Арменакан - перша національно-політична партія вірмен . Заснована восени 1885 в Вані однодумцями Мкртич Портуґалян . У 1921 р об'єдналася з лівими гнчакістамі і Рамкавар в партію Рамкавар-Азатакан Арменакан .
Країна | Османська імперія |
---|---|
Голова партії | Мкртич Портуґалян |
Дата заснування | 1885 |
Дата розпуску | 1921 |
Штаб-квартира | Ван |
Ідеологія | націонализм |
Кількість членів | до 2000 членів |
Друкований орган | d |
Історія
У 1860-70-х роках вірменська суспільно-політична еліта з увагою ставилася до політичного, економічного та культурного розвитку вірменського народу, розділеного між трьома імперіями . Підсумки чергової російсько-турецької війни, яка завершилася Берлінським конгресом, привели до надії розвитку Батьківщини. Переконавшись, що реформи в вірменських вилайетах, передбачені ст.61 Берлінського договору не втілюються у життя, вірмени приступили до створення таємних товариств і гуртків, які поширювали ідеї національно-визвольної боротьби.
Мкртич Хрімян ще у 1876 і 1877 роках у своїх творах писав про те, щоб країна готувалася до боротьби. Під керівництвом Мкртич Хрімяна, Мкртич Португаляна і Костянтина Камсаракана наприкінці 1879 року в Вані була створена національно-визвольна організація «Чорний Хрест». Діяльність організації поступово зійшла нанівець, коли османський уряд вислав Португаляна і Хрімяна, а Камсаракан був переведений по роботі до іншого місця .
Мкртич Портуґалян оселився в Марселі і з 20 липня 1885 року розпочав видавати газету «Вірменія».
Колишні члени «Чорного Хреста» знову почали зустрічатися. Спочатку ці зустрічі організовували брати Григоріс і Мкртич Терлемезян Фанос Погосович. Восени 1885 року було створено першу вірменська політична партія. За назвою газети М.Португаляна партія була названа «Арменакан».
Ядром партії стали випускники Центрального ліцею Вана, заснованого М.Портуґаляном .
В установчих зборах партії взяли участь Гевонд Ханджян, Григір Аджемян, Григоріс і Мкртич Терлемезян Фанос Погосович, Рубен Шатворян, Григір Пьозікян, Геворг Отян, Макнос Барутчян і Гарегін Багешцян. Пізніше до партії вступили Арменак Екарян, Панос Терлемезян Фанос Погосович, Айрапетов Джанікян, Армен Шітанян, Артак Дарбинян, Мікаел Натанян та інші .
Програма партії передбачала звільнення Західної Вірменії від османського деспотизму.
Для досягнення цієї мети визнавалися прийнятними як збройна боротьба, так і підкупи або дипломатичні шляхи. М. Португалян мав певні надії і на реформи, які могли бути здійснені османським урядом .
Партія мала осередки в Васпуракані (вілайєт Ван), Муше, Бітлісі, Трабзоні і Стамбулі. Місцеві партійні організації були також створені в інших районах Західної Вірменії, на Кавказі, а також в Болгарії, Єгипті, США, містах Персії Сельмас і Тебріз.
Ідеї партії привели до створення в Лондоні «Вірменського патріотичного суспільства Європи», який прагнув «завоювати для вірмен право правити самими собою шляхом революції».
Під час масових вбивств вірмен у 1890-х роках Мкртич Терлемезян Фанос Погосович керував оборонними боями Вана. Йому вдалося об'єднати навколо себе дашнаків і гнчакістів. Партія також взяла участь в Ванській самообороні 1915 року.
Група арменаканів, що врятувалася від різанини, об'єдналася з іншими політичними силами і створила партію Рамкавар-Азатакан Арменакан .
Див. також
Примітки
- . genocide.ru ((рос.)) . Архів оригіналу за 2 квітня 2016. Процитовано 19 вересня 2016.
- . Партия Арменакан. Формирование ((рос.)) . Архів оригіналу за 27 жовтня 2017. Процитовано 19 вересня 2016.
- . Архів оригіналу за 1 грудня 2016. Процитовано 4 березня 2019.
- Սիմոնյան Հ. {{{Заголовок}}}.
- . ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Архів оригіналу за 14 листопада 2016. Процитовано 5 փետրվարի 2016.(вірм.)
- Сурен Саргсян. .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Armenakan persha nacionalno politichna partiya virmen Zasnovana voseni 1885 v Vani odnodumcyami Mkrtich Portugalyan U 1921 r ob yednalasya z livimi gnchakistami i Ramkavar v partiyu Ramkavar Azatakan Armenakan Armenakan virm Արմենական կուսակցությունKrayina Osmanska imperiyaGolova partiyiMkrtich PortugalyanData zasnuvannya1885Data rozpusku1921Shtab kvartiraVanIdeologiyanacionalizmKilkist chleniv do 2000 chlenivDrukovanij organdIstoriyaU 1860 70 h rokah virmenska suspilno politichna elita z uvagoyu stavilasya do politichnogo ekonomichnogo ta kulturnogo rozvitku virmenskogo narodu rozdilenogo mizh troma imperiyami Pidsumki chergovoyi rosijsko tureckoyi vijni yaka zavershilasya Berlinskim kongresom priveli do nadiyi rozvitku Batkivshini Perekonavshis sho reformi v virmenskih vilajetah peredbacheni st 61 Berlinskogo dogovoru ne vtilyuyutsya u zhittya virmeni pristupili do stvorennya tayemnih tovaristv i gurtkiv yaki poshiryuvali ideyi nacionalno vizvolnoyi borotbi Mkrtich Hrimyan she u 1876 i 1877 rokah u svoyih tvorah pisav pro te shob krayina gotuvalasya do borotbi Pid kerivnictvom Mkrtich Hrimyana Mkrtich Portugalyana i Kostyantina Kamsarakana naprikinci 1879 roku v Vani bula stvorena nacionalno vizvolna organizaciya Chornij Hrest Diyalnist organizaciyi postupovo zijshla nanivec koli osmanskij uryad vislav Portugalyana i Hrimyana a Kamsarakan buv perevedenij po roboti do inshogo miscya Obkladinka gazeti Virmeniya Mkrtich Portugalyan oselivsya v Marseli i z 20 lipnya 1885 roku rozpochav vidavati gazetu Virmeniya Kolishni chleni Chornogo Hresta znovu pochali zustrichatisya Spochatku ci zustrichi organizovuvali brati Grigoris i Mkrtich Terlemezyan Fanos Pogosovich Voseni 1885 roku bulo stvoreno pershu virmenska politichna partiya Za nazvoyu gazeti M Portugalyana partiya bula nazvana Armenakan Yadrom partiyi stali vipuskniki Centralnogo liceyu Vana zasnovanogo M Portugalyanom V ustanovchih zborah partiyi vzyali uchast Gevond Handzhyan Grigir Adzhemyan Grigoris i Mkrtich Terlemezyan Fanos Pogosovich Ruben Shatvoryan Grigir Pozikyan Gevorg Otyan Maknos Barutchyan i Garegin Bageshcyan Piznishe do partiyi vstupili Armenak Ekaryan Panos Terlemezyan Fanos Pogosovich Ajrapetov Dzhanikyan Armen Shitanyan Artak Darbinyan Mikael Natanyan ta inshi Programa partiyi peredbachala zvilnennya Zahidnoyi Virmeniyi vid osmanskogo despotizmu Dlya dosyagnennya ciyeyi meti viznavalisya prijnyatnimi yak zbrojna borotba tak i pidkupi abo diplomatichni shlyahi M Portugalyan mav pevni nadiyi i na reformi yaki mogli buti zdijsneni osmanskim uryadom Partiya mala oseredki v Vaspurakani vilajyet Van Mushe Bitlisi Trabzoni i Stambuli Miscevi partijni organizaciyi buli takozh stvoreni v inshih rajonah Zahidnoyi Virmeniyi na Kavkazi a takozh v Bolgariyi Yegipti SShA mistah Persiyi Selmas i Tebriz Ideyi partiyi priveli do stvorennya v Londoni Virmenskogo patriotichnogo suspilstva Yevropi yakij pragnuv zavoyuvati dlya virmen pravo praviti samimi soboyu shlyahom revolyuciyi Pid chas masovih vbivstv virmen u 1890 h rokah Mkrtich Terlemezyan Fanos Pogosovich keruvav oboronnimi boyami Vana Jomu vdalosya ob yednati navkolo sebe dashnakiv i gnchakistiv Partiya takozh vzyala uchast v Vanskij samooboroni 1915 roku Grupa armenakaniv sho vryatuvalasya vid rizanini ob yednalasya z inshimi politichnimi silami i stvorila partiyu Ramkavar Azatakan Armenakan Div takozhSocial demokratichna partiya Gnchakyan DashnakcutyunPrimitki genocide ru ros Arhiv originalu za 2 kvitnya 2016 Procitovano 19 veresnya 2016 Partiya Armenakan Formirovanie ros Arhiv originalu za 27 zhovtnya 2017 Procitovano 19 veresnya 2016 Arhiv originalu za 1 grudnya 2016 Procitovano 4 bereznya 2019 Սիմոնյան Հ Zagolovok ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ Arhiv originalu za 14 listopada 2016 Procitovano 5 փետրվարի 2016 virm Suren Sargsyan