Мексиканське народне мистецтво — народне мистецтво мешканців Мексики, безперервна традиція якого триває близько 4 тис.
Історія і сучасність
Ремесла та мексиканське народне мистецтво розвивалось впродовж 4 тисяч та мали часто альтернативний чи паралельний шлях поряд із мистецтвом офіційним. Паралельний шлях народного мистецтва особливо яскраво виявився в останні 500 років, коли креольське мистецтво Нової Іспанії (як називали Мексику іспанські загарбники) і народне мистецтво співіснували, крокуючи кожний своєю дорогою.
Лозоптетіння
Не зовсім точна назва низки ремесел плетіння, для якого в Мексиці використовують лозу місцевих верб, пальмове листя, солому і листя кукурудзи, очерет і комиш, осоку тощо.
Ремесела плетіння широко відомі з Доколумбової доби. На відкритих археологами керамічних виробах і в малюнках так званих кодексів збережено чимало зображень плетених речей. Так, на малюнках в домівках індіанців підлоги вкриті килимами та ряднами, сплетеними з очерету і комиша. Для бідних верств населення вони слугували також і ліжками впродовж тисячоліть і використовуються в цій якості в віддалених селах донині. Практично всі регіони сучасної Мексики виробляють велику кількість плетених речей, серед яких кошики і сумки всіх розмірів і кольорів, дитячі іграшки і кумедні фігурки, віники-деркачі і меблі.
Особлива галузь місцевого плетіння — виготовлення сомбреро із пальмового волокна чи соломи. Плетені капелюхи-сомбреро (своєрідні замінники парасольок від спекотного сонця) — одна із ознак національного костюму мексиканців, національного народного мистецтва і на континенті, і в світі. Відомо близько тридцяти різновидів капелюхів-сомбреро в залежності від місцевих смаків, кліматичних умов і традицій. Особливо уславився Сауяо, штат Мічоакан, центр виготовлення сомбреро. Інші відомі центри плетених речей розташовані в штаті Оахака, штаті Халіско, штаті Керетаро, в містах Толука та Лерма, штат Мехіко.
- Кошик
- Плетені меблі
Так звані «Юди»
«Юди» — святкові опудала, виготовлені з очерету і вкриті папером чи картоном і яскраво розфарбовані. Їх виготовлення йде від релігійної церемонії під назвою «Поцілунок Юди». В колоніальну добу тут був запроваджений звичай спалення паперових фігур Юди в останню суботу перед Великоднем. Свято було підхоплене народною культурою і вилилось в веселе святкування з натовпом, «Юдами», які начиняли феєрверками, а окремі із солодощами для дітей. Церемонія спалення з часом трансформувалась у спалення всіх ненависних натовпу осіб (непопулярних політиків, ненависних іноземних діячів, на що вплинули політичні уподобання та газети).
В добу шаленого захоплення кіно і мелодраматичними серіалами, з'явились і перші опудала, навпаки, популярних акторів і . Їх теж почали спалювати, хоча в ці спалення не вносять почуттів ненависті і неприязні. Ці спалення — просто ще одна ознака свята з музикою, солодощами, зустрічами і феєрверками.
Калавера
Калавера (ісп. calavera — «череп») — мексиканський символ Дня мертвих. Це слово може означати цілий ряд виробів, асоційованих із святом.
Цукрові калавери (calaveras de azúcar) — кондитерський виріб, що використовується для прикрашення вівтарів та вживається в їжу під час святкування.
Калавери — вірші, що пишуть до Дня мертвих, призначені з гумором розглядати життя і смерть людини.
Калавера також може означати будь-яке художнє зображення черепа, відомим прикладом таких зображень є серія гравюр Хосе Гвадалупи Посади.
Вироби з міді, олова та металевої фольги
Індіанці мексиканського регіону були знайомі з декотрими металами (мідь, олово, срібло, золото) та технологіями їх виплавки з Доколумбової доби. Індіанські жерці і вожді були відомі нагрудними прикрасами, великими сережками і браслетами, виготовленими з міді, срібла. Мали поширення прикраси і речі із олова, котре було замінником срібла, їх шліфували до блиску чи обробляли карбуванням. Олово не вийшло із вжитку і нині, коли сільські ремісники виготовляють із нього храмові свічники, лампи у вигляді зірок, рами для дзеркал і навіть кумедні маски. Мають поширення дешеві штучні квіти із олова та металевої фольги, якими уквітчують ікони і стіни в маленьких сільських церквах та наївні, домашні вівтарики в бідних помешканнях. Місто Санта-Клара дель Кобра, штат Мічоакан, уславилось виробництвом металевого посуду різноманітних форм з карбуванням. Відомі центри мідяних та олов'яних виробів розташовані в Гвадалахарі, Пуебло, , Мехіко.
Лакові вироби
Під впливом лакових виробів Китаю з'явились і місцеві лакові вироби спрощених і місцевих форм (посуд, скриньки), яскраво, практично пістряво розфарбовані і які нічим не нагадують азійські зразки.
Одяг («серапе» та «ребозо») і килимарство
- «Ребозо» — переважно жіночий одяг. Він прямокутний і прикрашений бахромою. «Ребозо» досить зручний тим, що в нього можна загорнутись і водночас прикрити ним дитину чи сумку. «Ребозо» настільки поширені, що одне ребозо має практично кожна жінка, наскільки б забезпеченою чи бідною вона б не була. Тому розрізняють ребозо багаті і коштовні, заткані золотими чи срібними нитками, виготовленими з натурального чи штучного шовку і ребозо бідні, повсякденні. Коштовні ребозо виготовляють вручну. Жіночий одяг відрізняється різноманітним фарбуванням чи залишається білим. Його характерна прикраса — бахрома, взагалі довга у іспанок та мексиканок, у останніх вона може досягати 50 см довжини. Відомий і жіночий мексиканський одяг «боліт», його шиють із настільки тонкого коттону, що його можна протягти через типову каблучку.
- Мексиканські «серапе» — переважно чоловічий одяг. Традиційні «серапе» з бавовни овець, які виткані на маленьких місцевих верстатах. Первісні «серапе» в 19 ст. мали східні візерунки. Однак в 20 ст. «сарапе» набули місцевого колориту. Центри виготовлення «серапе» — Сан Мігел та Сальтільйо, вони прикрашені квітками та візерунками. «Серапе», котрі виготовляли в штатах Оахака, Мічоакан та Тлашкала — найбільш оригінальні і відрізняються яскравим забарвленням та візерунками геометричними чи вишитими (квіти, тварини, голуби).
«Серапе» популярні у всіх регіонах Мексики, хоча і дещо поступаються під тиском буржуазних мод і індустрії готового одягу інтернаціонального вигляду і не досить зручного в спекотному місцевому кліматі (джинси, футболки, штучні ткані). Своє коріння «серапе» мають в Іспанії і походять із міста Херес. Але в Мексиці одяг був радикально змінений. Він зазвичай прямокутний, призначений для огортання навколо тіла, але може бути різної довжини. «Серапе-хоронго» має отвір для голови. «Габан» — з отвором для голови, але найменший за розмірами. Всі вони також прикрашені бахромою.
Мексиканська кераміка
Керамічні вироби стародавніх мая
- Керамічний флакон, мая, 6-8 ст. н.е.
-
- Подвійний горщик з кришками і фігурами. Висота 30 см, Музей мистецтва Метрополітен, Нью-Йорк.
- Велика фігура молодого вождя, (мая, Веракрус), Художній інститут Чикаго, США.
- Посудина з кришкою. Мая, ранньокласичний період, між 400 і 500 рр.Кембал арт музей, Техас
- Поховальна урна з головою бога-ягуара. Пізній класичний період.
- Урна з кришкою і фігурами. Пізній класичний період, 600-900 рр н.е.
- Курильниця пахощів, висота 103,8см, ранній класичний період 350-550 рр.н.е., Художній музей Волтерс, Балтимор, США
Кераміка доби бароко
Кераміка ремісників Мексики в 20 ст.
Кераміка ремісників Мексики надзвичайно різнобарвна. Серед неї —
- Кераміка з фресковими розписами
- Кераміка специфічно індіанська
- Кераміка глазурована
- Кераміка полірована.
- Кераміка з фресковими розписами має власні витоки ще в мистецтві індіанців Доколумбової доби. Подібні зразки знайдені в культурах Теотіуакана та мая. Сучасна технологія виготовлення цих речей мало чим відрізняється від традиційної, тобто індіанської.
Глек або посуд вкривають шаром вапна і піску і ще до сушки виробу розфарбовують. Фарби картинки міцно прилипають до вологої поверхні завдяки всмотуванню глиною і фіксуються під час випалення виробів. Виріб або одразу ліплять вручну або первісно відбивають деталі в спеціальних формах і доробляють в цілий зразок. Тло ціх виробів біле, на якому яскравими фарбами (охра, синя) створено малюнок чи візерунок. Цей тип керамічних виробів має поширення в штатах Пуебла та Метепеку, в Акатлані і в Уакечулі.
Керамісти штату мали найбільший вплив релігійних сюжетів, тому в малюнках переважають зображення Адама та Єви, сад в Едемі, три волхви, янголи. Хоча іноді зустрічаються і зображення тільки тварин — лева, коней чи русалок.
Незвичні для європейців і свічники у вигляді схематизованого «дерева життя». Складні, практично барокові форми цих свічників мають низку хвилястих і концентричних паростків, комбінованих із голівками тварин і фігурками янголів, архангелів і людей. Останні найбільш цікаві і несподівані, бо це зораження учасних людей в сучасному одязі. Свічники "дерево життя " виробляють з фресковими розписами, а доробляють олійними фарбами. Головний центр виготовлення цих свічників — Матаморос де Асукар, штат Пуебла.
- Кераміку зі специфічно індіанськими рисами виготовляють переважно на далекому півдні та в східних штатах. Вона має поширення в штатах Герреро та Чіапас. Кераміка штату Чіапас має глазур помаранчевого кольору, в декорі — або квіти, або абстрактні малюнки. Кераміка штату Герреро декорована темно коричневими та червоними кольорами. Форми та орнаменти мають традиційні сюжети, відомі ще за старовинними зразками. Але метушлива сучасність почала впливати и на ці, віддалені від столиць і великих міст провінційні ремісничі центри. Керамісти бачать літаки і гелікоптери в небі, користуються автобусами, знають про потяги, залізницю і автівки. Вони теж відбились на сюжетних візерунках керамічних виробів, але ці зображення технічного прогресу схематизовані і стилізовані в місцевих традиціях.
- Кераміка з поселення Мата Ортіс, штат Чиуауа, Мексика
-
- Кераміка з Мата Ортіс. Виставка FONART в Мехіко, 2010 рік.
- Кераміка з Мата Ортіс. Виставка FONART в Мехіко, 2010 р.
Джерела
- Каталог выставки «Лицо Мексики», Москва-Ленинград, 1977
Примітки
- Каталог выставки «Лицо Мексики», Москва-Ленинград, 1977, с. 78
- Amy Luscinski. Day of the Dead (PDF). Архів оригіналу (PDF) за 26 червня 2013. Процитовано 13 листопада 2007.
Molded from a sugar paste, then decorated with icing, glitter and foil, these skulls often are placed on altars. The sugar represents the sweetness of life, and the skull represents the sadness of death.
- Sonia Rangel. . Tejano Tribune. Архів оригіналу за 28 липня 2009. Процитовано 13 листопада 2007.
- Francisco Barradas (1 листопада 2007). . El Tecolote. Архів оригіналу за 19 листопада 2007. Процитовано 13 листопада 2007.
- . Архів оригіналу (HTML) за 4 квітня 2008. Процитовано 13 листопада 2007.
Posada created many images of calaveras (skeletons) performing many different human activities. These images were/are used for the Day of The Dead celebrations in Mexico.
- Каталог выставки «Лицо Мексики», Москва-Ленинград, 1977, с. 79
- Каталог выставки «Лицо Мексики», Москва-Ленинград, 1977, с. 79-80
- Каталог выставки «Лицо Мексики», Москва-Ленинград, 1977, с. 74
Див. також
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Meksikanske narodne mistectvo narodne mistectvo meshkanciv Meksiki bezperervna tradiciya yakogo trivaye blizko 4 tis Maryachi Gvadalahara Mehiko Istoriya i suchasnistRemesla ta meksikanske narodne mistectvo rozvivalos vprodovzh 4 tisyach ta mali chasto alternativnij chi paralelnij shlyah poryad iz mistectvom oficijnim Paralelnij shlyah narodnogo mistectva osoblivo yaskravo viyavivsya v ostanni 500 rokiv koli kreolske mistectvo Novoyi Ispaniyi yak nazivali Meksiku ispanski zagarbniki i narodne mistectvo spivisnuvali krokuyuchi kozhnij svoyeyu dorogoyu Lozoptetinnya Dokladnishe Sombrero Ne zovsim tochna nazva nizki remesel pletinnya dlya yakogo v Meksici vikoristovuyut lozu miscevih verb palmove listya solomu i listya kukurudzi ocheret i komish osoku tosho Remesela pletinnya shiroko vidomi z Dokolumbovoyi dobi Na vidkritih arheologami keramichnih virobah i v malyunkah tak zvanih kodeksiv zberezheno chimalo zobrazhen pletenih rechej Tak na malyunkah v domivkah indianciv pidlogi vkriti kilimami ta ryadnami spletenimi z ocheretu i komisha Dlya bidnih verstv naselennya voni sluguvali takozh i lizhkami vprodovzh tisyacholit i vikoristovuyutsya v cij yakosti v viddalenih selah donini Praktichno vsi regioni suchasnoyi Meksiki viroblyayut veliku kilkist pletenih rechej sered yakih koshiki i sumki vsih rozmiriv i koloriv dityachi igrashki i kumedni figurki viniki derkachi i mebli Osobliva galuz miscevogo pletinnya vigotovlennya sombrero iz palmovogo volokna chi solomi Pleteni kapelyuhi sombrero svoyeridni zaminniki parasolok vid spekotnogo soncya odna iz oznak nacionalnogo kostyumu meksikanciv nacionalnogo narodnogo mistectva i na kontinenti i v sviti Vidomo blizko tridcyati riznovidiv kapelyuhiv sombrero v zalezhnosti vid miscevih smakiv klimatichnih umov i tradicij Osoblivo uslavivsya Sauyao shtat Michoakan centr vigotovlennya sombrero Inshi vidomi centri pletenih rechej roztashovani v shtati Oahaka shtati Halisko shtati Keretaro v mistah Toluka ta Lerma shtat Mehiko Koshik Pleteni mebli Tak zvani Yudi Yudi svyatkovi opudala vigotovleni z ocheretu i vkriti paperom chi kartonom i yaskravo rozfarbovani Yih vigotovlennya jde vid religijnoyi ceremoniyi pid nazvoyu Pocilunok Yudi V kolonialnu dobu tut buv zaprovadzhenij zvichaj spalennya paperovih figur Yudi v ostannyu subotu pered Velikodnem Svyato bulo pidhoplene narodnoyu kulturoyu i vililos v vesele svyatkuvannya z natovpom Yudami yaki nachinyali feyerverkami a okremi iz solodoshami dlya ditej Ceremoniya spalennya z chasom transformuvalas u spalennya vsih nenavisnih natovpu osib nepopulyarnih politikiv nenavisnih inozemnih diyachiv na sho vplinuli politichni upodobannya ta gazeti V dobu shalenogo zahoplennya kino i melodramatichnimi serialami z yavilis i pershi opudala navpaki populyarnih aktoriv i Yih tezh pochali spalyuvati hocha v ci spalennya ne vnosyat pochuttiv nenavisti i nepriyazni Ci spalennya prosto she odna oznaka svyata z muzikoyu solodoshami zustrichami i feyerverkami Kalavera Kalavera isp calavera cherep meksikanskij simvol Dnya mertvih Ce slovo mozhe oznachati cilij ryad virobiv asocijovanih iz svyatom Cukrovi kalaveri calaveras de azucar konditerskij virib sho vikoristovuyetsya dlya prikrashennya vivtariv ta vzhivayetsya v yizhu pid chas svyatkuvannya Kalaveri virshi sho pishut do Dnya mertvih priznacheni z gumorom rozglyadati zhittya i smert lyudini Kalavera takozh mozhe oznachati bud yake hudozhnye zobrazhennya cherepa vidomim prikladom takih zobrazhen ye seriya gravyur Hose Gvadalupi Posadi Virobi z midi olova ta metalevoyi folgi Indianci meksikanskogo regionu buli znajomi z dekotrimi metalami mid olovo sriblo zoloto ta tehnologiyami yih viplavki z Dokolumbovoyi dobi Indianski zherci i vozhdi buli vidomi nagrudnimi prikrasami velikimi serezhkami i brasletami vigotovlenimi z midi sribla Mali poshirennya prikrasi i rechi iz olova kotre bulo zaminnikom sribla yih shlifuvali do blisku chi obroblyali karbuvannyam Olovo ne vijshlo iz vzhitku i nini koli silski remisniki vigotovlyayut iz nogo hramovi svichniki lampi u viglyadi zirok rami dlya dzerkal i navit kumedni maski Mayut poshirennya deshevi shtuchni kviti iz olova ta metalevoyi folgi yakimi ukvitchuyut ikoni i stini v malenkih silskih cerkvah ta nayivni domashni vivtariki v bidnih pomeshkannyah Misto Santa Klara del Kobra shtat Michoakan uslavilos virobnictvom metalevogo posudu riznomanitnih form z karbuvannyam Vidomi centri midyanih ta olov yanih virobiv roztashovani v Gvadalahari Pueblo Mehiko Lakovi virobi Pid vplivom lakovih virobiv Kitayu z yavilis i miscevi lakovi virobi sproshenih i miscevih form posud skrinki yaskravo praktichno pistryavo rozfarbovani i yaki nichim ne nagaduyut azijski zrazki Odyag serape ta rebozo i kilimarstvo Virobi v misti Santa Mariya del Tulye Oahaka Meksika hud Ramon Kano Manila Indianka z Oahaki 1928 r Rebozo perevazhno zhinochij odyag Vin pryamokutnij i prikrashenij bahromoyu Rebozo dosit zruchnij tim sho v nogo mozhna zagornutis i vodnochas prikriti nim ditinu chi sumku Rebozo nastilki poshireni sho odne rebozo maye praktichno kozhna zhinka naskilki b zabezpechenoyu chi bidnoyu vona b ne bula Tomu rozriznyayut rebozo bagati i koshtovni zatkani zolotimi chi sribnimi nitkami vigotovlenimi z naturalnogo chi shtuchnogo shovku i rebozo bidni povsyakdenni Koshtovni rebozo vigotovlyayut vruchnu Zhinochij odyag vidriznyayetsya riznomanitnim farbuvannyam chi zalishayetsya bilim Jogo harakterna prikrasa bahroma vzagali dovga u ispanok ta meksikanok u ostannih vona mozhe dosyagati 50 sm dovzhini Vidomij i zhinochij meksikanskij odyag bolit jogo shiyut iz nastilki tonkogo kottonu sho jogo mozhna protyagti cherez tipovu kabluchku Meksikanski serape perevazhno cholovichij odyag Tradicijni serape z bavovni ovec yaki vitkani na malenkih miscevih verstatah Pervisni serape v 19 st mali shidni vizerunki Odnak v 20 st sarape nabuli miscevogo koloritu Centri vigotovlennya serape San Migel ta Saltiljo voni prikrasheni kvitkami ta vizerunkami Serape kotri vigotovlyali v shtatah Oahaka Michoakan ta Tlashkala najbilsh originalni i vidriznyayutsya yaskravim zabarvlennyam ta vizerunkami geometrichnimi chi vishitimi kviti tvarini golubi Serape populyarni u vsih regionah Meksiki hocha i desho postupayutsya pid tiskom burzhuaznih mod i industriyi gotovogo odyagu internacionalnogo viglyadu i ne dosit zruchnogo v spekotnomu miscevomu klimati dzhinsi futbolki shtuchni tkani Svoye korinnya serape mayut v Ispaniyi i pohodyat iz mista Heres Ale v Meksici odyag buv radikalno zminenij Vin zazvichaj pryamokutnij priznachenij dlya ogortannya navkolo tila ale mozhe buti riznoyi dovzhini Serape horongo maye otvir dlya golovi Gaban z otvorom dlya golovi ale najmenshij za rozmirami Vsi voni takozh prikrasheni bahromoyu Tkani rebozo i kolorovi poyasi Oahaka foto 2010 r Shtat Oahaka Tradicijnij zhinochij odyag foto 2005 r Meksikanska keramikaKeramichni virobi starodavnih maya Dvi posudini maya z syuzhetnimi scenami Kembal art muzej Tehas Keramichnij flakon maya 6 8 st n e Taril maya Muzej istoriyi kakao Bryugge Belgiya Podvijnij gorshik z krishkami i figurami Visota 30 sm Muzej mistectva Metropoliten Nyu Jork Velika figura molodogo vozhdya maya Verakrus Hudozhnij institut Chikago SShA Posudina z krishkoyu Maya rannoklasichnij period mizh 400 i 500 rr Kembal art muzej Tehas Pohovalna urna z golovoyu boga yaguara Piznij klasichnij period Urna z krishkoyu i figurami Piznij klasichnij period 600 900 rr n e Kurilnicya pahoshiv visota 103 8sm rannij klasichnij period 350 550 rr n e Hudozhnij muzej Volters Baltimor SShA Keramika dobi baroko Keramika remisnikiv Meksiki v 20 st Stinopis iz zobrazhennyam meksikanskih remisnikiv Muzej suchasnogo mistectva San Bartolo Kojotepek Oahaka Meksika Foto 2010 r Keramika remisnikiv Meksiki nadzvichajno riznobarvna Sered neyi Keramika z freskovimi rozpisami Keramika specifichno indianska Keramika glazurovana Keramika polirovana Keramika z freskovimi rozpisami maye vlasni vitoki she v mistectvi indianciv Dokolumbovoyi dobi Podibni zrazki znajdeni v kulturah Teotiuakana ta maya Suchasna tehnologiya vigotovlennya cih rechej malo chim vidriznyayetsya vid tradicijnoyi tobto indianskoyi Glek abo posud vkrivayut sharom vapna i pisku i she do sushki virobu rozfarbovuyut Farbi kartinki micno prilipayut do vologoyi poverhni zavdyaki vsmotuvannyu glinoyu i fiksuyutsya pid chas vipalennya virobiv Virib abo odrazu liplyat vruchnu abo pervisno vidbivayut detali v specialnih formah i doroblyayut v cilij zrazok Tlo cih virobiv bile na yakomu yaskravimi farbami ohra sinya stvoreno malyunok chi vizerunok Cej tip keramichnih virobiv maye poshirennya v shtatah Puebla ta Metepeku v Akatlani i v Uakechuli Keramisti shtatu mali najbilshij vpliv religijnih syuzhetiv tomu v malyunkah perevazhayut zobrazhennya Adama ta Yevi sad v Edemi tri volhvi yangoli Hocha inodi zustrichayutsya i zobrazhennya tilki tvarin leva konej chi rusalok Nezvichni dlya yevropejciv i svichniki u viglyadi shematizovanogo dereva zhittya Skladni praktichno barokovi formi cih svichnikiv mayut nizku hvilyastih i koncentrichnih parostkiv kombinovanih iz golivkami tvarin i figurkami yangoliv arhangeliv i lyudej Ostanni najbilsh cikavi i nespodivani bo ce zorazhennya uchasnih lyudej v suchasnomu odyazi Svichniki derevo zhittya viroblyayut z freskovimi rozpisami a doroblyayut olijnimi farbami Golovnij centr vigotovlennya cih svichnikiv Matamoros de Asukar shtat Puebla Keramiku zi specifichno indianskimi risami vigotovlyayut perevazhno na dalekomu pivdni ta v shidnih shtatah Vona maye poshirennya v shtatah Gerrero ta Chiapas Keramika shtatu Chiapas maye glazur pomaranchevogo koloru v dekori abo kviti abo abstraktni malyunki Keramika shtatu Gerrero dekorovana temno korichnevimi ta chervonimi kolorami Formi ta ornamenti mayut tradicijni syuzheti vidomi she za starovinnimi zrazkami Ale metushliva suchasnist pochala vplivati i na ci viddaleni vid stolic i velikih mist provincijni remisnichi centri Keramisti bachat litaki i gelikopteri v nebi koristuyutsya avtobusami znayut pro potyagi zaliznicyu i avtivki Voni tezh vidbilis na syuzhetnih vizerunkah keramichnih virobiv ale ci zobrazhennya tehnichnogo progresu shematizovani i stilizovani v miscevih tradiciyah Keramika z poselennya Mata Ortis shtat Chiuaua Meksika Gorshik z Mata Ortis gonchar Horhe Kintana 2002 r Muzej lyudini San Diyego Kaliforniya SShA Keramika z Mata Ortis Vistavka FONART v Mehiko 2010 rik Keramika z Mata Ortis Vistavka FONART v Mehiko 2010 r DzherelaKatalog vystavki Lico Meksiki Moskva Leningrad 1977PrimitkiKatalog vystavki Lico Meksiki Moskva Leningrad 1977 s 78 Amy Luscinski Day of the Dead PDF Arhiv originalu PDF za 26 chervnya 2013 Procitovano 13 listopada 2007 Molded from a sugar paste then decorated with icing glitter and foil these skulls often are placed on altars The sugar represents the sweetness of life and the skull represents the sadness of death Sonia Rangel Tejano Tribune Arhiv originalu za 28 lipnya 2009 Procitovano 13 listopada 2007 Francisco Barradas 1 listopada 2007 El Tecolote Arhiv originalu za 19 listopada 2007 Procitovano 13 listopada 2007 Arhiv originalu HTML za 4 kvitnya 2008 Procitovano 13 listopada 2007 Posada created many images of calaveras skeletons performing many different human activities These images were are used for the Day of The Dead celebrations in Mexico Katalog vystavki Lico Meksiki Moskva Leningrad 1977 s 79 Katalog vystavki Lico Meksiki Moskva Leningrad 1977 s 79 80 Katalog vystavki Lico Meksiki Moskva Leningrad 1977 s 74Div takozhAntropologiya Folklor Etnografiya Uzagalnennya v malyuvanni Baroko Mistectvo Meksiki Nacionalnij muzej antropologiyi Mehiko Kamenyarni ta tehnologiyi obrobki kamenyu narodiv Ameriki