воїтелька продовжує займатися традиційно чоловічими справами, не втрачаючи жіночності, яка асоціюється зі цнотою. Крім того, в масовій культурі взагалі втрачається ідея середньовічного куртуазного кохання до подібної прекрасної принцеси.
Історичні приклади
Де-факто в реальній історії приклади подібних персонажок є надзвичайно рідкісними. Хоча іноді дворянки супроводжували армію та можливо брали участь в суспільному житті, бій з його насиллям та фізичними навантаженнями вважався непристойною та невідповідною справою для жінок. Історичними прикладами-виключеннями з цього упередження щодо жінок є:
- китайська принцеса Пін'ян, зібрала й очолила власну армію під час повстання. Пізніше її батько став імператором Ґаоцзу.
- йонійська цариця Карійська, супроводжувала Ксеркса в його поході та командувала в Саламінській битві п'ятьма власними суднами. Хоча реальність її подвигів піддається істориками сумнівам, тим не менш, вважається, що саме вона стала приводом до виголошення Ксерксом, що програв, фрази: «Мої чоловіки стали жінками, а жінки — чоловіками».
- спартанка , билася з Пірром під час облоги Лакедемону на чолі загону своїх співвітчизниць.
- британська королева Боудіка.
- британська королева .
- В'єтнамські воїтельки сестри Чинґ, які очолили національно-визвольну війну проти Ханського Китаю 39-43 рр.
- цариця Пальміри Зенобія (араб. Зейнеб), у 268—272 рр. воювала з Римом.
- — псевдопророчиця VII століття, військова очільниця аравійського племені Бану Тамім.
- Етельфледа, дочка .
- цариця Кедару Забібе.
- цариця саків-масагетів Томіріс.
- аравійська цариця Шамсі.
- Жанна д'Арк та її легенда уособлюють приклад поєднання реальних передумов та архетипічних рис. Так, одна з версій приписує їй королівське походження.
- мусульманська принцеса , очільниця народу хауса XV століття в Нігерії.
- Катерина Сфорца очолювала оборону Форлі проти сил Чезаре Борджіа.
- Мудра, монгольська княжна, що перемогла в кількох битвах поспіль племена ойратів, ворогів свого малолітнього вихованця та майбутнього чоловіка Даян-хана.
- Малалай — народна героїня пуштунів, учасниця другої англо-афганської війни, учасниця битви при Майванді (1880 рік)
- — козачка, монахиня з селян, очолила великий загін втікачів та кріпаків Арзамаського уїзду під час селянської війни 1670—1671 рр.
- Надія Дурова — кавалерист-дівиця. На момент втечі до армії була у шлюбі, мала сина (у відповідності до архетипу, зазначені пункти зазвичай «зникають» при белетризації її образу).
- — одна з перших російських жінок-офіцерок, створила перший в історії російської армії жіночий батальйон. Як і Дурова, була одружена.
- Нґо Тхі Тует — бійчиня Народно-визвольної армії Південного В'єтнаму, у 17 років стала тричі героїнею руху Опору.
У міфології
Богині-воїтельки
- Афіна (грецька); Мінерва, Беллона (дав.-рим.)
- Venus Victrix, Венера Переможна (дав.-рим.): Луцій Корнелій Сулла та Гай Юлій Цезар будували храми на честь Venus Victrix, наприклад, на честь перемоги у Фарсалі над Помпеєм.
- Інанна (шумер.); Іштар — один з епітетів — «Воїтелька»
- Анат (західносемт.)
- Аллат (давньоараб.)
- Бадб (ірл.)
- Маха (ірл.)
- Шавушка (шурріт.)
- Анаїта (давньоіран.)
- Дурґа (інд.)
- Фрейя (сканд.)
- Сехмет (єгипетс.)
- Морріган (ірл.)
- Еніо (грець.)
- дружина Вертраґни (іран.). Діва-воїтелька, була символом нагороди за хоробрість, нагороди героям, відправляла душі героїв до раю. Її зображали на коні.
Групи божеств-воїтельок
- валькірії (сканд.)
- фраваші — (іран.), множ., міфічне втілення душі, жіночої статі, знаходяться на небі, закуті в металеві обладунки, вражають нечисту силу.
- амазонки — нація жінок-воїтельок.
Звичайні люди
- античність:
- руські богатирки:
- Степова королева-воїтелька .
- Воїтельки-поліниці: — дружина богатиря Добрині та — дружина богатиря .
- Лата-горка, мати богатиря Сокольника від Іллі Муромця.
- інші:
- Chitrāngadā, одна з дружин Арджуни («Магабгарата»), керує арміями батька.
- Gordafarie («Шах-наме»).
- (ірл.).
- Королева Корделія, донька короля Ліра, водила армії в бій;
- , дружина Локріна, перемогла його в битві й стала королевою (Артуріана).
- [en]
- Богатирка Фатіма Зат аль-Гімме (араб. «Життєпис доблесної Фатіми та оповідь про подвиги її славних пращурів»).
- («сорок дівчат») — в каракалпаків діви-воїтельки, героїні однойменного епосу. Живуть на острові громадою, очолювані мудрою та справедливою дівою Ґулаім та рятують каракалпаків від навали калмицького хана.
- Богатирки в якутських епічних міфах («Олонхо»), наприклад, Дьирибина Дьирилиатта.
- Очи-Бала (алтайський епос).
- Донька Дарґавсара (нартський епос).
У літературі та живописі
Дослідження зазначають, що зображення діви-воїтельки є наскрізним сюжетом і цей літературний та іконографічний образ є розповсюдженим в західній традиції, до того ж вона може бути і меланхолійною, і агресивною. В образотворчому мистецтві образ з'явився починаючи від античності й фігурував до кінця XIX століття, особливого розквіту набуваючи у XVI столітті в літературі та XVII столітті в живописі.
Середньовіччя
- Брунгільд — валькірія, персонажка «Пісні про Нібелунгів», заприсяглася вступити в шлюб лише за того, хто переможе її в битві.
- в лицарських романах:
- — персонажка романів про Роланда.
- («Звільнений Єрусалим», Торквато Тассо):
- Ермінія
- Глорінда — сарацинська воячка, перед самою смертю приймає християнство.
- — цариця Індії, заприсяглася не знімати обладунків, поки не переможе трьох могутніх царів — Ґрадасса, Аґрікана та Карла Великого.
- Ґільдіппа, дружина Одоарда, разом з яким є доблесним та нерозлучним войовничим подружжям.
- в ісландських сагах:
- Флорентія — королева Індії, згодна на шлюб лише з тим, хто пройде випробування ().
- Марморія — королева Греції ().
- Седентіана — героїня «Саги про Сіґурда Мовчазного».
- Розамунда — героїня «Ле о Ланвале» («Пісня про Януале»).
- Інґіґерд — королева, героїня «Саги про Сіґрґарда Сміливого».
- Торнбйорґ — донька шведського короля, героїня «Саги про Грольва, сина Ґаутрека».
- Хуа Мулань — героїня китайської середньовічної літератури.
Відродження
- Бельфебея та Брітомарта в «Королеві фей» Спенсера.
Новий час
- Персонажка поеми «Ломбардці в першому хрестовому поході» (XIX століття) та однойменної ліричної опери Джузеппе Верді за нею.
- Опера Ріхарда Ваґнера «Валькірія».
Сучасна культура
Науково-фантастична та фентезі-література
- Еовін у Толкіна.
- Кітіара Ут-Матар (Dragonlance).
- ().
- Джілсепоні, дівчина-воїтелька (, Роберт Сальваторе).
- Маґура (Перуниця) — «реконструйована» персонажка слов'янської міфології, вигадана ентузіастами слов'янської міфології на основі текстів Велесової книги. Слов'янський псевдо-аналог валькірій.
- Дара в романі «Берсерк» .
- Еліна, графиня Айзендорґ в романі «Час меча» Юрія Нестеренко
- — Дитина Призначення в серії романів «Відьмак» Анджея Сапковського.
- — персонажка трилогії «Спадщина». Дочка королеви ельфів Іміладріс, кур'єрка драконячого яйця;
- Іріалонна в .
- Аннабет — донька Афіни Паллади в серії романів «Персі Джексон» Ріка Ріордана.
- Зима — головна героїня роману «Валькірія» Марії Семенової.
- Ніал — остання напівельфійка, драконяча вершниця, головна героїня трилогії .
- Дубе — розбійниця, член Гільдії вбивць, головна героїня трилогії Лічії Троісі.
- Адгара — головна героїня трилогії Лічії Троісі.
- Макрі — напівлюдина, на чверть ельфиня, на чверть оркиня, чемпіонка серед гладіаторів, часто буває напарницею головного героя циклу .
- — капітанка (надалі — адміралка) військово-космічного флоту Зіркового королівства Мантікора, головна героїня серії книг, написаних Девідом Вебером.
- Брієнна Тарт, Дейнеріс Таргарієн, Ар'я Старк — героїні серії романів «Пісня льоду та полум'я» Джорджа Мартіна.
- Келен Амнелл — головна героїня романів з циклу «Меч Істини» Террі Ґудкайнда.
Кінематограф
- Ксена, принцеса-воїн, протагоністка однойменного телесеріалу.
- — про двох сестер-принцес з планети Вулькара.
- Ґвіневера в фільмі «Король Артур» (2004). Образ навіяний Боудікою.
- Фантаґіро, Тосканська принцеса — персонажка серіалу за мотивами .
- Воррент-офіцерка Еллен Ріплі — головна героїня фільмів «Чужий».
- Лейтенантка Джордан О'Ніл — головна героїня фільму «Солдат Джейн».
- Баффі Саммерс — головна героїня телесеріалу Баффі — переможниця вампірів.
Комікси, мультфільми, відеоігри
- Диво Жінка
- Жінка-Кішка
- Руда Соня
- (Люди Ікс)
- Жінка-Галк
- Принцеса Зельда (The Legend of Zelda)
- Принцеса Кітана (Mortal Kombat)
- Лара Крофт
- Барбарелла
- Кров: Останній вампір
- леді Арібет (Neverwinter Nights)
- Джунко «Джуні» Зейн (Freelancer)
- Зандра (Ронал-варвар)
- Мев-Пісня Тіней (Warcraft3)
- Принцеса Меріда (Хоробра серцем/Відважна)
- Сейлор Мун — всі героїні.
- Клер, Мірія, Тереза та інші клеймори (Клеймор).
- Барса ().
- Сейбер, Райдер, Кастер ((Fate/Stay Night)).
- Мотоко Кусанаґі (Ghost in the Shell).
Див. також
Примітки
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Діва-воїтелька |
- . Архів оригіналу за 20 квітня 2014. Процитовано 19 квітня 2014.
- Дьяконов М. М. Архаические мифы Востока и Запада. с. 89-91 и др.
- Дьяконов М. М. Архаические мифы Востока и Запада. с. 146, 159—160; пор. Dumezil G. Gods of the Ancient Northmen. Berkeley: Los Angeles: L., 1973, с. 42; Ellis-Davidson H. The Viking road to Byzantium. Cambridge., 1972, с. 65
- . Архів оригіналу за 19 квітня 2014. Процитовано 19 квітня 2014.
- . Архів оригіналу за 17 травня 2013. Процитовано 19 квітня 2014.
- Karlyn, Kathleen Rowe. "Scream, Popular Culture, and Feminism's Third Wave: 'I'm Not My Mother'. Genders: Presenting Innovative Work in the Arts, Humanities, and Social Sciences No. 38 (2003).
- . Архів оригіналу за 4 березня 2016. Процитовано 19 квітня 2014.
- Пиотровский М. Б. Саджах // Ислам: энциклопедический словарь / отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, 1991. — 315 с. : ил. — 50 000 экз. — . — С.202
- Краткое сказание об убийстве Мусайлиматы Каззаба[недоступне посилання з листопадаа 2019] — Madrasah2.Ru
- Али-заде, А. А. Саджах // Исламский энциклопедический словарь. — М.: Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. —
- К. Ф. Рашидов. Афганистан: пора становления: репортаж с места событий. М., «Известия», 1983. стр.34
- . Архів оригіналу за 26 червня 2014. Процитовано 19 квітня 2014.
- Нартские амазонки и сарматский «матриархат». Архів оригіналу за 29 листопада 2012. Процитовано 19 квітня 2014.
- Пеллегрино Ф., Полетти Ф. Литературные сюжеты и персонажи в произведениях изобразительного искусства. 2007. С.365-360
Посилання
Література
- Олег Ивик. Женщины-воины. От амазонок до куноити.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Diva voyitelka zhinka voyin arhetipichnij obraz vigadana personazhka sho maye korolivsku krov i volodiye silnim harakterom zajmayetsya tipovo cholovichoyu spravoyu zazvichaj vijnoyu hocha podekudi j remeslom Antipodom divi voyitelki ye insha personazhka bezporadna diva u bidi HarakteristikaZa serednovichnoyu literaturnoyu tradiciyeyu diva voyitelka pislya vtrati nezajmanosti vtrachala j bojovu silu peretvoryuyuchis na zvichajnu zhinku Tim ne mensh umova dotrimannya cnotlivosti ne obov yazkovo zustrichayetsya v folklori Tak samo ne ye obov yazkovoyu nalezhnist do korolivskogo rodu hocha v klasichnih prikladah vikonuyutsya obidvi ci vimogi U davnih legendah zustrichayetsya motiv svatannya do divi voyitelki yaka pogodzhuyetsya na shlyub lishe za umovi sho majbutnij cholovik peremozhe yiyi v suto cholovichih bojovih mistectvah pri tomu viyavlyayuchis nastilki silnoyu sho narechenij zdaten peremogti yiyi lishe hitristyu ViniknennyaZagalnoprijnyatih gipotez shodo istoriyi viniknennya danogo zhinochogo obrazu pro jogo peredumovi ta rozvitok ne isnuye Zafiksovano kilka riznih versij pohodzhennya a takozh tochok zoru pro te naskilki vagomoyu taka koncepciya bula vzagali Franc fon Shtuk Poranena amazonka Napriklad Peggi Sendej visuvaye ideyu sho suspilstva v yakih dominuvali rituali pokloninnya Prirodi buli ginocentrovanimi i sho model takogo suspilstva mozhna pobachiti v davnoskandinavskomu yazichnictvi ta pivnichnij vicci prirodnij magiyi yaki otrimali vidobrazhennya v mifologichnih obrazah pivnichnih div voyitelok valkirij Takim chinom podibni obrazi div voyitelok perezhitok religijnogo kultu magichnogo obryadu A Igor Dyakonov pri porivnyalnomu analizi arhayichnih mifiv Shodu ta Zahodu vidiliv sered zhinochih mifologichnih personazhiv dvi kategoriyi Div voyitelok ta matron materiv druzhin persha kategoriya stosuyetsya vikovoyi grupi divchat yaki suprovodzhuyut yunakiv u cholovichomu domi v indoariyiv geteri v grekiv tosho i koristuyutsya seksualnoyu svobodoyu ye pov yazanimi z bojovimi druzhinami Mifologichni vtilennya takih socialnih grup indijski apsari irlandski sestri Morrigan ta inshi personazhki yaki zabirayut vbitih z polya boyu Za ciyeyu versiyeyu obraz div voyitelok otrimuyetsya shlyahom spogadu pro realnih bojovih podrug yaki suprovodzhuvali voyiniv u pohodah Brungild V svitovij literaturi perevazhno yevropejskij proslidkovuyetsya chitka magistralna liniya spadkovosti podibnogo syuzhetu Amazonki davnogreckih mifiv potraplyayut do serednovichnogo licarskogo romanu pislya chogo arhetip voskresaye vzhe v HH stolitti koli suspilstvo potrebuye novogo zhinochogo obrazu Isnuye vidgaluzhennya mifu sho harakterizuye okremu stadiyu Sagi pro div voyitelok skladayut prikmetnu osoblivist serednovichnoyi islandskoyi literaturi Yaksho v inshih literaturnih tradiciyah epizodichno zustrichayutsya obrazi norovlivih princes yakih priborkuyut narecheni to v islandskij slovesnosti vinikaye osoblivij riznovid zhanru licarskoyi sagi opovidi pro odnoosibnih volodarok svoyih krayin yaki vzagali ne bazhayut chuti pro shlyub adzhe odruzhennya zagrozhuye yim poslablennyam vladi ta vtratoyu socialnogo statusu Voni ne lishe kategorichno vidmovlyayut narechenim ale j prinizhuyut yih verbalnim ta fizichnim shtibom V licarskih sagah dlya takih geroyin osoblive poznachennya meykongr diva volodarka sami zh voni znamenno imenuyut sebe korolem kongr ale ne korolevoyu drottning Suchasnist Do masovoyi kulturi stereotip voyitelki sho bere aktivnu uchast v syuzheti yak vvazhayut uvijshov 1970 ih u zv yazku zi spleskom feministichnogo ruhu v zahidnij civilizaciyi Publika pochala vtomlyuvatis vid tipovoyi geroyini pasivnoyi divi u bidi micno pov yazanoyi z cholovikom zahisnikom Cej shtamp vijshov z modi j tvorci novogo obrazu znajshli nathnennya v davnogreckij mifologiyi Stereotip divi voyitelki zobrazhaye vidatnu ta nezalezhnu zhinku yaka pragne dosyagti vlasnih cilej ta pozicionuyetsya yak antipod tipovim gendernim rolyam stvorenim v mezhah tradicijnoyi patriarhalnoyi socialnoyi modeli Podibna personazhka figuruye v svitah geroyichnogo fentezi abo v istorichnih romanah na temu Serednovichchya tobto v situaciyah de ye ochevidnimi yiyi fizichni navichki Cej obraz mozhe efektivno vikoristovuvatisya j u tvorah pro suchasnij svit napriklad u filmah v zhanri girls with guns Na vidminu vid inshih zhinochih aktivnih obraziv fatalnoyi zhinki abo divchini shibajgolovi diva voyitelka prodovzhuye zajmatisya tradicijno cholovichimi spravami ne vtrachayuchi zhinochnosti yaka asociyuyetsya zi cnotoyu Krim togo v masovij kulturi vzagali vtrachayetsya ideya serednovichnogo kurtuaznogo kohannya do podibnoyi prekrasnoyi princesi Istorichni prikladi Zhanna d Ark kartina E L Svinnerton De fakto v realnij istoriyi prikladi podibnih personazhok ye nadzvichajno ridkisnimi Hocha inodi dvoryanki suprovodzhuvali armiyu ta mozhlivo brali uchast v suspilnomu zhitti bij z jogo nasillyam ta fizichnimi navantazhennyami vvazhavsya nepristojnoyu ta nevidpovidnoyu spravoyu dlya zhinok Istorichnimi prikladami viklyuchennyami z cogo uperedzhennya shodo zhinok ye kitajska princesa Pin yan zibrala j ocholila vlasnu armiyu pid chas povstannya Piznishe yiyi batko stav imperatorom Gaoczu jonijska caricya Karijska suprovodzhuvala Kserksa v jogo pohodi ta komanduvala v Salaminskij bitvi p yatma vlasnimi sudnami Hocha realnist yiyi podvigiv piddayetsya istorikami sumnivam tim ne mensh vvazhayetsya sho same vona stala privodom do vigoloshennya Kserksom sho prograv frazi Moyi choloviki stali zhinkami a zhinki cholovikami spartanka bilasya z Pirrom pid chas oblogi Lakedemonu na choli zagonu svoyih spivvitchiznic britanska koroleva Boudika britanska koroleva V yetnamski voyitelki sestri Ching yaki ocholili nacionalno vizvolnu vijnu proti Hanskogo Kitayu 39 43 rr caricya Palmiri Zenobiya arab Zejneb u 268 272 rr voyuvala z Rimom psevdoprorochicya VII stolittya vijskova ochilnicya aravijskogo plemeni Banu Tamim Etelfleda dochka caricya Kedaru Zabibe caricya sakiv masagetiv Tomiris aravijska caricya Shamsi Zhanna d Ark ta yiyi legenda uosoblyuyut priklad poyednannya realnih peredumov ta arhetipichnih ris Tak odna z versij pripisuye yij korolivske pohodzhennya musulmanska princesa ochilnicya narodu hausa XV stolittya v Nigeriyi Katerina Sforca ocholyuvala oboronu Forli proti sil Chezare Bordzhia Mudra mongolska knyazhna sho peremogla v kilkoh bitvah pospil plemena ojrativ vorogiv svogo malolitnogo vihovancya ta majbutnogo cholovika Dayan hana Malalaj narodna geroyinya pushtuniv uchasnicya drugoyi anglo afganskoyi vijni uchasnicya bitvi pri Majvandi 1880 rik kozachka monahinya z selyan ocholila velikij zagin vtikachiv ta kripakiv Arzamaskogo uyizdu pid chas selyanskoyi vijni 1670 1671 rr Nadiya Durova kavalerist divicya Na moment vtechi do armiyi bula u shlyubi mala sina u vidpovidnosti do arhetipu zaznacheni punkti zazvichaj znikayut pri beletrizaciyi yiyi obrazu odna z pershih rosijskih zhinok oficerok stvorila pershij v istoriyi rosijskoyi armiyi zhinochij bataljon Yak i Durova bula odruzhena Ngo Thi Tuet bijchinya Narodno vizvolnoyi armiyi Pivdennogo V yetnamu u 17 rokiv stala trichi geroyineyu ruhu Oporu U mifologiyiGustav Klimt Afina Pallada Fridrih Avgust fon Kaulbah Alegorichne zobrazhennya Nimechchini u viglyadi divi voyitelki 1914 Ruska bogatirka Nastasya Korolevichna il Sergiya Solomko Bogini voyitelki Afina grecka Minerva Bellona dav rim Venus Victrix Venera Peremozhna dav rim Lucij Kornelij Sulla ta Gaj Yulij Cezar buduvali hrami na chest Venus Victrix napriklad na chest peremogi u Farsali nad Pompeyem Inanna shumer Ishtar odin z epitetiv Voyitelka Anat zahidnosemt Allat davnoarab Badb irl Maha irl Shavushka shurrit Anayita davnoiran Durga ind Frejya skand Sehmet yegipets Morrigan irl Enio grec druzhina Vertragni iran Diva voyitelka bula simvolom nagorodi za horobrist nagorodi geroyam vidpravlyala dushi geroyiv do rayu Yiyi zobrazhali na koni Grupi bozhestv voyitelok valkiriyi skand fravashi iran mnozh mifichne vtilennya dushi zhinochoyi stati znahodyatsya na nebi zakuti v metalevi obladunki vrazhayut nechistu silu amazonki naciya zhinok voyitelok Zvichajni lyudi antichnist Gorga dochka Ojneya Atalanta Garpalika Kamilla v Eneyidi ruski bogatirki Stepova koroleva voyitelka Voyitelki polinici druzhina bogatirya Dobrini ta druzhina bogatirya Lata gorka mati bogatirya Sokolnika vid Illi Muromcya inshi Chitrangada odna z druzhin Ardzhuni Magabgarata keruye armiyami batka Gordafarie Shah name irl Koroleva Kordeliya donka korolya Lira vodila armiyi v bij druzhina Lokrina peremogla jogo v bitvi j stala korolevoyu Arturiana en Bogatirka Fatima Zat al Gimme arab Zhittyepis doblesnoyi Fatimi ta opovid pro podvigi yiyi slavnih prashuriv sorok divchat v karakalpakiv divi voyitelki geroyini odnojmennogo eposu Zhivut na ostrovi gromadoyu ocholyuvani mudroyu ta spravedlivoyu divoyu Gulaim ta ryatuyut karakalpakiv vid navali kalmickogo hana Bogatirki v yakutskih epichnih mifah Olonho napriklad Diribina Diriliatta Ochi Bala altajskij epos Donka Dargavsara nartskij epos U literaturi ta zhivopisiDoslidzhennya zaznachayut sho zobrazhennya divi voyitelki ye naskriznim syuzhetom i cej literaturnij ta ikonografichnij obraz ye rozpovsyudzhenim v zahidnij tradiciyi do togo zh vona mozhe buti i melanholijnoyu i agresivnoyu V obrazotvorchomu mistectvi obraz z yavivsya pochinayuchi vid antichnosti j figuruvav do kincya XIX stolittya osoblivogo rozkvitu nabuvayuchi u XVI stolitti v literaturi ta XVII stolitti v zhivopisi Serednovichchya Hose de Ribera Duel zhinok Brungild valkiriya personazhka Pisni pro Nibelungiv zaprisyaglasya vstupiti v shlyub lishe za togo hto peremozhe yiyi v bitvi v licarskih romanah personazhka romaniv pro Rolanda Zvilnenij Yerusalim Torkvato Tasso Erminiya Glorinda saracinska voyachka pered samoyu smertyu prijmaye hristiyanstvo caricya Indiyi zaprisyaglasya ne znimati obladunkiv poki ne peremozhe troh mogutnih cariv Gradassa Agrikana ta Karla Velikogo Gildippa druzhina Odoarda razom z yakim ye doblesnim ta nerozluchnim vojovnichim podruzhzhyam v islandskih sagah Florentiya koroleva Indiyi zgodna na shlyub lishe z tim hto projde viprobuvannya Marmoriya koroleva Greciyi Sedentiana geroyinya Sagi pro Sigurda Movchaznogo Rozamunda geroyinya Le o Lanvale Pisnya pro Yanuale Ingigerd koroleva geroyinya Sagi pro Sigrgarda Smilivogo Tornbjorg donka shvedskogo korolya geroyinya Sagi pro Grolva sina Gautreka Hua Mulan geroyinya kitajskoyi serednovichnoyi literaturi Vidrodzhennya Belfebeya ta Britomarta v Korolevi fej Spensera Novij chas Personazhka poemi Lombardci v pershomu hrestovomu pohodi XIX stolittya ta odnojmennoyi lirichnoyi operi Dzhuzeppe Verdi za neyu Opera Riharda Vagnera Valkiriya Suchasna kulturaNaukovo fantastichna ta fentezi literatura Eovin u Tolkina Kitiara Ut Matar Dragonlance Dzhilseponi divchina voyitelka Robert Salvatore Magura Perunicya rekonstrujovana personazhka slov yanskoyi mifologiyi vigadana entuziastami slov yanskoyi mifologiyi na osnovi tekstiv Velesovoyi knigi Slov yanskij psevdo analog valkirij Dara v romani Berserk Elina grafinya Ajzendorg v romani Chas mecha Yuriya Nesterenko Ditina Priznachennya v seriyi romaniv Vidmak Andzheya Sapkovskogo personazhka trilogiyi Spadshina Dochka korolevi elfiv Imiladris kur yerka drakonyachogo yajcya Irialonna v Annabet donka Afini Palladi v seriyi romaniv Persi Dzhekson Rika Riordana Zima golovna geroyinya romanu Valkiriya Mariyi Semenovoyi Nial ostannya napivelfijka drakonyacha vershnicya golovna geroyinya trilogiyi Dube rozbijnicya chlen Gildiyi vbivc golovna geroyinya trilogiyi Lichiyi Troisi Adgara golovna geroyinya trilogiyi Lichiyi Troisi Makri napivlyudina na chvert elfinya na chvert orkinya chempionka sered gladiatoriv chasto buvaye naparniceyu golovnogo geroya ciklu kapitanka nadali admiralka vijskovo kosmichnogo flotu Zirkovogo korolivstva Mantikora golovna geroyinya seriyi knig napisanih Devidom Veberom Briyenna Tart Dejneris Targariyen Ar ya Stark geroyini seriyi romaniv Pisnya lodu ta polum ya Dzhordzha Martina Kelen Amnell golovna geroyinya romaniv z ciklu Mech Istini Terri Gudkajnda Kinematograf Ksena princesa voyin protagonistka odnojmennogo teleserialu pro dvoh sester princes z planeti Vulkara Gvinevera v filmi Korol Artur 2004 Obraz naviyanij Boudikoyu Fantagiro Toskanska princesa personazhka serialu za motivami Vorrent oficerka Ellen Ripli golovna geroyinya filmiv Chuzhij Lejtenantka Dzhordan O Nil golovna geroyinya filmu Soldat Dzhejn Baffi Sammers golovna geroyinya teleserialu Baffi peremozhnicya vampiriv Komiksi multfilmi videoigri Divo Zhinka Zhinka Kishka Ruda Sonya Lyudi Iks Zhinka Galk Princesa Zelda The Legend of Zelda Princesa Kitana Mortal Kombat Lara Kroft Barbarella Krov Ostannij vampir ledi Aribet Neverwinter Nights Dzhunko Dzhuni Zejn Freelancer Zandra Ronal varvar Mev Pisnya Tinej Warcraft3 Princesa Merida Horobra sercem Vidvazhna Anime manga ranobe Sejlor Mun vsi geroyini Kler Miriya Tereza ta inshi klejmori Klejmor Barsa Sejber Rajder Kaster Fate Stay Night Motoko Kusanagi Ghost in the Shell Div takozhDiva u bidi Genderni stereotipiPrimitkiVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Diva voyitelka Arhiv originalu za 20 kvitnya 2014 Procitovano 19 kvitnya 2014 Dyakonov M M Arhaicheskie mify Vostoka i Zapada s 89 91 i dr Dyakonov M M Arhaicheskie mify Vostoka i Zapada s 146 159 160 por Dumezil G Gods of the Ancient Northmen Berkeley Los Angeles L 1973 s 42 Ellis Davidson H The Viking road to Byzantium Cambridge 1972 s 65 Arhiv originalu za 19 kvitnya 2014 Procitovano 19 kvitnya 2014 Arhiv originalu za 17 travnya 2013 Procitovano 19 kvitnya 2014 Karlyn Kathleen Rowe Scream Popular Culture and Feminism s Third Wave I m Not My Mother Genders Presenting Innovative Work in the Arts Humanities and Social Sciences No 38 2003 Arhiv originalu za 4 bereznya 2016 Procitovano 19 kvitnya 2014 Piotrovskij M B Sadzhah Islam enciklopedicheskij slovar otv red S M Prozorov M Nauka 1991 315 s il 50 000 ekz ISBN 5 02 016941 2 S 202 Kratkoe skazanie ob ubijstve Musajlimaty Kazzaba nedostupne posilannya z listopadaa 2019 Madrasah2 Ru Ali zade A A Sadzhah Islamskij enciklopedicheskij slovar M Ansar 2007 400 s Zolotoj fond islamskoj mysli 3000 ekz ISBN 5 98443 025 8 K F Rashidov Afganistan pora stanovleniya reportazh s mesta sobytij M Izvestiya 1983 str 34 Arhiv originalu za 26 chervnya 2014 Procitovano 19 kvitnya 2014 Nartskie amazonki i sarmatskij matriarhat Arhiv originalu za 29 listopada 2012 Procitovano 19 kvitnya 2014 Pellegrino F Poletti F Literaturnye syuzhety i personazhi v proizvedeniyah izobrazitelnogo iskusstva 2007 S 365 360PosilannyaLiteraturaOleg Ivik Zhenshiny voiny Ot amazonok do kunoiti