3-й із 16 етапів сезону 1994/ Гонка №551 | ||
← 2.Тихий океан • 4.Монако → | ||
Дата | 1 травня 1994 року | |
Місце | Імола, Італія | |
Траса | Автодром Енцо і Діно Феррарі | |
Довжина кола | 4,933 км | |
Дистанція | 286,114 км (58 кіл) | |
Погода | Сонячно | |
Поул | ||
1:21.548 | Айртон Сенна | Williams-Renault |
Найшвидше коло | ||
1:24.335 (10 коло) | Деймон Гілл | Williams-Renault |
Подіум | ||
Переможець | Міхаель Шумахер | Benetton-Ford |
2 місце | Нікола Ларіні | Ferrari |
3 місце | Міка Хаккінен | McLaren-Peugeot |
← Гран-прі Сан-Марино 1994 → |
Гран-прі Сан-Мари́но 1994, офіційно: 14° Gran Premio di San Marino — перегони чемпіонату світу «Формули-1», які пройшли 1 травня 1994 року на автодромі Енцо і Діно Феррарі в Імолі, Італія. Події гонки стали важливим поворотним моментом, особливо з погляду безпеки, як у сезоні 1994 року, так і в подальшому розвитку «Формули-1».
Гран-прі був затьмарений загибеллю двох автогонщиків: австрійця Роланда Ратценбергера і триразового чемпіона світу Айртона Сенни; серйозні травми отримали Рубенс Барікелло, механіки та глядачі. Після рестарту перегонів переможцем став Міхаель Шумахер, який на прес-конференції після гонки сказав, що не відчуває задоволення від перемоги та не вважає себе щасливцем. Нікола Ларіні посів друге місце на подіумі та заробив перші очки у своїй кар'єрі; Міка Хаккінен фінішував третім. Згодом телекоментатор Бі-Бі-Сі Мюррей Вокер оцінив день перегонів словами: «За моєї пам'яті це найчорніший день для автогонок Гран-прі».
Нещасний випадок призвів як до посилення заходів безпеки в автоспорті, так і до реформи Асоціації гонщиків Формули-1 (GPDA). Правила «Формули-1» після гонки націлено на зменшення швидкості болідів, а на нових трасах, як от Сахір, — зони безпеки розширено, щоб уповільнити боліди, перш ніж вони вріжуться в стіну.
Згодом італійськими прокурорами було порушено судову справу проти шести осіб за обвинуваченням у смерті Сенни: усіх обвинувачуваних було виправдано, хоча апеляція і касація тривали 11 років.
Звіт
Кваліфікація
П'ятнична кваліфікація
У п'ятницю 29 квітня 1994 року під час першої кваліфікаційної сесії для визначення порядку старту гонки, Рубенс Барікелло, пілот команди «Джордан», зачепив край узбіччя повороту «Варіанте Басса» (італ. Variante Bassa) і на швидкості 225 км/год злетів у повітря. Його «Джордан» пробив вершину бар'єру з шин, перекинувся кілька разів після приземлення та зупинився догори колесами. Бригади лікарів негайно прибули на місце аварії, — і водія було відправлено до лікарні. Попри те, що Рубенс знепритомнів і внаслідок аварії зламав ніс та пошкодив ребра, наступного дня він був присутній на трасі, хоч і змушений був пропустити гонку. Десять років по тому Деймон Гілл, який тоді кермував болідом команди «Вільямс-Рено», описав свої емоції після аварії наступним чином: «Ми всі намагалися проігнорувати нещасний випадок і продовжили кваліфікацію впевнені у тому, що наші автомобілі були важкі, як танки, і ми могли відбутися лише переляком, але залишитись неушкодженими».
Суботня кваліфікація
На останній двадцятихвилинній кваліфікаційній сесії Роланду Ратценбергеру на своєму «Сімтеку» не вдалося подолати швидкісну зв'язку «Вільнев» (італ. Villeneuve). Машина втратила притискну силу, зірвалася з траси і на швидкості врізалася у бетонну стіну: удар був по дотичній, і машина, неодноразово перекинувшись, пролетіла ще близько ста метрів, внаслідок чого Ратценбергер зазнав важкої травми голови, а годиною по тому він помер, не приходячи до тями. У своєму першому сезоні пілота «Формули-1» Ратценбергер на попередньому кваліфікаційному колі, під час проходження шикани «Акве Мінералі» (італ. Acque Minerali), припустився помилки і змушений був проїхати по гравію, де пошкодив переднє антикрило машини. Замість того, щоб повернутися на піт-лейн, він поїхав на ще одне швидке коло і, на швидкості 306 км/год, з його боліда зірвало переднє антикрило, внаслідок чого автомобіль втратив притискну силу та став некерованим.
Кваліфікаційну сесію зупинили, поки лікарі надавали першу допомогу Ратценбергеру. Приблизно за 25 хвилин по тому сесію було відновлено, однак кілька команд, включно з «Вільямс» і «Бенеттон», не брали подальшої участі у кваліфікації. Згодом у лікарні повідомили, що Ратценбергер через численні травми помер: його смерть стала першим нещасним випадком у гоночному вік-енді «Формули-1» після , коли загинув . Професор Сід Воткінс, згодом голова медичної бригади «Формули-1» на автодромі Енцо і Діно Феррарі, згадував у своїх мемуарах, що Айртон Сенна, почувши новину про смерть Ратценбергера, не втримався і заплакав йому на плече. Воткінс намагався вмовити Сенну не брати участі в перегонах, що мали відбутися наступного дня, такими словами: «Що тобі ще треба зробити? Ти тричі ставав чемпіоном світу і ти, вочевидь, найшвидший водій. Кинь все це — і поїхали рибалити». Проте Айртон наполягав на своєму, кажучи: «Сіде, є деякі речі, над якими ми не маємо влади. Я не можу все покинути, я мушу йти далі».
Сенна кваліфікувався на поул-позицію, випередивши лідера чемпіонату Міхаеля Шумахера. Герхард Бергер був кваліфікований третім, а Деймон Гілл, напарник Сенни по команді, стартував із четвертої позиції. Час, який показав Ратценбергер, до його аварії зі смертельним наслідком, був би достатнім для старту в гонці з останньої, 26-ї позиції на стартовій решітці.
Перегони
Перший старт
- Детальніше: (Загибель Айртона Сенни)
На старті гонки заглух «Бенеттон» Юркі Ярвілехто. Більшість гонщиків зуміли уникнути зіткнення з фіном, проте Педро Ламі занадто пізно побачив Ярвілехто, що залишився стояти на стартовій решітці, і врізався у нього. Внаслідок аварії дев'ятеро осіб отримали незначні травми від уламків болідів, що перелетіли через огорожу, призначену для захисту глядачів на стартовій прямій. Інцидент призвів до виїзду на трасу автомобіля безпеки, щоб швидкість руху болідів знизилась і можна було прибрати уламки. Протягом цього періоду, внаслідок руху на повільній швидкості, знизилася температура шин болідів. Перед гонкою на короткій прес-конференції гонщиків Сенна, разом із Герхардом Бергером, висловили стурбованість тим, що автомобіль безпеки (введений до офіційних правил «Формули-1» тільки 1993 року) їде не досить швидко, аби можна було зберігати високу температуру шин болідів. Як тільки з треку було прибрано уламки, автомобіль безпеки повернувся у бокси і гонка відновилася стартом з ходу. На другому колі після рестарту болід команди «Вільямс» під управлінням Айртона Сенни, який був на той момент серед лідерів у гонці, проходячи поворот «Тамбурелло» (італ. Tamburello) зірвався з траси і на великій швидкості врізався у бетонну стіну. Згідно з показниками телеметрії у момент зриву швидкість боліду становила близько 306 км/год, після цього Сенна встиг загальмувати і уповільнити болід, але на момент удару об стіну швидкість становила 211 км/год.
О 14:17 за місцевим часом () на автодромі Енцо і Діно Феррарі було піднято червоний прапор, що означало зупинку гонки. На місце пригоди прибув Сід Воткінс для надання першої допомоги Сенні. Після зупинки перегонів червоним прапором автомобілі повинні сповільнити хід і повернутися назад до піт-лейн або стартової решітки для отримання подальших вказівок. Це захищає маршалів і медичний персонал на місці аварії та дозволяє здійснити легший доступ до місця пригоди для машин швидкої допомоги. Приблизно через 10 хвилин після аварії Сенни команда «Лярусс» помилково надала дозвіл одному зі своїх гонщиків залишити піт і виїхати на закриту трасу. Не знаючи про ситуацію на трасі, Ерік Кома проїхав повз місце аварії на майже повній швидкості. Коментатор телеканалу «Євроспорт» прокоментував цей інцидент як «найбезглуздіший випадок, що йому коли-небудь доводилось бачити у своєму житті». Еріку Комі вдалося уникнути зіткнення з персоналом та автомобілями, які були на трасі. Потерпілого Сенну витягли з боліду і на гелікоптері доправили до лікарні Маджоре в розташовану поряд Болонью. Під час польоту до лікарні лікарі продовжували надавати гонщику швидку медичну допомогу. Через тридцять сім хвилин після аварії, о 14:55 за місцевим часом, гонку було відновлено.
Другий старт
Результати повторно проведеної гонки встановлювалися за загальними результатами перерваної першої та другої гонок. Із моменту повторного старту Герхард Бергер лідирував на трасі, але Шумахер усе ще лідирував у перегонах у цілому завдяки часу, на який він випереджав Бергера перед тим як перегони було зупинено. Шумахер вийшов у лідери гонки на 12 колі і на 4 колах пізніше, коли Бергер залишив перегони через проблеми з керуванням боліду. Коли Шумахер вирішив здійснити піт-стоп, на деякий час лідерство в гонці захопив пілот команди «Феррарі» Нікола Ларіні (італієць заміняв Жана Алезі, який на тестах отримав травму шиї), але порядок відновився, коли Ларіні сам був вимушений заїхати на піт-стоп.
За десять кіл до фінішу, виїжджаючи з піт-лейн, «Мінарді» Мікеле Альборета втратила заднє колесо, яке влучило в механіків «Феррарі» і «Лотус». У підсумку по два механіки з кожної команди були доставлені до лікарні.
Переможцем гонки став Міхаель Шумахер, який здобув 10 очок і утримав перше місце в особистому заліку пілотів — після перших трьох гонок сезону 1994 року він набрав максимально можливу кількістю очок — 30. Друге місце посів Нікола Ларіні, здобувши перший (і єдиний) подіум у своїй кар'єрі. Третім перетнув фінішну пряму Міка Хаккінен. Подіум тієї гонки був без шампанського. Це була данина пам'яті Роланду Ратценбергеру і Айртону Сенні.
Після Гран-прі
Через дві години і двадцять хвилин після того як Шумахер перетнув фінішну лінію, о 18:40 за місцевим часом, доктор Марія Тереза Фіандрі повідомила про смерть Айртона Сенни. Офіційним часом смерті було названо 14:17 за місцевим часом, тобто, Сенна помер на місці аварії. За основною версією причиною смерті став один з елементів підвіски, що пробив шолом і викликав сильну втрату крові і частини мозкової субстанції.
Конфігурація траси Імола 1994 року, на якій відбувалися гран-прі починаючи з 1981 року, більше не використовувалась в етапах чемпіонату Світу з автогонок у класі «Формула-1». У відповідь на низку трагічних подій трасу було значно змінено для забезпечення безпеки в наступних гонках. Перш за все, зміни стосувалися місця багатьох значних аварій — повороту «Тамбурелло» (у цьому повороті також зазнали аварій Герхард Бергер 1989 року і Нельсон Піке — 1987 року), який було перероблено зі швидкісного повороту на набагато повільнішу шикану. Гонка призвела до зміни правил ФІА, щодо конструкції болідів «Формули-1». Нові правила 1995 року вимагали, аби всі команди створили абсолютно нові конструкції болідів, оскільки автомобілі 1994 року їм не відповідали. Стурбованість, висловлена Сенною і Бергером на короткій прес-конференції перед гонкою, призвела до реформи Асоціації гонщиків Формули-1 на наступній гонці сезону — Гран-прі Монако 1994 року. Основна мета реформи полягала в наданні пілотам можливості для обговорення питань безпеки з метою підвищення її стандартів після інцидентів, що сталися на трасі в Імолі. На наступному тогорічному Гран-прі Монако перші два стартових місця на стартовому полі було розфарбовано у бразильський та австрійський прапори на спомин про двох загиблих пілотів. Також перед стартом гонки була хвилина мовчання.
Смерть Сенни стала трагедією для багатьох уболівальників у всьому світі і особливо — в Бразилії. Бразильський уряд оголосив триденний національний траур. У день похорону Сенни в Сан-Паулу траурну процесію супроводжували близько півмільйона осіб. Триразового чемпіона світу поховали на кладовищі Морумбі поблизу Сан-Паулу. Одним із тих, хто ніс його труну, був давній суперник Сенни Ален Прост. Більшість спільноти «Формули-1» була присутня на похороні Сенни, проте президент ФІА Макс Мослі взяв участь у похоронній процесії Ратценбергера, яка відбулася 7 травня 1994 року в Зальцбурзі, Австрія. Через десять років на прес-конференції Мослі сказав: «Я пішов на похорон Ратценбергера, тому що всі пішли на похорон Сенни. Я вважав, що це було важливо, аби хтось прийшов до нього».
У жовтні 1996 року ФІА, разом із «Маклареном» і «Мерседес-Бенцом», взялася за дослідження системи для зниження навантаження і пошкоджень шиї під час аварій та сильних перевантажень. «Мерседес» налагодив зв'язки з розробниками спеціального технічного пристрою «HANS» (англ. Head and Neck Support) з метою його адаптації для «Формули-1». Уперше систему «HANS» було випущено 1991 року і розроблено для утримання голови і шиї пілота у випадку аварії, щоб уникнути перелому основи черепа (травма, внаслідок якої загинув Ратценбергер). Початкові випробування виявилися успішними і в остаточному звіті на було ухвалено рішення про те, що систему «HANS» рекомендовано для використання. Дана система стала обов'язковою з початку сезону 2001 року.
Айртон Сенна став останнім пілотом, що загинув за кермом боліда «Формули-1». Однак з того часу, внаслідок аварій на трасі, загинуло також три маршали: Паоло Гіслімберті на , Грем Беверидж на та Марк Робінсон на Гран-прі Канади 2013 року.
Судовий процес
Згодом італійські прокурори порушили судову справу проти шести осіб за фактом причетності до загибелі Сенни. За звинуваченням у ненавмисному вбивстві перед судом постали: власник команди «Вільямс» Френк Вільямс, технічний директор команди Патрік Гед, головний конструктор боліда Едріан Ньюї, а також директор автодрому Енцо і Діно Феррарі Федеріко Бендінеллі, співвласник траси Джорджіо Поджі і представник ФІА — директор гонок Ролан Брюїнсеред. Вирок суду було оголошено 16 грудня 1997 року, з усіх шістьох звинувачення у вбивстві було знято. Слідство дійшло офіційного висновку, що причиною аварії Сенни стала поломка рульового керування. Перед початком сезону і після перших двох гонок Айртон Сенна скаржився не лише на погану керованість «Вільямса» без електронних помічників, але й на те, що в кокпіті його ногам не вистачало місця, зокрема йому заважав механізм рульового керування. У «Вільямсі» досить швидко знайшли просте вирішення цієї проблеми. Було вирішено зменшити діаметр центральної частини рульового механізму, що проходила по кокпіту, з нормальних 22 міліметрів до 18 міліметрів. У результаті саме на місці кріплення цієї вузької частини рульова колонка і зламалася.
Державним прокурором було подано апеляцію на рішення суду проти Патріка Геда і Едріана Ньюї. 22 листопада 1999 року згідно зі статтею 530 кримінального кодексу Італії, підсудних Геда і Ньюї було виправдано через відсутність доказів скоєння злочину. У січні 2003 року результат апеляції було анульовано і наказано провести повторний перегляд судової справи, оскільки вважав, що статтю 530 було неправильно витлумачено. 27 травня 2005 року Ньюї було виправдано за всіма пунктами звинувачення, а справу Геда перервано відповідно до закону про позовну давність. 13 квітня 2007 року Апеляційний суд Італії констатував вердикт у справі з нумерацією 15050 таким чином: «Було встановлено, що аварія стала причиною несправності рульової колонки. Ця поломка була викликана, внаслідок погано розробленої і виконаної модифікації боліду. Відповідальність за це лягає на Патріка Геда, винного в потуранні контролю». Навіть будучи визнаним винним в аварії Сенни, Патрік Гед не був арештований, оскільки в Італії термін позовної давності за ненавмисне вбивство становить 7 років і 6 місяців, а остаточний вердикт було винесено через 13 років після аварії.
Класифікація
Кваліфікація
Поз | № | Пілот | Конструктор | Частина 1 | Частина 2 | Розрив |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | Айртон Сенна | Williams-Renault | 1:21.548 | немає часу | — |
2 | 5 | Міхаель Шумахер | Benetton-Ford | 1:22.015 | 1:21.885 | +0.337 |
3 | 28 | Герхард Бергер | Ferrari | 1:22.113 | 1:22.226 | +0.565 |
4 | 0 | Деймон Гілл | Williams-Renault | 1:23.199 | 1:22.168 | +0.620 |
5 | 6 | Юркі Ярвілехто | Benetton-Ford | 1:22.717 | 1:24.029 | +1.169 |
6 | 27 | Нікола Ларіні | Ferrari | 1:22.841 | 1:23.006 | +1.293 |
7 | 30 | Гайнц-Гаральд Френтцен | Sauber-Mercedes | 1:23.119 | немає часу | +1.571 |
8 | 7 | Міка Хаккінен | McLaren-Peugeot | 1:23.611 | 1:23.140 | +1.592 |
9 | 3 | Укіо Катаяма | -Yamaha | 1:24.000 | 1:23.322 | +1.774 |
10 | 29 | Карл Вендлінгер | Sauber-Mercedes | 1:23.788 | 1:23.347 | +1.799 |
11 | 10 | Джанні Морбіделлі | -Ford | 1:23.663 | 1:24.682 | +2.115 |
12 | 4 | Марк Бланделл | -Yamaha | 1:23.703 | 1:23.831 | +2.155 |
13 | 8 | Мартін Брандл | McLaren-Peugeot | 1:24.443 | 1:23.858 | +2.310 |
14 | 23 | П'єрлуїджи Мартіні | Minardi-Ford | 1:24.078 | 1:24.423 | +2.530 |
15 | 24 | Мікеле Альборето | Minardi-Ford | 1:24.276 | 1:24.780 | +2.728 |
16 | 9 | Крістіан Фіттіпальді | -Ford | 1:24.655 | 1:24.472 | +2.924 |
17 | 25 | Ерік Бернар | -Renault | 1:24.678 | 1:40.411 | +3.130 |
18 | 20 | Ерік Кома | Larrousse-Ford | 1:26.295 | 1:24.852 | +3.304 |
19 | 26 | Олів'є Паніс | -Renault | 1:24.996 | 1:25.160 | +3.448 |
20 | 12 | Джонні Герберт | Lotus- | 1:25.114 | 1:25.141 | +3.566 |
21 | 15 | Андреа де Чезаріс | Jordan- | 1:25.234 | 1:25.872 | +3.686 |
22 | 11 | Педро Ламі | Lotus- | 1:26.453 | 1:25.295 | +3.747 |
23 | 19 | Олів'є Беретта | Larrousse-Ford | 1:27.179 | 1:25.991 | +4.443 |
24 | 31 | Девід Бребем | Simtek-Ford | 1:27.607 | 1:26.817 | +5.269 |
25 | 34 | Бертран Гашо | Pacific- | 1:27.732 | 1:27.143 | +5.595 |
26 | 32 | Роланд Ратценбергер | Simtek-Ford | 1:27.657 | 1:27.584 | +6.036 |
27 | 33 | Поль Бельмондо | Pacific- | 1:28.361 | 1:27.881 | +6.333 |
28 | 14 | Рубенс Барікелло | Jordan- | 14:57.323 | немає часу | +13:35.775 |
Джерело: |
Перегони
Поз | № | Пілот | Конструктор | Кола | Час/Схід | Старт | Очки |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 5 | Міхаель Шумахер | Benetton-Ford | 58 | 1:28:28.642 | 2 | 10 |
2 | 27 | Нікола Ларіні | Ferrari | 58 | +54.942 | 6 | 6 |
3 | 7 | Міка Хаккінен | McLaren-Peugeot | 58 | +70.679 | 8 | 4 |
4 | 29 | Карл Вендлінгер | Sauber-Mercedes | 58 | +73.658 | 10 | 3 |
5 | 3 | Укіо Катаяма | -Yamaha | 57 | +1 коло | 9 | 2 |
6 | 0 | Деймон Гілл | Williams-Renault | 57 | +1 коло | 4 | 1 |
7 | 30 | Гайнц-Гаральд Френтцен | Sauber-Mercedes | 57 | +1 коло | 7 | |
8 | 8 | Мартін Брандл | McLaren-Peugeot | 57 | +1 коло | 13 | |
9 | 4 | Марк Бланделл | -Yamaha | 56 | +2 кола | 12 | |
10 | 12 | Джонні Герберт | Lotus- | 56 | +2 кола | 20 | |
11 | 26 | Олів'є Паніс | -Renault | 56 | +2 кола | 19 | |
12 | 25 | Ерік Бернар | -Renault | 55 | +3 кола | 17 | |
13 | 9 | Крістіан Фіттіпальді | -Ford | 54 | Виліт | 16 | |
Схід | 15 | Андреа де Чезаріс | Jordan- | 49 | Виліт | 21 | |
Схід | 24 | Мікеле Альборето | Minardi-Ford | 44 | Колесо | 15 | |
Схід | 10 | Джанні Морбіделлі | -Ford | 40 | Двигун | 11 | |
Схід | 23 | П'єрлуїджи Мартіні | Minardi-Ford | 37 | Виліт | 14 | |
Схід | 31 | Девід Бребем | Simtek-Ford | 27 | Виліт | 24 | |
Схід | 34 | Бертран Гашо | Pacific- | 23 | Двигун | 25 | |
Схід | 19 | Олів'є Беретта | Larrousse-Ford | 17 | Двигун | 23 | |
Схід | 28 | Герхард Бергер | Ferrari | 16 | Підвіска | 3 | |
Схід | 2 | Айртон Сенна | Williams-Renault | 5 | (Фатальна аварія) | 1 | |
Схід | 20 | Ерік Кома | Larrousse-Ford | 5 | Зійшов через неполадки | 18 | |
Схід | 6 | Юркі Ярвілехто | Benetton-Ford | 0 | Зіткнення | 5 | |
Схід | 11 | Педро Ламі | Lotus- | 0 | Зіткнення | 22 | |
НC | 32 | Роланд Ратценбергер | Simtek-Ford | Фатальна аварія | |||
НКВ | 33 | Поль Бельмондо | Pacific- | - | |||
НКВ | 14 | Рубенс Барікелло | Jordan- | Пошкодження | - |
Положення в чемпіонаті після Гран-прі
|
|
- Примітка: Тільки 5 позицій включені в обидві таблиці.
Примітки
- Race ace Senna killed in car crash. BBC News. 1 травня 1994. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Longmore, Andrew (31 жовтня 1994). . The Times. News International. Архів оригіналу за 12 березня 2009. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Hamilton, Maurice (1998). Frank Williams. Macmillan. с. 232. ISBN .
- Hill, Damon (17 квітня 2004). Had Ayrton foreseen his death?. The Times. London: News International. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Spurgeon, Brad (30 квітня 1999). 5 Years After Senna's Crash, Racing Is Safer – Some Say Too Safe: Imola Still Haunts Formula One. International Herald Tribune. оригіналу за 12 вересня 2007. Процитовано 1 травня 2007.
- Kalff, Allard; Watson, John (commentators) (30 квітня 1994). Eurosport (Television production). Париж: Євросорт.
- Hamilton, Maurice (1998). Frank Williams. Macmillan. с. 234. ISBN .
- A tragic weekend. The Times. London: News International. 19 квітня 2004. Процитовано 28 жовтня 2006.
- TITLE REQUIRED. Autosport. 5 травня 1994.
- Watson, John (Commentator) (1994). Eurosport Live Grand Prix (Television). Eurosport.
- Duncan, Phil (29 квітня 2014). Ayrton Senna's team-mate Damon Hill prays 'F1 never has a weekend like Imola again' after the Brazilian's death 20 years ago. Daily Mail (Daily Mail and General Trust). Процитовано 24 лютого 2015.
- ГП Сан-Марино'94: Черный день календаря. Александр Кабановский. www.f1news.ru. Архів оригіналу за 22 червня 2013. Процитовано 24 квітня 2011.
- Grand Prix Results: San Marino GP, 1994. GP Encyclopedia. www.grandprix.com. Архів оригіналу за 22 червня 2013. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Rider, Steve (Presenter) (1994). San Marino Grand Prix (Television). London, United Kingdom: BBC.
- . Виталий Крысанов. www.of1magazine.ru. Архів оригіналу за 26 лютого 2015. Процитовано 24 квітня 2011.
{{}}
: Недійсний|deadurl=unknown-host
() - Secrets of Senna's black box. Senna Files. www.ayrton-senna.com. 18 березня 1997. Архів оригіналу за 22 червня 2013. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Thomsen, Ian (11 лютого 1995). Williams Says Italy May Cite Steering In Senna's Death. International Herald Tribune. оригіналу за 23 листопада 2006. Процитовано 28 жовтня 2006.
- . www.gpracing.net192.com. Архів оригіналу за 26 жовтня 2006. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Wright, Peter (1995). Preview of 1995 Formula1 Cars. www.grandprix.com. Процитовано 28 жовтня 2006.[недоступне посилання з травня 2019]
- . www.gpracing.net192.com. Архів оригіналу за 26 жовтня 2006. Процитовано 28 жовтня 2006.
- . www.gpracing.net192.com. Архів оригіналу за 26 жовтня 2006. Процитовано 28 жовтня 2006.
- David Tremayne, Mark Skewis, Stuart Williams, Paul Fearnley (5 квітня 1994). Track Topics. Motoring News. News Publications Ltd.
- Max went to Roland's funeral. GPUpdate.net. 23 квітня 2004. Процитовано 1 лютого 2011.
- Stonefeld, Ross (21 лютого 2001). Helping Hans. AtlasF1. Haymarket.
- Henderson, Charlie (5 березня 2001). F1's pressing safety question. BBC Sport Online. British Broadcasting Corporation. Процитовано 24 лютого 2015.
- Motor racing-Marshall killed at Canadian Grand Prix. Chicago Tribune. 9 червня 2013. Архів оригіналу за 15 червня 2013. Процитовано 24 лютого 2015.
- Hamilton, Maurice (1998). Frank Williams. Macmillan. с. 276. ISBN .
- All six cleared in Senna trial. Senna Files. www.ayrton-senna.com. 16 грудня 1997. Архів оригіналу за 22 червня 2013. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Faulty Steering Caused Crash!. Senna Files. www.ayrton-senna.com. Архів оригіналу за 22 червня 2013. Процитовано 28 жовтня 2006.
- «Чёрный уик-энд» хроника трагедии. www.tbfoc.narod.ru. Архів оригіналу за 22 червня 2013. Процитовано 25 квітня 2011.
- Appeal absolves Head and Newey. Senna Files. www.ayrton-senna.com. Архів оригіналу за 22 червня 2013. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Senna death case back in court. BBC Sport. 28 січня 2003. Процитовано 28 жовтня 2006.
- Top designers acquitted on Senna. BBC Sport. 27 травня 2005. Процитовано 24 лютого 2015.
- Ayrton Senna's death: The car, the helmet, the funeral, the trial and more - See more at: http://autoweek.com/article/formula-one/ayrton-sennas-death-car-helmet-funeral-trial-and-more#sthash.DcrCyrrY.dpuf. Mac Morrison. Autoweek. 30 квітня 2014. Процитовано 24 лютого 2015.
- Senna, Head "responsabile" – Gazzetta dello Sport. Gazzetta.it. Процитовано 24 лютого 2015.
- (1994). AUTOCOURSE 1994-95. Hazleton Publishing Ltd. с. 128—129. .
- Всі результати гонки взяті з офіційного вебсайту Формули-1. Результати Гран-прі Сан-Марино 1994. www.formula1.com. Перевірено 28 квітня 2006
Див. також
- (Загибель Айртона Сенни)
Посилання
- Відео аварії Сенни
Ця стаття належить до Української Вікіпедії. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Gran pri San Marino 1994 14 Gran Premio di San Marino 3 j iz 16 etapiv sezonu 1994 Gonka 551 2 Tihij okean 4 Monako Data 1 travnya 1994 roku Misce Imola Italiya Trasa Avtodrom Enco i Dino Ferrari Dovzhina kola 4 933 km Distanciya 286 114 km 58 kil Pogoda Sonyachno Poul 1 21 548 Ajrton Senna Williams Renault Najshvidshe kolo 1 24 335 10 kolo Dejmon Gill Williams Renault Podium Peremozhec Mihael Shumaher Benetton Ford 2 misce Nikola Larini Ferrari 3 misce Mika Hakkinen McLaren Peugeot Gran pri San Marino 1994 Gran pri San Mari no 1994 oficijno 14 Gran Premio di San Marino peregoni chempionatu svitu Formuli 1 yaki projshli 1 travnya 1994 roku na avtodromi Enco i Dino Ferrari v Imoli Italiya Podiyi gonki stali vazhlivim povorotnim momentom osoblivo z poglyadu bezpeki yak u sezoni 1994 roku tak i v podalshomu rozvitku Formuli 1 Gran pri buv zatmarenij zagibellyu dvoh avtogonshikiv avstrijcya Rolanda Ratcenbergera i trirazovogo chempiona svitu Ajrtona Senni serjozni travmi otrimali Rubens Barikello mehaniki ta glyadachi Pislya restartu peregoniv peremozhcem stav Mihael Shumaher yakij na pres konferenciyi pislya gonki skazav sho ne vidchuvaye zadovolennya vid peremogi ta ne vvazhaye sebe shaslivcem Nikola Larini posiv druge misce na podiumi ta zarobiv pershi ochki u svoyij kar yeri Mika Hakkinen finishuvav tretim Zgodom telekomentator Bi Bi Si Myurrej Voker ociniv den peregoniv slovami Za moyeyi pam yati ce najchornishij den dlya avtogonok Gran pri Neshasnij vipadok prizviv yak do posilennya zahodiv bezpeki v avtosporti tak i do reformi Asociaciyi gonshikiv Formuli 1 GPDA Pravila Formuli 1 pislya gonki nacileno na zmenshennya shvidkosti bolidiv a na novih trasah yak ot Sahir zoni bezpeki rozshireno shob upovilniti bolidi persh nizh voni vrizhutsya v stinu Zgodom italijskimi prokurorami bulo porusheno sudovu spravu proti shesti osib za obvinuvachennyam u smerti Senni usih obvinuvachuvanih bulo vipravdano hocha apelyaciya i kasaciya trivali 11 rokiv ZvitKvalifikaciya P yatnichna kvalifikaciya U p yatnicyu 29 kvitnya 1994 roku pid chas pershoyi kvalifikacijnoyi sesiyi dlya viznachennya poryadku startu gonki Rubens Barikello pilot komandi Dzhordan zachepiv kraj uzbichchya povorotu Variante Bassa ital Variante Bassa i na shvidkosti 225 km god zletiv u povitrya Jogo Dzhordan probiv vershinu bar yeru z shin perekinuvsya kilka raziv pislya prizemlennya ta zupinivsya dogori kolesami Brigadi likariv negajno pribuli na misce avariyi i vodiya bulo vidpravleno do likarni Popri te sho Rubens znepritomniv i vnaslidok avariyi zlamav nis ta poshkodiv rebra nastupnogo dnya vin buv prisutnij na trasi hoch i zmushenij buv propustiti gonku Desyat rokiv po tomu Dejmon Gill yakij todi kermuvav bolidom komandi Vilyams Reno opisav svoyi emociyi pislya avariyi nastupnim chinom Mi vsi namagalisya proignoruvati neshasnij vipadok i prodovzhili kvalifikaciyu vpevneni u tomu sho nashi avtomobili buli vazhki yak tanki i mi mogli vidbutisya lishe perelyakom ale zalishitis neushkodzhenimi Subotnya kvalifikaciya Roland Ratcenberger buv smertelno travmovanij u kvalifikaciyi pislya avariyi yaka bula sprichinena poshkodzhennyam perednogo antikrila Na ostannij dvadcyatihvilinnij kvalifikacijnij sesiyi Rolandu Ratcenbergeru na svoyemu Simteku ne vdalosya podolati shvidkisnu zv yazku Vilnev ital Villeneuve Mashina vtratila pritisknu silu zirvalasya z trasi i na shvidkosti vrizalasya u betonnu stinu udar buv po dotichnij i mashina neodnorazovo perekinuvshis proletila she blizko sta metriv vnaslidok chogo Ratcenberger zaznav vazhkoyi travmi golovi a godinoyu po tomu vin pomer ne prihodyachi do tyami U svoyemu pershomu sezoni pilota Formuli 1 Ratcenberger na poperednomu kvalifikacijnomu koli pid chas prohodzhennya shikani Akve Minerali ital Acque Minerali pripustivsya pomilki i zmushenij buv proyihati po graviyu de poshkodiv perednye antikrilo mashini Zamist togo shob povernutisya na pit lejn vin poyihav na she odne shvidke kolo i na shvidkosti 306 km god z jogo bolida zirvalo perednye antikrilo vnaslidok chogo avtomobil vtrativ pritisknu silu ta stav nekerovanim Kvalifikacijnu sesiyu zupinili poki likari nadavali pershu dopomogu Ratcenbergeru Priblizno za 25 hvilin po tomu sesiyu bulo vidnovleno odnak kilka komand vklyuchno z Vilyams i Benetton ne brali podalshoyi uchasti u kvalifikaciyi Zgodom u likarni povidomili sho Ratcenberger cherez chislenni travmi pomer jogo smert stala pershim neshasnim vipadkom u gonochnomu vik endi Formuli 1 pislya koli zaginuv Profesor Sid Votkins zgodom golova medichnoyi brigadi Formuli 1 na avtodromi Enco i Dino Ferrari zgaduvav u svoyih memuarah sho Ajrton Senna pochuvshi novinu pro smert Ratcenbergera ne vtrimavsya i zaplakav jomu na pleche Votkins namagavsya vmoviti Sennu ne brati uchasti v peregonah sho mali vidbutisya nastupnogo dnya takimi slovami Sho tobi she treba zrobiti Ti trichi stavav chempionom svitu i ti vochevid najshvidshij vodij Kin vse ce i poyihali ribaliti Prote Ajrton napolyagav na svoyemu kazhuchi Side ye deyaki rechi nad yakimi mi ne mayemo vladi Ya ne mozhu vse pokinuti ya mushu jti dali Senna kvalifikuvavsya na poul poziciyu viperedivshi lidera chempionatu Mihaelya Shumahera Gerhard Berger buv kvalifikovanij tretim a Dejmon Gill naparnik Senni po komandi startuvav iz chetvertoyi poziciyi Chas yakij pokazav Ratcenberger do jogo avariyi zi smertelnim naslidkom buv bi dostatnim dlya startu v gonci z ostannoyi 26 yi poziciyi na startovij reshitci Peregoni Pershij start Detalnishe Zagibel Ajrtona Senni Smert trirazovogo chempiona svitu Ajrtona Senni pid chas gonki nazavzhdi zminila sport Na starti gonki zagluh Benetton Yurki Yarvilehto Bilshist gonshikiv zumili uniknuti zitknennya z finom prote Pedro Lami zanadto pizno pobachiv Yarvilehto sho zalishivsya stoyati na startovij reshitci i vrizavsya u nogo Vnaslidok avariyi dev yatero osib otrimali neznachni travmi vid ulamkiv bolidiv sho pereletili cherez ogorozhu priznachenu dlya zahistu glyadachiv na startovij pryamij Incident prizviv do viyizdu na trasu avtomobilya bezpeki shob shvidkist ruhu bolidiv znizilas i mozhna bulo pribrati ulamki Protyagom cogo periodu vnaslidok ruhu na povilnij shvidkosti znizilasya temperatura shin bolidiv Pered gonkoyu na korotkij pres konferenciyi gonshikiv Senna razom iz Gerhardom Bergerom vislovili sturbovanist tim sho avtomobil bezpeki vvedenij do oficijnih pravil Formuli 1 tilki 1993 roku yide ne dosit shvidko abi mozhna bulo zberigati visoku temperaturu shin bolidiv Yak tilki z treku bulo pribrano ulamki avtomobil bezpeki povernuvsya u boksi i gonka vidnovilasya startom z hodu Na drugomu koli pislya restartu bolid komandi Vilyams pid upravlinnyam Ajrtona Senni yakij buv na toj moment sered lideriv u gonci prohodyachi povorot Tamburello ital Tamburello zirvavsya z trasi i na velikij shvidkosti vrizavsya u betonnu stinu Zgidno z pokaznikami telemetriyi u moment zrivu shvidkist bolidu stanovila blizko 306 km god pislya cogo Senna vstig zagalmuvati i upovilniti bolid ale na moment udaru ob stinu shvidkist stanovila 211 km god Povorot Tamburello misce avariyi Senni Vilyams Senni vrizayetsya u stinu na povoroti Tamburello O 14 17 za miscevim chasom UTC 1 na avtodromi Enco i Dino Ferrari bulo pidnyato chervonij prapor sho oznachalo zupinku gonki Na misce prigodi pribuv Sid Votkins dlya nadannya pershoyi dopomogi Senni Pislya zupinki peregoniv chervonim praporom avtomobili povinni spovilniti hid i povernutisya nazad do pit lejn abo startovoyi reshitki dlya otrimannya podalshih vkazivok Ce zahishaye marshaliv i medichnij personal na misci avariyi ta dozvolyaye zdijsniti legshij dostup do miscya prigodi dlya mashin shvidkoyi dopomogi Priblizno cherez 10 hvilin pislya avariyi Senni komanda Lyaruss pomilkovo nadala dozvil odnomu zi svoyih gonshikiv zalishiti pit i viyihati na zakritu trasu Ne znayuchi pro situaciyu na trasi Erik Koma proyihav povz misce avariyi na majzhe povnij shvidkosti Komentator telekanalu Yevrosport prokomentuvav cej incident yak najbezgluzdishij vipadok sho jomu koli nebud dovodilos bachiti u svoyemu zhitti Eriku Komi vdalosya uniknuti zitknennya z personalom ta avtomobilyami yaki buli na trasi Poterpilogo Sennu vityagli z bolidu i na gelikopteri dopravili do likarni Madzhore v roztashovanu poryad Bolonyu Pid chas polotu do likarni likari prodovzhuvali nadavati gonshiku shvidku medichnu dopomogu Cherez tridcyat sim hvilin pislya avariyi o 14 55 za miscevim chasom gonku bulo vidnovleno Drugij start Rezultati povtorno provedenoyi gonki vstanovlyuvalisya za zagalnimi rezultatami perervanoyi pershoyi ta drugoyi gonok Iz momentu povtornogo startu Gerhard Berger lidiruvav na trasi ale Shumaher use she lidiruvav u peregonah u cilomu zavdyaki chasu na yakij vin viperedzhav Bergera pered tim yak peregoni bulo zupineno Shumaher vijshov u lideri gonki na 12 koli i na 4 kolah piznishe koli Berger zalishiv peregoni cherez problemi z keruvannyam bolidu Koli Shumaher virishiv zdijsniti pit stop na deyakij chas liderstvo v gonci zahopiv pilot komandi Ferrari Nikola Larini italiyec zaminyav Zhana Alezi yakij na testah otrimav travmu shiyi ale poryadok vidnovivsya koli Larini sam buv vimushenij zayihati na pit stop Za desyat kil do finishu viyizhdzhayuchi z pit lejn Minardi Mikele Alboreta vtratila zadnye koleso yake vluchilo v mehanikiv Ferrari i Lotus U pidsumku po dva mehaniki z kozhnoyi komandi buli dostavleni do likarni Peremozhcem gonki stav Mihael Shumaher yakij zdobuv 10 ochok i utrimav pershe misce v osobistomu zaliku pilotiv pislya pershih troh gonok sezonu 1994 roku vin nabrav maksimalno mozhlivu kilkistyu ochok 30 Druge misce posiv Nikola Larini zdobuvshi pershij i yedinij podium u svoyij kar yeri Tretim peretnuv finishnu pryamu Mika Hakkinen Podium tiyeyi gonki buv bez shampanskogo Ce bula danina pam yati Rolandu Ratcenbergeru i Ajrtonu Senni Pislya Gran pri Cherez dvi godini i dvadcyat hvilin pislya togo yak Shumaher peretnuv finishnu liniyu o 18 40 za miscevim chasom doktor Mariya Tereza Fiandri povidomila pro smert Ajrtona Senni Oficijnim chasom smerti bulo nazvano 14 17 za miscevim chasom tobto Senna pomer na misci avariyi Za osnovnoyu versiyeyu prichinoyu smerti stav odin z elementiv pidviski sho probiv sholom i viklikav silnu vtratu krovi i chastini mozkovoyi substanciyi Konfiguraciya trasi Imola 1994 roku na yakij vidbuvalisya gran pri pochinayuchi z 1981 roku bilshe ne vikoristovuvalas v etapah chempionatu Svitu z avtogonok u klasi Formula 1 U vidpovid na nizku tragichnih podij trasu bulo znachno zmineno dlya zabezpechennya bezpeki v nastupnih gonkah Persh za vse zmini stosuvalisya miscya bagatoh znachnih avarij povorotu Tamburello u comu povoroti takozh zaznali avarij Gerhard Berger 1989 roku i Nelson Pike 1987 roku yakij bulo pererobleno zi shvidkisnogo povorotu na nabagato povilnishu shikanu Gonka prizvela do zmini pravil FIA shodo konstrukciyi bolidiv Formuli 1 Novi pravila 1995 roku vimagali abi vsi komandi stvorili absolyutno novi konstrukciyi bolidiv oskilki avtomobili 1994 roku yim ne vidpovidali Sturbovanist vislovlena Sennoyu i Bergerom na korotkij pres konferenciyi pered gonkoyu prizvela do reformi Asociaciyi gonshikiv Formuli 1 na nastupnij gonci sezonu Gran pri Monako 1994 roku Osnovna meta reformi polyagala v nadanni pilotam mozhlivosti dlya obgovorennya pitan bezpeki z metoyu pidvishennya yiyi standartiv pislya incidentiv sho stalisya na trasi v Imoli Na nastupnomu togorichnomu Gran pri Monako pershi dva startovih miscya na startovomu poli bulo rozfarbovano u brazilskij ta avstrijskij prapori na spomin pro dvoh zagiblih pilotiv Takozh pered startom gonki bula hvilina movchannya Shema vidminnostej avtodromu u 1994 i 2006 rokah Smert Senni stala tragediyeyu dlya bagatoh ubolivalnikiv u vsomu sviti i osoblivo v Braziliyi Brazilskij uryad ogolosiv tridennij nacionalnij traur U den pohoronu Senni v San Paulu traurnu procesiyu suprovodzhuvali blizko pivmiljona osib Trirazovogo chempiona svitu pohovali na kladovishi Morumbi poblizu San Paulu Odnim iz tih hto nis jogo trunu buv davnij supernik Senni Alen Prost Bilshist spilnoti Formuli 1 bula prisutnya na pohoroni Senni prote prezident FIA Maks Mosli vzyav uchast u pohoronnij procesiyi Ratcenbergera yaka vidbulasya 7 travnya 1994 roku v Zalcburzi Avstriya Cherez desyat rokiv na pres konferenciyi Mosli skazav Ya pishov na pohoron Ratcenbergera tomu sho vsi pishli na pohoron Senni Ya vvazhav sho ce bulo vazhlivo abi htos prijshov do nogo U zhovtni 1996 roku FIA razom iz Maklarenom i Mersedes Bencom vzyalasya za doslidzhennya sistemi dlya znizhennya navantazhennya i poshkodzhen shiyi pid chas avarij ta silnih perevantazhen Mersedes nalagodiv zv yazki z rozrobnikami specialnogo tehnichnogo pristroyu HANS angl Head and Neck Support z metoyu jogo adaptaciyi dlya Formuli 1 Upershe sistemu HANS bulo vipusheno 1991 roku i rozrobleno dlya utrimannya golovi i shiyi pilota u vipadku avariyi shob uniknuti perelomu osnovi cherepa travma vnaslidok yakoyi zaginuv Ratcenberger Pochatkovi viprobuvannya viyavilisya uspishnimi i v ostatochnomu zviti na bulo uhvaleno rishennya pro te sho sistemu HANS rekomendovano dlya vikoristannya Dana sistema stala obov yazkovoyu z pochatku sezonu 2001 roku Ajrton Senna stav ostannim pilotom sho zaginuv za kermom bolida Formuli 1 Odnak z togo chasu vnaslidok avarij na trasi zaginulo takozh tri marshali Paolo Gislimberti na Grem Beveridzh na ta Mark Robinson na Gran pri Kanadi 2013 roku Sudovij procesZgodom italijski prokurori porushili sudovu spravu proti shesti osib za faktom prichetnosti do zagibeli Senni Za zvinuvachennyam u nenavmisnomu vbivstvi pered sudom postali vlasnik komandi Vilyams Frenk Vilyams tehnichnij direktor komandi Patrik Ged golovnij konstruktor bolida Edrian Nyuyi a takozh direktor avtodromu Enco i Dino Ferrari Federiko Bendinelli spivvlasnik trasi Dzhordzhio Podzhi i predstavnik FIA direktor gonok Rolan Bryuyinsered Virok sudu bulo ogolosheno 16 grudnya 1997 roku z usih shistoh zvinuvachennya u vbivstvi bulo znyato Slidstvo dijshlo oficijnogo visnovku sho prichinoyu avariyi Senni stala polomka rulovogo keruvannya Pered pochatkom sezonu i pislya pershih dvoh gonok Ajrton Senna skarzhivsya ne lishe na poganu kerovanist Vilyamsa bez elektronnih pomichnikiv ale j na te sho v kokpiti jogo nogam ne vistachalo miscya zokrema jomu zavazhav mehanizm rulovogo keruvannya U Vilyamsi dosit shvidko znajshli proste virishennya ciyeyi problemi Bulo virisheno zmenshiti diametr centralnoyi chastini rulovogo mehanizmu sho prohodila po kokpitu z normalnih 22 milimetriv do 18 milimetriv U rezultati same na misci kriplennya ciyeyi vuzkoyi chastini rulova kolonka i zlamalasya Derzhavnim prokurorom bulo podano apelyaciyu na rishennya sudu proti Patrika Geda i Edriana Nyuyi 22 listopada 1999 roku zgidno zi statteyu 530 kriminalnogo kodeksu Italiyi pidsudnih Geda i Nyuyi bulo vipravdano cherez vidsutnist dokaziv skoyennya zlochinu U sichni 2003 roku rezultat apelyaciyi bulo anulovano i nakazano provesti povtornij pereglyad sudovoyi spravi oskilki vvazhav sho stattyu 530 bulo nepravilno vitlumacheno 27 travnya 2005 roku Nyuyi bulo vipravdano za vsima punktami zvinuvachennya a spravu Geda perervano vidpovidno do zakonu pro pozovnu davnist 13 kvitnya 2007 roku Apelyacijnij sud Italiyi konstatuvav verdikt u spravi z numeraciyeyu 15050 takim chinom Bulo vstanovleno sho avariya stala prichinoyu nespravnosti rulovoyi kolonki Cya polomka bula viklikana vnaslidok pogano rozroblenoyi i vikonanoyi modifikaciyi bolidu Vidpovidalnist za ce lyagaye na Patrika Geda vinnogo v poturanni kontrolyu Navit buduchi viznanim vinnim v avariyi Senni Patrik Ged ne buv areshtovanij oskilki v Italiyi termin pozovnoyi davnosti za nenavmisne vbivstvo stanovit 7 rokiv i 6 misyaciv a ostatochnij verdikt bulo vineseno cherez 13 rokiv pislya avariyi KlasifikaciyaKvalifikaciya Poz Pilot Konstruktor Chastina 1 Chastina 2 Rozriv 1 2 Ajrton Senna Williams Renault 1 21 548 nemaye chasu 2 5 Mihael Shumaher Benetton Ford 1 22 015 1 21 885 0 337 3 28 Gerhard Berger Ferrari 1 22 113 1 22 226 0 565 4 0 Dejmon Gill Williams Renault 1 23 199 1 22 168 0 620 5 6 Yurki Yarvilehto Benetton Ford 1 22 717 1 24 029 1 169 6 27 Nikola Larini Ferrari 1 22 841 1 23 006 1 293 7 30 Gajnc Garald Frentcen Sauber Mercedes 1 23 119 nemaye chasu 1 571 8 7 Mika Hakkinen McLaren Peugeot 1 23 611 1 23 140 1 592 9 3 Ukio Katayama Yamaha 1 24 000 1 23 322 1 774 10 29 Karl Vendlinger Sauber Mercedes 1 23 788 1 23 347 1 799 11 10 Dzhanni Morbidelli Ford 1 23 663 1 24 682 2 115 12 4 Mark Blandell Yamaha 1 23 703 1 23 831 2 155 13 8 Martin Brandl McLaren Peugeot 1 24 443 1 23 858 2 310 14 23 P yerluyidzhi Martini Minardi Ford 1 24 078 1 24 423 2 530 15 24 Mikele Alboreto Minardi Ford 1 24 276 1 24 780 2 728 16 9 Kristian Fittipaldi Ford 1 24 655 1 24 472 2 924 17 25 Erik Bernar Renault 1 24 678 1 40 411 3 130 18 20 Erik Koma Larrousse Ford 1 26 295 1 24 852 3 304 19 26 Oliv ye Panis Renault 1 24 996 1 25 160 3 448 20 12 Dzhonni Gerbert Lotus 1 25 114 1 25 141 3 566 21 15 Andrea de Chezaris Jordan 1 25 234 1 25 872 3 686 22 11 Pedro Lami Lotus 1 26 453 1 25 295 3 747 23 19 Oliv ye Beretta Larrousse Ford 1 27 179 1 25 991 4 443 24 31 Devid Brebem Simtek Ford 1 27 607 1 26 817 5 269 25 34 Bertran Gasho Pacific 1 27 732 1 27 143 5 595 26 32 Roland Ratcenberger Simtek Ford 1 27 657 1 27 584 6 036 27 33 Pol Belmondo Pacific 1 28 361 1 27 881 6 333 28 14 Rubens Barikello Jordan 14 57 323 nemaye chasu 13 35 775 Dzherelo Peregoni Poz Pilot Konstruktor Kola Chas Shid Start Ochki 1 5 Mihael Shumaher Benetton Ford 58 1 28 28 642 2 10 2 27 Nikola Larini Ferrari 58 54 942 6 6 3 7 Mika Hakkinen McLaren Peugeot 58 70 679 8 4 4 29 Karl Vendlinger Sauber Mercedes 58 73 658 10 3 5 3 Ukio Katayama Yamaha 57 1 kolo 9 2 6 0 Dejmon Gill Williams Renault 57 1 kolo 4 1 7 30 Gajnc Garald Frentcen Sauber Mercedes 57 1 kolo 7 8 8 Martin Brandl McLaren Peugeot 57 1 kolo 13 9 4 Mark Blandell Yamaha 56 2 kola 12 10 12 Dzhonni Gerbert Lotus 56 2 kola 20 11 26 Oliv ye Panis Renault 56 2 kola 19 12 25 Erik Bernar Renault 55 3 kola 17 13 9 Kristian Fittipaldi Ford 54 Vilit 16 Shid 15 Andrea de Chezaris Jordan 49 Vilit 21 Shid 24 Mikele Alboreto Minardi Ford 44 Koleso 15 Shid 10 Dzhanni Morbidelli Ford 40 Dvigun 11 Shid 23 P yerluyidzhi Martini Minardi Ford 37 Vilit 14 Shid 31 Devid Brebem Simtek Ford 27 Vilit 24 Shid 34 Bertran Gasho Pacific 23 Dvigun 25 Shid 19 Oliv ye Beretta Larrousse Ford 17 Dvigun 23 Shid 28 Gerhard Berger Ferrari 16 Pidviska 3 Shid 2 Ajrton Senna Williams Renault 5 Fatalna avariya 1 Shid 20 Erik Koma Larrousse Ford 5 Zijshov cherez nepoladki 18 Shid 6 Yurki Yarvilehto Benetton Ford 0 Zitknennya 5 Shid 11 Pedro Lami Lotus 0 Zitknennya 22 NC 32 Roland Ratcenberger Simtek Ford Fatalna avariya NKV 33 Pol Belmondo Pacific NKV 14 Rubens Barikello Jordan Poshkodzhennya Polozhennya v chempionati pislya Gran priOsobistij zalik Poz Pilot Ochki 1 Mihael Shumaher 30 2 Dejmon Gill 7 3 Rubens Barikello 7 4 Gerhard Berger 6 5 Nikola Larini 6 Kubok konstruktoriv Poz Konstruktor Ochki 1 Benetton Ford 30 2 Ferrari 16 3 Williams Renault 7 4 Jordan 7 5 McLaren Peugeot 4 Primitka Tilki 5 pozicij vklyucheni v obidvi tablici PrimitkiRace ace Senna killed in car crash BBC News 1 travnya 1994 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Longmore Andrew 31 zhovtnya 1994 The Times News International Arhiv originalu za 12 bereznya 2009 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Hamilton Maurice 1998 Frank Williams Macmillan s 232 ISBN 0 333 71716 3 Hill Damon 17 kvitnya 2004 Had Ayrton foreseen his death The Times London News International Procitovano 28 zhovtnya 2006 Spurgeon Brad 30 kvitnya 1999 5 Years After Senna s Crash Racing Is Safer Some Say Too Safe Imola Still Haunts Formula One International Herald Tribune originalu za 12 veresnya 2007 Procitovano 1 travnya 2007 Kalff Allard Watson John commentators 30 kvitnya 1994 Eurosport Television production Parizh Yevrosort Hamilton Maurice 1998 Frank Williams Macmillan s 234 ISBN 0 333 71716 3 A tragic weekend The Times London News International 19 kvitnya 2004 Procitovano 28 zhovtnya 2006 TITLE REQUIRED Autosport 5 travnya 1994 Watson John Commentator 1994 Eurosport Live Grand Prix Television Eurosport Duncan Phil 29 kvitnya 2014 Ayrton Senna s team mate Damon Hill prays F1 never has a weekend like Imola again after the Brazilian s death 20 years ago Daily Mail Daily Mail and General Trust Procitovano 24 lyutogo 2015 GP San Marino 94 Chernyj den kalendarya Aleksandr Kabanovskij www f1news ru Arhiv originalu za 22 chervnya 2013 Procitovano 24 kvitnya 2011 Grand Prix Results San Marino GP 1994 GP Encyclopedia www grandprix com Arhiv originalu za 22 chervnya 2013 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Rider Steve Presenter 1994 San Marino Grand Prix Television London United Kingdom BBC Vitalij Krysanov www of1magazine ru Arhiv originalu za 26 lyutogo 2015 Procitovano 24 kvitnya 2011 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Nedijsnij deadurl unknown host dovidka Secrets of Senna s black box Senna Files www ayrton senna com 18 bereznya 1997 Arhiv originalu za 22 chervnya 2013 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Thomsen Ian 11 lyutogo 1995 Williams Says Italy May Cite Steering In Senna s Death International Herald Tribune originalu za 23 listopada 2006 Procitovano 28 zhovtnya 2006 www gpracing net192 com Arhiv originalu za 26 zhovtnya 2006 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Wright Peter 1995 Preview of 1995 Formula1 Cars www grandprix com Procitovano 28 zhovtnya 2006 nedostupne posilannya z travnya 2019 www gpracing net192 com Arhiv originalu za 26 zhovtnya 2006 Procitovano 28 zhovtnya 2006 www gpracing net192 com Arhiv originalu za 26 zhovtnya 2006 Procitovano 28 zhovtnya 2006 David Tremayne Mark Skewis Stuart Williams Paul Fearnley 5 kvitnya 1994 Track Topics Motoring News News Publications Ltd Max went to Roland s funeral GPUpdate net 23 kvitnya 2004 Procitovano 1 lyutogo 2011 Stonefeld Ross 21 lyutogo 2001 Helping Hans AtlasF1 Haymarket Henderson Charlie 5 bereznya 2001 F1 s pressing safety question BBC Sport Online British Broadcasting Corporation Procitovano 24 lyutogo 2015 Motor racing Marshall killed at Canadian Grand Prix Chicago Tribune 9 chervnya 2013 Arhiv originalu za 15 chervnya 2013 Procitovano 24 lyutogo 2015 Hamilton Maurice 1998 Frank Williams Macmillan s 276 ISBN 0 333 71716 3 All six cleared in Senna trial Senna Files www ayrton senna com 16 grudnya 1997 Arhiv originalu za 22 chervnya 2013 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Faulty Steering Caused Crash Senna Files www ayrton senna com Arhiv originalu za 22 chervnya 2013 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Chyornyj uik end hronika tragedii www tbfoc narod ru Arhiv originalu za 22 chervnya 2013 Procitovano 25 kvitnya 2011 Appeal absolves Head and Newey Senna Files www ayrton senna com Arhiv originalu za 22 chervnya 2013 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Senna death case back in court BBC Sport 28 sichnya 2003 Procitovano 28 zhovtnya 2006 Top designers acquitted on Senna BBC Sport 27 travnya 2005 Procitovano 24 lyutogo 2015 Ayrton Senna s death The car the helmet the funeral the trial and more See more at http autoweek com article formula one ayrton sennas death car helmet funeral trial and more sthash DcrCyrrY dpuf Mac Morrison Autoweek 30 kvitnya 2014 Procitovano 24 lyutogo 2015 Senna Head responsabile Gazzetta dello Sport Gazzetta it Procitovano 24 lyutogo 2015 1994 AUTOCOURSE 1994 95 Hazleton Publishing Ltd s 128 129 ISBN 1 874557 95 0 Vsi rezultati gonki vzyati z oficijnogo vebsajtu Formuli 1 Rezultati Gran pri San Marino 1994 www formula1 com Perevireno 28 kvitnya 2006Div takozhZagibel Ajrtona SenniPosilannyaFormula 1 u sestrinskih Vikiproyektah Portal Formula 1 Formula 1 u Vikishovishi Video avariyi Senni Poperednya gonka Formula 1 Gran pri Tihogo okeanu 1994 FIA Formula 1 Chempionat Svitu Sezon 1994 Nastupna gonka Formula 1 Gran pri Monako 1994 Poperednya gonka Formula 1 Gran pri San Marino Nastupna gonka Cya stattya nalezhit do vibranih statej Ukrayinskoyi Vikipediyi