Генералізований тривожний розлад (англ. generalized anxiety disorder, GAD) — психічний розлад, різновид неврозу, що характеризується загальною стійкою тривогою, не пов'язаною з певними об'єктами або ситуаціями. Часто супроводжується скаргами на постійну нервозність, тремтіння, м'язова напругу, пітливість, серцебиття, запаморочення і дискомфорт у ділянці сонячного сплетіння. Нерідко присутній страх хвороби або нещасного випадку, що поширюється на себе і/або близьких, непереносність «невідомості», а також інші різноманітні хвилювання, погані передчуття. У багатьох випадках пов'язаний з хронічним середовищним стресом. Є тенденції до хвилеподібного перебігу розладу і хроніфікації.
Генералізований тривожний розлад | |
---|---|
Спеціальність | психіатрія і психологія |
Препарати | кветіапін[1], дулоксетин[1], пароксетин[1], клоназепам[1], сертралін[1], циталопрам[1], венлафаксин[1], алпразолам[1], есциталопрам[1], прегабалін[1] і дулоксетин[2] |
Класифікація та зовнішні ресурси | |
МКХ-11 | 6B00 |
МКХ-10 | F41.1 |
MeSH | D001007 |
Generalized anxiety disorder у Вікісховищі |
Діагноз
У 9-му перегляді Міжнародного класифікатора хвороб (МКХ) генералізованому тривожному розладу відповідає більш загальний діагноз — тривожний невроз. Згідно із МКХ-10, для діагнозу у хворих мають бути первинні прояви тривоги за період принаймні кілька тижнів поспіль, а зазвичай кілька місяців. Ці ознаки зазвичай охоплюють:
- побоювання (турбота про майбутні невдачі, відчуття хвилювання, труднощі у зосередженні тощо);
- моторну напругу (метушливість, головні болі напруги, тремтіння, неможливість розслабитися);
- вегетативну гіперактивність (пітливість, тахікардія або тахіпное, дискомфорт у ділянці сонячного сплетіння, запаморочення, сухість у роті тощо).
У дітей можуть бути вираженими потреба бути заспокоєними і рецидивні соматичні скарги.
Поява інших симптомів на кілька днів (особливо депресії) не виключає генералізованого тривожного розладу як основного діагнозу, але в цьому випадку симптоми не повинні відповідати повним критеріям , фобійного тривожного розладу, панічного розладу, обсесивно-компульсивного розладу.
Перед встановленням цього діагнозу необхідно попередньо усунути неврастенію.
У декого з пацієнтів з тривожними розладами причиною може бути тиреотоксикоз, тому для диференціальної діагностики бажано визначити рівень гормонів щитоподібної залози (Т3 і Т4) в крові:276. Стан, що нагадує генералізований тривожний розлад, може спостерігатися також при ішемічній хворобі серця, під час інтоксикації деякими лікарськими засобами або, навпаки, швидкому їх скасуванні:398.
Фактори ризику
На думку вчених причинами виникнення генералізованого тривожного розладу може бути як генетична спадковість, так і фактори зовнішнього середовища - соціум, виховання, модель поведінки батьків, та ін. Проте серед цих чинників можна виокремити загальні причини:
- сором'язливий характер, або загальмована поведінка в дитинстві;
- наявність негативних стресових ситуацій та подій;
- в анамнезі у батьків чи родичів є генералізований тривожний розлад;
- якщо людина має певні захворювання, такі як дисфункція щитоподібної залози, або порушення серцевого ритму,
- симптоми тривоги також може посилювати вживання кофеїну, наркотичних речовин та деяких ліків.
Лікування
Під час нетяжкого генералізованого тривожного розладу, користь може принести навчання релаксації, регулярне застосування якої настільки ж ефективно, як приймання анксіолітиків (протитривожних препаратів), проте багатьом хворим не вдається застосовувати її постійно. Заохочує мотивацію навчання релаксації в групі, а декому релаксація вдається краще, якщо вона є частиною вправ йоги:137. Зазначається ефективність при тривожному розладі таких вправ, як абдомінальне дихання, прогресивна м'язова релаксація, прикладна релаксація, наголошується також користь різних модифікацій аутотренінгу.
Хворим, які страждають на гіпервентиляцію, можна допомогти двома способами. Негайна допомога — запропонувати знову вдихнути із пластикового мішка видихнуте повітря, щоб збільшити концентрацію діоксиду вуглецю в альвеолярному повітрі. Це дозволяє також ефективно продемонструвати взаємозв'язок між симптомами тривожного розладу і гіпервентиляцією. Після того, як такий взаємозв'язок стає досить очевидним, хворі можуть практикувати контрольоване дихання — спочатку під наглядом, а потім і вдома:137.
Психотерапія
У багатьох випадках при генералізованому тривожному розладі не потрібно призначати медикаменти — достатньо заходів психотерапії: бесіди з лікарем, в якій дається чітке пояснення будь-яких соматичних симптомів, пов'язаних з тривогою: наприклад, слід пояснити, що прискорене серцебиття — результат перебільшеної, порівняно з нормальною, реакції на стресові події, а не ознака серцевого захворювання. Необхідно допомогти хворим впоратися або змиритися з будь-якою соціальною проблемою, що стосується їх розладу. Вже сама наявність чіткого плану лікування дозволяє знизити тривогу.
Поведінкова терапія
Поведінкова терапія — це терапевтичне втручання, яке ґрунтується на концепції, згідно з якою тривога засвоюється за допомогою класичного обумовлення (наприклад, з огляду на один або більше негативних переживань) і підтримується за допомогою оперантного обумовлення (наприклад, виявляється, що, уникаючи досвіду страху, людина уникає тривоги). Таким чином, поведінкова терапія дозволяє індивідууму заново навчитися умовним реакціям (поведінці) і, таким чином, кинути виклик поведінці, яка стала умовною реакцією на страх і тривогу, і яка раніше викликала подальшу дезадаптивну поведінку.
Когнітивна терапія
Когнітивна терапія (КТ) базується на ідеї, що тривога є результатом дезадаптивних переконань і методів мислення. Таким чином, КТ включає допомогу людям у визначенні більш раціональних способів мислення та заміні неадаптивних моделей мислення (тобто когнітивних спотворень) більш здоровими моделями мислення (наприклад, заміна когнітивних спотворень катастрофічної форми на більш продуктивну модель мислення). Учасники КТ вчаться визначати об’єктивні докази, перевіряти гіпотези та, зрештою, визначати неадаптивні моделі мислення, щоб ці моделі можна було оскаржити та замінити.
Може застосовуватися біологічний зворотний зв'язок.
Оскільки прояви тривожного розладу часто бувають стійкими в силу того, що викликають у хворих неспокій, у таких випадках зазвичай ефективне поєднання навчання релаксації із прийомами когнітивної терапії. Когнітивно-поведінкова терапія є найбільш випробуваним методом серед різних методик психотерапії, що використовуються для лікування тривожних розладів, і одним із найбільш ефективних методів, що перешкоджають виникненню рецидивів тривожної симптоматики.
Ефективна і техніка систематичної десенсибілізації, коли пацієнти створюють живі уявні образи страшних ситуацій, пов'язані з найбільш тривожними для них думками, намагаючись уявити найгірший варіант подій, і утримують ці образи перед уявним поглядом як мінімум 25-30 хвилин, а потім намагаються представити якомога більше альтернатив лякаючому варіанту розвитку ситуації. При регулярному використанні цієї техніки рівень тривоги поступово знижується.
Результати довготривалих спостережень свідчать про помітне зниження споживання транквілізаторів пацієнтами, які раніше їх приймали, в період проспективного спостереження після психотерапевтичного втручання.
Медикаментозна терапія
Призначати ліки при генералізованому тривожному розладі слід вибірково. Вони можуть застосовуватися, зокрема, для того, щоб швидко взяти під контроль симптоми, поки не проявиться ефект менш швидкодіючих заходів. Ліки також можуть знадобитися невеликій частини хворих, стан яких не поліпшився після застосування інших засобів лікування. Існує тенденція занадто часто і занадто надовго призначати ліки при тривожному розладі, якої слід уникати.
Бензодіазепіни
Медикаментозну терапію часто починають із призначення транквілізаторів бензодіазепінового ряду. В амбулаторних умовах використовують гідазепам, тофізопам (грандаксин), в умовах стаціонару — феназепам, діазепам (сибазон), алпразолам, лоразепам та інші. Бензодіазепіни не слід призначати на термін більше кількох тижнів внаслідок ризику розвитку залежності. У практичній діяльності призначаються терміном 2-4 тижні на розсуд лікаря і далі переходять до лікування засобами першої лінії антидепресантами[].
Генералізований тривожний розлад має тенденцію до хронічного перебігу і, як правило, вимагає тривалої терапії. Хоча при короткостроковому лікуванні ефективність бензодіазепінів становить 65-75 % (і їхня терапевтична дія проявляється вже в перший тиждень лікування), при тривалому лікуванні бензодіазепіни малоефективні. Це пов'язано як з виснаженням протитривожної дії, так і з тим, що бензодіазепіни не знімають депресивну симптоматику.
Скасування бензодіазепінів може становити серйозну проблему, що ускладнить перебіг розладу. Хворі зазвичай добре переносять повільне зниження дозування (приблизно на 25 % на тиждень). Слід обирати такий темп зниження дози, який дозволив би уникнути посилення тривоги або синдрому відміни.
Антидепресанти
Терапія антидепресантами цього тривожного розладу є ефективною та безпечною, в основному застосовують пароксетин, сертралін, есциталопрам, венлафаксин, дулоксетин, флуоксетин, додатково можуть використовувати тразодон, мелітор (агомелатин), рідше трициклічні антидепресанти іміпрамін[].
Протиепілептичні засоби
Прегабалін згідно останніх клінічних протоколів і досліджень рекомендується, як засіб комбінованої або монотерапії при даному розладі[].
Анксіолітики
При недостатньому ефекті антидепресантів рекомендують додати протитривожні препарати: буспірон, гідроксизин, атиповий нейролептик кветіапін[].
Снодійні
При незначних порушеннях сну доксиламін, при тяжчих порушеннях — залеплон або зопіклон[].
Посилання
- Опитувальник вираженості тривожності (GAD-7) - Онлайн опитувальник
Див. також
Примітки
- Drug Indications Extracted from FAERS — doi:10.5281/ZENODO.1435999
- Inxight: Drugs Database
- Голубев В.Л., Вейн А.М. Неврологические синдромы. Руководство для врачей. — 5000 прим. — .
- Сапронов Н.С., Масалова О.О. Нейрофизиологические эффекты тиреоидных гормонов // Психофармакология и биологическая наркология. — 2007. — Т. 7, № 2. — С. 1533—1541.
- Байкова И.А., Головач А.А., Терещук Е.И. Клиника и современная терапия тревожных расстройств.
- Внутренние болезни. В 10 книгах. Книга 10. Пер. с англ. — ISBN 5-225-00640-Х, 0-07-100134-4.
- Тривожні розлади - це. mozok.ua (uk-UK) . Процитовано 15 червня 2023.
- Hoyer J., Van , der Heiden C., Portman M. E. (2011). (PDF). Psychiatric Annals. 41 (2): 87—94. Архів оригіналу (PDF) за 4 березня 2016. Процитовано 8 червня 2017.
{{}}
: Cite має пустий невідомий параметр:|1=
() - Городничев А.В. Биологические методы терапии психических расстройств (доказательная медицина — клинической практике). — 1000 екз. — .
- Гельдер М., Гэт Д., Мейо Р. Оксфордское руководство по психиатрии: Пер. с англ. — Т. 1. — 1000 прим. — , 966-7267-73-3.
- Клиническое руководство по психическим расстройствам / Под ред. Д. Барлоу. Перевод с английского под ред. профессора Э.Г. Эйдемиллера. — 3-е изд. — Санкт-Петербург : Питер, 2008. — 912 с. — .
- Погосова Г. В. {{{Заголовок}}}.
- Городничев А.В. Биологические методы терапии психических расстройств: (доказательная медицина--клинической практике). — 1000 екз. — .
Ця стаття потребує додаткових для поліпшення її . (липень 2018) |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Ne plutati z Trivozhnim rozladom osobistosti Generalizovanij trivozhnij rozlad angl generalized anxiety disorder GAD psihichnij rozlad riznovid nevrozu sho harakterizuyetsya zagalnoyu stijkoyu trivogoyu ne pov yazanoyu z pevnimi ob yektami abo situaciyami Chasto suprovodzhuyetsya skargami na postijnu nervoznist tremtinnya m yazova naprugu pitlivist sercebittya zapamorochennya i diskomfort u dilyanci sonyachnogo spletinnya Neridko prisutnij strah hvorobi abo neshasnogo vipadku sho poshiryuyetsya na sebe i abo blizkih neperenosnist nevidomosti a takozh inshi riznomanitni hvilyuvannya pogani peredchuttya U bagatoh vipadkah pov yazanij z hronichnim seredovishnim stresom Ye tendenciyi do hvilepodibnogo perebigu rozladu i hronifikaciyi Generalizovanij trivozhnij rozladSpecialnist psihiatriya i psihologiyaPreparati kvetiapin 1 duloksetin 1 paroksetin 1 klonazepam 1 sertralin 1 citalopram 1 venlafaksin 1 alprazolam 1 escitalopram 1 pregabalin 1 i duloksetin 2 Klasifikaciya ta zovnishni resursiMKH 11 6B00MKH 10 F41 1MeSH D001007 Generalized anxiety disorder u Vikishovishi Migdalepodibni vidileni chervonim mozkovi strukturi pov yazani z trivozhnimi rozladamiDiagnozU 9 mu pereglyadi Mizhnarodnogo klasifikatora hvorob MKH generalizovanomu trivozhnomu rozladu vidpovidaye bilsh zagalnij diagnoz trivozhnij nevroz Zgidno iz MKH 10 dlya diagnozu u hvorih mayut buti pervinni proyavi trivogi za period prinajmni kilka tizhniv pospil a zazvichaj kilka misyaciv Ci oznaki zazvichaj ohoplyuyut poboyuvannya turbota pro majbutni nevdachi vidchuttya hvilyuvannya trudnoshi u zoseredzhenni tosho motornu naprugu metushlivist golovni boli naprugi tremtinnya nemozhlivist rozslabitisya vegetativnu giperaktivnist pitlivist tahikardiya abo tahipnoe diskomfort u dilyanci sonyachnogo spletinnya zapamorochennya suhist u roti tosho U ditej mozhut buti virazhenimi potreba buti zaspokoyenimi i recidivni somatichni skargi Poyava inshih simptomiv na kilka dniv osoblivo depresiyi ne viklyuchaye generalizovanogo trivozhnogo rozladu yak osnovnogo diagnozu ale v comu vipadku simptomi ne povinni vidpovidati povnim kriteriyam fobijnogo trivozhnogo rozladu panichnogo rozladu obsesivno kompulsivnogo rozladu Pered vstanovlennyam cogo diagnozu neobhidno poperedno usunuti nevrasteniyu U dekogo z paciyentiv z trivozhnimi rozladami prichinoyu mozhe buti tireotoksikoz tomu dlya diferencialnoyi diagnostiki bazhano viznachiti riven gormoniv shitopodibnoyi zalozi T3 i T4 v krovi 276 Stan sho nagaduye generalizovanij trivozhnij rozlad mozhe sposterigatisya takozh pri ishemichnij hvorobi sercya pid chas intoksikaciyi deyakimi likarskimi zasobami abo navpaki shvidkomu yih skasuvanni 398 Faktori rizikuNa dumku vchenih prichinami viniknennya generalizovanogo trivozhnogo rozladu mozhe buti yak genetichna spadkovist tak i faktori zovnishnogo seredovisha socium vihovannya model povedinki batkiv ta in Prote sered cih chinnikiv mozhna viokremiti zagalni prichini sorom yazlivij harakter abo zagalmovana povedinka v ditinstvi nayavnist negativnih stresovih situacij ta podij v anamnezi u batkiv chi rodichiv ye generalizovanij trivozhnij rozlad yaksho lyudina maye pevni zahvoryuvannya taki yak disfunkciya shitopodibnoyi zalozi abo porushennya sercevogo ritmu simptomi trivogi takozh mozhe posilyuvati vzhivannya kofeyinu narkotichnih rechovin ta deyakih likiv LikuvannyaPid chas netyazhkogo generalizovanogo trivozhnogo rozladu korist mozhe prinesti navchannya relaksaciyi regulyarne zastosuvannya yakoyi nastilki zh efektivno yak prijmannya anksiolitikiv protitrivozhnih preparativ prote bagatom hvorim ne vdayetsya zastosovuvati yiyi postijno Zaohochuye motivaciyu navchannya relaksaciyi v grupi a dekomu relaksaciya vdayetsya krashe yaksho vona ye chastinoyu vprav jogi 137 Zaznachayetsya efektivnist pri trivozhnomu rozladi takih vprav yak abdominalne dihannya progresivna m yazova relaksaciya prikladna relaksaciya nagoloshuyetsya takozh korist riznih modifikacij autotreningu Hvorim yaki strazhdayut na giperventilyaciyu mozhna dopomogti dvoma sposobami Negajna dopomoga zaproponuvati znovu vdihnuti iz plastikovogo mishka vidihnute povitrya shob zbilshiti koncentraciyu dioksidu vuglecyu v alveolyarnomu povitri Ce dozvolyaye takozh efektivno prodemonstruvati vzayemozv yazok mizh simptomami trivozhnogo rozladu i giperventilyaciyeyu Pislya togo yak takij vzayemozv yazok staye dosit ochevidnim hvori mozhut praktikuvati kontrolovane dihannya spochatku pid naglyadom a potim i vdoma 137 Psihoterapiya U bagatoh vipadkah pri generalizovanomu trivozhnomu rozladi ne potribno priznachati medikamenti dostatno zahodiv psihoterapiyi besidi z likarem v yakij dayetsya chitke poyasnennya bud yakih somatichnih simptomiv pov yazanih z trivogoyu napriklad slid poyasniti sho priskorene sercebittya rezultat perebilshenoyi porivnyano z normalnoyu reakciyi na stresovi podiyi a ne oznaka sercevogo zahvoryuvannya Neobhidno dopomogti hvorim vporatisya abo zmiritisya z bud yakoyu socialnoyu problemoyu sho stosuyetsya yih rozladu Vzhe sama nayavnist chitkogo planu likuvannya dozvolyaye zniziti trivogu Povedinkova terapiya Povedinkova terapiya ce terapevtichne vtruchannya yake gruntuyetsya na koncepciyi zgidno z yakoyu trivoga zasvoyuyetsya za dopomogoyu klasichnogo obumovlennya napriklad z oglyadu na odin abo bilshe negativnih perezhivan i pidtrimuyetsya za dopomogoyu operantnogo obumovlennya napriklad viyavlyayetsya sho unikayuchi dosvidu strahu lyudina unikaye trivogi Takim chinom povedinkova terapiya dozvolyaye individuumu zanovo navchitisya umovnim reakciyam povedinci i takim chinom kinuti viklik povedinci yaka stala umovnoyu reakciyeyu na strah i trivogu i yaka ranishe viklikala podalshu dezadaptivnu povedinku Kognitivna terapiya Kognitivna terapiya KT bazuyetsya na ideyi sho trivoga ye rezultatom dezadaptivnih perekonan i metodiv mislennya Takim chinom KT vklyuchaye dopomogu lyudyam u viznachenni bilsh racionalnih sposobiv mislennya ta zamini neadaptivnih modelej mislennya tobto kognitivnih spotvoren bilsh zdorovimi modelyami mislennya napriklad zamina kognitivnih spotvoren katastrofichnoyi formi na bilsh produktivnu model mislennya Uchasniki KT vchatsya viznachati ob yektivni dokazi pereviryati gipotezi ta zreshtoyu viznachati neadaptivni modeli mislennya shob ci modeli mozhna bulo oskarzhiti ta zaminiti Mozhe zastosovuvatisya biologichnij zvorotnij zv yazok Oskilki proyavi trivozhnogo rozladu chasto buvayut stijkimi v silu togo sho viklikayut u hvorih nespokij u takih vipadkah zazvichaj efektivne poyednannya navchannya relaksaciyi iz prijomami kognitivnoyi terapiyi Kognitivno povedinkova terapiya ye najbilsh viprobuvanim metodom sered riznih metodik psihoterapiyi sho vikoristovuyutsya dlya likuvannya trivozhnih rozladiv i odnim iz najbilsh efektivnih metodiv sho pereshkodzhayut viniknennyu recidiviv trivozhnoyi simptomatiki Efektivna i tehnika sistematichnoyi desensibilizaciyi koli paciyenti stvoryuyut zhivi uyavni obrazi strashnih situacij pov yazani z najbilsh trivozhnimi dlya nih dumkami namagayuchis uyaviti najgirshij variant podij i utrimuyut ci obrazi pered uyavnim poglyadom yak minimum 25 30 hvilin a potim namagayutsya predstaviti yakomoga bilshe alternativ lyakayuchomu variantu rozvitku situaciyi Pri regulyarnomu vikoristanni ciyeyi tehniki riven trivogi postupovo znizhuyetsya Rezultati dovgotrivalih sposterezhen svidchat pro pomitne znizhennya spozhivannya trankvilizatoriv paciyentami yaki ranishe yih prijmali v period prospektivnogo sposterezhennya pislya psihoterapevtichnogo vtruchannya Medikamentozna terapiya Priznachati liki pri generalizovanomu trivozhnomu rozladi slid vibirkovo Voni mozhut zastosovuvatisya zokrema dlya togo shob shvidko vzyati pid kontrol simptomi poki ne proyavitsya efekt mensh shvidkodiyuchih zahodiv Liki takozh mozhut znadobitisya nevelikij chastini hvorih stan yakih ne polipshivsya pislya zastosuvannya inshih zasobiv likuvannya Isnuye tendenciya zanadto chasto i zanadto nadovgo priznachati liki pri trivozhnomu rozladi yakoyi slid unikati Benzodiazepini Medikamentoznu terapiyu chasto pochinayut iz priznachennya trankvilizatoriv benzodiazepinovogo ryadu V ambulatornih umovah vikoristovuyut gidazepam tofizopam grandaksin v umovah stacionaru fenazepam diazepam sibazon alprazolam lorazepam ta inshi Benzodiazepini ne slid priznachati na termin bilshe kilkoh tizhniv vnaslidok riziku rozvitku zalezhnosti U praktichnij diyalnosti priznachayutsya terminom 2 4 tizhni na rozsud likarya i dali perehodyat do likuvannya zasobami pershoyi liniyi antidepresantami dzherelo Generalizovanij trivozhnij rozlad maye tendenciyu do hronichnogo perebigu i yak pravilo vimagaye trivaloyi terapiyi Hocha pri korotkostrokovomu likuvanni efektivnist benzodiazepiniv stanovit 65 75 i yihnya terapevtichna diya proyavlyayetsya vzhe v pershij tizhden likuvannya pri trivalomu likuvanni benzodiazepini maloefektivni Ce pov yazano yak z visnazhennyam protitrivozhnoyi diyi tak i z tim sho benzodiazepini ne znimayut depresivnu simptomatiku Skasuvannya benzodiazepiniv mozhe stanoviti serjoznu problemu sho uskladnit perebig rozladu Hvori zazvichaj dobre perenosyat povilne znizhennya dozuvannya priblizno na 25 na tizhden Slid obirati takij temp znizhennya dozi yakij dozvoliv bi uniknuti posilennya trivogi abo sindromu vidmini Antidepresanti Terapiya antidepresantami cogo trivozhnogo rozladu ye efektivnoyu ta bezpechnoyu v osnovnomu zastosovuyut paroksetin sertralin escitalopram venlafaksin duloksetin fluoksetin dodatkovo mozhut vikoristovuvati trazodon melitor agomelatin ridshe triciklichni antidepresanti imipramin dzherelo Protiepileptichni zasobi Pregabalin zgidno ostannih klinichnih protokoliv i doslidzhen rekomenduyetsya yak zasib kombinovanoyi abo monoterapiyi pri danomu rozladi dzherelo Anksiolitiki Pri nedostatnomu efekti antidepresantiv rekomenduyut dodati protitrivozhni preparati buspiron gidroksizin atipovij nejroleptik kvetiapin dzherelo Snodijni Pri neznachnih porushennyah snu doksilamin pri tyazhchih porushennyah zaleplon abo zopiklon dzherelo PosilannyaOpituvalnik virazhenosti trivozhnosti GAD 7 Onlajn opituvalnikDiv takozhPosttravmatichnij stresovij rozlad Nevroz Trivozhnist Zdorovij sposib zhittyaPrimitkiDrug Indications Extracted from FAERS doi 10 5281 ZENODO 1435999 d Track Q56863002 Inxight Drugs Database d Track Q57664317 Golubev V L Vejn A M Nevrologicheskie sindromy Rukovodstvo dlya vrachej 5000 prim ISBN 5 94501 008 1 Sapronov N S Masalova O O Nejrofiziologicheskie effekty tireoidnyh gormonov Psihofarmakologiya i biologicheskaya narkologiya 2007 T 7 2 S 1533 1541 Bajkova I A Golovach A A Tereshuk E I Klinika i sovremennaya terapiya trevozhnyh rasstrojstv Vnutrennie bolezni V 10 knigah Kniga 10 Per s angl ISBN 5 225 00640 H 0 07 100134 4 Trivozhni rozladi ce mozok ua uk UK Procitovano 15 chervnya 2023 Hoyer J Van der Heiden C Portman M E 2011 PDF Psychiatric Annals 41 2 87 94 Arhiv originalu PDF za 4 bereznya 2016 Procitovano 8 chervnya 2017 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite journal title Shablon Cite journal cite journal a Cite maye pustij nevidomij parametr 1 dovidka Gorodnichev A V Biologicheskie metody terapii psihicheskih rasstrojstv dokazatelnaya medicina klinicheskoj praktike 1000 ekz ISBN 978 5 91579 075 8 Gelder M Get D Mejo R Oksfordskoe rukovodstvo po psihiatrii Per s angl T 1 1000 prim ISBN 966 7267 70 9 966 7267 73 3 Klinicheskoe rukovodstvo po psihicheskim rasstrojstvam Pod red D Barlou Perevod s anglijskogo pod red professora E G Ejdemillera 3 e izd Sankt Peterburg Piter 2008 912 s ISBN 978 5 94723 046 8 Pogosova G V Zagolovok Gorodnichev A V Biologicheskie metody terapii psihicheskih rasstrojstv dokazatelnaya medicina klinicheskoj praktike 1000 ekz ISBN 978 5 91579 075 8 Cya stattya potrebuye dodatkovih posilan na dzherela dlya polipshennya yiyi perevirnosti Bud laska dopomozhit udoskonaliti cyu stattyu dodavshi posilannya na nadijni avtoritetni dzherela Zvernitsya na storinku obgovorennya za poyasnennyami ta dopomozhit vipraviti nedoliki Material bez dzherel mozhe buti piddano sumnivu ta vilucheno lipen 2018