Непоро́чне зача́ття Діви Марії (лат. Immaculata Conceptio Beatae Virginis Mariae) — у християнстві віра в те, що Діва Марія була непорочно зачата; вона не зазнала скверни первородного гріха завдяки заслугам її майбутнього сина Ісуса Христа. Культ непорочності Діви Марії відомий з пізньої античності як східно-християнська традиція. Набув популярності по всій Європі в ранньомодерну добу, в тому числі на українських теренах. 1854 року папа Пій IX затвердив католицький догмат про Непорочне зачаття Діви Марії. Східна православна церква не визнають цього догмату, але не заперечують непорочності Марії. День святкування Непорочного зачаття Марії в римо-католицькій церкві — 8 грудня, за дев'ять місяців до святкування Різдва Марії. У Східній православній церкві свято Зачаття святої Богоматері Анни, коли зачала Пресвяту Богородицю святкується — 9 грудня.
Непорочне зачаття Діви Марії | |
---|---|
Релігійна картина Антоніо де Переда Непорочне зачаття | |
Офіційна назва | Зачаття святої Богоматері Анни, коли зачала Пресвяту Богородицю |
Інші назви | Непорочне Зачаття Пресвятої Богородиці |
Ким святкується | західними християнами |
Дата |
|
Пов'язаний з | Різдво Богородиці |
Непорочне зачаття Діви Марії у Вікісховищі |
В іконографії Непорочна Марія зображується у вигляді діви, яка стоїть у небесах на півмісяці. Також — Непорочне зачаття Марії, Непорочне зачаття Борогодиці тощо.
Історія
Римо-католицька церква
У VII столітті в Східних християнських церквах святкувалось свято «зачаття Анни». Цим виражалася віра в те, що Анна зачала Марію без первородного гріха. У ІХ столітті це свято дійшло до Риму, але вже під назвою «зачаття Марії». У XV столітті воно стало офіційним святом для Римської діоцезії, а в XVIII столітті — для всієї церкви.
В XVII–XVIII століттях культ Непорочного зачаття був поширений на українських теренах як серед католиків, так і православних. Immaculate Conception // The Catholic Encyclopedia. Vol. 7. New York: Robert Appleton Company, 1910.</ref>. У документі стверджувалося, що Діва Марія «в першій миті її зачаття, єдиною в своєму роді благодаттю та привілеєм всемогутнього Бога, зважаючи на заслуги Христа Ісуса Спасителя людського роду, була збережена чистою від всякої скверни первісного гріха» (лат. in primo instanti suae conceptionis fuisse singulari omnipotentis Dei gratia et privilegio, intuitu meritorum Christi Iesu Salvatoris humani generis, ab omni originalis culpae labe praeservatam immunem).
Старокатолики
У середині XIX століття деякі католики, які не змогли прийняти вчення про папську безпомилковість, залишили Римську церкву і сформували Старокатолицьку церкву; їх рух відкидає Непорочне Зачаття.
Східна православна церква
Православні церкви не визнають догмату про Непорочне зачаття, але й не вважають його хибним, оскільки він не заперечує жодної істини християнської віри. Для православних Богородиця також є Непорочною, хоча й не стверджується, що вона є непорочно зачатою.
Східне православ'я ніколи не сприймало конкретних ідей Августина щодо первородного гріха і, як наслідок, не брало участі в подальших подіях, що відбулися в римо-католицькій церкві, включаючи Непорочне Зачаття. Однак східні православні мають соборне вчення з цього приводу. Єрусалимський синод (1672 р.) у своєму шостому указі вчить про існування первородного гріха («спадковий гріх потік до Адамового нащадка; так що кожен, хто народився після плоті, несе цей тягар»), але явно відкинув августинське уявлення про успадкована провина («цим тягарем ми не розуміємо гріха»). Декрет продовжує стверджуючи, що «багато і прабатьків, і пророків, і величезна кількість інших ... особливо Матері Божої Слово, вічно дівочої Марії» пережили «лише те, що Божественна справедливість завдала людині, як покарання за проступок, такий як піт під час пологів, напасті, тілесні хвороби ... і, нарешті, тілесна смерть».
Коли в 1894 р. Папа Лев XIII звернувся до Східної церкви у своїй енцикліці Praeclara gratulationis, Вселенський патріарх Антімос у 1895 р. відповів енциклікою, схваленою Вселенським синодом, у якій він клеймив догмати про Непорочне зачаття та папську безпомилковість як «римські новинки» і закликав римську церкву повернутися до віри ранніх століть. Деякі східні православні дотримуються більш м'якшої позиціх, наприклад, один популярний екуменіст східно-православний єпископ Каллістос Вейр, коментуючи, що «римська догма видається нам не стільки помилковою, скільки зайвою».
Протестантизм
Протестанти в переважній більшості засудили проголошення Ineffabilis Deus як здійснення папської влади, а саму доктрину як безпідставну в Святому Письмі, оскільки вона заперечувала, що всі згрішили, і спиралася на переклад Луки 1:28 (уривок «повної благодаті»), що оригінальна грецька не підтримувала. За винятком деяких лютеран та англікан, більшість протестантів тому вчать, що Марія була грішницею, врятованою завдяки благодаті, як і всі віруючі.
Мартін Лютер виявив стійку відданість Марії, включаючи її безгрішність і святість, і лютерани високо поважають Марію, але Непорочне Зачаття не має статусу догми в рамках лютеранства. Екуменічна лютерансько-католицька заява про святих, Марія, опублікована в 1990 році після семи років вивчення та обговорення, підтверджує, що «католицьке вчення про святих і Марію, як викладено в документах Другого Ватиканського собору, не сприяє ідолопоклонницькій вірі чи практиці і не суперечить євангелії», але визнав, «що лютерани та католики залишалися розділеними, різними поглядами на такі питання, як заклик святих, Непорочне Зачаття та Успіння Марії».
Остаточний звіт англікансько-римо-католицької міжнародної комісії (ARCIC), створеної в 1969 році для подальшого екуменічного прогресу між римо-католицькою церквою та англіканською спільнотою, зафіксував незгоду англіканців з доктриною, хоча англо-католики можуть проводити Непорочну Концепція як необов’язкова побожна віра.
У мистецтві
Не зважаючи на те, що до ХІІІ століття такі теологи як Бернард Клервоський, Бонавентура, Тома Аквінський та орден домініканців були загалом в опозиції до цієї доктрини, в мистецтві римо-католицької церкви є багато зображень на дану тему, починаючи з XV століття Свято Непорочного Зачаття було остаточно встановлене в 1476 р. Папою Сікстом IV, без проголошення його догматом, що полегшило суперечності в суспільстві і дало більше можливостей митцям. Художники XV ст. зіткнулися з проблемою зображення такого абстрактного поняття як Непорочне Зачаття. З опрацювання емблем(зображень) XVI ст. постав іконографічний образ Діви Марії Непорочного Зачаття започаткований Франсіско Пачеко. Пізніше його перейняли Дієго Веласкес та Бартоломео Мурільйо, а згодом саме такий образ розповсюдився в Європі та використовується понині.
Традиційне зображення включало юну дівчину(відображення душі Богородиці), вдягнену в білу туніку і блакитну мантію, оточену сяйвом, довкола голови — 12 зірок в колі, а біля ніг — земна куля та місяць; додатковими були зображення корони, херувимів, а також троянд та лілей.
- Ель Греко, 1580—1585
- Дієго Веласкес, 1618—1620
- Пітер Пауль Рубенс, 1628—1629
- Бартоломе Мурільйо, 1678
Храми
Вихідний
Країни, в яких Непорочне зачаття Діви Марії — державний вихідний день
Загалом в понад 22 країнах. Діва Марія Непорочного Зачаття вважається святою патронкою США
У геральдиці
Див. також
Примітки
- Непорочне Зачаття Пресвятої Діви Марії // Credo.
- Помилка цитування: Неправильний виклик тегу
<ref>
: для виносок під назвоюСН
не вказано текст - DH (Denzinger, Heinrich (Засн.) / Hünermann, Peter (Вид.), Kompendium der Glaubensbekenntnisse und kirchlichen Lehrentscheidungen, Freiburg 2005, 2803.
- Крокош М. Догматичні різниці між Православ’ям і Католицизмом. Стаття п’ята: Марійські догмати — Непорочне Зачаття і Пречиста, Внебовзяття Богородиці // Релігія в Україні.
Джерела
- Holweck, Frederick. Immaculate Conception // The Catholic Encyclopedia. Vol. 7. New York: Robert Appleton Company, 1910.
Посилання
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Непорочне зачаття Діви Марії
- Непорочне Зачаття Пресвятої Діви Марії // Credo.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Neporo chne zacha ttya Divi Mariyi lat Immaculata Conceptio Beatae Virginis Mariae u hristiyanstvi vira v te sho Diva Mariya bula neporochno zachata vona ne zaznala skverni pervorodnogo griha zavdyaki zaslugam yiyi majbutnogo sina Isusa Hrista Kult neporochnosti Divi Mariyi vidomij z piznoyi antichnosti yak shidno hristiyanska tradiciya Nabuv populyarnosti po vsij Yevropi v rannomodernu dobu v tomu chisli na ukrayinskih terenah 1854 roku papa Pij IX zatverdiv katolickij dogmat pro Neporochne zachattya Divi Mariyi Shidna pravoslavna cerkva ne viznayut cogo dogmatu ale ne zaperechuyut neporochnosti Mariyi Den svyatkuvannya Neporochnogo zachattya Mariyi v rimo katolickij cerkvi 8 grudnya za dev yat misyaciv do svyatkuvannya Rizdva Mariyi U Shidnij pravoslavnij cerkvi svyato Zachattya svyatoyi Bogomateri Anni koli zachala Presvyatu Bogorodicyu svyatkuyetsya 9 grudnya Neporochne zachattya Divi MariyiNeporochne zachattya Divi MariyiReligijna kartina Antonio de Pereda Neporochne zachattyaOficijna nazva Zachattya svyatoyi Bogomateri Anni koli zachala Presvyatu BogorodicyuInshi nazvi Neporochne Zachattya Presvyatoyi BogorodiciKim svyatkuyetsya zahidnimi hristiyanamiData 8 grudnya Zahidni cerkvi9 grudnya Shidni cerkvi zokrema Pravoslavna cerkva Ukrayini13 serpnya Aleksandrijskij obryadPov yazanij z Rizdvo Bogorodici Neporochne zachattya Divi Mariyi u Vikishovishi V ikonografiyi Neporochna Mariya zobrazhuyetsya u viglyadi divi yaka stoyit u nebesah na pivmisyaci Takozh Neporochne zachattya Mariyi Neporochne zachattya Borogodici tosho IstoriyaRimo katolicka cerkva Dokladnishe Svyato Neporochnogo zachattya U VII stolitti v Shidnih hristiyanskih cerkvah svyatkuvalos svyato zachattya Anni Cim virazhalasya vira v te sho Anna zachala Mariyu bez pervorodnogo griha U IH stolitti ce svyato dijshlo do Rimu ale vzhe pid nazvoyu zachattya Mariyi U XV stolitti vono stalo oficijnim svyatom dlya Rimskoyi dioceziyi a v XVIII stolitti dlya vsiyeyi cerkvi V XVII XVIII stolittyah kult Neporochnogo zachattya buv poshirenij na ukrayinskih terenah yak sered katolikiv tak i pravoslavnih Immaculate Conception The Catholic Encyclopedia Vol 7 New York Robert Appleton Company 1910 lt ref gt U dokumenti stverdzhuvalosya sho Diva Mariya v pershij miti yiyi zachattya yedinoyu v svoyemu rodi blagodattyu ta privileyem vsemogutnogo Boga zvazhayuchi na zaslugi Hrista Isusa Spasitelya lyudskogo rodu bula zberezhena chistoyu vid vsyakoyi skverni pervisnogo griha lat in primo instanti suae conceptionis fuisse singulari omnipotentis Dei gratia et privilegio intuitu meritorum Christi Iesu Salvatoris humani generis ab omni originalis culpae labe praeservatam immunem Starokatoliki U seredini XIX stolittya deyaki katoliki yaki ne zmogli prijnyati vchennya pro papsku bezpomilkovist zalishili Rimsku cerkvu i sformuvali Starokatolicku cerkvu yih ruh vidkidaye Neporochne Zachattya Shidna pravoslavna cerkva Dokladnishe Zachattya Divi Mariyi Pravoslavni cerkvi ne viznayut dogmatu pro Neporochne zachattya ale j ne vvazhayut jogo hibnim oskilki vin ne zaperechuye zhodnoyi istini hristiyanskoyi viri Dlya pravoslavnih Bogorodicya takozh ye Neporochnoyu hocha j ne stverdzhuyetsya sho vona ye neporochno zachatoyu Shidne pravoslav ya nikoli ne sprijmalo konkretnih idej Avgustina shodo pervorodnogo griha i yak naslidok ne bralo uchasti v podalshih podiyah sho vidbulisya v rimo katolickij cerkvi vklyuchayuchi Neporochne Zachattya Odnak shidni pravoslavni mayut soborne vchennya z cogo privodu Yerusalimskij sinod 1672 r u svoyemu shostomu ukazi vchit pro isnuvannya pervorodnogo griha spadkovij grih potik do Adamovogo nashadka tak sho kozhen hto narodivsya pislya ploti nese cej tyagar ale yavno vidkinuv avgustinske uyavlennya pro uspadkovana provina cim tyagarem mi ne rozumiyemo griha Dekret prodovzhuye stverdzhuyuchi sho bagato i prabatkiv i prorokiv i velichezna kilkist inshih osoblivo Materi Bozhoyi Slovo vichno divochoyi Mariyi perezhili lishe te sho Bozhestvenna spravedlivist zavdala lyudini yak pokarannya za prostupok takij yak pit pid chas pologiv napasti tilesni hvorobi i nareshti tilesna smert Koli v 1894 r Papa Lev XIII zvernuvsya do Shidnoyi cerkvi u svoyij enciklici Praeclara gratulationis Vselenskij patriarh Antimos u 1895 r vidpoviv enciklikoyu shvalenoyu Vselenskim sinodom u yakij vin klejmiv dogmati pro Neporochne zachattya ta papsku bezpomilkovist yak rimski novinki i zaklikav rimsku cerkvu povernutisya do viri rannih stolit Deyaki shidni pravoslavni dotrimuyutsya bilsh m yakshoyi pozicih napriklad odin populyarnij ekumenist shidno pravoslavnij yepiskop Kallistos Vejr komentuyuchi sho rimska dogma vidayetsya nam ne stilki pomilkovoyu skilki zajvoyu Protestantizm Protestanti v perevazhnij bilshosti zasudili progoloshennya Ineffabilis Deus yak zdijsnennya papskoyi vladi a samu doktrinu yak bezpidstavnu v Svyatomu Pismi oskilki vona zaperechuvala sho vsi zgrishili i spiralasya na pereklad Luki 1 28 urivok povnoyi blagodati sho originalna grecka ne pidtrimuvala Za vinyatkom deyakih lyuteran ta anglikan bilshist protestantiv tomu vchat sho Mariya bula grishniceyu vryatovanoyu zavdyaki blagodati yak i vsi viruyuchi Martin Lyuter viyaviv stijku viddanist Mariyi vklyuchayuchi yiyi bezgrishnist i svyatist i lyuterani visoko povazhayut Mariyu ale Neporochne Zachattya ne maye statusu dogmi v ramkah lyuteranstva Ekumenichna lyuteransko katolicka zayava pro svyatih Mariya opublikovana v 1990 roci pislya semi rokiv vivchennya ta obgovorennya pidtverdzhuye sho katolicke vchennya pro svyatih i Mariyu yak vikladeno v dokumentah Drugogo Vatikanskogo soboru ne spriyaye idolopoklonnickij viri chi praktici i ne superechit yevangeliyi ale viznav sho lyuterani ta katoliki zalishalisya rozdilenimi riznimi poglyadami na taki pitannya yak zaklik svyatih Neporochne Zachattya ta Uspinnya Mariyi Ostatochnij zvit anglikansko rimo katolickoyi mizhnarodnoyi komisiyi ARCIC stvorenoyi v 1969 roci dlya podalshogo ekumenichnogo progresu mizh rimo katolickoyu cerkvoyu ta anglikanskoyu spilnotoyu zafiksuvav nezgodu anglikanciv z doktrinoyu hocha anglo katoliki mozhut provoditi Neporochnu Koncepciya yak neobov yazkova pobozhna vira U mistectviDokladnishe Ikonografiya Divi Mariyi Ne zvazhayuchi na te sho do HIII stolittya taki teologi yak Bernard Klervoskij Bonaventura Toma Akvinskij ta orden dominikanciv buli zagalom v opoziciyi do ciyeyi doktrini v mistectvi rimo katolickoyi cerkvi ye bagato zobrazhen na danu temu pochinayuchi z XV stolittya Svyato Neporochnogo Zachattya bulo ostatochno vstanovlene v 1476 r Papoyu Sikstom IV bez progoloshennya jogo dogmatom sho polegshilo superechnosti v suspilstvi i dalo bilshe mozhlivostej mitcyam Hudozhniki XV st zitknulisya z problemoyu zobrazhennya takogo abstraktnogo ponyattya yak Neporochne Zachattya Z opracyuvannya emblem zobrazhen XVI st postav ikonografichnij obraz Divi Mariyi Neporochnogo Zachattya zapochatkovanij Fransisko Pacheko Piznishe jogo perejnyali Diyego Velaskes ta Bartolomeo Muriljo a zgodom same takij obraz rozpovsyudivsya v Yevropi ta vikoristovuyetsya ponini Tradicijne zobrazhennya vklyuchalo yunu divchinu vidobrazhennya dushi Bogorodici vdyagnenu v bilu tuniku i blakitnu mantiyu otochenu syajvom dovkola golovi 12 zirok v koli a bilya nig zemna kulya ta misyac dodatkovimi buli zobrazhennya koroni heruvimiv a takozh troyand ta lilej El Greko 1580 1585 Diyego Velaskes 1618 1620 Piter Paul Rubens 1628 1629 Bartolome Muriljo 1678HramiDokladnishe Cerkva Neporochnogo zachattya Divi Mariyi Gavanskij sobor Kuba Ternopilskij sobor UkrayinaSobor Neporochnogo Zachattya Presvyatoyi Bogorodici v Ternopoli 1749 1779 UGKC Kostel Neporochnogo Zachattya Divi Mariyi u Lichkivcyah 1706 1728 Cerkva Neporochnogo Zachattya Prechistoyi Divi Mariyi v Gorodenci 1745 1769 Kostel Neporochnogo Zachattya Divi Mariyi u Murafi Kolishnij kostel Neporochnogo Zachattya Divi Mariyi u Lvovi 1708 1718 Kostel Neporochnogo zachattya Divi Mariyi u Shumsku Vtrachenij kostel Neporochnogo zachattya Divi Mariyi u Zlatopoli 1810 1817VihidnijKrayini v yakih Neporochne zachattya Divi Mariyi derzhavnij vihidnij den Avstriya Andora Argentina Shvejcariya chastkovo Ispaniya Italiya Portugaliya Malta Zagalom v ponad 22 krayinah Diva Mariya Neporochnogo Zachattya vvazhayetsya svyatoyu patronkoyu SShAU geraldiciVila VisozaDiv takozhZachattya Divi Mariyi Svyato Neporochnogo zachattya Konsepsjon znachennya PrimitkiNeporochne Zachattya Presvyatoyi Divi Mariyi Credo Pomilka cituvannya Nepravilnij viklik tegu lt ref gt dlya vinosok pid nazvoyu SN ne vkazano tekst DH Denzinger Heinrich Zasn Hunermann Peter Vid Kompendium der Glaubensbekenntnisse und kirchlichen Lehrentscheidungen Freiburg 2005 2803 Krokosh M Dogmatichni riznici mizh Pravoslav yam i Katolicizmom Stattya p yata Marijski dogmati Neporochne Zachattya i Prechista Vnebovzyattya Bogorodici Religiya v Ukrayini DzherelaHolweck Frederick Immaculate Conception The Catholic Encyclopedia Vol 7 New York Robert Appleton Company 1910 PosilannyaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Neporochne zachattya Divi Mariyi Neporochne Zachattya Presvyatoyi Divi Mariyi Credo