Чу́тівський райо́н — колишня адміністративно-територіальна одиниця у Полтавській області України з адміністративним центром у смт Чутовому.
Чутівський район | |||||
---|---|---|---|---|---|
адміністративно-територіальна одиниця | |||||
| |||||
Район на карті Полтавська область | |||||
Основні дані | |||||
Країна: | Україна | ||||
Область: | Полтавська область | ||||
Код КОАТУУ: | 5325400000 | ||||
Утворений: | 1923 | ||||
Населення: | ▼ 22 915 (на 1.02.2016) | ||||
Площа: | 861 км² | ||||
Густота: | 27.6 осіб/км² | ||||
Тел. код: | +380-5347 | ||||
Поштові індекси: | 38800—38861 | ||||
Населені пункти та ради | |||||
Районний центр: | Чутове | ||||
Селищні ради: | 2 | ||||
Сільські ради: | 13 | ||||
Смт: | 2 | ||||
Села: | 49 | ||||
Районна влада | |||||
Голова ради: | Филенко Володимир Михайлович | ||||
Голова РДА: | Данільченко Тетяна Олексіївна | ||||
Вебсторінка: | Чутівська РДА Чутівська районна рада | ||||
Адреса: | 38800, Полтавська обл., Чутівський р-н, смт. Чутове, вул. Центральна, 4 | ||||
Мапа | |||||
| |||||
Чутівський район у Вікісховищі |
Географія
Район розташований у східній частині Полтавської області, межує з Карлівським, Котелевським, Машівським, Полтавським районами Полтавської області та Валківським, Коломацьким, Краснокутським районами Харківської областей.
Територія становить 861 км², переважно — рівнинна. Висота над рівнем моря — близько 100 метрів.
Річки — басейну Дніпра: Коломак з притокою Свинківкою, Орчик. Ґрунти — переважно чорноземи.
Корисні копалини: глина, пісок, природний газ.
Сільськогосподарські угіддя — 72 тис. гектарів, у тому числі близько 60 тис. гектарів орної землі. Ліси займають близько 6,4 тисячі гектарів.
Історія
Район утворено 1923 року. Районний центр — селище міського типу Чутове, як населений пункт згадується в історичних документах з 1743, до 1957 року — село. Розташоване на річці Коломак (притока р. Ворскли, басейну р. Дніпра), за 50 кілометрів від м. Полтави. Територія селищної ради — 133,3 км². Населення — 7551 осіб.
Адміністративний поділ
Адміністративно Чутівський район поділений на 2 селищні ради і 13 сільських рад, які об'єднують 51 населений пункт. За роки «совєтської» окупації район втратив понад 20 сіл. Усі вони були «зняті з обліку», головним чином через переселення жителів шляхом створення нестерпних умов для подальшого проживання, тобто фактично у примусовому порядку — згоном селян.
Економіка
У селищі друкарня, ПП "Комплекс «Тракен», де вирощують коней тракененської породи, райспоживспілка, інші підприємства. Діють відділення банків «Аваль», «Полтава-банк», «Індустріально-експортного», Ощадного.
Основні промислові підприємства району: Скороходівська хлібна база, друкарня, В аграрному секторі працюють 3 сільськогосподарських кооперативи, 11 приватних сільськогосподарських підприємств, 3 товариства з обмеженою відповідальністю, 1 повне товариство, 1 дочірне підприємство, 2 державні підприємства, 85 фермерських господарств.
Щорічно виробляється близько 5 тисяч тонн цукру, 1 тисяча тонн м'яса, 7 тисяч тонн молока, 60 тисяч тонн зерна.
Населення обслуговують районна спілка споживчих товариств, понад 400 приватних підприємців.
Транспорт
Автошляхи E40М03 (Київ-Харків), Дніпро-Суми; залізниця — Полтава-Харків.
Населення
Розподіл населення за віком та статтю (2001):
Стать | Всього | До 15 років | 15-24 | 25-44 | 45-64 | 65-85 | Понад 85 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Чоловіки | 12 236 | 2320 | 1553 | 3668 | 3103 | 1519 | 73 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Жінки | 14 722 | 2215 | 1563 | 3705 | 3728 | 3162 | 349 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Національний склад населення за даними перепису 2001 року:
Національність | Кількість осіб | Відсоток |
---|---|---|
українці | 25411 | 94,25 % |
росіяни | 1155 | 4,28 % |
білоруси | 121 | 0,45 % |
молдовани | 115 | 0,43 % |
вірмени | 73 | 0,27 % |
інші | 85 | 0,32 % |
Мовний склад населення за даними перепису 2001 року:
Мова | Кількість осіб | Відсоток |
---|---|---|
українська | 25669 | 95,21 % |
російська | 1070 | 3,97 % |
молдовська | 68 | 0,25 % |
вірменська | 64 | 0,24 % |
білоруська | 56 | 0,21 % |
інші | 33 | 0,12 % |
Населення станом на 1 січня 2002 року становило 27,1 тисяч чоловік.
Інфраструктура
Діють центральна районна лікарня та центр первинної медико-санітарної допомоги: 8 амбулаторій загальної практики-сімейної медицини, 19 ФП та 1 ФАП.
У 23-х загальноосвітніх школах, професійно-технічному училищі № 55 навчається близько 4 тисячі учнів. Діють районний Будинок культури, будинок дитячої та юнацької творчості, дитяча музична школа.
ЗМІ
У районі виходить газета районної ради та райдержадміністрації «Сільські новини», заснована 1931 року (тираж — близько 3 тис. примірників), районне радіо «Чутове».
Пам'ятки
У центрі селища — меморіальний комплекс, збудований 1978 році (скульптор О. I. Черницький).
Сім перлин Чутівщини
Серед найкращих рукотворних об'єктів та витворів природи є гідрологічний заказник «Сторожовий». Його площа понад 501 гектар. Розташований біля села Сторожового Войнівської сільської ради у заплаві річки Коломак. Тут багата рослинність, серед якої рідкісні види: зозуленець болотний, косарики тонкі, сальвінія плаваюча, латаття біле. Заплаву населяють водні та болотні птахи: лебідь білий, журавель сірий, занесений до Європейського червоного списку деркач.
Інше чудове місце-комплекс об'єктів у с. Черняківка, пов'язаних з пам'яттю М. К. Башкирцевої(1858—1884), яка внесла вагому частку в світову культуру. Її дитячі роки минули в с. Черняківка у помісті діда Степана Єгоровича Бабаніна. Тут вона одержала багатогранне і змістовне виховання і навчання, до якого доклали зусиль мати та дідусь. По праву черняківська земля є батьківщиною різнобічного таланту Марії. Щоліта тут у Черняківці проводиться обласне культурно-мистецьке свято «Маріїна долина». Воно проводиться з 1996 року. Традиційним є обласний конкурс жінок-художниць «Осяяні красою і талантом»
У Гряківській ЗОШ I—III ступенів створено один з найкращих в області народознавчих музеїв. Тут зібрано велику колекцію українських вишиванок.
Окрасою селища Чутове є парк з пам'ятниками та скульптурами О. І.
Наступною перлиною є комплекс споруд центральної садиби колгоспу імені Леніна в селищі Чутове. Господарства уже немає. Але залишилися будівлі адміністративного корпусу, оздоровчо-лікувального комплексу «Либідь». Сьогодні вирішується питання про повернення у власність громади цих унікальних споруд.
ТОВ "Чутівський кінний завод «Тракен», що створене на базі кінно-спортивного комплексу колгоспу імені Леніна, пізніше агрофірми імені І. В. Ропавки. «Тракен» — племінний завод по розведенню української верхової та тракенської порід коней. Поголів'я у минулі роки складало близько 100 коней. Вихованка кінно-спортивного комплексу , майстер спорту міжнародного класу Ольга Герасименко у 2008 році стала абсолютною чемпіонкою України з виїздки.
Чудовим рукотворним об'єктом є православна Петропавлівська церква у селі Петрівці.
До всіх цих об'єктів є під'їзди з твердим покриттям.
Політика
25 травня 2014 року відбулися Президентські вибори України. У межах Чутівського району було створено 27 виборчих дільниць. Явка на виборах становила — 59,87 % (проголосували 11 141 із 18 610 виборців). Найбільшу кількість голосів отримав Петро Порошенко — 46,54 % (5 185 виборців); Юлія Тимошенко — 19,41 % (2 162 виборців), Олег Ляшко — 13,38 % (1 491 виборців), Сергій Тігіпко — 4,28 % (477 виборців), Анатолій Гриценко — 4,06 % (452 виборців). Решта кандидатів набрали меншу кількість голосів. Кількість недійсних або зіпсованих бюлетенів — 1,04 %.
Особистості
- Харченко Микола Федорович — український вчений у галузі магнетизму й оптики магнітовпорядкованих систем. Академік НАН України. Лауреат Державної премії України у галузі науки і техніки, премії АН СРСР и Польської академії наук, премії АН УРСР імені К. Д. Синельникова. Народився у селищі радгоспу ХТЗ Чутівського району.
Див. також
Примітки
- Розпорядження Президента України від 19 березня 2020 року № 192/2020-рп «Про призначення Т.Данільченко головою Чутівської районної державної адміністрації Полтавської області»
- [Населення за статтю та віком...2001]. Архів оригіналу за 12 грудня 2020.
- . Архів оригіналу за 15 травня 2021. Процитовано 8 серпня 2023.
- ПроКом, ТОВ НВП. . www.cvk.gov.ua. Архів оригіналу за 27 лютого 2018. Процитовано 29 березня 2016.
Джерела
- Енциклопедія сучасної України, томи 1-6, м. Київ, 2006 р.
- Полтавщина. Енциклопедичний довідник. За редакцією А. В. Кудрицького — К.: «Українська енциклопедія» ім. М. П. Бажана, 1992.
- Документи Чутівської районної ради за 1965—2007 роки
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Чутівський район |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Chu tivskij rajo n kolishnya administrativno teritorialna odinicya u Poltavskij oblasti Ukrayini z administrativnim centrom u smt Chutovomu Chutivskij rajonadministrativno teritorialna odinicyaGerb PraporRajon na karti Poltavska oblastOsnovni daniKrayina UkrayinaOblast Poltavska oblastKod KOATUU 5325400000Utvorenij 1923Naselennya 22 915 na 1 02 2016 Plosha 861 km Gustota 27 6 osib km Tel kod 380 5347Poshtovi indeksi 38800 38861Naseleni punkti ta radiRajonnij centr ChutoveSelishni radi 2Silski radi 13Smt 2Sela 49Rajonna vladaGolova radi Filenko Volodimir MihajlovichGolova RDA Danilchenko Tetyana OleksiyivnaVebstorinka Chutivska RDA Chutivska rajonna radaAdresa 38800 Poltavska obl Chutivskij r n smt Chutove vul Centralna 4MapaChutivskij rajon u VikishovishiGeografiyaRajon roztashovanij u shidnij chastini Poltavskoyi oblasti mezhuye z Karlivskim Kotelevskim Mashivskim Poltavskim rajonami Poltavskoyi oblasti ta Valkivskim Kolomackim Krasnokutskim rajonami Harkivskoyi oblastej Kotelevskij rajon Harkivska oblast Krasnokutskij rajon Harkivska oblast Kolomackij rajon Poltavskij rajon Harkivska oblast Valkivskij rajon Mashivskij rajon Karlivskij rajon Harkivska oblast Krasnogradskij rajon Teritoriya stanovit 861 km perevazhno rivninna Visota nad rivnem morya blizko 100 metriv Richki basejnu Dnipra Kolomak z pritokoyu Svinkivkoyu Orchik Grunti perevazhno chornozemi Korisni kopalini glina pisok prirodnij gaz Silskogospodarski ugiddya 72 tis gektariv u tomu chisli blizko 60 tis gektariv ornoyi zemli Lisi zajmayut blizko 6 4 tisyachi gektariv IstoriyaRajon utvoreno 1923 roku Rajonnij centr selishe miskogo tipu Chutove yak naselenij punkt zgaduyetsya v istorichnih dokumentah z 1743 do 1957 roku selo Roztashovane na richci Kolomak pritoka r Vorskli basejnu r Dnipra za 50 kilometriv vid m Poltavi Teritoriya selishnoyi radi 133 3 km Naselennya 7551 osib Administrativnij podilDokladnishe Administrativnij ustrij Chutivskogo rajonu Administrativno Chutivskij rajon podilenij na 2 selishni radi i 13 silskih rad yaki ob yednuyut 51 naselenij punkt Za roki sovyetskoyi okupaciyi rajon vtrativ ponad 20 sil Usi voni buli znyati z obliku golovnim chinom cherez pereselennya zhiteliv shlyahom stvorennya nesterpnih umov dlya podalshogo prozhivannya tobto faktichno u primusovomu poryadku zgonom selyan EkonomikaU selishi drukarnya PP Kompleks Traken de viroshuyut konej trakenenskoyi porodi rajspozhivspilka inshi pidpriyemstva Diyut viddilennya bankiv Aval Poltava bank Industrialno eksportnogo Oshadnogo Osnovni promislovi pidpriyemstva rajonu Skorohodivska hlibna baza drukarnya V agrarnomu sektori pracyuyut 3 silskogospodarskih kooperativi 11 privatnih silskogospodarskih pidpriyemstv 3 tovaristva z obmezhenoyu vidpovidalnistyu 1 povne tovaristvo 1 dochirne pidpriyemstvo 2 derzhavni pidpriyemstva 85 fermerskih gospodarstv Shorichno viroblyayetsya blizko 5 tisyach tonn cukru 1 tisyacha tonn m yasa 7 tisyach tonn moloka 60 tisyach tonn zerna Naselennya obslugovuyut rajonna spilka spozhivchih tovaristv ponad 400 privatnih pidpriyemciv TransportAvtoshlyahi E40M03 Kiyiv Harkiv Dnipro Sumi zaliznicya Poltava Harkiv NaselennyaRozpodil naselennya za vikom ta stattyu 2001 Stat Vsogo Do 15 rokiv 15 24 25 44 45 64 65 85 Ponad 85Choloviki 12 236 2320 1553 3668 3103 1519 73Zhinki 14 722 2215 1563 3705 3728 3162 349Statevo vikova piramidaCholoviki Vik Zhinki73 85 349 134 80 84 411 322 75 79 888 562 70 74 1088 501 65 69 775 951 60 64 1352 479 55 59 670 804 50 54 857 869 45 49 849 963 40 44 1009 953 35 39 958 908 30 34 891 844 25 29 847 751 20 24 750 802 15 20 813 988 10 14 950 758 5 9 707 574 0 4 558 Nacionalnij sklad naselennya za danimi perepisu 2001 roku Nacionalnist Kilkist osib Vidsotokukrayinci 25411 94 25 rosiyani 1155 4 28 bilorusi 121 0 45 moldovani 115 0 43 virmeni 73 0 27 inshi 85 0 32 Movnij sklad naselennya za danimi perepisu 2001 roku Mova Kilkist osib Vidsotokukrayinska 25669 95 21 rosijska 1070 3 97 moldovska 68 0 25 virmenska 64 0 24 biloruska 56 0 21 inshi 33 0 12 Naselennya stanom na 1 sichnya 2002 roku stanovilo 27 1 tisyach cholovik InfrastrukturaDiyut centralna rajonna likarnya ta centr pervinnoyi mediko sanitarnoyi dopomogi 8 ambulatorij zagalnoyi praktiki simejnoyi medicini 19 FP ta 1 FAP U 23 h zagalnoosvitnih shkolah profesijno tehnichnomu uchilishi 55 navchayetsya blizko 4 tisyachi uchniv Diyut rajonnij Budinok kulturi budinok dityachoyi ta yunackoyi tvorchosti dityacha muzichna shkola ZMIU rajoni vihodit gazeta rajonnoyi radi ta rajderzhadministraciyi Silski novini zasnovana 1931 roku tirazh blizko 3 tis primirnikiv rajonne radio Chutove Pam yatkiDiv takozh Pam yatki monumentalnogo mistectva Chutivskogo rajonu Div takozh Pam yatki istoriyi Chutivskogo rajonu U centri selisha memorialnij kompleks zbudovanij 1978 roci skulptor O I Chernickij Sim perlin Chutivshini Sered najkrashih rukotvornih ob yektiv ta vitvoriv prirodi ye gidrologichnij zakaznik Storozhovij Jogo plosha ponad 501 gektar Roztashovanij bilya sela Storozhovogo Vojnivskoyi silskoyi radi u zaplavi richki Kolomak Tut bagata roslinnist sered yakoyi ridkisni vidi zozulenec bolotnij kosariki tonki salviniya plavayucha latattya bile Zaplavu naselyayut vodni ta bolotni ptahi lebid bilij zhuravel sirij zanesenij do Yevropejskogo chervonogo spisku derkach Inshe chudove misce kompleks ob yektiv u s Chernyakivka pov yazanih z pam yattyu M K Bashkircevoyi 1858 1884 yaka vnesla vagomu chastku v svitovu kulturu Yiyi dityachi roki minuli v s Chernyakivka u pomisti dida Stepana Yegorovicha Babanina Tut vona oderzhala bagatogranne i zmistovne vihovannya i navchannya do yakogo doklali zusil mati ta didus Po pravu chernyakivska zemlya ye batkivshinoyu riznobichnogo talantu Mariyi Sholita tut u Chernyakivci provoditsya oblasne kulturno mistecke svyato Mariyina dolina Vono provoditsya z 1996 roku Tradicijnim ye oblasnij konkurs zhinok hudozhnic Osyayani krasoyu i talantom U Gryakivskij ZOSh I III stupeniv stvoreno odin z najkrashih v oblasti narodoznavchih muzeyiv Tut zibrano veliku kolekciyu ukrayinskih vishivanok Okrasoyu selisha Chutove ye park z pam yatnikami ta skulpturami O I Nastupnoyu perlinoyu ye kompleks sporud centralnoyi sadibi kolgospu imeni Lenina v selishi Chutove Gospodarstva uzhe nemaye Ale zalishilisya budivli administrativnogo korpusu ozdorovcho likuvalnogo kompleksu Libid Sogodni virishuyetsya pitannya pro povernennya u vlasnist gromadi cih unikalnih sporud TOV Chutivskij kinnij zavod Traken sho stvorene na bazi kinno sportivnogo kompleksu kolgospu imeni Lenina piznishe agrofirmi imeni I V Ropavki Traken pleminnij zavod po rozvedennyu ukrayinskoyi verhovoyi ta trakenskoyi porid konej Pogoliv ya u minuli roki skladalo blizko 100 konej Vihovanka kinno sportivnogo kompleksu majster sportu mizhnarodnogo klasu Olga Gerasimenko u 2008 roci stala absolyutnoyu chempionkoyu Ukrayini z viyizdki Chudovim rukotvornim ob yektom ye pravoslavna Petropavlivska cerkva u seli Petrivci Do vsih cih ob yektiv ye pid yizdi z tverdim pokrittyam Politika25 travnya 2014 roku vidbulisya Prezidentski vibori Ukrayini U mezhah Chutivskogo rajonu bulo stvoreno 27 viborchih dilnic Yavka na viborah stanovila 59 87 progolosuvali 11 141 iz 18 610 viborciv Najbilshu kilkist golosiv otrimav Petro Poroshenko 46 54 5 185 viborciv Yuliya Timoshenko 19 41 2 162 viborciv Oleg Lyashko 13 38 1 491 viborciv Sergij Tigipko 4 28 477 viborciv Anatolij Gricenko 4 06 452 viborciv Reshta kandidativ nabrali menshu kilkist golosiv Kilkist nedijsnih abo zipsovanih byuleteniv 1 04 OsobistostiHarchenko Mikola Fedorovich ukrayinskij vchenij u galuzi magnetizmu j optiki magnitovporyadkovanih sistem Akademik NAN Ukrayini Laureat Derzhavnoyi premiyi Ukrayini u galuzi nauki i tehniki premiyi AN SRSR i Polskoyi akademiyi nauk premiyi AN URSR imeni K D Sinelnikova Narodivsya u selishi radgospu HTZ Chutivskogo rajonu Div takozhOsvita ChutivshiniPrimitkiRozporyadzhennya Prezidenta Ukrayini vid 19 bereznya 2020 roku 192 2020 rp Pro priznachennya T Danilchenko golovoyu Chutivskoyi rajonnoyi derzhavnoyi administraciyi Poltavskoyi oblasti Naselennya za stattyu ta vikom 2001 Arhiv originalu za 12 grudnya 2020 Arhiv originalu za 15 travnya 2021 Procitovano 8 serpnya 2023 ProKom TOV NVP www cvk gov ua Arhiv originalu za 27 lyutogo 2018 Procitovano 29 bereznya 2016 DzherelaEnciklopediya suchasnoyi Ukrayini tomi 1 6 m Kiyiv 2006 r Poltavshina Enciklopedichnij dovidnik Za redakciyeyu A V Kudrickogo K Ukrayinska enciklopediya im M P Bazhana 1992 Dokumenti Chutivskoyi rajonnoyi radi za 1965 2007 rokiVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Chutivskij rajon