НК-12 — турбогвинтовий авіаційний двигун, розроблений в ДКБ-276 в 1950-х роках. Встановлювався на Ту-95 і на його модифікації, на Ан-22 і на екраноплан . НК-12 є найпотужнішим серійним турбогвинтовим двигуном у світі. Транспортний Ан-22 «Антей» з двигунами НК-12МА був на момент створення найбільшим літаком у світі.
НК-12 | |
---|---|
НК-12МА на Ан-22 | |
Тип: | турбогвинтовий |
Країна: | СРСР |
Застосування: | |
Застосовано на: | Ан-22, Ту-95 |
Базова модель: | |
Виробництво: | |
Конструктор: | |
Розробник: | ДКБ-276 |
Рік створення: | 1951-1953 |
Виробник: | Куйбишевський моторобудівний завод |
Позначення: | ТВ-12 |
Роки виробництва: | з 1955 |
Маса і габарити | |
Суха маса: | 2900 кг |
Довжина: | 4717 мм |
Діаметр: | 1200 мм |
Робочі характеристики | |
Злітна потужність: | 12500 к.с. |
Крейсерська потужність: | 6500 к.с. |
Компресор: | 14-ступеневий, осьовий |
Турбіна: | реактивна, 5-ступенева |
Камера згоряння: | кільцева, з 12 робочими форсунками |
Ступінь підвищення тиску: | 9,3-9,7 |
Паливо: | Т-1, ТС-1, Т-2 |
Питома витрата палива: | 0,164 кг/кгс(к.с.)·год |
Історія створення
У 1946 році в селищі Управлінський, розташованому на березі Волги за 30 км від Куйбишева, був організований дослідний завод № 2. На його базі було сформовано два конструкторських бюро: ДКБ-1, і ДКБ-2, де працювали примусово депортовані в СРСР німецькі інженери-конструктори. На цих ДКБ проводили роботи по проектах трофейних німецьких двигунів , , Jumo-022, BMW 003 і . В 1948 році було прийнято рішення об'єднати два ДКБ і зосередити зусилля на розробці одного двигуна — Jumo-022.
В 1951 двигун отримав російське найменування ТВ-2 («турбогвинтовий двигун-2»). Замість звичайного чотирилопатевого пропелера були застосовані співвісні гвинти протилежного обертання. Фахівцям видали нове завдання: побудувати турбогвинтовий двигун великої потужності — 12 000 к.с. Такі двигуни були потрібні для нового стратегічного бомбардувальника Ту-95. Найпростішим методом забезпечити необхідні характеристики нової силової установки було з'єднання разом двох форсованих ТВ-2 з передачею потужності на один загальний редуктор. Однак, спочатку стендові випробування, а потім і катастрофа Ту-95 з двигунами 2ТВ-2Ф показали, що для надійної роботи необхідно створювати новий двигун.
На новому двигуні число ступенів турбіни збільшили до п'яти. Завдяки створенню нового жароміцного сплаву з'явилася можливість підвищити тиск в компресорі і збільшити температуру газу перед турбіною. Для підвищення ККД двигуна виконали велику кількість досліджень щодо зменшення втрат в лопаткових машинах, застосували ущільнюючі вставки, що дозволяють мінімізувати радіальні зазори в турбіні, створили пустотілі охолоджувані лопатки оригінальної конструкції. Був виготовлений новий редуктор для вирішення питання регулювання турбогвинтового двигуна зі співвісними гвинтами протилежного обертання.
На початку 1953 р. закінчилася збірка двигуна. Він отримав позначення ТВ-12. Влітку 1954 року почалися доводочні випробування ТВ-12 на літаючій лабораторії Ту-4ЛЛ. У грудні новий двигун був встановлений на другому прототипі Ту-95 («95-2»). У 1955 році почалося серійне виробництво двигуна на Куйбишевському моторобудівному заводі № 24 під позначенням НК-12.
Технічний опис
НК-12 складається з редуктора, осьового компресора, камери згоряння, реактивної турбіни і нерегульованого реактивного сопла. Силова частина двигуна складається з: картера валу заднього гвинта, картера редуктора, картера турбіни, поєднаного з картером редуктора чотирма силовими розкосами, статора турбіни та задньої опори. Ці вузли разом з картером компресора утворюють несну частину двигуна, усередині якої розміщуються ходова частина редуктора з валами повітряних гвинтів, ротор компресора, ротор турбіни, камера згоряння, приводи агрегатів та інші вузли й деталі. Редуктор двигуна — диференційний. Редуктор передає потужність турбіни на співвісний повітряний гвинт (передній гвинт споживає 54,4 % потужності, задній — 45,6 %). Компресор осьовий, 14-ступінчастий з регульованим вхідним напрямним апаратом і з 5 клапанами перепуску повітря дросельного типу з гідравлічним управлінням. На картері компресора розміщуються коробка приводів літакових агрегатів і турбостартер ТС-12М. Камера згоряння кільцевого типу з 12 голівками. Турбіна п'ятиступінчаста, складається з 5 робочих коліс і 5 напрямних апаратів. Двигун працює на авіаційному гасі марок Т-1, ТС-1, Т-2. Система змащення двигуна циркуляційна, під тиском.
Двигун мав безліч досконалих технологічних рішень. Вперше були застосовані: регулювання компресора клапанами перепуску повітря, система регулювання подачі палива в єдиному блоці, автоматичне флюгування гвинтів як система захисту двигуна, регулювання радіальних зазорів в турбіні.
Технічні характеристики
Модифікація | Jumo 022 (проект) | ТВ-2 | НК-12 | НК-12М | НК-12МА | НК-12МВ | НК-12МК | НК-12МП | НК-16 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Застосовувався на | проект | Ан-8 | Ту-95 | Ту-95 Ту-114 | Ан-22 | Ту-95К Ту-114 Ту-126 Ту-142 | «Орлятко» | Ту-95МС Ту-142М | |
Виготовлено | 270 | 578 | 806 | ||||||
Маса, кг | 3000 | 1700 | 2900 | 2900 | 3500 | ||||
Довжина, мм | 5600 | 4200 | 4717 | 4837 | |||||
Діаметр, мм | 1080 | 1050 | 1200 | 1620 | |||||
Злітна потужність, к.с. | 6000 | 5000 | 12500 | 15000 | 15265 | 14795 | 13465 | 15000 | 16000 |
Ступінь підвищення тиску | 5,5 | 5 | 9,3-9,7 | 9,5 | 9,7 | ||||
Питома витрата палива, кг/к.с.·год | 0,36 | 0,32 | 0,164 | 0,158 | 0,161 |
Модифікації
- Jumo 022 — німецький проект двигуна, мав 11-ступінчастий компресор.
- ТВ-2 — прототип.
- НК-12 (ТВ-12) — базовий потужністю 12 500 к.с. Встановлювався на перших модифікаціях Ту-95. У 1954–1956 роках виготовлено 270 двигунів.
- НК-12М — модернізований потужністю 15 000 к.с. Розроблено в 1956 році. Встановлювався на Ту-95М. У 1957–1969 роках виготовлено 578 двигунів.
- НК-12МА — двигун для транспортного літака Ан-22. Застосовувалися гвинти збільшеного діаметра АВ-90.
- НК-12МВ — із збільшеним ресурсом. Застосовувалися гвинти АВ-60Н з системою автофлюгірованія. Встановлювався на Ту-95К, Ту-114, Ту-126, Ту-142. У 1960–1962 роках виготовлено 806 двигунів.
- НК-12МК — двигун для екраноплана «Орльонок». Відрізнявся застосуванням в конструкції корозійностійких матеріалів і спеціальних покриттів.
- НК-12МП — двигун для ракетоносія Ту-95МС. Збільшено ресурс, знижена витрата палива, застосовані нові приводи для потужніших генераторів. Встановлювався також на Ту-142 м.
- НК-12МПТ — модернізований двигун для Ту-142. Поставляється в Індію.
- НК-12СТ — привід для газоперекачувальної установки.
- НК-16 (ТВ-16) — висотний, форсований по температурі. Потужність збільшена до 16 000 к.с. Розроблено в 1952 році для дослідного бомбардувальника .
- ДТ-4 — двигун для суден на повітряній подушці. Розроблено на Південному турбінному заводі.
Примітки
- . Архів оригіналу за 10 березня 2014. Процитовано 3 квітня 2012.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з текстом «archived copy» як значення параметру title () - . Архів оригіналу за 21 жовтня 2010. Процитовано 3 квітня 2012.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з текстом «archived copy» як значення параметру title ()
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
NK 12 turbogvintovij aviacijnij dvigun rozroblenij v DKB 276 v 1950 h rokah Vstanovlyuvavsya na Tu 95 i na jogo modifikaciyi na An 22 i na ekranoplan NK 12 ye najpotuzhnishim serijnim turbogvintovim dvigunom u sviti Transportnij An 22 Antej z dvigunami NK 12MA buv na moment stvorennya najbilshim litakom u sviti NK 12 NK 12MA na An 22 Tip turbogvintovij Krayina SRSR Zastosuvannya Zastosovano na An 22 Tu 95 Bazova model Virobnictvo Konstruktor Rozrobnik DKB 276 Rik stvorennya 1951 1953 Virobnik Kujbishevskij motorobudivnij zavod Poznachennya TV 12 Roki virobnictva z 1955 Masa i gabariti Suha masa 2900 kg Dovzhina 4717 mm Diametr 1200 mm Robochi harakteristiki Zlitna potuzhnist 12500 k s Krejserska potuzhnist 6500 k s Kompresor 14 stupenevij osovij Turbina reaktivna 5 stupeneva Kamera zgoryannya kilceva z 12 robochimi forsunkami Stupin pidvishennya tisku 9 3 9 7 Palivo T 1 TS 1 T 2 Pitoma vitrata paliva 0 164 kg kgs k s godIstoriya stvorennyaU 1946 roci v selishi Upravlinskij roztashovanomu na berezi Volgi za 30 km vid Kujbisheva buv organizovanij doslidnij zavod 2 Na jogo bazi bulo sformovano dva konstruktorskih byuro DKB 1 i DKB 2 de pracyuvali primusovo deportovani v SRSR nimecki inzheneri konstruktori Na cih DKB provodili roboti po proektah trofejnih nimeckih dviguniv Jumo 022 BMW 003 i V 1948 roci bulo prijnyato rishennya ob yednati dva DKB i zoserediti zusillya na rozrobci odnogo dviguna Jumo 022 V 1951 dvigun otrimav rosijske najmenuvannya TV 2 turbogvintovij dvigun 2 Zamist zvichajnogo chotirilopatevogo propelera buli zastosovani spivvisni gvinti protilezhnogo obertannya Fahivcyam vidali nove zavdannya pobuduvati turbogvintovij dvigun velikoyi potuzhnosti 12 000 k s Taki dviguni buli potribni dlya novogo strategichnogo bombarduvalnika Tu 95 Najprostishim metodom zabezpechiti neobhidni harakteristiki novoyi silovoyi ustanovki bulo z yednannya razom dvoh forsovanih TV 2 z peredacheyu potuzhnosti na odin zagalnij reduktor Odnak spochatku stendovi viprobuvannya a potim i katastrofa Tu 95 z dvigunami 2TV 2F pokazali sho dlya nadijnoyi roboti neobhidno stvoryuvati novij dvigun Na novomu dviguni chislo stupeniv turbini zbilshili do p yati Zavdyaki stvorennyu novogo zharomicnogo splavu z yavilasya mozhlivist pidvishiti tisk v kompresori i zbilshiti temperaturu gazu pered turbinoyu Dlya pidvishennya KKD dviguna vikonali veliku kilkist doslidzhen shodo zmenshennya vtrat v lopatkovih mashinah zastosuvali ushilnyuyuchi vstavki sho dozvolyayut minimizuvati radialni zazori v turbini stvorili pustotili oholodzhuvani lopatki originalnoyi konstrukciyi Buv vigotovlenij novij reduktor dlya virishennya pitannya regulyuvannya turbogvintovogo dviguna zi spivvisnimi gvintami protilezhnogo obertannya Na pochatku 1953 r zakinchilasya zbirka dviguna Vin otrimav poznachennya TV 12 Vlitku 1954 roku pochalisya dovodochni viprobuvannya TV 12 na litayuchij laboratoriyi Tu 4LL U grudni novij dvigun buv vstanovlenij na drugomu prototipi Tu 95 95 2 U 1955 roci pochalosya serijne virobnictvo dviguna na Kujbishevskomu motorobudivnomu zavodi 24 pid poznachennyam NK 12 Tehnichnij opisNK 12 na Tu 95 NK 12 skladayetsya z reduktora osovogo kompresora kameri zgoryannya reaktivnoyi turbini i neregulovanogo reaktivnogo sopla Silova chastina dviguna skladayetsya z kartera valu zadnogo gvinta kartera reduktora kartera turbini poyednanogo z karterom reduktora chotirma silovimi rozkosami statora turbini ta zadnoyi opori Ci vuzli razom z karterom kompresora utvoryuyut nesnu chastinu dviguna useredini yakoyi rozmishuyutsya hodova chastina reduktora z valami povitryanih gvintiv rotor kompresora rotor turbini kamera zgoryannya privodi agregativ ta inshi vuzli j detali Reduktor dviguna diferencijnij Reduktor peredaye potuzhnist turbini na spivvisnij povitryanij gvint perednij gvint spozhivaye 54 4 potuzhnosti zadnij 45 6 Kompresor osovij 14 stupinchastij z regulovanim vhidnim napryamnim aparatom i z 5 klapanami perepusku povitrya droselnogo tipu z gidravlichnim upravlinnyam Na karteri kompresora rozmishuyutsya korobka privodiv litakovih agregativ i turbostarter TS 12M Kamera zgoryannya kilcevogo tipu z 12 golivkami Turbina p yatistupinchasta skladayetsya z 5 robochih kolis i 5 napryamnih aparativ Dvigun pracyuye na aviacijnomu gasi marok T 1 TS 1 T 2 Sistema zmashennya dviguna cirkulyacijna pid tiskom Dvigun mav bezlich doskonalih tehnologichnih rishen Vpershe buli zastosovani regulyuvannya kompresora klapanami perepusku povitrya sistema regulyuvannya podachi paliva v yedinomu bloci avtomatichne flyuguvannya gvintiv yak sistema zahistu dviguna regulyuvannya radialnih zazoriv v turbini Tehnichni harakteristikiDvigunNK 12MV iz gvintami AV 60 na Tu 114 Modifikaciya Jumo 022 proekt TV 2 NK 12 NK 12M NK 12MA NK 12MV NK 12MK NK 12MP NK 16 Zastosovuvavsya na proekt An 8 Tu 95 Tu 95 Tu 114 An 22 Tu 95K Tu 114 Tu 126 Tu 142 Orlyatko Tu 95MS Tu 142M Vigotovleno 270 578 806 Masa kg 3000 1700 2900 2900 3500 Dovzhina mm 5600 4200 4717 4837 Diametr mm 1080 1050 1200 1620 Zlitna potuzhnist k s 6000 5000 12500 15000 15265 14795 13465 15000 16000 Stupin pidvishennya tisku 5 5 5 9 3 9 7 9 5 9 7 Pitoma vitrata paliva kg k s god 0 36 0 32 0 164 0 158 0 161ModifikaciyiDvigun NK 12MA iz gvintami AV 90 na An 22 Jumo 022 nimeckij proekt dviguna mav 11 stupinchastij kompresor TV 2 prototip NK 12 TV 12 bazovij potuzhnistyu 12 500 k s Vstanovlyuvavsya na pershih modifikaciyah Tu 95 U 1954 1956 rokah vigotovleno 270 dviguniv NK 12M modernizovanij potuzhnistyu 15 000 k s Rozrobleno v 1956 roci Vstanovlyuvavsya na Tu 95M U 1957 1969 rokah vigotovleno 578 dviguniv NK 12MA dvigun dlya transportnogo litaka An 22 Zastosovuvalisya gvinti zbilshenogo diametra AV 90 NK 12MV iz zbilshenim resursom Zastosovuvalisya gvinti AV 60N z sistemoyu avtoflyugirovaniya Vstanovlyuvavsya na Tu 95K Tu 114 Tu 126 Tu 142 U 1960 1962 rokah vigotovleno 806 dviguniv NK 12MK dvigun dlya ekranoplana Orlonok Vidriznyavsya zastosuvannyam v konstrukciyi korozijnostijkih materialiv i specialnih pokrittiv NK 12MP dvigun dlya raketonosiya Tu 95MS Zbilsheno resurs znizhena vitrata paliva zastosovani novi privodi dlya potuzhnishih generatoriv Vstanovlyuvavsya takozh na Tu 142 m NK 12MPT modernizovanij dvigun dlya Tu 142 Postavlyayetsya v Indiyu NK 12ST privid dlya gazoperekachuvalnoyi ustanovki NK 16 TV 16 visotnij forsovanij po temperaturi Potuzhnist zbilshena do 16 000 k s Rozrobleno v 1952 roci dlya doslidnogo bombarduvalnika DT 4 dvigun dlya suden na povitryanij podushci Rozrobleno na Pivdennomu turbinnomu zavodi Primitki Arhiv originalu za 10 bereznya 2014 Procitovano 3 kvitnya 2012 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Obslugovuvannya CS1 Storinki z tekstom archived copy yak znachennya parametru title posilannya Arhiv originalu za 21 zhovtnya 2010 Procitovano 3 kvitnya 2012 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Obslugovuvannya CS1 Storinki z tekstom archived copy yak znachennya parametru title posilannya