Міжнаро́дні ме́дико-саніта́рні пра́вила 2005 року (скорочено — ММСП 2005 року; іноді Міжнародні санітарні правила; англ. International Health Regulations 2005) — офіційний документ Всесвітньої організації охорони здоров'я (ВООЗ), який був прийнятий 58-ю асамблеєю ВООЗ 23 травня 2005 року. Він регламентує дії всесвітньої системи охорони здоров'я у випадку виникнення різних надзвичайних ситуацій в галузі охорони здоров'я.
Історичні відомості
Перші санітарні правила були започатковані у 1851 році в Парижі, коли представники (лікарі та дипломати) 12 країн Європи того часу (Австрійської імперії, Великої Британії, Ватикану, Королівства Греція, Іспанської імперії, Португальського королівства, Російської імперії, Сардинського королівства, Сицилійського королівства, Великого герцогства Тосканського, Османської імперії, Другої французької імперії) на Першій міжнародній санітарній конференції прийняли «Першу міжнародну санітарну конвенцію», завданням якої було розроблення заходів щодо захисту територій від холери. Але повноцінної конвенції добитися не вдалося, через що була зібрана друга санітарна конференція теж в Парижі у 1859 році, яка теж не дала узгодження усіх країн. Лише у 1866 році на третій Міжнародній санітарній конференції в Константинополі повноцінно уклали «Міжнародну санітарну конвенцію» і прийняли «Міжнародний карантинний статут». У них встановлено максимальний і мінімальний карантинні періоди для натуральної віспи, чуми і холери, уточнювалися портові санітарні правила і функції карантинних станцій, визначалася важливість своєчасного отримання епідеміологічної інформації в здійсненні міжнародного співробітництва щодо запобігання поширенню інфекційних хвороб. Однак остаточна редакція конвенції та статуту була здійснена тільки в 1892 році. Процес вироблення стратегії боротьби з цими тяжкими хворобами був непростим, про це свідчить той факт, що за 100 років з 1851 року міжнародні конференції для узгодження та змін у конвенції та статуті збиралися 22 рази.
У 1951 році були прийняті перші ММСП на Четвертій сесії Всесвітньої Асамблеї ВООЗ. ММСП 1969 року охоплювали 6 «карантинних хвороб» (чума, холера, натуральна віспа, жовта гарячка, епідемічні висипний і поворотний тифи), в 1973 і в 1981 роках були внесені зміни головним чином для того, щоб скоротити число охоплених хвороб з 6 до 3 (жовта гарячка, чума і холера) і відобразити глобальну ліквідацію натуральної віспи.
З огляду на збільшення міжнародних поїздок і торгівлі, а також виникнення і повторне виникнення нових міжнародних небезпек, пов'язаних з хворобами, 48-я сесія Всесвітньої Асамблеї ВООЗ у 1995 році закликала переглянути деякі положення ММСП, прийняті в 1969 році. Епідемія тяжкого гострого респіраторного синдрому в 2002—2003 роках, в результаті якої в 35 країнах світу було виявлено 8461 випадок хвороби, і як наслідок, 916 осіб загинуло, стала безпосереднім поштовхом для створення нових ММСП, які були прийняті на 58-й сесії Всесвітньої Асамблеї ВООЗ 23 травня 2005 року, а набули чинності 15 червня 2007 року. Основною метою цих нових правил стало «запобігання міжнародному поширенню хвороб, боротьба з ними і прийняття відповідних заходів на рівні суспільної охорони здоров'я».
Мета і сфера застосування цих ММСП
Лежить у площині запобігання міжнародному поширенню хвороб, захисту від них, боротьбі з ними і прийнятті заходів у відповідь на рівні суспільної охорони здоров'я, які співмірні з ризиками для здоров'я населення та обмежені ними, і що не створюють зайвих перешкод для міжнародних перевезень і торгівлі.
Принципи ММСП 2005 року
- Ці правила здійснюються з повною повагою до гідності, прав людини і основних свобод людей.
- При здійсненні цих правил керуються статутом Організації Об'єднаних Націй (ООН) і статутом ВООЗ.
- При здійсненні цих правил керуються метою забезпечення їхнього універсального застосування для захисту всіх народів світу від міжнародного поширення хвороб.
- Держави мають відповідно до статуту ООН і принципами міжнародного права суверенним правом приймати та застосовувати закони відповідно до своєї політики в галузі охорони здоров'я. При цьому вони мусять підтримувати цілі цих правил.
Інновації ММСП 2005 року
ММСП (2005 рік) містять ряд нововведень, зокрема:
- сфера застосування не обмежується будь-якою конкретною хворобою або способом передачі, а охоплює «хворобу або медичний стан, незалежно від походження або джерела, які являють або можуть становити ризик завдання людям значної шкоди»;
- зобов'язання держав-учасників створити певний мінімальний основний потенціал суспільної охорони здоров'я;
- обов'язок держав-учасників повідомляти ВООЗ про події, які відповідно до визначених критеріїв можуть являти собою надзвичайну ситуацію в області суспільної охорони здоров'я, яка має міжнародне значення;
- положення, які уповноважують ВООЗ брати до уваги неофіційні повідомлення про події (повідомлення в суспільних мережах, ЗМІ, тощо), пов'язаних із громадською охороною здоров'я, і отримувати від держав-учасників підтвердження таких подій;
- процедури оголошення Генеральним директором ВООЗ «надзвичайної ситуації у сфері охорони здоров'я, яка має міжнародне значення» і випуску відповідних тимчасових рекомендацій після прийняття до уваги думок Комітету з надзвичайних ситуацій;
- захист прав усіх людей і осіб, які здійснюють поїздки;
- створення системи Національних координаторів із ММСП та Контактних пунктів ВООЗ із ММСП для термінового обміну інформацією між державами-учасниками і ВООЗ.
Застосування ММСП (2005 рік) не обмежується тільки конкретними хворобами, і передбачається, що ММСП збережуть свою відповідність і придатність протягом багатьох років навіть в умовах триваючої еволюції хвороб і факторів, які визначають їхнє виникнення і передачу.
Повідомлення країною ВООЗ про можливість надзвичайної ситуації
Кожна держава-учасниця оцінює події, що відбулися на її території, за допомогою схеми прийняття рішень, що міститься в Додатку 2 ММСП 2005 року. Кожна держава-учасниця повідомляє ВООЗ за допомогою найефективніших наявних зв'язків через Національного координатора ММСП і протягом 24 годин після оцінки медико-санітарної інформації про всі події, що відбулися на її теренах, які відповідно до схеми прийняття рішення можуть являти собою надзвичайну ситуацію в області суспільної охорони здоров'я, що має міжнародне значення, а також відомості про будь-які медико-санітарні заходи, прийняті країною у відповідь на ці події. Якщо повідомлення, отримане ВООЗ, належить до компетенції Міжнародного агентства з атомної енергії (МАГАТЕ), то ВООЗ негайно повідомляє про це МАГАТЕ.
Після першого повідомлення держава-учасник продовжує пересилати ВООЗ своєчасну, точну і досить докладну медико-санітарну інформацію, яку вона має у своєму розпорядженні, по можливості включаючи визначення випадків, лабораторні результати, джерело і вид ризику, число випадків захворювання і смерті, умови, що впливають на поширення хвороби, і застосовані медико-санітарні заходи. За необхідності країна повідомляє про наявні труднощі та необхідність підтримки з боку ВООЗ, інших закладів у реагуванні на потенційні надзвичайні ситуації в області суспільної охорони здоров'я, що мають міжнародне значення.
Якщо у держави-учасниці є фактичні дані незалежно від походження або джерела інформації про несподівану або незвичайну подію в галузі суспільної охорони здоров'я, яке може створити надзвичайну ситуацію в області суспільної охорони здоров'я, воно надає ВООЗ всю відповідну медико-санітарну інформацію.
ВООЗ може брати до уваги повідомлення з інших джерел, крім звичайних повідомлень або консультацій, і оцінює ці дані у відповідності зі сформованими епідеміологічними принципами, а потім доводить цю інформацію до відома держави-учасниці, на території якої ця надзвичайна подія імовірно трапилася. Перш ніж вжити будь-які дії на основі таких іншоджерельних повідомлень, ВООЗ, відповідно до процедури перевірки консультується з державою-учасницею, на території якої імовірно відбувається подія, і робить спробу отримати від неї офіційне підтвердження. З цією метою ВООЗ надає державам-учасницям отриману інформацію і, тільки якщо це належним чином обґрунтовано, ВООЗ може зберегти конфіденційність джерела. Держави-учасниці протягом 24 годин інформують ВООЗ тією мірою, якою це практично можливо, про отримання даних стосовно ризику для здоров'я населення за межами їх території, що може спричинити міжнародне поширення хвороби і що проявилось у результаті експортованих або імпортованих:
- випадків захворювання людей;
- переносників інфекції або внаслідок контамінації;
- товарів, які заражені (контаміновані).
ВООЗ пропонує державі-учасниці перевірити повідомлення з інших джерел щодо подій, які можуть являти собою надзвичайну ситуацію, яка імовірно відбувається на території цієї держави. У таких випадках ВООЗ інформує відповідну державу-учасницю про те, які повідомлення вона прагне перевірити. Відповідно кожна держава-учасник, на вимогу ВООЗ, перевіряє і надає:
- протягом 24 годин — початкову відповідь на запит ВООЗ або його підтвердження;
- протягом 24 годин — наявну інформацію в галузі суспільної охорони здоров'я про стан подій, згаданих в запиті ВООЗ;
У тих випадках, коли ВООЗ отримує інформацію про надзвичайну ситуацію, вона пропонує співпрацю з відповідною державою-учасницею в оцінці можливості міжнародного поширення хвороби, можливих перешкод для міжнародних перевезень і адекватності заходів контролю. Така пропозиція може включати співпрацю з іншими організаціями, що займаються розробкою стандартів, а також пропозицію щодо мобілізації міжнародної допомоги з метою надання національним органам підтримки в проведенні або координації оцінок на місцях. На прохання держави-учасниці, ВООЗ надає їй інформацію на підтримку такої пропозиції.
Якщо держава-учасниця не приймає пропозицію про співпрацю, ВООЗ може, якщо це виправдано масштабом ризику для здоров'я населення, повідомити іншим державам ту інформацію, якою вона володіє, продовжуючи пропонувати державі-учасниці співпрацю з ВООЗ з урахуванням думки даної держави.
Інформація від ВООЗ
ВООЗ направляє в конфіденційному порядку інформацію про надзвичайну ситуацію всім державам-учасницям і, в разі потреби, відповідним міжурядовим організаціям якомога швидше і з допомогою найефективніших наявних засобів ту медико-санітарну інформацію, яку вона отримала і яка необхідна для того, щоб дати державам-учасникам можливість прийняти відповідні заходи у зв'язку з ризиком для здоров'я населення. ВООЗ повідомляє іншим державам-учасницям ту інформацію, яка може полегшити їм запобігання подібних інцидентів.
ВООЗ також використовує отриману інформацію для цілей перевірки, оцінки і допомоги відповідно до цих ММСП, і, якщо з державами-учасниками, згаданими в цих положеннях, не узгоджено інше, представляє цю інформацію іншим державам як широко доступну тільки після того, як:
- подія визначена як така, що являє надзвичайну ситуацію в області суспільної охорони здоров'я, що має міжнародне значення, або
- інформація, яка свідчить про міжнародне поширення інфекції або контамінації, підтверджена ВООЗ у відповідності зі сформованими епідеміологічними принципами, або
- є дані, що підтверджують, що:
- заходи проти міжнародного поширення навряд чи будуть успішними через характер контамінації, патогена, переносника або резервуара; або
- у держави-учасниці відсутні оперативні можливості для застосування необхідних заходів щодо запобігання подальшому поширенню хвороби; або
- характер і масштаби міжнародного переміщення осіб, що здійснюють поїздки, багажу, вантажів, контейнерів, перевізних засобів, товарів або поштових посилок, які можуть бути інфіковані або контаміновані, вимагають негайного застосування міжнародних заходів контролю.
ВООЗ проводить консультації з державою-учасником, на території якого відбувається дана подія, про свій намір надати таку інформацію.
Якщо інформація, яку має ВООЗ, надається державам-учасницям відповідно до цих ММСП, ВООЗ може також надати цю інформацію широкому загалу, якщо інша інформація про ту ж подію вже стала загальнодоступною і якщо є необхідність в поширенні авторитетної і незалежної інформації.
Визнання надзвичайної ситуації у міжнародній системі охорони здоров'я
Генеральний директор ВООЗ визначає на основі отриманої інформації, зокрема від держави-учасниці ВООЗ, на території якої відбувається подія, чи є ця подія надзвичайною ситуацією у сфері охорони здоров'я, яка має міжнародне значення, відповідно до критеріїв і процедури, встановлених у ММСП 2005 року.
Якщо Генеральний директор вважає, на основі оцінки, проведеної відповідно до цих ММСП, що відбувається[надзвичайна ситуація у сфері охорони здоров'я, яка має міжнародне значення, то він консультується з державою-учасником, на території якого відбувається подія, щодо цього попереднього визначення.
Якщо Генеральний директор і держава-учасник згодні з цим попереднім визначенням, Генеральний директор, відповідно до процедури ММСП запитує думки «Комітету по надзвичайної ситуації» про відповідні тимчасові рекомендації.
Якщо після консультації Генеральний директор і держава-учасник, на території якої відбувається подія, не приходять до згоди протягом 48 годин відносно того, чи є подія надзвичайною ситуацією у сфері охорони здоров'я такою, яка має міжнародне значення, рішення приймається відповідно до процедури ММСП, при цьому, зокрема, держава-учасник не має права вимагати відстрочки введення в дію заходів.
При вирішенні питання про те, чи є подія надзвичайною ситуацією у сфері охорони здоров'я, яка має міжнародне значення, Генеральний директор враховує:
- інформацію, представлену державою-учасником;
- особливу схему прийняття рішення, яка міститься в Додатку 2 ММСП;
- думку «Комітету з надзвичайних ситуацій»;
- наукові принципи, а також наявні наукові дані та іншу відповідну інформацію;
- оцінку ризику для здоров'я людини, ризику міжнародного поширення хвороби і ризику створення перешкод для міжнародних перевезень.
Якщо Генеральний директор після консультацій з державою-учасником, на території якої відбувається надзвичайна ситуація у сфері охорони здоров'я, має міжнародне значення, вважає, що ця ситуація завершилася, він приймає рішення про скасування такої міри.
Рекомендації ВООЗ з приводу надзвичайної ситуації, що виникла
Тимчасові рекомендації
Якщо було визначено, що відбувається надзвичайна ситуація у сфері охорони здоров'я, що має міжнародне значення, Генеральний директор впроваджує тимчасові рекомендації відповідно з процедурою ММСП. Такі тимчасові рекомендації можуть бути, у відповідних випадках, змінені або продовжені, в тому числі після того, як було визначено, що така надзвичайна ситуація завершилася. У цей момент часу можуть бути зроблені, в разі потреби, інші тимчасові рекомендації для цілей попередження або швидкого виявлення її повторного виникнення.
Тимчасові рекомендації можуть включати медико-санітарні заходи, які повинні здійснюватися державою-учасником, в якому відбувається надзвичайна ситуація у сфері охорони здоров'я, що має міжнародне значення, або іншими державами-учасниками щодо осіб, багажу, вантажів, контейнерів, перевізних засобів, товарів та / або поштових посилок, для запобігання або зменшення міжнародного поширення хвороб і уникнення зайвих перешкод для міжнародних перевезень.
Дія тимчасових рекомендацій може бути припинена в будь-який момент часу і автоматично припиняється через три місяці після їх випуску. Тимчасові рекомендації можуть бути змінені або продовжені на додаткові періоди до трьох місяців. Дія тимчасових рекомендацій не може тривати після другої за рахунком сесії Всесвітньої асамблеї охорони здоров'я з моменту встановлення такої надзвичайної ситуації.
Постійні рекомендації
ВООЗ може надавати постійні рекомендації про належні медико-санітарні заходи для регулярного або періодичного застосування. Такі заходи можуть застосовуватися державами-учасниками щодо осіб, багажу, вантажів, контейнерів, перевізних засобів, товарів та / або поштових посилок у зв'язку з конкретними існуючими на конкретний момент ризиками для здоров'я населення, з тим щоб запобігти або зменшити міжнародне поширення хвороби і уникнути зайвих перешкод для міжнародних перевезень. У належних випадках ВООЗ може також змінити або припинити дію таких постійних рекомендацій.
Критерії для рекомендацій
При випуску, зміну або припинення дії тимчасових або постійних рекомендацій Генеральний директор ВООЗ враховує:
- думки безпосередньо зацікавлених держав-учасників;
- рекомендацію Комітету з надзвичайних ситуацій або Комітету з огляду, в залежності від конкретного випадку;
- наукові принципи, а також наявні наукові дані та інформацію;
- медико-санітарні заходи, які на основі оцінки ризику, що відповідає обставинам, не створюють більших обмежень для міжнародних перевезень і торгівлі, не носять більш інтрузивний характер по відношенню до конкретних осіб, ніж доступні на розумних підставах альтернативні заходи, які забезпечують належний рівень охорони здоров'я;
- відповідні міжнародні стандарти та документи;
- заходи, вжиті іншими відповідними міжурядовими організаціями та міжнародними органами;
- іншу відповідну і конкретну інформацію, що стосується даної події.
Що стосується тимчасових рекомендацій, то прийняття до уваги Генеральним директором підпунктів 5 і 6 може підлягати обмеженням, що накладаються невідкладними обставинами.
Свідчення про вакцинації або інші профілактичні заходи
Вакцини та профілактичні заходи, що застосовуються щодо осіб, які вчиняють поїздку, на виконання цих ММСП, і пов'язані з ним свідоцтва повинні відповідати положенням ММСП.
Особі, яка вчиняє поїздку і має свідоцтво про вакцинацію чи інші профілактичні заходи, видане відповідно до стандартів ММСП, не може бути відмовлено у в'їзді в іншу державу внаслідок хвороби, яка вказана у свідоцтві, навіть якщо воно прибуває з зараженого району, за винятком випадку, коли у компетентного органу є піддані перевірці дані та / або факти, які свідчать про те, що вакцинація чи інші заходи профілактики були неефективними.
Інфекційні хвороби, які підлягають урегулюванню згідно ММСП (2005 року)
У Додатку 2 «Схема прийняття рішень для оцінки і повідомлення про події, які можуть являти собою надзвичайну ситуацію в області громадської охорони здоров'я та має міжнародне значення» цих правил 2005 року включені:
- Хвороби, які є незвичайними або неочікуваними і можуть чинити серйозний вплив на здоров'я населення:
- Натуральна віспа.
- Поліомієліт, який спричинює дикий вірус.
- Людський грип, який спричинює новий підтип людського вірусу, і пташиний грип.
- Тяжкий гострий респіраторний синдром (англ. SARS; ТГРС).
- Коронавірусна хвороба 2019 (англ. Coronavirus Disease 2019; COVID-19).
- Хвороби, які протягом людської історії виявили здатність серйозно впливати на здоров'я людей і швидко поширюватися в міжнародних масштабах:
- Холера.
- (Легенева форма чуми (Легенева чума)).
- Жовта гарячка.
- Гарячка Ласса.
- Хвороба, яку спричинює вірус Марбург.
- Хвороба, яку спричинює вірус Ебола.
- Гарячка Західного Нілу.
- Інші хвороби, які становлять виняткову національну або регіональну проблему:
1 лютого 2016 року Комітет з Міжнародних медико-санітарних правил визнав хворобу, яку спричинює вірус Зіка, такою, що виявила здатність чинити серйозний вплив на здоров'я населення і може швидко поширюватися в міжнародних масштабах та увійшла до переліку подій, які спричинили та мають високу здатність і надалі спричиняти надзвичайну ситуацію в галузі охорони здоров'я. Таким чином, ВООЗ внесла хворобу до додатка 2 Міжнародних медико-санітарних правил 2005 року (з переглядом 2016 року).
30 січня 2020 року Генеральний директор ВООЗ оголосив спалах нової коронавірусної інфекції, спричиненої новим коронавірусом 2019-nCoV, надзвичайною ситуацією в галузі міжнародної охорони здоров'я і наказав видати Тимчасові рекомендації згідно з Міжнародними медико-санітарними правилами 2005 року. ВООЗ також запропонувала внести до ММСП 2005 року попередню назву хвороби «2019-nCoV acute respiratory disease» (гостра респіраторна хвороба, яку спричинює коронавірус 2019-nCoV).
Додаток 5 ММСП 2005 року «Конкретні заходи щодо трансмісивних хвороб»
ВООЗ публікує на регулярній основі список районів, в яких рекомендується проводити дезінсекцію або інші заходи боротьби з переносниками трансмісивних інфекцій щодо транспортних засобів, які прибувають з цих районів. Визначення таких районів здійснюється, в залежності від обставин, відповідно до процедур, що стосуються тимчасових або постійних рекомендацій.
Кожний перевізний засіб, який покидає пункт в'їзду, розташований у районі, де рекомендується проводити боротьбу з переносниками, має пройти дезінсекцію і бути вільним від переносників. При наявності методів і матеріалів, рекомендованих ВООЗ для цих процедур, вони підлягають повноцінному застосуванню. Факт наявності переносників на борту перевізних засобів і опис застосовуваних заходів боротьби для їх знищення заносяться:
- у випадку літака — в Медико-санітарну частину Генеральної декларації повітряного судна, якщо тільки компетентний орган аеропорту прибуття не звільняє повітряне судно від її пред'явлення;
- у випадку суден — у Свідоцтво про проходження судном санітарного контролю;
- у випадку інших перевізних засобів — у письмове свідоцтво про обробку, що видається вантажовідправнику, вантажоодержувачу, перевізнику, особі, яка відповідає за перевізний засіб, або їх представникам, відповідно.
Держави-учасниці визнають проведення дезінсекції, дератизації та інших заходів боротьби з переносниками щодо перевізних засобів, прийнятих іншими державами, якщо були застосовані методи та матеріали, рекомендовані ВООЗ.
Держави-учасниці створюють програми боротьби з переносниками інфекційних агентів, які можуть являти собою загрозу для здоров'я населення, на відстані не менше 400 метрів від тих частин споруд пункту в'їзду, які використовуються для операцій, стосуються пасажирів, перевізних засобів, контейнерів, вантажів і поштових посилок, або на відстані, що перевищує мінімальний, в разі більшого радіусу поширення переносників.
Якщо потрібне проведення наступної інспекції з метою підтвердження позитивних результатів застосування заходів боротьби з переносниками, то компетентні органи порту або аеропорту прибуття, що займає можливостями проведення інспекції, повинні бути завчасно проінформовані компетентним органом про цю вимогу. У разі судів це повинно бути зазначено у Свідоцтві про проходження судном санітарного контролю.
Перевізний засіб може вважатися підозрілим на зараження і повинен бути підданий інспекції на предмет виявлення переносників і резервуарів, якщо:
- на борту є підозрілі випадки захворювання на трансмісивну хворобу;
- під час міжнародної поїздки на борту стався можливий випадок трансмісивної хвороби; або
- перевізний засіб покинуло заражений район протягом періоду часу, коли знаходяться на борту переносники все ще могли передавати хворобу.
Держава-учасниця не може забороняти приземлення літака або прибуття судна на своїй території, якщо застосовуються заходи контролю, передбачені в цьому Додатку чи іншим чином рекомендовані ВООЗ. Однак літакам або суднам, прибувають із зараженої зони, може бути запропоновано приземлитися в аеропортах або пройти в інші порти, визначені державою-учасником для цієї мети.
Держава-учасниця може застосувати заходи боротьби з переносниками щодо перевізного засобу, який прибув з району, ураженого трансмісивною хворобою, якщо на його території є переносники такої хвороби.
Деякі медичні та санітарні терміни, які уточнені в ММСП 2005 року
ММСП 2005 року уточнила багато понять і термінів, зокрема:
- «Дезінсекція» — процедура, відповідно до якої проводять санітарні заходи з боротьби з комахами або зі знищення їх, як переносників хвороб людини, що виявлені у багажі, вантажах, контейнерах, перевізних засобах, товарах і поштових посилках.
- «Дезінфекція» — процедура, відповідно до якої проводять санітарні заходи з боротьби проти інфекційних агентів або зі знищення їх на поверхні тіла людини або тварини, або ж у багажі, вантажах, контейнерах, перевізних засобах, товарах і поштових посилках за допомогою прямого впливу хімічних або фізичних агентів.
- «Деконтамінація» — процедура, відповідно до якої проводять медико-санітарні заходи з метою усунути інфекційний або токсичний агент, який може становити ризик для здоров'я населення, з поверхні тіла людини або тварини, у продукті або на продукті, приготованому для споживання, або на інших неживих предметах, включаючи перевізні засоби.
- «Дератизація» — процедура, відповідно до якої проводять санітарні заходи по боротьбі або знищення гризунів — переносників хвороб людини, які перебувають у багажі, вантажах, контейнерах, на перевізних засобах, на об'єктах, у товарах або поштових посилках в пункті в'їзду.
- «Інфекція» — надходження і розвиток або розмноження інфекційного агента в організмі людей і тварин, які можуть становити ризик для здоров'я населення;
- «Контамінація» — наявність інфекційного або токсичного агента на поверхні тіла людини або тварини, в продукті або на продукті, приготованому для споживання, або на інших неживих предметах, включаючи перевізні засоби, який може становити ризик для здоров'я населення.
- «Резервуар» — тварина, рослина або речовина, в яких зазвичай мешкає інфекційний агент, і присутність якого може становити ризик для здоров'я населення.
- «Заражений» — особи, багаж, вантажі, контейнери, перевізні засоби, товари, поштові посилки або людські останки, які інфіковані або контаміновані або ж переносять джерела інфекції таким чином, що це становить ризик для здоров'я населення.
- «Заражений район» — конкретний географічний район, щодо якого ВООЗ рекомендує прийняти медико-санітарні заходи відповідно до ММСП 2005 року.
- «Ізоляція» — відділення хворих або заражених осіб або заражених контейнерів, перевізних засобів, багажу, товарів або поштових посилок від інших таким чином, аби запобігти поширенню інфекції або контамінації.
- «Карантин» — обмеження діяльності та/або відділення від інших підозрілих на зараження осіб, які не хворі, або підозрілого на зараження багажу, контейнерів, перевізних засобів або товарів таким чином, щоб запобігти можливому поширенню інфекції або контамінації;
- «Епідеміологічний нагляд» — систематичні і безперервно діючі заходи зі збору, складання та аналізу даних медико-санітарного призначення, своєчасне поширення медико-санітарної інформації у сфері охорони здоров'я для оцінки і проведення необхідних заходів у відповідь на появу загрози.
- «Національний координатор по ММСП» — національний центр, призначений кожною державою-учасником, який доступний в будь-який час для зв'язку з контактними пунктами ВООЗ по ММСП.
- «Медико-санітарний захід» — процедури, застосовувані з метою запобігти поширенню хвороби або контамінації; медико-санітарний захід не включає правоохоронні заходи або заходи щодо забезпечення безпеки.
- «Медико-санітарне спостереження» — контроль за станом здоров'я особи, що здійснює поїздку, протягом певного часу з метою визначення ризику передачі хвороби.
- «Ризик для здоров'я населення» — ймовірність події, яке може несприятливо позначитися на здоров'ї людей, особливо такої, яка здатна поширитися в міжнародних масштабах або являти собою серйозну і безпосередню загрозу.
- «Надзвичайна ситуація у сфері охорони здоров'я, що має міжнародне значення» — екстраординарна подія, яка представляє ризик для здоров'я населення в інших державах в результаті міжнародного поширення хвороби і може зажадати скоординованих міжнародних заходів у відповідь.
Примітки
- Хоча ця хвороба названа ВООЗ у 1980 році ліквідованою в світі, але її вирішено залишити у переліку ММСП 2005 року через невідомий її лабораторний статус відтворення штучно.
- Документ WHO/CDS/CSR/GIP/2005.5.
- У попередніх правилах у переліку були включені усі клінічні форми чуми. Через особливу епідеміологічну небезпеку для людства саме легеневої форми і відносну безпечність інших Комітет з ММСП вирішив залишити в переліку Додатку 2 тільки легеневу форму чуми.
- Є регіональної проблемою Африки та Південної Америки
- Є регіональною проблемою Саудівської Аравії під час хаджу, країн так званого (менінгітного поясу) в Африці.
- Є регіональною проблемою Африки, країн, розташованих по ходу Великого африканського розлому. Спостерігали поширення цієї хвороби до інших континентів.
- WHO. Media centre WHO Director-General summarizes the outcome of the Emergency Committee on Zika WHO statement on the first meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee on Zika virus and observed increase in neurological disorders and neonatal malformations 1 February 2016 [1] [ 2 лютого 2016 у Wayback Machine.] (англ.)
- Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV) 30 January 2020 Statement Geneva, Switzerland [2] [ 31 січня 2020 у Wayback Machine.] (англ.)
- Novel Coronavirus(2019-nCoV). Situation Report — 10. 30 January 2020 [3] [ 31 січня 2020 у Wayback Machine.] (англ.)
Джерела
- INTERNATIONAL HEALTH REGULATIONS (2005) SECOND EDITION World Health Organization 2008, 74 р. (англ.)
- International Health Regulations (2005) Areas of work for implementation June 2007, World Health Organization 2007 28 р. (англ.)
- Международные медико-санитарные правила (2005 г.) (Женева, 23 мая 2005 года) (рос.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Mizhnaro dni me diko sanita rni pra vila 2005 roku skorocheno MMSP 2005 roku inodi Mizhnarodni sanitarni pravila angl International Health Regulations 2005 oficijnij dokument Vsesvitnoyi organizaciyi ohoroni zdorov ya VOOZ yakij buv prijnyatij 58 yu asambleyeyu VOOZ 23 travnya 2005 roku Vin reglamentuye diyi vsesvitnoyi sistemi ohoroni zdorov ya u vipadku viniknennya riznih nadzvichajnih situacij v galuzi ohoroni zdorov ya Istorichni vidomostiPershi sanitarni pravila buli zapochatkovani u 1851 roci v Parizhi koli predstavniki likari ta diplomati 12 krayin Yevropi togo chasu Avstrijskoyi imperiyi Velikoyi Britaniyi Vatikanu Korolivstva Greciya Ispanskoyi imperiyi Portugalskogo korolivstva Rosijskoyi imperiyi Sardinskogo korolivstva Sicilijskogo korolivstva Velikogo gercogstva Toskanskogo Osmanskoyi imperiyi Drugoyi francuzkoyi imperiyi na Pershij mizhnarodnij sanitarnij konferenciyi prijnyali Pershu mizhnarodnu sanitarnu konvenciyu zavdannyam yakoyi bulo rozroblennya zahodiv shodo zahistu teritorij vid holeri Ale povnocinnoyi konvenciyi dobitisya ne vdalosya cherez sho bula zibrana druga sanitarna konferenciya tezh v Parizhi u 1859 roci yaka tezh ne dala uzgodzhennya usih krayin Lishe u 1866 roci na tretij Mizhnarodnij sanitarnij konferenciyi v Konstantinopoli povnocinno uklali Mizhnarodnu sanitarnu konvenciyu i prijnyali Mizhnarodnij karantinnij statut U nih vstanovleno maksimalnij i minimalnij karantinni periodi dlya naturalnoyi vispi chumi i holeri utochnyuvalisya portovi sanitarni pravila i funkciyi karantinnih stancij viznachalasya vazhlivist svoyechasnogo otrimannya epidemiologichnoyi informaciyi v zdijsnenni mizhnarodnogo spivrobitnictva shodo zapobigannya poshirennyu infekcijnih hvorob Odnak ostatochna redakciya konvenciyi ta statutu bula zdijsnena tilki v 1892 roci Proces viroblennya strategiyi borotbi z cimi tyazhkimi hvorobami buv neprostim pro ce svidchit toj fakt sho za 100 rokiv z 1851 roku mizhnarodni konferenciyi dlya uzgodzhennya ta zmin u konvenciyi ta statuti zbiralisya 22 razi U 1951 roci buli prijnyati pershi MMSP na Chetvertij sesiyi Vsesvitnoyi Asambleyi VOOZ MMSP 1969 roku ohoplyuvali 6 karantinnih hvorob chuma holera naturalna vispa zhovta garyachka epidemichni visipnij i povorotnij tifi v 1973 i v 1981 rokah buli vneseni zmini golovnim chinom dlya togo shob skorotiti chislo ohoplenih hvorob z 6 do 3 zhovta garyachka chuma i holera i vidobraziti globalnu likvidaciyu naturalnoyi vispi Z oglyadu na zbilshennya mizhnarodnih poyizdok i torgivli a takozh viniknennya i povtorne viniknennya novih mizhnarodnih nebezpek pov yazanih z hvorobami 48 ya sesiya Vsesvitnoyi Asambleyi VOOZ u 1995 roci zaklikala pereglyanuti deyaki polozhennya MMSP prijnyati v 1969 roci Epidemiya tyazhkogo gostrogo respiratornogo sindromu v 2002 2003 rokah v rezultati yakoyi v 35 krayinah svitu bulo viyavleno 8461 vipadok hvorobi i yak naslidok 916 osib zaginulo stala bezposerednim poshtovhom dlya stvorennya novih MMSP yaki buli prijnyati na 58 j sesiyi Vsesvitnoyi Asambleyi VOOZ 23 travnya 2005 roku a nabuli chinnosti 15 chervnya 2007 roku Osnovnoyu metoyu cih novih pravil stalo zapobigannya mizhnarodnomu poshirennyu hvorob borotba z nimi i prijnyattya vidpovidnih zahodiv na rivni suspilnoyi ohoroni zdorov ya Meta i sfera zastosuvannya cih MMSPLezhit u ploshini zapobigannya mizhnarodnomu poshirennyu hvorob zahistu vid nih borotbi z nimi i prijnyatti zahodiv u vidpovid na rivni suspilnoyi ohoroni zdorov ya yaki spivmirni z rizikami dlya zdorov ya naselennya ta obmezheni nimi i sho ne stvoryuyut zajvih pereshkod dlya mizhnarodnih perevezen i torgivli Principi MMSP 2005 rokuCi pravila zdijsnyuyutsya z povnoyu povagoyu do gidnosti prav lyudini i osnovnih svobod lyudej Pri zdijsnenni cih pravil keruyutsya statutom Organizaciyi Ob yednanih Nacij OON i statutom VOOZ Pri zdijsnenni cih pravil keruyutsya metoyu zabezpechennya yihnogo universalnogo zastosuvannya dlya zahistu vsih narodiv svitu vid mizhnarodnogo poshirennya hvorob Derzhavi mayut vidpovidno do statutu OON i principami mizhnarodnogo prava suverennim pravom prijmati ta zastosovuvati zakoni vidpovidno do svoyeyi politiki v galuzi ohoroni zdorov ya Pri comu voni musyat pidtrimuvati cili cih pravil Innovaciyi MMSP 2005 rokuMMSP 2005 rik mistyat ryad novovveden zokrema sfera zastosuvannya ne obmezhuyetsya bud yakoyu konkretnoyu hvoroboyu abo sposobom peredachi a ohoplyuye hvorobu abo medichnij stan nezalezhno vid pohodzhennya abo dzherela yaki yavlyayut abo mozhut stanoviti rizik zavdannya lyudyam znachnoyi shkodi zobov yazannya derzhav uchasnikiv stvoriti pevnij minimalnij osnovnij potencial suspilnoyi ohoroni zdorov ya obov yazok derzhav uchasnikiv povidomlyati VOOZ pro podiyi yaki vidpovidno do viznachenih kriteriyiv mozhut yavlyati soboyu nadzvichajnu situaciyu v oblasti suspilnoyi ohoroni zdorov ya yaka maye mizhnarodne znachennya polozhennya yaki upovnovazhuyut VOOZ brati do uvagi neoficijni povidomlennya pro podiyi povidomlennya v suspilnih merezhah ZMI tosho pov yazanih iz gromadskoyu ohoronoyu zdorov ya i otrimuvati vid derzhav uchasnikiv pidtverdzhennya takih podij proceduri ogoloshennya Generalnim direktorom VOOZ nadzvichajnoyi situaciyi u sferi ohoroni zdorov ya yaka maye mizhnarodne znachennya i vipusku vidpovidnih timchasovih rekomendacij pislya prijnyattya do uvagi dumok Komitetu z nadzvichajnih situacij zahist prav usih lyudej i osib yaki zdijsnyuyut poyizdki stvorennya sistemi Nacionalnih koordinatoriv iz MMSP ta Kontaktnih punktiv VOOZ iz MMSP dlya terminovogo obminu informaciyeyu mizh derzhavami uchasnikami i VOOZ Zastosuvannya MMSP 2005 rik ne obmezhuyetsya tilki konkretnimi hvorobami i peredbachayetsya sho MMSP zberezhut svoyu vidpovidnist i pridatnist protyagom bagatoh rokiv navit v umovah trivayuchoyi evolyuciyi hvorob i faktoriv yaki viznachayut yihnye viniknennya i peredachu Povidomlennya krayinoyu VOOZ pro mozhlivist nadzvichajnoyi situaciyiKozhna derzhava uchasnicya ocinyuye podiyi sho vidbulisya na yiyi teritoriyi za dopomogoyu shemi prijnyattya rishen sho mistitsya v Dodatku 2 MMSP 2005 roku Kozhna derzhava uchasnicya povidomlyaye VOOZ za dopomogoyu najefektivnishih nayavnih zv yazkiv cherez Nacionalnogo koordinatora MMSP i protyagom 24 godin pislya ocinki mediko sanitarnoyi informaciyi pro vsi podiyi sho vidbulisya na yiyi terenah yaki vidpovidno do shemi prijnyattya rishennya mozhut yavlyati soboyu nadzvichajnu situaciyu v oblasti suspilnoyi ohoroni zdorov ya sho maye mizhnarodne znachennya a takozh vidomosti pro bud yaki mediko sanitarni zahodi prijnyati krayinoyu u vidpovid na ci podiyi Yaksho povidomlennya otrimane VOOZ nalezhit do kompetenciyi Mizhnarodnogo agentstva z atomnoyi energiyi MAGATE to VOOZ negajno povidomlyaye pro ce MAGATE Pislya pershogo povidomlennya derzhava uchasnik prodovzhuye peresilati VOOZ svoyechasnu tochnu i dosit dokladnu mediko sanitarnu informaciyu yaku vona maye u svoyemu rozporyadzhenni po mozhlivosti vklyuchayuchi viznachennya vipadkiv laboratorni rezultati dzherelo i vid riziku chislo vipadkiv zahvoryuvannya i smerti umovi sho vplivayut na poshirennya hvorobi i zastosovani mediko sanitarni zahodi Za neobhidnosti krayina povidomlyaye pro nayavni trudnoshi ta neobhidnist pidtrimki z boku VOOZ inshih zakladiv u reaguvanni na potencijni nadzvichajni situaciyi v oblasti suspilnoyi ohoroni zdorov ya sho mayut mizhnarodne znachennya Yaksho u derzhavi uchasnici ye faktichni dani nezalezhno vid pohodzhennya abo dzherela informaciyi pro nespodivanu abo nezvichajnu podiyu v galuzi suspilnoyi ohoroni zdorov ya yake mozhe stvoriti nadzvichajnu situaciyu v oblasti suspilnoyi ohoroni zdorov ya vono nadaye VOOZ vsyu vidpovidnu mediko sanitarnu informaciyu VOOZ mozhe brati do uvagi povidomlennya z inshih dzherel krim zvichajnih povidomlen abo konsultacij i ocinyuye ci dani u vidpovidnosti zi sformovanimi epidemiologichnimi principami a potim dovodit cyu informaciyu do vidoma derzhavi uchasnici na teritoriyi yakoyi cya nadzvichajna podiya imovirno trapilasya Persh nizh vzhiti bud yaki diyi na osnovi takih inshodzherelnih povidomlen VOOZ vidpovidno do proceduri perevirki konsultuyetsya z derzhavoyu uchasniceyu na teritoriyi yakoyi imovirno vidbuvayetsya podiya i robit sprobu otrimati vid neyi oficijne pidtverdzhennya Z ciyeyu metoyu VOOZ nadaye derzhavam uchasnicyam otrimanu informaciyu i tilki yaksho ce nalezhnim chinom obgruntovano VOOZ mozhe zberegti konfidencijnist dzherela Derzhavi uchasnici protyagom 24 godin informuyut VOOZ tiyeyu miroyu yakoyu ce praktichno mozhlivo pro otrimannya danih stosovno riziku dlya zdorov ya naselennya za mezhami yih teritoriyi sho mozhe sprichiniti mizhnarodne poshirennya hvorobi i sho proyavilos u rezultati eksportovanih abo importovanih vipadkiv zahvoryuvannya lyudej perenosnikiv infekciyi abo vnaslidok kontaminaciyi tovariv yaki zarazheni kontaminovani VOOZ proponuye derzhavi uchasnici pereviriti povidomlennya z inshih dzherel shodo podij yaki mozhut yavlyati soboyu nadzvichajnu situaciyu yaka imovirno vidbuvayetsya na teritoriyi ciyeyi derzhavi U takih vipadkah VOOZ informuye vidpovidnu derzhavu uchasnicyu pro te yaki povidomlennya vona pragne pereviriti Vidpovidno kozhna derzhava uchasnik na vimogu VOOZ pereviryaye i nadaye protyagom 24 godin pochatkovu vidpovid na zapit VOOZ abo jogo pidtverdzhennya protyagom 24 godin nayavnu informaciyu v galuzi suspilnoyi ohoroni zdorov ya pro stan podij zgadanih v zapiti VOOZ U tih vipadkah koli VOOZ otrimuye informaciyu pro nadzvichajnu situaciyu vona proponuye spivpracyu z vidpovidnoyu derzhavoyu uchasniceyu v ocinci mozhlivosti mizhnarodnogo poshirennya hvorobi mozhlivih pereshkod dlya mizhnarodnih perevezen i adekvatnosti zahodiv kontrolyu Taka propoziciya mozhe vklyuchati spivpracyu z inshimi organizaciyami sho zajmayutsya rozrobkoyu standartiv a takozh propoziciyu shodo mobilizaciyi mizhnarodnoyi dopomogi z metoyu nadannya nacionalnim organam pidtrimki v provedenni abo koordinaciyi ocinok na miscyah Na prohannya derzhavi uchasnici VOOZ nadaye yij informaciyu na pidtrimku takoyi propoziciyi Yaksho derzhava uchasnicya ne prijmaye propoziciyu pro spivpracyu VOOZ mozhe yaksho ce vipravdano masshtabom riziku dlya zdorov ya naselennya povidomiti inshim derzhavam tu informaciyu yakoyu vona volodiye prodovzhuyuchi proponuvati derzhavi uchasnici spivpracyu z VOOZ z urahuvannyam dumki danoyi derzhavi Informaciya vid VOOZVOOZ napravlyaye v konfidencijnomu poryadku informaciyu pro nadzvichajnu situaciyu vsim derzhavam uchasnicyam i v razi potrebi vidpovidnim mizhuryadovim organizaciyam yakomoga shvidshe i z dopomogoyu najefektivnishih nayavnih zasobiv tu mediko sanitarnu informaciyu yaku vona otrimala i yaka neobhidna dlya togo shob dati derzhavam uchasnikam mozhlivist prijnyati vidpovidni zahodi u zv yazku z rizikom dlya zdorov ya naselennya VOOZ povidomlyaye inshim derzhavam uchasnicyam tu informaciyu yaka mozhe polegshiti yim zapobigannya podibnih incidentiv VOOZ takozh vikoristovuye otrimanu informaciyu dlya cilej perevirki ocinki i dopomogi vidpovidno do cih MMSP i yaksho z derzhavami uchasnikami zgadanimi v cih polozhennyah ne uzgodzheno inshe predstavlyaye cyu informaciyu inshim derzhavam yak shiroko dostupnu tilki pislya togo yak podiya viznachena yak taka sho yavlyaye nadzvichajnu situaciyu v oblasti suspilnoyi ohoroni zdorov ya sho maye mizhnarodne znachennya abo informaciya yaka svidchit pro mizhnarodne poshirennya infekciyi abo kontaminaciyi pidtverdzhena VOOZ u vidpovidnosti zi sformovanimi epidemiologichnimi principami abo ye dani sho pidtverdzhuyut sho zahodi proti mizhnarodnogo poshirennya navryad chi budut uspishnimi cherez harakter kontaminaciyi patogena perenosnika abo rezervuara abo u derzhavi uchasnici vidsutni operativni mozhlivosti dlya zastosuvannya neobhidnih zahodiv shodo zapobigannya podalshomu poshirennyu hvorobi abo harakter i masshtabi mizhnarodnogo peremishennya osib sho zdijsnyuyut poyizdki bagazhu vantazhiv kontejneriv pereviznih zasobiv tovariv abo poshtovih posilok yaki mozhut buti infikovani abo kontaminovani vimagayut negajnogo zastosuvannya mizhnarodnih zahodiv kontrolyu VOOZ provodit konsultaciyi z derzhavoyu uchasnikom na teritoriyi yakogo vidbuvayetsya dana podiya pro svij namir nadati taku informaciyu Yaksho informaciya yaku maye VOOZ nadayetsya derzhavam uchasnicyam vidpovidno do cih MMSP VOOZ mozhe takozh nadati cyu informaciyu shirokomu zagalu yaksho insha informaciya pro tu zh podiyu vzhe stala zagalnodostupnoyu i yaksho ye neobhidnist v poshirenni avtoritetnoyi i nezalezhnoyi informaciyi Viznannya nadzvichajnoyi situaciyi u mizhnarodnij sistemi ohoroni zdorov yaGeneralnij direktor VOOZ viznachaye na osnovi otrimanoyi informaciyi zokrema vid derzhavi uchasnici VOOZ na teritoriyi yakoyi vidbuvayetsya podiya chi ye cya podiya nadzvichajnoyu situaciyeyu u sferi ohoroni zdorov ya yaka maye mizhnarodne znachennya vidpovidno do kriteriyiv i proceduri vstanovlenih u MMSP 2005 roku Yaksho Generalnij direktor vvazhaye na osnovi ocinki provedenoyi vidpovidno do cih MMSP sho vidbuvayetsya nadzvichajna situaciya u sferi ohoroni zdorov ya yaka maye mizhnarodne znachennya to vin konsultuyetsya z derzhavoyu uchasnikom na teritoriyi yakogo vidbuvayetsya podiya shodo cogo poperednogo viznachennya Yaksho Generalnij direktor i derzhava uchasnik zgodni z cim poperednim viznachennyam Generalnij direktor vidpovidno do proceduri MMSP zapituye dumki Komitetu po nadzvichajnoyi situaciyi pro vidpovidni timchasovi rekomendaciyi Yaksho pislya konsultaciyi Generalnij direktor i derzhava uchasnik na teritoriyi yakoyi vidbuvayetsya podiya ne prihodyat do zgodi protyagom 48 godin vidnosno togo chi ye podiya nadzvichajnoyu situaciyeyu u sferi ohoroni zdorov ya takoyu yaka maye mizhnarodne znachennya rishennya prijmayetsya vidpovidno do proceduri MMSP pri comu zokrema derzhava uchasnik ne maye prava vimagati vidstrochki vvedennya v diyu zahodiv Pri virishenni pitannya pro te chi ye podiya nadzvichajnoyu situaciyeyu u sferi ohoroni zdorov ya yaka maye mizhnarodne znachennya Generalnij direktor vrahovuye informaciyu predstavlenu derzhavoyu uchasnikom osoblivu shemu prijnyattya rishennya yaka mistitsya v Dodatku 2 MMSP dumku Komitetu z nadzvichajnih situacij naukovi principi a takozh nayavni naukovi dani ta inshu vidpovidnu informaciyu ocinku riziku dlya zdorov ya lyudini riziku mizhnarodnogo poshirennya hvorobi i riziku stvorennya pereshkod dlya mizhnarodnih perevezen Yaksho Generalnij direktor pislya konsultacij z derzhavoyu uchasnikom na teritoriyi yakoyi vidbuvayetsya nadzvichajna situaciya u sferi ohoroni zdorov ya maye mizhnarodne znachennya vvazhaye sho cya situaciya zavershilasya vin prijmaye rishennya pro skasuvannya takoyi miri Rekomendaciyi VOOZ z privodu nadzvichajnoyi situaciyi sho viniklaTimchasovi rekomendaciyi Yaksho bulo viznacheno sho vidbuvayetsya nadzvichajna situaciya u sferi ohoroni zdorov ya sho maye mizhnarodne znachennya Generalnij direktor vprovadzhuye timchasovi rekomendaciyi vidpovidno z proceduroyu MMSP Taki timchasovi rekomendaciyi mozhut buti u vidpovidnih vipadkah zmineni abo prodovzheni v tomu chisli pislya togo yak bulo viznacheno sho taka nadzvichajna situaciya zavershilasya U cej moment chasu mozhut buti zrobleni v razi potrebi inshi timchasovi rekomendaciyi dlya cilej poperedzhennya abo shvidkogo viyavlennya yiyi povtornogo viniknennya Timchasovi rekomendaciyi mozhut vklyuchati mediko sanitarni zahodi yaki povinni zdijsnyuvatisya derzhavoyu uchasnikom v yakomu vidbuvayetsya nadzvichajna situaciya u sferi ohoroni zdorov ya sho maye mizhnarodne znachennya abo inshimi derzhavami uchasnikami shodo osib bagazhu vantazhiv kontejneriv pereviznih zasobiv tovariv ta abo poshtovih posilok dlya zapobigannya abo zmenshennya mizhnarodnogo poshirennya hvorob i uniknennya zajvih pereshkod dlya mizhnarodnih perevezen Diya timchasovih rekomendacij mozhe buti pripinena v bud yakij moment chasu i avtomatichno pripinyayetsya cherez tri misyaci pislya yih vipusku Timchasovi rekomendaciyi mozhut buti zmineni abo prodovzheni na dodatkovi periodi do troh misyaciv Diya timchasovih rekomendacij ne mozhe trivati pislya drugoyi za rahunkom sesiyi Vsesvitnoyi asambleyi ohoroni zdorov ya z momentu vstanovlennya takoyi nadzvichajnoyi situaciyi Postijni rekomendaciyi VOOZ mozhe nadavati postijni rekomendaciyi pro nalezhni mediko sanitarni zahodi dlya regulyarnogo abo periodichnogo zastosuvannya Taki zahodi mozhut zastosovuvatisya derzhavami uchasnikami shodo osib bagazhu vantazhiv kontejneriv pereviznih zasobiv tovariv ta abo poshtovih posilok u zv yazku z konkretnimi isnuyuchimi na konkretnij moment rizikami dlya zdorov ya naselennya z tim shob zapobigti abo zmenshiti mizhnarodne poshirennya hvorobi i uniknuti zajvih pereshkod dlya mizhnarodnih perevezen U nalezhnih vipadkah VOOZ mozhe takozh zminiti abo pripiniti diyu takih postijnih rekomendacij Kriteriyi dlya rekomendacij Pri vipusku zminu abo pripinennya diyi timchasovih abo postijnih rekomendacij Generalnij direktor VOOZ vrahovuye dumki bezposeredno zacikavlenih derzhav uchasnikiv rekomendaciyu Komitetu z nadzvichajnih situacij abo Komitetu z oglyadu v zalezhnosti vid konkretnogo vipadku naukovi principi a takozh nayavni naukovi dani ta informaciyu mediko sanitarni zahodi yaki na osnovi ocinki riziku sho vidpovidaye obstavinam ne stvoryuyut bilshih obmezhen dlya mizhnarodnih perevezen i torgivli ne nosyat bilsh intruzivnij harakter po vidnoshennyu do konkretnih osib nizh dostupni na rozumnih pidstavah alternativni zahodi yaki zabezpechuyut nalezhnij riven ohoroni zdorov ya vidpovidni mizhnarodni standarti ta dokumenti zahodi vzhiti inshimi vidpovidnimi mizhuryadovimi organizaciyami ta mizhnarodnimi organami inshu vidpovidnu i konkretnu informaciyu sho stosuyetsya danoyi podiyi Sho stosuyetsya timchasovih rekomendacij to prijnyattya do uvagi Generalnim direktorom pidpunktiv 5 i 6 mozhe pidlyagati obmezhennyam sho nakladayutsya nevidkladnimi obstavinami Svidchennya pro vakcinaciyi abo inshi profilaktichni zahodiVakcini ta profilaktichni zahodi sho zastosovuyutsya shodo osib yaki vchinyayut poyizdku na vikonannya cih MMSP i pov yazani z nim svidoctva povinni vidpovidati polozhennyam MMSP Osobi yaka vchinyaye poyizdku i maye svidoctvo pro vakcinaciyu chi inshi profilaktichni zahodi vidane vidpovidno do standartiv MMSP ne mozhe buti vidmovleno u v yizdi v inshu derzhavu vnaslidok hvorobi yaka vkazana u svidoctvi navit yaksho vono pribuvaye z zarazhenogo rajonu za vinyatkom vipadku koli u kompetentnogo organu ye piddani perevirci dani ta abo fakti yaki svidchat pro te sho vakcinaciya chi inshi zahodi profilaktiki buli neefektivnimi Infekcijni hvorobi yaki pidlyagayut uregulyuvannyu zgidno MMSP 2005 roku U Dodatku 2 Shema prijnyattya rishen dlya ocinki i povidomlennya pro podiyi yaki mozhut yavlyati soboyu nadzvichajnu situaciyu v oblasti gromadskoyi ohoroni zdorov ya ta maye mizhnarodne znachennya cih pravil 2005 roku vklyucheni Hvorobi yaki ye nezvichajnimi abo neochikuvanimi i mozhut chiniti serjoznij vpliv na zdorov ya naselennya Naturalna vispa Poliomiyelit yakij sprichinyuye dikij virus Lyudskij grip yakij sprichinyuye novij pidtip lyudskogo virusu i ptashinij grip Tyazhkij gostrij respiratornij sindrom angl SARS TGRS Koronavirusna hvoroba 2019 angl Coronavirus Disease 2019 COVID 19 Hvorobi yaki protyagom lyudskoyi istoriyi viyavili zdatnist serjozno vplivati na zdorov ya lyudej i shvidko poshiryuvatisya v mizhnarodnih masshtabah Holera Legeneva forma chumi Legeneva chuma Zhovta garyachka Garyachka Lassa Hvoroba yaku sprichinyuye virus Marburg Hvoroba yaku sprichinyuye virus Ebola Garyachka Zahidnogo Nilu Inshi hvorobi yaki stanovlyat vinyatkovu nacionalnu abo regionalnu problemu Garyachka denge Meningokokova infekciya Garyachka Rift Valli 1 lyutogo 2016 roku Komitet z Mizhnarodnih mediko sanitarnih pravil viznav hvorobu yaku sprichinyuye virus Zika takoyu sho viyavila zdatnist chiniti serjoznij vpliv na zdorov ya naselennya i mozhe shvidko poshiryuvatisya v mizhnarodnih masshtabah ta uvijshla do pereliku podij yaki sprichinili ta mayut visoku zdatnist i nadali sprichinyati nadzvichajnu situaciyu v galuzi ohoroni zdorov ya Takim chinom VOOZ vnesla hvorobu do dodatka 2 Mizhnarodnih mediko sanitarnih pravil 2005 roku z pereglyadom 2016 roku 30 sichnya 2020 roku Generalnij direktor VOOZ ogolosiv spalah novoyi koronavirusnoyi infekciyi sprichinenoyi novim koronavirusom 2019 nCoV nadzvichajnoyu situaciyeyu v galuzi mizhnarodnoyi ohoroni zdorov ya i nakazav vidati Timchasovi rekomendaciyi zgidno z Mizhnarodnimi mediko sanitarnimi pravilami 2005 roku VOOZ takozh zaproponuvala vnesti do MMSP 2005 roku poperednyu nazvu hvorobi 2019 nCoV acute respiratory disease gostra respiratorna hvoroba yaku sprichinyuye koronavirus 2019 nCoV Dodatok 5 MMSP 2005 roku Konkretni zahodi shodo transmisivnih hvorob VOOZ publikuye na regulyarnij osnovi spisok rajoniv v yakih rekomenduyetsya provoditi dezinsekciyu abo inshi zahodi borotbi z perenosnikami transmisivnih infekcij shodo transportnih zasobiv yaki pribuvayut z cih rajoniv Viznachennya takih rajoniv zdijsnyuyetsya v zalezhnosti vid obstavin vidpovidno do procedur sho stosuyutsya timchasovih abo postijnih rekomendacij Kozhnij pereviznij zasib yakij pokidaye punkt v yizdu roztashovanij u rajoni de rekomenduyetsya provoditi borotbu z perenosnikami maye projti dezinsekciyu i buti vilnim vid perenosnikiv Pri nayavnosti metodiv i materialiv rekomendovanih VOOZ dlya cih procedur voni pidlyagayut povnocinnomu zastosuvannyu Fakt nayavnosti perenosnikiv na bortu pereviznih zasobiv i opis zastosovuvanih zahodiv borotbi dlya yih znishennya zanosyatsya u vipadku litaka v Mediko sanitarnu chastinu Generalnoyi deklaraciyi povitryanogo sudna yaksho tilki kompetentnij organ aeroportu pributtya ne zvilnyaye povitryane sudno vid yiyi pred yavlennya u vipadku suden u Svidoctvo pro prohodzhennya sudnom sanitarnogo kontrolyu u vipadku inshih pereviznih zasobiv u pismove svidoctvo pro obrobku sho vidayetsya vantazhovidpravniku vantazhooderzhuvachu perevizniku osobi yaka vidpovidaye za pereviznij zasib abo yih predstavnikam vidpovidno Derzhavi uchasnici viznayut provedennya dezinsekciyi deratizaciyi ta inshih zahodiv borotbi z perenosnikami shodo pereviznih zasobiv prijnyatih inshimi derzhavami yaksho buli zastosovani metodi ta materiali rekomendovani VOOZ Derzhavi uchasnici stvoryuyut programi borotbi z perenosnikami infekcijnih agentiv yaki mozhut yavlyati soboyu zagrozu dlya zdorov ya naselennya na vidstani ne menshe 400 metriv vid tih chastin sporud punktu v yizdu yaki vikoristovuyutsya dlya operacij stosuyutsya pasazhiriv pereviznih zasobiv kontejneriv vantazhiv i poshtovih posilok abo na vidstani sho perevishuye minimalnij v razi bilshogo radiusu poshirennya perenosnikiv Yaksho potribne provedennya nastupnoyi inspekciyi z metoyu pidtverdzhennya pozitivnih rezultativ zastosuvannya zahodiv borotbi z perenosnikami to kompetentni organi portu abo aeroportu pributtya sho zajmaye mozhlivostyami provedennya inspekciyi povinni buti zavchasno proinformovani kompetentnim organom pro cyu vimogu U razi sudiv ce povinno buti zaznacheno u Svidoctvi pro prohodzhennya sudnom sanitarnogo kontrolyu Pereviznij zasib mozhe vvazhatisya pidozrilim na zarazhennya i povinen buti piddanij inspekciyi na predmet viyavlennya perenosnikiv i rezervuariv yaksho na bortu ye pidozrili vipadki zahvoryuvannya na transmisivnu hvorobu pid chas mizhnarodnoyi poyizdki na bortu stavsya mozhlivij vipadok transmisivnoyi hvorobi abo pereviznij zasib pokinulo zarazhenij rajon protyagom periodu chasu koli znahodyatsya na bortu perenosniki vse she mogli peredavati hvorobu Derzhava uchasnicya ne mozhe zaboronyati prizemlennya litaka abo pributtya sudna na svoyij teritoriyi yaksho zastosovuyutsya zahodi kontrolyu peredbacheni v comu Dodatku chi inshim chinom rekomendovani VOOZ Odnak litakam abo sudnam pribuvayut iz zarazhenoyi zoni mozhe buti zaproponovano prizemlitisya v aeroportah abo projti v inshi porti viznacheni derzhavoyu uchasnikom dlya ciyeyi meti Derzhava uchasnicya mozhe zastosuvati zahodi borotbi z perenosnikami shodo pereviznogo zasobu yakij pribuv z rajonu urazhenogo transmisivnoyu hvoroboyu yaksho na jogo teritoriyi ye perenosniki takoyi hvorobi Deyaki medichni ta sanitarni termini yaki utochneni v MMSP 2005 rokuMMSP 2005 roku utochnila bagato ponyat i terminiv zokrema Dezinsekciya procedura vidpovidno do yakoyi provodyat sanitarni zahodi z borotbi z komahami abo zi znishennya yih yak perenosnikiv hvorob lyudini sho viyavleni u bagazhi vantazhah kontejnerah pereviznih zasobah tovarah i poshtovih posilkah Dezinfekciya procedura vidpovidno do yakoyi provodyat sanitarni zahodi z borotbi proti infekcijnih agentiv abo zi znishennya yih na poverhni tila lyudini abo tvarini abo zh u bagazhi vantazhah kontejnerah pereviznih zasobah tovarah i poshtovih posilkah za dopomogoyu pryamogo vplivu himichnih abo fizichnih agentiv Dekontaminaciya procedura vidpovidno do yakoyi provodyat mediko sanitarni zahodi z metoyu usunuti infekcijnij abo toksichnij agent yakij mozhe stanoviti rizik dlya zdorov ya naselennya z poverhni tila lyudini abo tvarini u produkti abo na produkti prigotovanomu dlya spozhivannya abo na inshih nezhivih predmetah vklyuchayuchi perevizni zasobi Deratizaciya procedura vidpovidno do yakoyi provodyat sanitarni zahodi po borotbi abo znishennya grizuniv perenosnikiv hvorob lyudini yaki perebuvayut u bagazhi vantazhah kontejnerah na pereviznih zasobah na ob yektah u tovarah abo poshtovih posilkah v punkti v yizdu Infekciya nadhodzhennya i rozvitok abo rozmnozhennya infekcijnogo agenta v organizmi lyudej i tvarin yaki mozhut stanoviti rizik dlya zdorov ya naselennya Kontaminaciya nayavnist infekcijnogo abo toksichnogo agenta na poverhni tila lyudini abo tvarini v produkti abo na produkti prigotovanomu dlya spozhivannya abo na inshih nezhivih predmetah vklyuchayuchi perevizni zasobi yakij mozhe stanoviti rizik dlya zdorov ya naselennya Rezervuar tvarina roslina abo rechovina v yakih zazvichaj meshkaye infekcijnij agent i prisutnist yakogo mozhe stanoviti rizik dlya zdorov ya naselennya Zarazhenij osobi bagazh vantazhi kontejneri perevizni zasobi tovari poshtovi posilki abo lyudski ostanki yaki infikovani abo kontaminovani abo zh perenosyat dzherela infekciyi takim chinom sho ce stanovit rizik dlya zdorov ya naselennya Zarazhenij rajon konkretnij geografichnij rajon shodo yakogo VOOZ rekomenduye prijnyati mediko sanitarni zahodi vidpovidno do MMSP 2005 roku Izolyaciya viddilennya hvorih abo zarazhenih osib abo zarazhenih kontejneriv pereviznih zasobiv bagazhu tovariv abo poshtovih posilok vid inshih takim chinom abi zapobigti poshirennyu infekciyi abo kontaminaciyi Karantin obmezhennya diyalnosti ta abo viddilennya vid inshih pidozrilih na zarazhennya osib yaki ne hvori abo pidozrilogo na zarazhennya bagazhu kontejneriv pereviznih zasobiv abo tovariv takim chinom shob zapobigti mozhlivomu poshirennyu infekciyi abo kontaminaciyi Epidemiologichnij naglyad sistematichni i bezperervno diyuchi zahodi zi zboru skladannya ta analizu danih mediko sanitarnogo priznachennya svoyechasne poshirennya mediko sanitarnoyi informaciyi u sferi ohoroni zdorov ya dlya ocinki i provedennya neobhidnih zahodiv u vidpovid na poyavu zagrozi Nacionalnij koordinator po MMSP nacionalnij centr priznachenij kozhnoyu derzhavoyu uchasnikom yakij dostupnij v bud yakij chas dlya zv yazku z kontaktnimi punktami VOOZ po MMSP Mediko sanitarnij zahid proceduri zastosovuvani z metoyu zapobigti poshirennyu hvorobi abo kontaminaciyi mediko sanitarnij zahid ne vklyuchaye pravoohoronni zahodi abo zahodi shodo zabezpechennya bezpeki Mediko sanitarne sposterezhennya kontrol za stanom zdorov ya osobi sho zdijsnyuye poyizdku protyagom pevnogo chasu z metoyu viznachennya riziku peredachi hvorobi Rizik dlya zdorov ya naselennya jmovirnist podiyi yake mozhe nespriyatlivo poznachitisya na zdorov yi lyudej osoblivo takoyi yaka zdatna poshiritisya v mizhnarodnih masshtabah abo yavlyati soboyu serjoznu i bezposerednyu zagrozu Nadzvichajna situaciya u sferi ohoroni zdorov ya sho maye mizhnarodne znachennya ekstraordinarna podiya yaka predstavlyaye rizik dlya zdorov ya naselennya v inshih derzhavah v rezultati mizhnarodnogo poshirennya hvorobi i mozhe zazhadati skoordinovanih mizhnarodnih zahodiv u vidpovid PrimitkiHocha cya hvoroba nazvana VOOZ u 1980 roci likvidovanoyu v sviti ale yiyi virisheno zalishiti u pereliku MMSP 2005 roku cherez nevidomij yiyi laboratornij status vidtvorennya shtuchno Dokument WHO CDS CSR GIP 2005 5 U poperednih pravilah u pereliku buli vklyucheni usi klinichni formi chumi Cherez osoblivu epidemiologichnu nebezpeku dlya lyudstva same legenevoyi formi i vidnosnu bezpechnist inshih Komitet z MMSP virishiv zalishiti v pereliku Dodatku 2 tilki legenevu formu chumi Ye regionalnoyi problemoyu Afriki ta Pivdennoyi Ameriki Ye regionalnoyu problemoyu Saudivskoyi Araviyi pid chas hadzhu krayin tak zvanogo meningitnogo poyasu v Africi Ye regionalnoyu problemoyu Afriki krayin roztashovanih po hodu Velikogo afrikanskogo rozlomu Sposterigali poshirennya ciyeyi hvorobi do inshih kontinentiv WHO Media centre WHO Director General summarizes the outcome of the Emergency Committee on Zika WHO statement on the first meeting of the International Health Regulations 2005 Emergency Committee on Zika virus and observed increase in neurological disorders and neonatal malformations 1 February 2016 1 2 lyutogo 2016 u Wayback Machine angl Statement on the second meeting of the International Health Regulations 2005 Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus 2019 nCoV 30 January 2020 Statement Geneva Switzerland 2 31 sichnya 2020 u Wayback Machine angl Novel Coronavirus 2019 nCoV Situation Report 10 30 January 2020 3 31 sichnya 2020 u Wayback Machine angl DzherelaINTERNATIONAL HEALTH REGULATIONS 2005 SECOND EDITION World Health Organization 2008 74 r ISBN 978 924 158 041 0 angl International Health Regulations 2005 Areas of work for implementation June 2007 World Health Organization 2007 28 r angl Mezhdunarodnye mediko sanitarnye pravila 2005 g Zheneva 23 maya 2005 goda ros