Швеція — високорозвинена та індустріальна країна з добре розвинутим . Шведська економіка відзначається високим ступенем і капіталу. Частка Швеції у світовому виробництві становить близько 1 %, а у перевищує 2 % (при кількості населення, що дорівнює близько 0,2 % населення земної кулі).
Економіка Швеції | |
---|---|
Столиця Швеції Стокгольм є Діловим і фінансовим центром країни. | |
Валюта | шведська крона |
Фінансовий рік | календарний рік |
Організації | WTO, ЄС |
Статистика | |
ВВП | ▲ $518 млрд (2017) |
Зростання ВВП | ▲ 2,1 % (2017) |
ВВП на душу населення | $51 200 (2017) |
ВВП за секторами | сільське господарство — 1,6 %; промисловість — 33 %; сфера послуг — 65,4 % (2017) |
Інфляція (ІСЦ) | 1,9 % (2017) |
Населення поза межею бідності | 15 % (2014) |
Індекс Джіні | 24,9 (2013) |
Робоча сила | 5,361 млн (2017) |
Робоча сила за секторами | сільське господарство — 2 % промисловість — 12 %, % (2014) |
Безробіття | 6,7 % (2017) |
Галузі виробництва | залізо і сталь, високоточне обладнання (підшипники, радіо- і телефонні частини, озброєння), деревообробна промисловість та целюлозно-паперові вироби, оброблені харчові продукти, автотранспортні засоби |
Зовнішня діяльність | |
Експорт | $165,6 млрд (2017) |
Експортні товари | техніка 26 %, транспортні засоби, паперові вироби, целюлоза, деревина, залізо і сталь, хімікати |
Партнери | Німеччина 11 % Норвегія 10,2 % Фінляндія 6,9 % США 6,9 % Данія 6,9 % Велика Британія 6,2 % Нідерланди 5,5 % КНР 4,5 % Бельгія 4,4 % (2017) |
Імпорт | $153,2 млрд (2017) |
Імпортні товари | обладнання, нафта і нафтопродукти, хімікати, автомашини, залізо і сталь; продукти харчування, одяг |
Партнери | Німеччина 18,7 % Нідерланди 8,9 % Норвегія 7,7 % Данія 7,2 % КНР 5,5 % Фінляндія 4,7 % Бельгія 4,7 % (2017) |
Державні фінанси | |
Борг | $939,9 млрд(2016) |
Доходи | $271,2 млрд (2017) |
Витрати | $264,4 млрд (2017) |
Головне джерело: CIA World Fact Book |
Основні галузі
Целюлозно-паперова і деревообробна, металургійна, гірничовидобувна. Провідна галузь — багатогалузеве машинобудування (електротехнічне, електронне, турбіно-, верстато-, судно-, автомобілебудування). Швеція посідає третє місце у світі за виробництвом целюлози, п'яте — за видобутком залізної руди. Розвинуті хімічна, харчова, лісопильна, текстильна, взуттєва промисловість.
Близько 90 % продукції виробляється приватними компаніями, такими як Ericsson AB, Alfa Laval Group, IKEA, з них приблизно половину становить машинобудування. У сільському господарстві виробляється лише 2 % ВВП.
Країна генерує електроенергію, заготовлює дерево, виробляє папір і картон, чавун, сталь, прокат чорних металів, цемент, синтетичні смоли і пластмаси, автомобілі — легкові, вантажні та автобуси.сільське господарство
Високорозвинуте, механізоване з надлишком забезпечує потребу країни в основних видах сільськогосподарської продукції. Переважають фермерські господарства. Головна галузь — м'ясо-молочне тваринництво. Розводять велику рогату худобу, свиней, овець. Вирощують пшеницю, жито, ячмінь, овес, картоплю, цукрові буряки. Близько половини виготовлюваної продукції і значна частина продукції сільського господарства експортується.
Приватні фірми виробляють близько 90 % продукції, причому 50 % продукції та експорту припадає на інженерний сектор. Сільське господарство займає лише 2 % ВВП і 2 % внутрішнього ринку праці. Проте за останні роки ця надзвичайно позитивна загальна картина була дещо затьмарена бюджетними труднощами, високим рівнем безробіття і поступовою втратою конкурентоспроможності на зовнішніх ринках. Швеція гармонізувала свою економічну політику з нормами ЄС, до якого вона приєдналася на початку 1995 року. ВВП у 2001 році становив 4 %.
Експорт-Імпорт
Експорт
Експортні товари: продукція машинобудування (35 %), папір і картон (перше місце у світі), целюлоза і залізна руда (друге місце), деревина і пиломатеріали (четверте місце), хімікати.
Партнери по експорту: ЄС — 55 % (Німеччина — 11 %, Велика Британія — 10 %, Данія — 6 %, Фінляндія — 5 %, Франція — 5 %), США — 9 %, Норвегія — 8 % (1999 р.)
Імпорт
Імпортовані товари: машини, устаткування, мінеральне паливо, метали, продовольство, хімікати, автомобілі, харчові продукти, одяг.
Партнери по імпорту: ЄС — 67 % (Німеччина — 18 %, Велика Британія — 10 %, Данія — 7 %, Франція — 6 %), США — 6 %, Норвегія — 8 % (1999 р.)
Товарообіг між Україною і Швецією
Світова фінансова криза 2008 року і хвилювання 2014 року скоротили торгівлю, але в 2015 і 2016 роках, вона знову піднімається.
1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Імпорт в Україну зі Швеції (MSEK) | 1069 | 803 –24 % | 1093 +36 % | 1869 +70 % | 1838 –1 % | 1849 +0 % | 2861 +54 % | 4033 +40 % | 4584 +13 % | 4780 +4 % | 4449 –6 % | 3015 –32 % | 2107 –30 % | 3557 +68 % | 2905 –18 % | 2227 –23 % | 1802 –19 % | 2161 +20 % | 3458 +60 % |
Український експорт до Швеції (MSEK) | 104 | 60 –41 % | 44 –26 % | 153 +242 % | 136 –11 % | 138 +1 % | 192 +38 % | 315 +63 % | 527 +67 % | 496 –5 % | 715 +44 % | 403 –43 % | 452 +12 % | 602 +33 % | 377 –37 % | 370 –1 % | 424 +14 % | 560 +32 % | 680 +21 % |
Торговий баланс (MSEK) | -964 | -742 | -1049 | -1716 | -1702 | -1710 | -2669 | -3718 | -4057 | -4284 | -3733 | -2611 | -1655 | -2954 | -2528 | -1857 | -1377 | -1601 | -2778 |
Історія
За сто років з відсталої (однієї з найбідніших в Європі) країни, якою вона була в середині XIX ст., перетворилася на одну з найрозвиненіших в економічних відносинах держав.
На початку минулого століття Швеція була переважно аграрною країною, однією з найбідніших у Європі. Однак завдяки багатим внутрішнім запасам залізної руди, лісам та гідроенергії, талановитим інженерам і кваліфікованим робітникам стала можливою швидка індустріалізація, що перетворила Швецію на державу з сучасним рівнем добробуту. Особливо прискорився економічний розвиток у повоєнний період, до середини 1970-х років, коли шведська експортна промисловість відзначалася високою конкурентоспроможністю. Проте протягом останніх двох десятиліть ВНП у розрахунку на душу населення в Швеції зменшився до рівня, нижчого від середнього в країнах-членах ОЕСР.
У 1970-х роках за вартістю промислової продукції на душу населення Швеція знаходилася на першому місці в Європі.
Перетворенню економіки з відсталої аграрної в передову промислову сприяла наявність великих запасів важливих природних ресурсів: залізняку, лісу, гідроенергії. Величезний зовнішній попит на шведський ліс і залізняк, здатність Швеції розробляти ресурси і близькість європейських ринків в епоху високих транспортних витрат були основними чинниками розвитку.
У 70-х роках минулого сторіччя шведські залізняк і ліс були необхідні для індустріалізації Європи. Розширення шведського експорту сприяло індустріалізації країни і зростанню міського населення, що у свою чергу привело до розвитку мережі залізниць і будівництва. На основі шведських винаходів створювалися і швидко росли нові компанії в металургії і машинобудуванні. Хоча як і раніше домінували лісопильна і залізорудна галузі, швидко розвивалися целюлозно-паперова промисловість і машинобудування.
Частка робочої сили, зайнятої в промисловості, з 1870 по 1913 р. зросла з 15 до 34 %. На початок першої світової війни на сільське господарство все ще доводилася половина працюючого населення.
В умовах швидкого зростання населення важливе значення мала еміграція, перш за все до Північної Америки. У 1860—1930 рр. країну покинули 1,2 млн шведів. Еміграція дозволила уникнути голоду і масового безробіття. Швеція уникнула участі в обох світових війнах, що дозволило не тільки зберегти виробничий потенціал і трудові ресурси, але і значно збагатитися на постачаннях воюючим країнам і при відновленні європейської економіки.
У міжвоєнний період Швеція по темпах зростання ВПП поступалася тільки США. Проте серйозного удару по економіці завдали дві глибокі економічні кризи: у 1921—1922 рр. унаслідок дефляції після першої світової війни, що привело до падіння промислового виробництва на 25 % нижче за рівень 1913 р., і на початку 30-х років, коли безробіття серед членів профспілок в 1933 р. становило 25 %.
У післявоєнний період економіка Швеції розвивалася швидкими темпами. Це були її «золоті» роки. Головним чинником цього розвитку був експорт. Зростання продуктивності праці становило в середньому в рік 5,1 % в першій половині 60-х років і 4,3 % в 1965—1974 рр. Це пояснювалося значними капіталовкладеннями і успіхами в політиці зайнятості.
У 70-і роки темпи зростання впали. Після енергетичної кризи 1973—1974 рр. в промисловості країни виникли ряд серйозних проблем. В значній мірі це стало наслідком вельми глибокої і тривалої світової кризи середини 70-х років. Швецію уразили глибокі структурні кризи. Близько 25 % промислового виробництва доводилося на галузі, уражені кризою: гірничодобувну, чорну металургію, лісову і суднобудування. Зросла міжнародна конкуренція. На світовий ринок вийшли країни з низькими трудовими витратами. Скоротилися витрати на транспорт. Різко зросли ціни на нафту. У той же час конкурентоспроможність шведської промисловості різко знизилася в 1975—1976 рр., коли витрати на робочу силу зросли приблизно на 40 %. В результаті шведська промисловість втратила за 1975—1977 рр. майже 20 % своєї частки на світовому ринку.
Надлишок потужностей і низький світовий попит на чавун і сталь негативно відбилися на чорній металургії Швеції. Лісова промисловість втрачала свої позиції під натиском конкурентів, перш за все з Північної Америки. Великий світовий надлишок світових потужностей в суднобудуванні у поєднанні із слабким попитом як на нові судна, так і на фрахтування різко скоротив випуск судів в Швеції. Виробництво взуття і одягу випробовувало дуже серйозну конкуренцію з боку деяких країн, що розвиваються, де витрати на робочу силу були значно нижчі, ніж в Швеції. Щоб уникнути дуже різких структурних зрушень в промисловості і швидкого зростання безробіття, держава з середини 70-х по початок 80-х років надавала в значних обсягах допомогу ураженим галузям, перш за все чорній металургії, суднобудуванню і гірничодобувній промисловості.
У 1977 р. (вперше за 25 років) скоротився ВВП. Слабкий приріст в 1978—1980 рр. змінився черговим падінням в 1981 р. З середини 70-х років темпи зростання продуктивності праці різко сповільнилися і склали в 1975—1984 рр. тільки 1,4 % в рік. Кількість відпрацьованого часу з середини 60-х років скоротилася в основному унаслідок законодавчих реформ про робочий час, про пенсійний вік і про відпустки. Ці реформи враховували зростання населення і частку зайнятих жінок.
З метою відновлення конкурентоспроможності уряд здійснив серію девальвацій починаючи з серпня 1977 р., коли крона була девальвована на 10 %. Одночасно Швеція вийшла з європейської валютної системи, відомої як «валютна змія». Проте попит на нові товари і технологічний прогрес привели до зростання питомої ваги високотехнологічних галузей. Машинобудування за останній період укріпило свої позиції. Швидко розвивалася і фармацевтична промисловість.
З 1983 року положення різко змінилося, і шведська економіка почала вибиратися з кризи. Унаслідок двох девальвацій крони зросла цінова конкурентоспроможність, що привело до зростання експорту. У 1983 р. ВВП зріс на 2,4 %, промислове виробництво — на 5,1 %, продуктивність праці — на 7,4 %. У 1984 році зростання ВВП склав 4 % — найвищий показник з 1973 р. Головним чинником зростання знову був експорт. У подальші два роки темпи зростання дещо знизилися через уповільнення зростання експорту. Підвищення доходів населення привело до збільшення особистого споживання, що стало важливим каталізатором тривалого економічного підйому. У абсолютних показниках ВВП в поточних цінах становив в 1970 р. −172 млрд крон, в 1980 — 525 млрд, в 1985 р. — 861, в 1989 р. — 1221 млрд крон.
В цілому в 80-х роках Швеція мала приріст ВВП трохи вище середнього по Західній Європі. Сприятлива світова кон'юнктура позитивно позначилася на шведській промисловості. Виробничі потужності використовувалися на 90 %, а в багатьох галузях цей показник був ще вищий. Це зажадало значного обсягу нових капіталовкладень. За 1983—1989 рр. обсяг промислових інвестицій зріс більш ніж на 60 %. Брак кваліфікованої робочої сили і велика кількість невиходів на роботу — основні причини, стримуючі розширення промислового виробництва. Попри це, обсяг виробництва швидко збільшувався. Надходження і обсяг замовлень, прибутковість після 1982 року знаходилися на достатньо високому рівні. Високий інвестиційний рівень спостерігався і у сфері послуг, яка в меншій мірі залежить від кон'юнктури. Він виражався головним чином в раціоналізації виробництва і насиченні його електронно-обчислювальною технікою.
Провідною тенденцією економічного розвитку Швеції в 80-і роки став перехід від традиційної залежності від залізняку і чорної металургії до передової технології у виробництві транспорту, електротоварів, засобів зв'язку, хімічних і фармацевтичних виробів.
У другій половині 1980-х років Швеція відчувала великий дисбаланс на макроекономічному рівні, що призвів до стрімкого підвищення цін і видатків, а також до росту дефіциту державного бюджету.
На початку 1990-х років Швеція зазнала найбільшого з 1930-х років економічного спаду. Завдяки широкій програмі заходів загальнобюджетний дефіцит було скорочено більше ніж на 10 % ВВП 1994 року, і вже в 1998 році отримали надлишок у розмірі 2,5 % ВВП. Такого якісного стрибка не знає жодна з країн ОЕСР.
Зміцнення бюджету супроводжувалося значним поліпшенням макроекономічних показників. В останні роки зменшилися відсоткові ставки на довгострокові позики. Різниця у відсоткових ставках порівняно з іншими європейськими країнами скоротилася до 0,4 відсотка. Темпи інфляції як і раніше низькі і сталі, а продуктивність праці і виробництва значно зросли після знецінення шведської крони у 1992 році.
Протягом 1990—1997 років продуктивність праці зросла на 60 % в наукомістких галузях промисловості і майже на 40 % у капіталомістких галузях. Завдяки успішній експортній діяльності ринкова участь Швеції збільшилась від 1992 року більше ніж на 20 %.
Економіка Швеції на межі ХХ-XXI ст
Незважаючи на свою помірну частку у ВВП (22 % у 1997 році), промислове виробництво і досі відіграє провідну роль у шведському експорті. 14 % відсотків у ньому становлять продукти лісової промисловості, 10 % — продукти хімічної промисловості, з яких 4 % припадає на фармацевтичні препарати і 55 % — на металоконструкції, вироби машинобудування і обладнання. 20 найбільших промислових груп, до яких належать зокрема АСТРА, Електролюкс, Ерікссон, Фармація, Вольво та СКА, формують понад половину загального шведського експорту товарів.
Інтенсивність наукових досліджень і розробок у шведському промисловому секторі є однією з найвищих у світі. Близько 80 % видатків на наукові дослідження в шведській промисловості здійснюються 20 великими промисловими групами. Традиційно велику частку шведського виробництва становили капіталомісткі галузі, такі як паперово-целюлозна промисловість і чорна металургія. На сьогоднішній день, однак, все більшої ваги набуває високотехнологічна продукція: телекомунікаційне обладнання, спеціальні прилади, автомобілі, фармацевтичні препарати.
Наприкінці 1980-х — на початку 1990-х років у Швеції був зафіксований значний витік прямих інвестицій. 80 % прямих іноземних інвестицій (ПІІ) надійшли зі Швеції протягом 1986—90 років до країн ЄС, оскільки шведські компанії закріплювалися на внутрішньому ринку Європейського Союзу. Протягом 1990-х років притік ПІІ до Швеції зріс, і баланс став позитивним. Нині Швеція є одним із світових лідерів у галузі інформаційних технологій (ІТ). Зокрема, стрімке зростання компаній у таких секторах як Інтернет та ІТ привернув світову увагу. Країна є одним з лідерів на ринку мобільного зв'язку та бездротових інтернетних прикладних програм. Завдяки цьому Швеція стала важливим випробувальним ринком для компаній, які працюють з ІТ. Дуже часто можна почути і прочитати про Стокгольм як про інтернет-столицю Європи. Крім того, багато з найбільш розвинутих компаній, що займаються ІТ та мобільним зв'язком, таких як Microsoft, Nokia, Intel, та IBM, сьогодні переносять свої дослідження і розробки на територію країни.
Шведське «ІТ-диво» стало можливим завдяки високопрофесійному рівневі працівників і сталим традиціям інновацій у сфері комп'ютерів та зв'язку. Ще одним додатковим фактором, якого часто не помічають, є те, що ІТ вже давно широко використовуються і в приватному, і в державному секторах, а також школах, коледжах, університетах і вдома.
Сьогодні кожна друга сім'я у Швеції має найновішу модель персонального комп'ютера з доступом в Інтернет. Кількість домашніх користувачів Інтернету швидко зростає. Ще у 1998 році 72 % працюючого населення використовували комп'ютер на роботі. У період з 1995 по 1999 рік кількість користувачів мобільного зв'язку збільшилася з 1,5 до 4,6 млн. В результаті Швеція обігнала Сполучені Штати у глобальному індексі використання ІТ, який був складений американською аналітичною компанією IDC, і зараз вона є найрозвинутішою країною у сфері ІТ.
Дотримуючись політики неучасті у війнах і нейтралітеті впродовж всього XX століття, Швеція добилася високого рівня життя населення в умовах капіталістичної системи господарства, заснованої на застосуванні високих технологій, і всеосяжного соціального забезпечення. Країна володіє сучасною інфраструктурою, чудовими внутрішніми і зовнішніми комунікаціями і висококваліфікованою робочою силою. Головними ресурсами економіки є ліс, гідроенергія і залізняк. Економіка орієнтована переважно на зовнішню торгівлю.
Прагнення уряду до строгої фінансової дисципліни привело до профіциту бюджету в 2001 р., в 2002 р. він скоротився удвічі унаслідок глобального економічного спаду, зменшення доходів і збільшення витрат.
Центральний банк Швеції (riksbank) прагне до підтримки стабільного курсу валюти і утримання інфляції на рівні 2 %.
Зростання ВВП в 2005 склав 2,7 % (у 2004 — 3,7 %). Починаючи з 2001 р. в країні росте безробіття, яке в березні 2005 склало, за офіційними даними, 5,5 %.
Зв'язок і транспорт є найважливішими складовими загальної інфраструктури країни.
Таким чином, сьогодні Швеція належить до високорозвинутих індустріальних капіталістичних країн. Як вже було сказано, країна володіє значними (на загальноєвропейському рівні) запасами природних ресурсів: деревини, залізняку, гідроенергії. Аж до середини XX століття, галузі, пов'язані з переробкою лісу і залізняку, становили основу промислового виробництва і експорту. У сучасній економіці ліс, залізняк і напівфабрикати, що виробляються з них, грають вже другорядну роль, поступившись провідним місцем машинобудуванню, електротехніці і електроніці. Проте Швеція як і раніше залишається одним їх найбільших у світі виробників і експортерів залізняку, якісної сталі, пиломатеріалів і целюлозно-паперової продукції. Одна з найважливіших особливостей економіки Швеції — її «яскраво виражена експортна спрямованість»: на зовнішньому ринку реалізується близько 25 % валового національного продукту і більше 30 % промислових товарів. Країна сильно залежить від імпорту, за рахунок якого покривається до 25 % потреб Швеції в товарах і послугах. Це може бути пояснено процесами інтеграції, що відбуваються в Європі.
Економіці країни властивий високий ступінь концентрації виробництва і капіталу. У провідних галузях промисловості, судноплавстві, банківській справі переважають великі концерни, такі як «SKF», «IKEA», «Еріксон», «Електролюкс», «Сканія», «Вольво». Ці і багато інших фірм знаходяться в тісному зв'язку з великими банками. Монополізація економіки дуже висока в Швеції. Особливістю є і зосередження великих капіталів в руках окремих сімейств. Наприклад, сімейство Валленбергів контролює компанії, біржова вартість акцій яких перевищує 1/3 акціонерного капіталу всіх зареєстрованих на біржі фірм.
Економічна система, що існує в Швеції, зазвичай характеризується як «змішана економіка, що сполучає основні форми власності: приватну, державну, кооперативну». Близько 85 % всіх шведських компаній з числом зайнятих понад 50 чоловік належать приватному капіталу. Решта частини припадає на державу і кооперативи. Державний сектор розширюється, а частка кооперативного майже не міняється з 1965 року.
Шведський державний сектор найрозвиненіший у сфері послуг. У соціальних послугах, складових половину сфери послуг, частка держави — 92 %, зокрема в охороні здоров'я — 91,9 %, в освіті — 88,7 %, в соціальному страхуванні — 98,2 % (за даними 1982 року). В цілому ж за статистикою на державу припадає 49 % зайнятих в секторі послуг, а з урахуванням державних компаній — 56 %.
Природні ресурси
Основні природні багатства: ліс (за запасами деревини посідає перше місце в Західній Європі), залізна руда, гідроенергія (друге місце в Західній Європі). Має запаси уранової сировини, достатні для забезпечення ядерної енергетики.
Швеція багата на хвойні ліси, гідроенергію, залізну й уранову руди та інші мінерали, однак не має значних покладів вугілля і нафти. Залізорудні копальні розташовані на крайній півночі. Продукція їх видобутку переважно експортується.
Шведські хвойні та змішані ліси забезпечують сировиною високорозвинуті галузі деревообробної промисловості — лісопильну, целюлозно-паперову та меблеву. Швеція є значним експортером продуктів деревообробної промисловості на світовий ринок. У 1997 році обсяг експорту в цій галузі становив 91 млрд шведських крон.
Дешева гідроенергія була визначальним фактором промислового розвитку Швеції. Нині майже 15 % енергії країна одержує від гідроелектростанцій, більшість з яких збудовані на великих північних річках. Понад 40 % споживаної енергії в Швеції припадає на імпортовану нафту, 7 % — на імпортовані вугілля і кокс. Дванадцять шведських атомних реакторів забезпечують 15 % сукупної енергії, або майже 50 % електроенергії. Решту енергії дають біопаливо, торф, спалювані відходи тощо.
Здійснюється масштабна політична програма з енергозабезпечення, спрямована на розвиток екологічно безпечної та економічно ощадної системи. Ця програма має полегшити зміни попиту і пропозиції на ринку електроенергії в середньостроковій і довгостроковій перспективах, на шляху до реструктуризації енергосистеми. Попереднє рішення про виведення з ладу всіх атомних реакторів у Швеції до 2010 року було скасовано, а закриття першого реактора в було відкладено до закінчення його робочого періоду.
Азартні ігри
Азартні ігри в Швеції є законними, більшість цього ринку контролюється державною монополією, компанією Svenska Spel, що видає ліцензії та слідкує за дотриманням законодавства. Великою популярністю в Швеції є спортивні ставки, зокрема, на кінні перегони.
У Швеції діють 4 наземні казино, всі вони називаються Casino Cosmopol. Вони розташовані в Сундсвалі, Стокгольмі, Гетеборзі та Мальме. Це великі казино, мінімальний вік для їх відвідування складає 20 років. Наглядом за даною сферою бізнесу займається Шведська ігрова інспекція.
Див. також
Примітки
- Усі дані, якщо це не зазначені окремо, подані у доларах США.
- Varuimport och varuexport. Totala värden efter handelspartner, bortfallsjusterat. År 1998—2014 [ 6 березня 2016 у Wayback Machine.], , avläst 18 april 2015.
Посилання
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Економіка Швеції |
- Економіка Швеції [ 10 червня 2008 у Wayback Machine.]
- Гірничий енциклопедичний словник: у 3 т. / за ред. В. С. Білецького. — Д. : Східний видавничий дім, 2004. — Т. 3. — 752 с. — ISBN 966-7804-78-X
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Shveciya visokorozvinena ta industrialna krayina z dobre rozvinutim Shvedska ekonomika vidznachayetsya visokim stupenem i kapitalu Chastka Shveciyi u svitovomu virobnictvi stanovit blizko 1 a u perevishuye 2 pri kilkosti naselennya sho dorivnyuye blizko 0 2 naselennya zemnoyi kuli Ekonomika ShveciyiStolicya Shveciyi Stokgolm ye Dilovim i finansovim centrom krayini Valyutashvedska kronaFinansovij rikkalendarnij rikOrganizaciyiWTO YeSStatistikaVVP 518 mlrd 2017 Zrostannya VVP 2 1 2017 VVP na dushu naselennya 51 200 2017 VVP za sektoramisilske gospodarstvo 1 6 promislovist 33 sfera poslug 65 4 2017 Inflyaciya ISC 1 9 2017 Naselennya poza mezheyu bidnosti15 2014 Indeks Dzhini24 9 2013 Robocha sila5 361 mln 2017 Robocha sila za sektoramisilske gospodarstvo 2 promislovist 12 2014 Bezrobittya6 7 2017 Galuzi virobnictvazalizo i stal visokotochne obladnannya pidshipniki radio i telefonni chastini ozbroyennya derevoobrobna promislovist ta celyulozno paperovi virobi obrobleni harchovi produkti avtotransportni zasobiZovnishnya diyalnistEksport 165 6 mlrd 2017 Eksportni tovaritehnika 26 transportni zasobi paperovi virobi celyuloza derevina zalizo i stal himikatiPartneri Nimechchina 11 Norvegiya 10 2 Finlyandiya 6 9 SShA 6 9 Daniya 6 9 Velika Britaniya 6 2 Niderlandi 5 5 KNR 4 5 Belgiya 4 4 2017 Import 153 2 mlrd 2017 Importni tovariobladnannya nafta i naftoprodukti himikati avtomashini zalizo i stal produkti harchuvannya odyagPartneri Nimechchina 18 7 Niderlandi 8 9 Norvegiya 7 7 Daniya 7 2 KNR 5 5 Finlyandiya 4 7 Belgiya 4 7 2017 Derzhavni finansiBorg 939 9 mlrd 2016 Dohodi 271 2 mlrd 2017 Vitrati 264 4 mlrd 2017 Golovne dzherelo CIA World Fact BookOsnovni galuziDokladnishe Promislovist Shveciyi Celyulozno paperova i derevoobrobna metalurgijna girnichovidobuvna Providna galuz bagatogaluzeve mashinobuduvannya elektrotehnichne elektronne turbino verstato sudno avtomobilebuduvannya Shveciya posidaye tretye misce u sviti za virobnictvom celyulozi p yate za vidobutkom zaliznoyi rudi Rozvinuti himichna harchova lisopilna tekstilna vzuttyeva promislovist Blizko 90 produkciyi viroblyayetsya privatnimi kompaniyami takimi yak Ericsson AB Alfa Laval Group IKEA z nih priblizno polovinu stanovit mashinobuduvannya U silskomu gospodarstvi viroblyayetsya lishe 2 VVP Krayina generuye elektroenergiyu zagotovlyuye derevo viroblyaye papir i karton chavun stal prokat chornih metaliv cement sintetichni smoli i plastmasi avtomobili legkovi vantazhni ta avtobusi silske gospodarstvo Visokorozvinute mehanizovane z nadlishkom zabezpechuye potrebu krayini v osnovnih vidah silskogospodarskoyi produkciyi Perevazhayut fermerski gospodarstva Golovna galuz m yaso molochne tvarinnictvo Rozvodyat veliku rogatu hudobu svinej ovec Viroshuyut pshenicyu zhito yachmin oves kartoplyu cukrovi buryaki Blizko polovini vigotovlyuvanoyi produkciyi i znachna chastina produkciyi silskogo gospodarstva eksportuyetsya Privatni firmi viroblyayut blizko 90 produkciyi prichomu 50 produkciyi ta eksportu pripadaye na inzhenernij sektor Silske gospodarstvo zajmaye lishe 2 VVP i 2 vnutrishnogo rinku praci Prote za ostanni roki cya nadzvichajno pozitivna zagalna kartina bula desho zatmarena byudzhetnimi trudnoshami visokim rivnem bezrobittya i postupovoyu vtratoyu konkurentospromozhnosti na zovnishnih rinkah Shveciya garmonizuvala svoyu ekonomichnu politiku z normami YeS do yakogo vona priyednalasya na pochatku 1995 roku VVP u 2001 roci stanoviv 4 Eksport ImportEksport Eksportni tovari produkciya mashinobuduvannya 35 papir i karton pershe misce u sviti celyuloza i zalizna ruda druge misce derevina i pilomateriali chetverte misce himikati Partneri po eksportu YeS 55 Nimechchina 11 Velika Britaniya 10 Daniya 6 Finlyandiya 5 Franciya 5 SShA 9 Norvegiya 8 1999 r Import Importovani tovari mashini ustatkuvannya mineralne palivo metali prodovolstvo himikati avtomobili harchovi produkti odyag Partneri po importu YeS 67 Nimechchina 18 Velika Britaniya 10 Daniya 7 Franciya 6 SShA 6 Norvegiya 8 1999 r Tovaroobig mizh Ukrayinoyu i ShveciyeyuSvitova finansova kriza 2008 roku i hvilyuvannya 2014 roku skorotili torgivlyu ale v 2015 i 2016 rokah vona znovu pidnimayetsya 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Import v Ukrayinu zi Shveciyi MSEK 1069 803 24 1093 36 1869 70 1838 1 1849 0 2861 54 4033 40 4584 13 4780 4 4449 6 3015 32 2107 30 3557 68 2905 18 2227 23 1802 19 2161 20 3458 60 Ukrayinskij eksport do Shveciyi MSEK 104 60 41 44 26 153 242 136 11 138 1 192 38 315 63 527 67 496 5 715 44 403 43 452 12 602 33 377 37 370 1 424 14 560 32 680 21 Torgovij balans MSEK 964 742 1049 1716 1702 1710 2669 3718 4057 4284 3733 2611 1655 2954 2528 1857 1377 1601 2778IstoriyaVNP na dushu naselennya v Shveciyi 1000 2006 rr Karta Shveciyi Za sto rokiv z vidstaloyi odniyeyi z najbidnishih v Yevropi krayini yakoyu vona bula v seredini XIX st peretvorilasya na odnu z najrozvinenishih v ekonomichnih vidnosinah derzhav Na pochatku minulogo stolittya Shveciya bula perevazhno agrarnoyu krayinoyu odniyeyu z najbidnishih u Yevropi Odnak zavdyaki bagatim vnutrishnim zapasam zaliznoyi rudi lisam ta gidroenergiyi talanovitim inzheneram i kvalifikovanim robitnikam stala mozhlivoyu shvidka industrializaciya sho peretvorila Shveciyu na derzhavu z suchasnim rivnem dobrobutu Osoblivo priskorivsya ekonomichnij rozvitok u povoyennij period do seredini 1970 h rokiv koli shvedska eksportna promislovist vidznachalasya visokoyu konkurentospromozhnistyu Prote protyagom ostannih dvoh desyatilit VNP u rozrahunku na dushu naselennya v Shveciyi zmenshivsya do rivnya nizhchogo vid serednogo v krayinah chlenah OESR U 1970 h rokah za vartistyu promislovoyi produkciyi na dushu naselennya Shveciya znahodilasya na pershomu misci v Yevropi Peretvorennyu ekonomiki z vidstaloyi agrarnoyi v peredovu promislovu spriyala nayavnist velikih zapasiv vazhlivih prirodnih resursiv zaliznyaku lisu gidroenergiyi Velicheznij zovnishnij popit na shvedskij lis i zaliznyak zdatnist Shveciyi rozroblyati resursi i blizkist yevropejskih rinkiv v epohu visokih transportnih vitrat buli osnovnimi chinnikami rozvitku U 70 h rokah minulogo storichchya shvedski zaliznyak i lis buli neobhidni dlya industrializaciyi Yevropi Rozshirennya shvedskogo eksportu spriyalo industrializaciyi krayini i zrostannyu miskogo naselennya sho u svoyu chergu privelo do rozvitku merezhi zaliznic i budivnictva Na osnovi shvedskih vinahodiv stvoryuvalisya i shvidko rosli novi kompaniyi v metalurgiyi i mashinobuduvanni Hocha yak i ranishe dominuvali lisopilna i zalizorudna galuzi shvidko rozvivalisya celyulozno paperova promislovist i mashinobuduvannya Chastka robochoyi sili zajnyatoyi v promislovosti z 1870 po 1913 r zrosla z 15 do 34 Na pochatok pershoyi svitovoyi vijni na silske gospodarstvo vse she dovodilasya polovina pracyuyuchogo naselennya V umovah shvidkogo zrostannya naselennya vazhlive znachennya mala emigraciya persh za vse do Pivnichnoyi Ameriki U 1860 1930 rr krayinu pokinuli 1 2 mln shvediv Emigraciya dozvolila uniknuti golodu i masovogo bezrobittya Shveciya uniknula uchasti v oboh svitovih vijnah sho dozvolilo ne tilki zberegti virobnichij potencial i trudovi resursi ale i znachno zbagatitisya na postachannyah voyuyuchim krayinam i pri vidnovlenni yevropejskoyi ekonomiki U mizhvoyennij period Shveciya po tempah zrostannya VPP postupalasya tilki SShA Prote serjoznogo udaru po ekonomici zavdali dvi gliboki ekonomichni krizi u 1921 1922 rr unaslidok deflyaciyi pislya pershoyi svitovoyi vijni sho privelo do padinnya promislovogo virobnictva na 25 nizhche za riven 1913 r i na pochatku 30 h rokiv koli bezrobittya sered chleniv profspilok v 1933 r stanovilo 25 U pislyavoyennij period ekonomika Shveciyi rozvivalasya shvidkimi tempami Ce buli yiyi zoloti roki Golovnim chinnikom cogo rozvitku buv eksport Zrostannya produktivnosti praci stanovilo v serednomu v rik 5 1 v pershij polovini 60 h rokiv i 4 3 v 1965 1974 rr Ce poyasnyuvalosya znachnimi kapitalovkladennyami i uspihami v politici zajnyatosti U 70 i roki tempi zrostannya vpali Pislya energetichnoyi krizi 1973 1974 rr v promislovosti krayini vinikli ryad serjoznih problem V znachnij miri ce stalo naslidkom velmi glibokoyi i trivaloyi svitovoyi krizi seredini 70 h rokiv Shveciyu urazili gliboki strukturni krizi Blizko 25 promislovogo virobnictva dovodilosya na galuzi urazheni krizoyu girnichodobuvnu chornu metalurgiyu lisovu i sudnobuduvannya Zrosla mizhnarodna konkurenciya Na svitovij rinok vijshli krayini z nizkimi trudovimi vitratami Skorotilisya vitrati na transport Rizko zrosli cini na naftu U toj zhe chas konkurentospromozhnist shvedskoyi promislovosti rizko znizilasya v 1975 1976 rr koli vitrati na robochu silu zrosli priblizno na 40 V rezultati shvedska promislovist vtratila za 1975 1977 rr majzhe 20 svoyeyi chastki na svitovomu rinku Nadlishok potuzhnostej i nizkij svitovij popit na chavun i stal negativno vidbilisya na chornij metalurgiyi Shveciyi Lisova promislovist vtrachala svoyi poziciyi pid natiskom konkurentiv persh za vse z Pivnichnoyi Ameriki Velikij svitovij nadlishok svitovih potuzhnostej v sudnobuduvanni u poyednanni iz slabkim popitom yak na novi sudna tak i na frahtuvannya rizko skorotiv vipusk sudiv v Shveciyi Virobnictvo vzuttya i odyagu viprobovuvalo duzhe serjoznu konkurenciyu z boku deyakih krayin sho rozvivayutsya de vitrati na robochu silu buli znachno nizhchi nizh v Shveciyi Shob uniknuti duzhe rizkih strukturnih zrushen v promislovosti i shvidkogo zrostannya bezrobittya derzhava z seredini 70 h po pochatok 80 h rokiv nadavala v znachnih obsyagah dopomogu urazhenim galuzyam persh za vse chornij metalurgiyi sudnobuduvannyu i girnichodobuvnij promislovosti U 1977 r vpershe za 25 rokiv skorotivsya VVP Slabkij pririst v 1978 1980 rr zminivsya chergovim padinnyam v 1981 r Z seredini 70 h rokiv tempi zrostannya produktivnosti praci rizko spovilnilisya i sklali v 1975 1984 rr tilki 1 4 v rik Kilkist vidpracovanogo chasu z seredini 60 h rokiv skorotilasya v osnovnomu unaslidok zakonodavchih reform pro robochij chas pro pensijnij vik i pro vidpustki Ci reformi vrahovuvali zrostannya naselennya i chastku zajnyatih zhinok Z metoyu vidnovlennya konkurentospromozhnosti uryad zdijsniv seriyu devalvacij pochinayuchi z serpnya 1977 r koli krona bula devalvovana na 10 Odnochasno Shveciya vijshla z yevropejskoyi valyutnoyi sistemi vidomoyi yak valyutna zmiya Prote popit na novi tovari i tehnologichnij progres priveli do zrostannya pitomoyi vagi visokotehnologichnih galuzej Mashinobuduvannya za ostannij period ukripilo svoyi poziciyi Shvidko rozvivalasya i farmacevtichna promislovist Z 1983 roku polozhennya rizko zminilosya i shvedska ekonomika pochala vibiratisya z krizi Unaslidok dvoh devalvacij kroni zrosla cinova konkurentospromozhnist sho privelo do zrostannya eksportu U 1983 r VVP zris na 2 4 promislove virobnictvo na 5 1 produktivnist praci na 7 4 U 1984 roci zrostannya VVP sklav 4 najvishij pokaznik z 1973 r Golovnim chinnikom zrostannya znovu buv eksport U podalshi dva roki tempi zrostannya desho znizilisya cherez upovilnennya zrostannya eksportu Pidvishennya dohodiv naselennya privelo do zbilshennya osobistogo spozhivannya sho stalo vazhlivim katalizatorom trivalogo ekonomichnogo pidjomu U absolyutnih pokaznikah VVP v potochnih cinah stanoviv v 1970 r 172 mlrd kron v 1980 525 mlrd v 1985 r 861 v 1989 r 1221 mlrd kron V cilomu v 80 h rokah Shveciya mala pririst VVP trohi vishe serednogo po Zahidnij Yevropi Spriyatliva svitova kon yunktura pozitivno poznachilasya na shvedskij promislovosti Virobnichi potuzhnosti vikoristovuvalisya na 90 a v bagatoh galuzyah cej pokaznik buv she vishij Ce zazhadalo znachnogo obsyagu novih kapitalovkladen Za 1983 1989 rr obsyag promislovih investicij zris bilsh nizh na 60 Brak kvalifikovanoyi robochoyi sili i velika kilkist nevihodiv na robotu osnovni prichini strimuyuchi rozshirennya promislovogo virobnictva Popri ce obsyag virobnictva shvidko zbilshuvavsya Nadhodzhennya i obsyag zamovlen pributkovist pislya 1982 roku znahodilisya na dostatno visokomu rivni Visokij investicijnij riven sposterigavsya i u sferi poslug yaka v menshij miri zalezhit vid kon yunkturi Vin virazhavsya golovnim chinom v racionalizaciyi virobnictva i nasichenni jogo elektronno obchislyuvalnoyu tehnikoyu Providnoyu tendenciyeyu ekonomichnogo rozvitku Shveciyi v 80 i roki stav perehid vid tradicijnoyi zalezhnosti vid zaliznyaku i chornoyi metalurgiyi do peredovoyi tehnologiyi u virobnictvi transportu elektrotovariv zasobiv zv yazku himichnih i farmacevtichnih virobiv U drugij polovini 1980 h rokiv Shveciya vidchuvala velikij disbalans na makroekonomichnomu rivni sho prizviv do strimkogo pidvishennya cin i vidatkiv a takozh do rostu deficitu derzhavnogo byudzhetu Na pochatku 1990 h rokiv Shveciya zaznala najbilshogo z 1930 h rokiv ekonomichnogo spadu Zavdyaki shirokij programi zahodiv zagalnobyudzhetnij deficit bulo skorocheno bilshe nizh na 10 VVP 1994 roku i vzhe v 1998 roci otrimali nadlishok u rozmiri 2 5 VVP Takogo yakisnogo stribka ne znaye zhodna z krayin OESR Zmicnennya byudzhetu suprovodzhuvalosya znachnim polipshennyam makroekonomichnih pokaznikiv V ostanni roki zmenshilisya vidsotkovi stavki na dovgostrokovi poziki Riznicya u vidsotkovih stavkah porivnyano z inshimi yevropejskimi krayinami skorotilasya do 0 4 vidsotka Tempi inflyaciyi yak i ranishe nizki i stali a produktivnist praci i virobnictva znachno zrosli pislya znecinennya shvedskoyi kroni u 1992 roci Protyagom 1990 1997 rokiv produktivnist praci zrosla na 60 v naukomistkih galuzyah promislovosti i majzhe na 40 u kapitalomistkih galuzyah Zavdyaki uspishnij eksportnij diyalnosti rinkova uchast Shveciyi zbilshilas vid 1992 roku bilshe nizh na 20 Ekonomika Shveciyi na mezhi HH XXI stSaab JAS 39 Gripen Volvo S90 Nezvazhayuchi na svoyu pomirnu chastku u VVP 22 u 1997 roci promislove virobnictvo i dosi vidigraye providnu rol u shvedskomu eksporti 14 vidsotkiv u nomu stanovlyat produkti lisovoyi promislovosti 10 produkti himichnoyi promislovosti z yakih 4 pripadaye na farmacevtichni preparati i 55 na metalokonstrukciyi virobi mashinobuduvannya i obladnannya 20 najbilshih promislovih grup do yakih nalezhat zokrema ASTRA Elektrolyuks Eriksson Farmaciya Volvo ta SKA formuyut ponad polovinu zagalnogo shvedskogo eksportu tovariv Intensivnist naukovih doslidzhen i rozrobok u shvedskomu promislovomu sektori ye odniyeyu z najvishih u sviti Blizko 80 vidatkiv na naukovi doslidzhennya v shvedskij promislovosti zdijsnyuyutsya 20 velikimi promislovimi grupami Tradicijno veliku chastku shvedskogo virobnictva stanovili kapitalomistki galuzi taki yak paperovo celyulozna promislovist i chorna metalurgiya Na sogodnishnij den odnak vse bilshoyi vagi nabuvaye visokotehnologichna produkciya telekomunikacijne obladnannya specialni priladi avtomobili farmacevtichni preparati Naprikinci 1980 h na pochatku 1990 h rokiv u Shveciyi buv zafiksovanij znachnij vitik pryamih investicij 80 pryamih inozemnih investicij PII nadijshli zi Shveciyi protyagom 1986 90 rokiv do krayin YeS oskilki shvedski kompaniyi zakriplyuvalisya na vnutrishnomu rinku Yevropejskogo Soyuzu Protyagom 1990 h rokiv pritik PII do Shveciyi zris i balans stav pozitivnim Nini Shveciya ye odnim iz svitovih lideriv u galuzi informacijnih tehnologij IT Zokrema strimke zrostannya kompanij u takih sektorah yak Internet ta IT privernuv svitovu uvagu Krayina ye odnim z lideriv na rinku mobilnogo zv yazku ta bezdrotovih internetnih prikladnih program Zavdyaki comu Shveciya stala vazhlivim viprobuvalnim rinkom dlya kompanij yaki pracyuyut z IT Duzhe chasto mozhna pochuti i prochitati pro Stokgolm yak pro internet stolicyu Yevropi Krim togo bagato z najbilsh rozvinutih kompanij sho zajmayutsya IT ta mobilnim zv yazkom takih yak Microsoft Nokia Intel ta IBM sogodni perenosyat svoyi doslidzhennya i rozrobki na teritoriyu krayini Shvedske IT divo stalo mozhlivim zavdyaki visokoprofesijnomu rivnevi pracivnikiv i stalim tradiciyam innovacij u sferi komp yuteriv ta zv yazku She odnim dodatkovim faktorom yakogo chasto ne pomichayut ye te sho IT vzhe davno shiroko vikoristovuyutsya i v privatnomu i v derzhavnomu sektorah a takozh shkolah koledzhah universitetah i vdoma Sogodni kozhna druga sim ya u Shveciyi maye najnovishu model personalnogo komp yutera z dostupom v Internet Kilkist domashnih koristuvachiv Internetu shvidko zrostaye She u 1998 roci 72 pracyuyuchogo naselennya vikoristovuvali komp yuter na roboti U period z 1995 po 1999 rik kilkist koristuvachiv mobilnogo zv yazku zbilshilasya z 1 5 do 4 6 mln V rezultati Shveciya obignala Spolucheni Shtati u globalnomu indeksi vikoristannya IT yakij buv skladenij amerikanskoyu analitichnoyu kompaniyeyu IDC i zaraz vona ye najrozvinutishoyu krayinoyu u sferi IT Dotrimuyuchis politiki neuchasti u vijnah i nejtraliteti vprodovzh vsogo XX stolittya Shveciya dobilasya visokogo rivnya zhittya naselennya v umovah kapitalistichnoyi sistemi gospodarstva zasnovanoyi na zastosuvanni visokih tehnologij i vseosyazhnogo socialnogo zabezpechennya Krayina volodiye suchasnoyu infrastrukturoyu chudovimi vnutrishnimi i zovnishnimi komunikaciyami i visokokvalifikovanoyu robochoyu siloyu Golovnimi resursami ekonomiki ye lis gidroenergiya i zaliznyak Ekonomika oriyentovana perevazhno na zovnishnyu torgivlyu Pragnennya uryadu do strogoyi finansovoyi disciplini privelo do proficitu byudzhetu v 2001 r v 2002 r vin skorotivsya udvichi unaslidok globalnogo ekonomichnogo spadu zmenshennya dohodiv i zbilshennya vitrat Centralnij bank Shveciyi riksbank pragne do pidtrimki stabilnogo kursu valyuti i utrimannya inflyaciyi na rivni 2 Zrostannya VVP v 2005 sklav 2 7 u 2004 3 7 Pochinayuchi z 2001 r v krayini roste bezrobittya yake v berezni 2005 sklalo za oficijnimi danimi 5 5 Zv yazok i transport ye najvazhlivishimi skladovimi zagalnoyi infrastrukturi krayini Takim chinom sogodni Shveciya nalezhit do visokorozvinutih industrialnih kapitalistichnih krayin Yak vzhe bulo skazano krayina volodiye znachnimi na zagalnoyevropejskomu rivni zapasami prirodnih resursiv derevini zaliznyaku gidroenergiyi Azh do seredini XX stolittya galuzi pov yazani z pererobkoyu lisu i zaliznyaku stanovili osnovu promislovogo virobnictva i eksportu U suchasnij ekonomici lis zaliznyak i napivfabrikati sho viroblyayutsya z nih grayut vzhe drugoryadnu rol postupivshis providnim miscem mashinobuduvannyu elektrotehnici i elektronici Prote Shveciya yak i ranishe zalishayetsya odnim yih najbilshih u sviti virobnikiv i eksporteriv zaliznyaku yakisnoyi stali pilomaterialiv i celyulozno paperovoyi produkciyi Odna z najvazhlivishih osoblivostej ekonomiki Shveciyi yiyi yaskravo virazhena eksportna spryamovanist na zovnishnomu rinku realizuyetsya blizko 25 valovogo nacionalnogo produktu i bilshe 30 promislovih tovariv Krayina silno zalezhit vid importu za rahunok yakogo pokrivayetsya do 25 potreb Shveciyi v tovarah i poslugah Ce mozhe buti poyasneno procesami integraciyi sho vidbuvayutsya v Yevropi Ekonomici krayini vlastivij visokij stupin koncentraciyi virobnictva i kapitalu U providnih galuzyah promislovosti sudnoplavstvi bankivskij spravi perevazhayut veliki koncerni taki yak SKF IKEA Erikson Elektrolyuks Skaniya Volvo Ci i bagato inshih firm znahodyatsya v tisnomu zv yazku z velikimi bankami Monopolizaciya ekonomiki duzhe visoka v Shveciyi Osoblivistyu ye i zoseredzhennya velikih kapitaliv v rukah okremih simejstv Napriklad simejstvo Vallenbergiv kontrolyuye kompaniyi birzhova vartist akcij yakih perevishuye 1 3 akcionernogo kapitalu vsih zareyestrovanih na birzhi firm Ekonomichna sistema sho isnuye v Shveciyi zazvichaj harakterizuyetsya yak zmishana ekonomika sho spoluchaye osnovni formi vlasnosti privatnu derzhavnu kooperativnu Blizko 85 vsih shvedskih kompanij z chislom zajnyatih ponad 50 cholovik nalezhat privatnomu kapitalu Reshta chastini pripadaye na derzhavu i kooperativi Derzhavnij sektor rozshiryuyetsya a chastka kooperativnogo majzhe ne minyayetsya z 1965 roku Shvedskij derzhavnij sektor najrozvinenishij u sferi poslug U socialnih poslugah skladovih polovinu sferi poslug chastka derzhavi 92 zokrema v ohoroni zdorov ya 91 9 v osviti 88 7 v socialnomu strahuvanni 98 2 za danimi 1982 roku V cilomu zh za statistikoyu na derzhavu pripadaye 49 zajnyatih v sektori poslug a z urahuvannyam derzhavnih kompanij 56 Prirodni resursiDokladnishe Korisni kopalini Shveciyi Osnovni prirodni bagatstva lis za zapasami derevini posidaye pershe misce v Zahidnij Yevropi zalizna ruda gidroenergiya druge misce v Zahidnij Yevropi Maye zapasi uranovoyi sirovini dostatni dlya zabezpechennya yadernoyi energetiki Shveciya bagata na hvojni lisi gidroenergiyu zaliznu j uranovu rudi ta inshi minerali odnak ne maye znachnih pokladiv vugillya i nafti Zalizorudni kopalni roztashovani na krajnij pivnochi Produkciya yih vidobutku perevazhno eksportuyetsya Shvedski hvojni ta zmishani lisi zabezpechuyut sirovinoyu visokorozvinuti galuzi derevoobrobnoyi promislovosti lisopilnu celyulozno paperovu ta meblevu Shveciya ye znachnim eksporterom produktiv derevoobrobnoyi promislovosti na svitovij rinok U 1997 roci obsyag eksportu v cij galuzi stanoviv 91 mlrd shvedskih kron Desheva gidroenergiya bula viznachalnim faktorom promislovogo rozvitku Shveciyi Nini majzhe 15 energiyi krayina oderzhuye vid gidroelektrostancij bilshist z yakih zbudovani na velikih pivnichnih richkah Ponad 40 spozhivanoyi energiyi v Shveciyi pripadaye na importovanu naftu 7 na importovani vugillya i koks Dvanadcyat shvedskih atomnih reaktoriv zabezpechuyut 15 sukupnoyi energiyi abo majzhe 50 elektroenergiyi Reshtu energiyi dayut biopalivo torf spalyuvani vidhodi tosho Zdijsnyuyetsya masshtabna politichna programa z energozabezpechennya spryamovana na rozvitok ekologichno bezpechnoyi ta ekonomichno oshadnoyi sistemi Cya programa maye polegshiti zmini popitu i propoziciyi na rinku elektroenergiyi v serednostrokovij i dovgostrokovij perspektivah na shlyahu do restrukturizaciyi energosistemi Poperednye rishennya pro vivedennya z ladu vsih atomnih reaktoriv u Shveciyi do 2010 roku bulo skasovano a zakrittya pershogo reaktora v bulo vidkladeno do zakinchennya jogo robochogo periodu Azartni igriDokladnishe Azartni igri v Shveciyi Azartni igri v Shveciyi ye zakonnimi bilshist cogo rinku kontrolyuyetsya derzhavnoyu monopoliyeyu kompaniyeyu Svenska Spel sho vidaye licenziyi ta slidkuye za dotrimannyam zakonodavstva Velikoyu populyarnistyu v Shveciyi ye sportivni stavki zokrema na kinni peregoni U Shveciyi diyut 4 nazemni kazino vsi voni nazivayutsya Casino Cosmopol Voni roztashovani v Sundsvali Stokgolmi Geteborzi ta Malme Ce veliki kazino minimalnij vik dlya yih vidviduvannya skladaye 20 rokiv Naglyadom za danoyu sferoyu biznesu zajmayetsya Shvedska igrova inspekciya Div takozhKorisni kopalini Shveciyi Naselennya Shveciyi Promislovist Shveciyi Silske gospodarstvo u ShveciyiPrimitkiUsi dani yaksho ce ne zaznacheni okremo podani u dolarah SShA Varuimport och varuexport Totala varden efter handelspartner bortfallsjusterat Ar 1998 2014 6 bereznya 2016 u Wayback Machine avlast 18 april 2015 Portal Shveciya PosilannyaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Ekonomika Shveciyi Ekonomika Shveciyi 10 chervnya 2008 u Wayback Machine Girnichij enciklopedichnij slovnik u 3 t za red V S Bileckogo D Shidnij vidavnichij dim 2004 T 3 752 s ISBN 966 7804 78 X