Біохакінг — це практика використання науки та технологій для зміни або покращення функціонування людського тіла. Деякі поширені інструменти та методи, які використовуються в біохакінгу, включають генетичне тестування, носимі гаджети, ноотропні добавки та дієти, призначені для оптимізації здоров’я, продуктивності та спортивних результатів.
Біохакінг використовується для комплексної оптимізації власної фізіології — фізичного, ментального, соціального благополуччя, досягнення високої продуктивності, продовження життя та поліпшення його якості, та для досягнення конкретних персональних цілей — покращення імунітету, якості сну, продуктивності, спортивних результатів, омолодження, креативності, мотивації тощо.
Основна мета біохакінгу — оптимізація здоров'я та удосконалення біологічного потенціалу людини, завдяки здоровому способу життя, фізичним вправам, оптимізації звичок харчування, сну, праці, когнітивних функцій тощо. Біохакери наголошують на важливості розуміння власної біології та методів та інструментів комплексного (холістичного) втручання на свій стан — фізичний, психічний та соціальний.
Термін та методолія
Біо (з давньогрецької) — це життя.
Хакер — це обдарований програміст, ентузіаст своєї справи.
Поняття «біохакінг» означає позитивний «злам/прокачку [hack]» власної біології —оптимізацію та вдосконалення свого здоров'я та фізіологічних можливостей.
Біохакери пропонують оптимізувати здоров'я, беручи за основу термін «здоров'я» визначенний ВООЗ у 1948 році:
Стан повноцінного фізичного, психічного та соціального благополуччя, а не лише відсутність хвороб чи фізичних дефектів.
Біохакери дивляться на задачу оптимізації здоров'я, продуктивності та подовження твивалості якісного щасливого життя інтегративно та комплексно, крізь різні сфери життя людини:
- гігієна сну
- оптимальне харчування
- оптимальні фізичні навантаження
- ментальне здоров'я
- медичні тести
- добавки та ліки
Історія
Ідея біохакінгу виникла у 1980-х і 1990-х роках із появою персональних комп’ютерів та Інтернету, що дозволило окремим особам отримувати доступ до біологічної інформації та маніпулювати нею у спосіб, який раніше був можливий лише для кваліфікованих учених, які працювали в спеціалізованих лабораторіях.
Термін «біохакінг» вперше з'явився у 1988 році, разом із зародженням течії «Do-it-yourself biology», як відповідь на зростаючий інтерес до персональної генетики, біоінженерії та потенціалу людського тіла для удосконалення. Вперше з'явився в наукових виданнях Великої Британії та США у 1989—1990 роках. Першими прихильниками біохакінгу керувала цікавість, пристрасть до самостійних експериментів і бажання демократизувати науку, зробивши її більш доступною для громадськості.
В середині 2010-х біохакінг набирає популярності як інтегративна (холістична) система оптимізації та управління своїм здоров'ям, продуктивністю, спортивними результатами. Протягом цих років біохакінг перетворився з нішевої субкультури в мейнстрімний рух, який охоплює широкий спектр технік і підходів, спрямованих на покращення когнітивних функцій й продуктивності людини.
Сьогодні біохакінг більше не обмежується ентузіастами біології своїми руками та самостійними експериментаторами; він привернув увагу дослідників, медичних працівників і підприємців, які розробляють нові продукти, послуги та технології, щоб допомогти людям оптимізувати своє здоров’я та благополуччя. Починаючи з середини активно 2010-х росте пошукова активність запиту «biohacking» в світі.
В Україні декілька разів проходила конфереція з біохакінгу Biohacking Fest.
Характеристика
Основна мета біохакінгу — оптимізація здоров'я та удосконалення біологічного потенціалу людини, завдяки здоровому способу життя, фізичним вправам, оптимізації звичок харчування, сну, праці, когнітивних функцій тощо. Біохакери наголошують на важливості розуміння власної біології та методів та інструментів комплексного (холістинчого) втручання на свій стан — фізичний, психічний та соціальний.
Біохакери досліджують такі теоретичні підходи,як нутриціологія, спортивна медицина, нейронаука, фізіотерапія, фітотерапія, нутрігенетика та нутрігеноміка, регенеративна медицина тощо; використовуючи принципи доказової науки та експерименти.
Формування поняття біохакінгу проходить в постмодерному форматі, а не в академічній закритій медичній сфері.
Біохакінг є децентралізованою течією. Очікується, що до 2028 року світовий ринок біохакінгу (DIY-біології) досягне 63,7 мільярдів доларів США, з щорічним ростом у 19,4% за прогнозований період.
Важливою складовою біохакінгу є продукування гіпотез про те, як можна оптимізувати здоров'я, перевірка цих гіпотез, верифікація їх результату та пошук найефективніших методик, інструментів, засобів.
Течії
Біохакінг має декілька течій: загальний біохакінг, DIY-біологія, гріндери. Представники цих течій часто називають себе біохакерами.
Біохакінг
Загальний біохакінг, як система оптимізації та управління здоров'я, включає вплив на здоров'я та благополуччя через: харчування (нутриціологія, нутригеноміка та нутригенетика, фітотерапія, , БАДи), фізичні вправи, нейронауку, психотерапію, гігієну праці, геронтологію, гаджети та технології.
Експериментальна біоінженерія (DIY-біологія)
Гріндери (Кіборги)
Грайндери — це субкультура біохакерів, які зацікавлені у використанні технологій для покращення своїх фізичних і розумових здібностей. Вони часто роблять це, експериментуючи з технологіями DIY, такими як імплантати та інші пристрої, які можна імплантувати в тіло. Ці імплантати можуть варіюватися від простих речей, таких як чіпи RFID, які можна використовувати для цілей ідентифікації, до більш складних пристроїв, які можна використовувати для моніторингу даних про стан здоров’я або навіть покращення фізичних здібностей. Гріндери, як правило, ентузіасти DIY, які зацікавлені у використанні технологій, щоб розширити межі того, що можливо з людським тілом.
Нейрохакінг
Нейрохакінг, також відомий як мозковий хакінг, — це міждисциплінарна галузь, яка охоплює різні методи, інструменти та прийоми, спрямовані на розуміння, аналіз і покращення функціональності, структури та загального добробуту людського мозку. Інтегруючи принципи нейронауки, біохакінгу, психології, харчування та технологій, нейрохакінг прагне оптимізувати когнітивну продуктивність, емоційну стійкість і загальне психічне здоров’я.
Техніки нейрохакінгу варіюються від неінвазивних практик, таких як медитація, нейрозворотний зв’язок і ноотропи, до більш інвазивних підходів, таких як глибока стимуляція мозку та потенційні нейронні імплантати. Ці методи спрямовані на зміну стану мозку або когнітивних процесів для різних цілей, включаючи покращення нейропластичності та пам’яті, покращення концентрації уваги, підвищення креативності та регулювання настрою. Зростаючий інтерес до нейрохакінгу підживлюється потенціалом розкриття людського потенціалу та посиленням інтелекту, й вирішення проблем психічного здоров’я та профілактики й, можливо, відновлення при нейродегенеративних захворювань.
Нейрохакінг заснований на етичному і безпечному практичному застосуванні досягнень в таких науках та галузях: нейронаука, психологія, когнітивна наука, біохакінг, штучний інтелект, Біомедична інженерія, нейрофармакологія, харчування, нейроінформатика, психотерапія, включно з психоделічною, нейроетика, нейропсихологія, молекулярна нейронаука, нейрофізіологія, нейроінженерія й нейрокомп'ютерний інтерфейс, і також нейровізуалізація та системна біологія, включно з системною нейронаукою. Наприклад, волоський горіх — джерело Омега-3 жирних кислот та інших нутрієнтів, які сприяють нейропластичності та, навіть, нейрогенезу.
Міжнародні конференції
- Biohacking Fest (Київ)
- Biohacking Summit (Хельсінки, Амстердам)
- Biohacking Conference (Маямі, Беверлі-Хілз)
- Health Optimization Summit (Лондон)
- Biohacking Congress (Маямі, Бостон, Остін (Техас) та інші)
Критика
- Безконтрольний та необдуманний біохакінг може призвести до непередбачуваних наслідків.
- Є багато критики щодо достовірності методик, але одночас це є однією з цілей біохакінга, — дослідити ефективність та безпечність статистично достовірними методами.
Див. також
Примітки
- Rafiq, Qasim; Christie, Lynsey; Morgan, Heather May (23 лютого 2023). ‘Biohacking’: A thematic analysis of tweets to better understand how ‘biohackers’ conceptualise their practices (англ.). с. 2023.02.16.23286022. doi:10.1101/2023.02.16.23286022. Процитовано 18 квітня 2023.
- Yetisen, Ali K. (1 серпня 2018). Biohacking. Trends in Biotechnology (English) . Т. 36, № 8. с. 744—747. doi:10.1016/j.tibtech.2018.02.011. ISSN 0167-7799. PMID 29550160. Процитовано 18 квітня 2023.
- біо-. Вікісловник (укр.). 6 березня 2009. Архів оригіналу за 24 грудня 2021. Процитовано 24 грудня 2021.
- Конституція Всесвітньої організацї охорони здоров'я (World Health Organization (WHO) Constitution). https://www.who.int/ (англійською) . 1948. Процитовано 24 грудня 2021.
{{}}
:|first=
з пропущеним|last=
() - Bad Hofgastein, Austria (7 жовтня 2011,). Presentation: “Designing the road to better health and well-being in Europe” at the 14th European Health Forum Gastein (PDF).
- Landrain, Thomas; Meyer, Morgan; Perez, Ariel Martin; Sussan, Remi (1 вересня 2013). Do-it-yourself biology: challenges and promises for an open science and technology movement. Systems and Synthetic Biology (англ.). Т. 7, № 3. с. 115—126. doi:10.1007/s11693-013-9116-4. ISSN 1872-5333. PMC 3740105. PMID 24432149. Процитовано 18 квітня 2023.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з PMC з іншим форматом () - . Biotechnology education. (English) . 1989. ISSN 0955-6621. OCLC 17962723. Архів оригіналу за 24 грудня 2021. Процитовано 24 грудня 2021.
- Katz, Sylvan (6 січня 1990). . New Scientist (амер.). New Scientist. Архів оригіналу за 24 грудня 2021. Процитовано 24 грудня 2021.
- Gangadharbatla, Harsha (1 травня 2020). Biohacking: An exploratory study to understand the factors influencing the adoption of embedded technologies within the human body. Heliyon (English) . Т. 6, № 5. doi:10.1016/j.heliyon.2020.e03931. ISSN 2405-8440. PMC 7226663. PMID 32426543. Процитовано 18 квітня 2023.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з PMC з іншим форматом () - Mirjam Grewe-Salfeld (2021). Biohacking, Bodies and Do-It-Yourself. apps.crossref.org. Volume 36 in the series American Culture Studies. doi:10.1515/9783839460047. Процитовано 18 квітня 2023.
- Global Biohacking Market Size & Share Report, 2021-2028. www.grandviewresearch.com (англ.). Процитовано 11 листопада 2022.
- Biohacking Market Size Worth $63.7 Billion By 2028 | CAGR 19.4%. www.grandviewresearch.com (англ.). Процитовано 11 листопада 2022.
Література
Книги
- Серія книг Advances in Experimental Medicine and Biology (, 2003-2023+)
- Olli Sovijärvi Teemu Arina , Jaakko Halmetoja (2019). Biohacker's Handbook. ISBN .
Журнали
- Science Translational Medicine
- EBioMedicine
- Advances in Nutrition
- Journal of Exercise Science and Fitness
- Annual Review of Biophysics
- Nature Communications
- Advances in Food and Nutrition Research
- Journal of Evidence-Based Integrative Medicine
- Evidence-based Complementary and Alternative Medicine
- ACS Sensors
- Lab on a Chip
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Pro organizaciyu div DIYbio organizaciya Biohaking ce praktika vikoristannya nauki ta tehnologij dlya zmini abo pokrashennya funkcionuvannya lyudskogo tila Deyaki poshireni instrumenti ta metodi yaki vikoristovuyutsya v biohakingu vklyuchayut genetichne testuvannya nosimi gadzheti nootropni dobavki ta diyeti priznacheni dlya optimizaciyi zdorov ya produktivnosti ta sportivnih rezultativ Biohaking sferi ta techiyi Biohaking vikoristovuyetsya dlya kompleksnoyi optimizaciyi vlasnoyi fiziologiyi fizichnogo mentalnogo socialnogo blagopoluchchya dosyagnennya visokoyi produktivnosti prodovzhennya zhittya ta polipshennya jogo yakosti ta dlya dosyagnennya konkretnih personalnih cilej pokrashennya imunitetu yakosti snu produktivnosti sportivnih rezultativ omolodzhennya kreativnosti motivaciyi tosho Osnovna meta biohakingu optimizaciya zdorov ya ta udoskonalennya biologichnogo potencialu lyudini zavdyaki zdorovomu sposobu zhittya fizichnim vpravam optimizaciyi zvichok harchuvannya snu praci kognitivnih funkcij tosho Biohakeri nagoloshuyut na vazhlivosti rozuminnya vlasnoyi biologiyi ta metodiv ta instrumentiv kompleksnogo holistichnogo vtruchannya na svij stan fizichnij psihichnij ta socialnij Termin ta metodoliyaBio z davnogreckoyi ce zhittya Haker ce obdarovanij programist entuziast svoyeyi spravi Ponyattya biohaking oznachaye pozitivnij zlam prokachku hack vlasnoyi biologiyi optimizaciyu ta vdoskonalennya svogo zdorov ya ta fiziologichnih mozhlivostej Biohakeri proponuyut optimizuvati zdorov ya beruchi za osnovu termin zdorov ya viznachennij VOOZ u 1948 roci Stan povnocinnogo fizichnogo psihichnogo ta socialnogo blagopoluchchya a ne lishe vidsutnist hvorob chi fizichnih defektiv Biohakeri divlyatsya na zadachu optimizaciyi zdorov ya produktivnosti ta podovzhennya tvivalosti yakisnogo shaslivogo zhittya integrativno ta kompleksno kriz rizni sferi zhittya lyudini gigiyena snu optimalne harchuvannya optimalni fizichni navantazhennya mentalne zdorov ya medichni testi dobavki ta likiIstoriyaIdeya biohakingu vinikla u 1980 h i 1990 h rokah iz poyavoyu personalnih komp yuteriv ta Internetu sho dozvolilo okremim osobam otrimuvati dostup do biologichnoyi informaciyi ta manipulyuvati neyu u sposib yakij ranishe buv mozhlivij lishe dlya kvalifikovanih uchenih yaki pracyuvali v specializovanih laboratoriyah Termin biohaking vpershe z yavivsya u 1988 roci razom iz zarodzhennyam techiyi Do it yourself biology yak vidpovid na zrostayuchij interes do personalnoyi genetiki bioinzheneriyi ta potencialu lyudskogo tila dlya udoskonalennya Vpershe z yavivsya v naukovih vidannyah Velikoyi Britaniyi ta SShA u 1989 1990 rokah Pershimi prihilnikami biohakingu keruvala cikavist pristrast do samostijnih eksperimentiv i bazhannya demokratizuvati nauku zrobivshi yiyi bilsh dostupnoyu dlya gromadskosti V seredini 2010 h biohaking nabiraye populyarnosti yak integrativna holistichna sistema optimizaciyi ta upravlinnya svoyim zdorov yam produktivnistyu sportivnimi rezultatami Protyagom cih rokiv biohaking peretvorivsya z nishevoyi subkulturi v mejnstrimnij ruh yakij ohoplyuye shirokij spektr tehnik i pidhodiv spryamovanih na pokrashennya kognitivnih funkcij j produktivnosti lyudini Sogodni biohaking bilshe ne obmezhuyetsya entuziastami biologiyi svoyimi rukami ta samostijnimi eksperimentatorami vin privernuv uvagu doslidnikiv medichnih pracivnikiv i pidpriyemciv yaki rozroblyayut novi produkti poslugi ta tehnologiyi shob dopomogti lyudyam optimizuvati svoye zdorov ya ta blagopoluchchya Pochinayuchi z seredini aktivno 2010 h roste poshukova aktivnist zapitu biohacking v sviti V Ukrayini dekilka raziv prohodila konfereciya z biohakingu Biohacking Fest HarakteristikaOsnovna meta biohakingu optimizaciya zdorov ya ta udoskonalennya biologichnogo potencialu lyudini zavdyaki zdorovomu sposobu zhittya fizichnim vpravam optimizaciyi zvichok harchuvannya snu praci kognitivnih funkcij tosho Biohakeri nagoloshuyut na vazhlivosti rozuminnya vlasnoyi biologiyi ta metodiv ta instrumentiv kompleksnogo holistinchogo vtruchannya na svij stan fizichnij psihichnij ta socialnij Biohakeri doslidzhuyut taki teoretichni pidhodi yak nutriciologiya sportivna medicina nejronauka fizioterapiya fitoterapiya nutrigenetika ta nutrigenomika regenerativna medicina tosho vikoristovuyuchi principi dokazovoyi nauki ta eksperimenti Formuvannya ponyattya biohakingu prohodit v postmodernomu formati a ne v akademichnij zakritij medichnij sferi Biohaking ye decentralizovanoyu techiyeyu Ochikuyetsya sho do 2028 roku svitovij rinok biohakingu DIY biologiyi dosyagne 63 7 milyardiv dolariv SShA z shorichnim rostom u 19 4 za prognozovanij period Vazhlivoyu skladovoyu biohakingu ye produkuvannya gipotez pro te yak mozhna optimizuvati zdorov ya perevirka cih gipotez verifikaciya yih rezultatu ta poshuk najefektivnishih metodik instrumentiv zasobiv TechiyiBiohaking maye dekilka techij zagalnij biohaking DIY biologiya grinderi Predstavniki cih techij chasto nazivayut sebe biohakerami Biohaking Zagalnij biohaking yak sistema optimizaciyi ta upravlinnya zdorov ya vklyuchaye vpliv na zdorov ya ta blagopoluchchya cherez harchuvannya nutriciologiya nutrigenomika ta nutrigenetika fitoterapiya BADi fizichni vpravi nejronauku psihoterapiyu gigiyenu praci gerontologiyu gadzheti ta tehnologiyi Eksperimentalna bioinzheneriya DIY biologiya Grinderi Kiborgi Grajnderi ce subkultura biohakeriv yaki zacikavleni u vikoristanni tehnologij dlya pokrashennya svoyih fizichnih i rozumovih zdibnostej Voni chasto roblyat ce eksperimentuyuchi z tehnologiyami DIY takimi yak implantati ta inshi pristroyi yaki mozhna implantuvati v tilo Ci implantati mozhut variyuvatisya vid prostih rechej takih yak chipi RFID yaki mozhna vikoristovuvati dlya cilej identifikaciyi do bilsh skladnih pristroyiv yaki mozhna vikoristovuvati dlya monitoringu danih pro stan zdorov ya abo navit pokrashennya fizichnih zdibnostej Grinderi yak pravilo entuziasti DIY yaki zacikavleni u vikoristanni tehnologij shob rozshiriti mezhi togo sho mozhlivo z lyudskim tilom Nejrohaking Nejrohaking takozh vidomij yak mozkovij haking ce mizhdisciplinarna galuz yaka ohoplyuye rizni metodi instrumenti ta prijomi spryamovani na rozuminnya analiz i pokrashennya funkcionalnosti strukturi ta zagalnogo dobrobutu lyudskogo mozku Integruyuchi principi nejronauki biohakingu psihologiyi harchuvannya ta tehnologij nejrohaking pragne optimizuvati kognitivnu produktivnist emocijnu stijkist i zagalne psihichne zdorov ya Tehniki nejrohakingu variyuyutsya vid neinvazivnih praktik takih yak meditaciya nejrozvorotnij zv yazok i nootropi do bilsh invazivnih pidhodiv takih yak gliboka stimulyaciya mozku ta potencijni nejronni implantati Ci metodi spryamovani na zminu stanu mozku abo kognitivnih procesiv dlya riznih cilej vklyuchayuchi pokrashennya nejroplastichnosti ta pam yati pokrashennya koncentraciyi uvagi pidvishennya kreativnosti ta regulyuvannya nastroyu Zrostayuchij interes do nejrohakingu pidzhivlyuyetsya potencialom rozkrittya lyudskogo potencialu ta posilennyam intelektu j virishennya problem psihichnogo zdorov ya ta profilaktiki j mozhlivo vidnovlennya pri nejrodegenerativnih zahvoryuvan Nejrohaking zasnovanij na etichnomu i bezpechnomu praktichnomu zastosuvanni dosyagnen v takih naukah ta galuzyah nejronauka psihologiya kognitivna nauka biohaking shtuchnij intelekt Biomedichna inzheneriya nejrofarmakologiya harchuvannya nejroinformatika psihoterapiya vklyuchno z psihodelichnoyu nejroetika nejropsihologiya molekulyarna nejronauka nejrofiziologiya nejroinzheneriya j nejrokomp yuternij interfejs i takozh nejrovizualizaciya ta sistemna biologiya vklyuchno z sistemnoyu nejronaukoyu Napriklad voloskij gorih dzherelo Omega 3 zhirnih kislot ta inshih nutriyentiv yaki spriyayut nejroplastichnosti ta navit nejrogenezu Mizhnarodni konferenciyiBiohacking Fest Kiyiv Biohacking Summit Helsinki Amsterdam Biohacking Conference Mayami Beverli Hilz Health Optimization Summit London Biohacking Congress Mayami Boston Ostin Tehas ta inshi KritikaBezkontrolnij ta neobdumannij biohaking mozhe prizvesti do neperedbachuvanih naslidkiv Ye bagato kritiki shodo dostovirnosti metodik ale odnochas ce ye odniyeyu z cilej biohakinga dosliditi efektivnist ta bezpechnist statistichno dostovirnimi metodami Div takozhUdoskonalennya lyudini Zdorovij sposib zhittya Preventivna medicina Holistichna medicina Integrativna medicina Valeologiya Nutriciologiya Super yizha Biologichno aktivni dobavki Biomedicina Bioinzheneriya Bioinformatika Omolodzhennya Zbilshennya trivalosti zhittya Posilennya intelektu Transgumanizm PostlyudinaPrimitkiRafiq Qasim Christie Lynsey Morgan Heather May 23 lyutogo 2023 Biohacking A thematic analysis of tweets to better understand how biohackers conceptualise their practices angl s 2023 02 16 23286022 doi 10 1101 2023 02 16 23286022 Procitovano 18 kvitnya 2023 Yetisen Ali K 1 serpnya 2018 Biohacking Trends in Biotechnology English T 36 8 s 744 747 doi 10 1016 j tibtech 2018 02 011 ISSN 0167 7799 PMID 29550160 Procitovano 18 kvitnya 2023 bio Vikislovnik ukr 6 bereznya 2009 Arhiv originalu za 24 grudnya 2021 Procitovano 24 grudnya 2021 Konstituciya Vsesvitnoyi organizacyi ohoroni zdorov ya World Health Organization WHO Constitution https www who int anglijskoyu 1948 Procitovano 24 grudnya 2021 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a first z propushenim last dovidka Bad Hofgastein Austria 7 zhovtnya 2011 Presentation Designing the road to better health and well being in Europe at the 14th European Health Forum Gastein PDF Landrain Thomas Meyer Morgan Perez Ariel Martin Sussan Remi 1 veresnya 2013 Do it yourself biology challenges and promises for an open science and technology movement Systems and Synthetic Biology angl T 7 3 s 115 126 doi 10 1007 s11693 013 9116 4 ISSN 1872 5333 PMC 3740105 PMID 24432149 Procitovano 18 kvitnya 2023 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite news title Shablon Cite news cite news a Obslugovuvannya CS1 Storinki z PMC z inshim formatom posilannya Biotechnology education English 1989 ISSN 0955 6621 OCLC 17962723 Arhiv originalu za 24 grudnya 2021 Procitovano 24 grudnya 2021 Katz Sylvan 6 sichnya 1990 New Scientist amer New Scientist Arhiv originalu za 24 grudnya 2021 Procitovano 24 grudnya 2021 Gangadharbatla Harsha 1 travnya 2020 Biohacking An exploratory study to understand the factors influencing the adoption of embedded technologies within the human body Heliyon English T 6 5 doi 10 1016 j heliyon 2020 e03931 ISSN 2405 8440 PMC 7226663 PMID 32426543 Procitovano 18 kvitnya 2023 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite news title Shablon Cite news cite news a Obslugovuvannya CS1 Storinki z PMC z inshim formatom posilannya Mirjam Grewe Salfeld 2021 Biohacking Bodies and Do It Yourself apps crossref org Volume 36 in the series American Culture Studies doi 10 1515 9783839460047 Procitovano 18 kvitnya 2023 Global Biohacking Market Size amp Share Report 2021 2028 www grandviewresearch com angl Procitovano 11 listopada 2022 Biohacking Market Size Worth 63 7 Billion By 2028 CAGR 19 4 www grandviewresearch com angl Procitovano 11 listopada 2022 LiteraturaKnigi Seriya knig Advances in Experimental Medicine and Biology Springer 2003 2023 Olli Sovijarvi Teemu Arina Jaakko Halmetoja 2019 Biohacker s Handbook ISBN 978 952 7241 16 5 Zhurnali Science Translational Medicine EBioMedicine Advances in Nutrition Journal of Exercise Science and Fitness Annual Review of Biophysics Nature Communications Advances in Food and Nutrition Research Journal of Evidence Based Integrative Medicine Evidence based Complementary and Alternative Medicine ACS Sensors Lab on a Chip