Форнаріна (італ. La Fornarina, «Булочниця») (кін. XV — перша пол. XVI ст.) — напівлегендарна кохана і натурниця Рафаеля. Вважається, що її справжнє ім'я — Маргеріта Луті (італ. Margherita Luti), а своїм прізвиськом Форнаріна була зобов'язана професії свого батька-булочника (італ. fornarino).
Більшість елементів класичного міфа про Форнаріну склалися в XVIII—XIX ст. Достовірні свідчення її існування все ще є предметом досліджень.
Біографія і роботи Рафаеля
На думку більшості мистецтвознавців, Форнаріна зображена на двох відомих Рафаеля — «Форнаріна» (1518—1519) і «Донна Велата» (1514—1515). Вказується, що вона найімовірніше слугувала прототипом «Сикстинської Мадонни», а також деяких інших жіночих образів Рафаеля римського періоду (називають, наприклад, «Мадонну делла Седія» і «Фригійську сивілу», а також фігуру в Станце д'Еліодоро та Психею на фресці вілли Фарнезіна).
Основна версія історії її життя свідчить, що Форнаріна була дочкою пекаря Франческо Люті з Сієни, який жив в Римі на Віа дель Говьєрно Веккіо в районі Трастевере (де досі показують її будинок з «віконцем Форнарини», Via Santa Dorotea 20). Як говорять напівлегендарні розповіді, дівчина була римським коханням художника, він зустрів її випадково, закохався, викупив її у батька за 3 000 золотих і зняв їй віллу (як стверджують, в Via di Porta Settimiana).
Форнаріна залишалася його коханою і натурницею протягом 12 років, до самої смерті художника. Вірністю Рафаелю, як стверджують, вона не відрізнялася. Зокрема, зазначається, що вона стала коханкою Агостіно Кіджі, для якого Рафаель розписав віллу Фарнезіна, а також звертала увагу на учнів художника. Джерела вказують, що коли папський посланник прибув до ложа вмираючого Рафаеля, цей священик зажадав, щоб ридаючу дівчину видалили з приміщення, так як передавати папське напуття в її присутності він вважає негідним.
Отримавши за заповітом після ранньої смерті 37-річного Рафаеля (говорили, що йому стало погано в її ліжку) достатні статки, тим не менш, продовжувала вести розпусне життя і була, як стверджують, однією з найзнаменитіших римських куртизанок.
Другий варіант легенди про Рафаеля і Форнаріну свідчить, що вона була його єдиним істинним чистим коханням, їх взаємне почуття не мало собі рівних, і все вищесказане — неправда.
Павло Муратов зазначає, що після смерті Рафаеля вона була насильно пострижена в монастир, де незабаром і померла, хоча вона могла піти і сама. Справжнє ім'я Форнаріни було встановлено дослідником Антоніо Валері, який виявив його в рукописі з флорентійської бібліотеки і в списку монахинь одного монастиря, де вона позначила себе як вдову Рафаеля.
У творах інших майстрів
Ім'ям Форнаріни також традиційно позначають два портрети, написаних учнями Рафаеля — Себастьяно дель Пьомбо та Джуліо Романо. Протягом декількох століть вони приписувалися самому майстрові, і лише пізніше їх справжнє авторство було встановлене. На портреті роботи Романо оголене тіло натурниці було «одягнене» в блакитну сукню пізнішого запису, і лише за допомогою розчищення XX століття його повернули в первісний стан.
Копіями рафаелівської «Форнаріни» є т. зв. «Форнаріна Боргезе» (La Fornarina Borghese), написана в 1530 році і «Портрет жінки, званий ла Форнаріна, або Вікторія Колона» (Portrait of a Woman, Called La Fornarina or Vittoria Colonna), створений в сер. XVI ст. художником римської школи. «Форнаріна Боргезе» повторює справжню рафаелівську, але без пейзажного фону.
|
|
Сюжет зображення закоханої пари «художник-натурниця» став користуватися увагою живописців XIX століття епохи романтизму й історизму. Образ Форнаріни з однойменного портрета Рафаеля використовував художник XIX ст. Енгр у своїх картинах і «Рафаель і Форнаріна» (5 робіт), а також у своєму «Рафаелі і Форнаріні». Зображення закоханої пари можна знайти і в ювелірних прикрасах, наприклад, 1880-х років. Серію малюнків на цю тему виконав Пікассо у 1968 році. Їх сюжетом є зображення парочки, що грається, за якої підглядають Папа Римський, Мікеланджело тощо, які визирають з-під ліжка або із завіси.
В опері А. С. Аренського «Рафаель» Форнаріна — головна жіноча дійова особа. У 1944 році в Італії був знятий фільм «Форнаріна». Маргеріта Луті — одна з трьох персонажів французького еротичного фільму 1979 року «Три аморальні жінки» (Les Héroïnes du mal) режисера .
Діана Хегер в романі «Рубін Рафаеля» для побудови конспірологічної теорії використовує той факт, що рентген дозволив виявити на руці моделі в картині «Форнаріна» рубінове кільце, можливо обручку, пізніше записане.
Латвійській письменник у 1964 році написав роман «Форнаріна».
Посилання
- Форнаріна // Шевченківська енциклопедія : у 6 т. / Гол. ред. М. Г. Жулинський. — Київ : Ін-т літератури ім. Т. Г. Шевченка, 2015. — Т. 6: Т—Я. — С. 546.
- (італ.)
- Італійський вчений доводить, що Форнаріна була дружиною Рафаеля [ 28 квітня 2012 у Wayback Machine.] (рос.)
- (рос.)
Примітки
- . Архів оригіналу за 26 жовтня 2008. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 3 березня 2009. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 28 лютого 2008. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 19 квітня 2017. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 28 грудня 2007. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 17 листопада 2009. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 19 грудня 2007. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 14 квітня 2011. Процитовано 6 грудня 2011.
- . Архів оригіналу за 28 грудня 2007. Процитовано 6 грудня 2011.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Fornarina ital La Fornarina Bulochnicya kin XV persha pol XVI st napivlegendarna kohana i naturnicya Rafaelya Vvazhayetsya sho yiyi spravzhnye im ya Margerita Luti ital Margherita Luti a svoyim prizviskom Fornarina bula zobov yazana profesiyi svogo batka bulochnika ital fornarino Rafael Dama z vuallyu abo Donna Velata 1514 1515 Palacco Pitti Florenciya Bilshist elementiv klasichnogo mifa pro Fornarinu sklalisya v XVIII XIX st Dostovirni svidchennya yiyi isnuvannya vse she ye predmetom doslidzhen Biografiya i roboti RafaelyaNa dumku bilshosti mistectvoznavciv Fornarina zobrazhena na dvoh vidomih Rafaelya Fornarina 1518 1519 i Donna Velata 1514 1515 Vkazuyetsya sho vona najimovirnishe sluguvala prototipom Sikstinskoyi Madonni a takozh deyakih inshih zhinochih obraziv Rafaelya rimskogo periodu nazivayut napriklad Madonnu della Sediya i Frigijsku sivilu a takozh figuru v Stance d Eliodoro ta Psiheyu na fresci villi Farnezina Osnovna versiya istoriyi yiyi zhittya svidchit sho Fornarina bula dochkoyu pekarya Franchesko Lyuti z Siyeni yakij zhiv v Rimi na Via del Govyerno Vekkio v rajoni Trastevere de dosi pokazuyut yiyi budinok z vikoncem Fornarini Via Santa Dorotea 20 Yak govoryat napivlegendarni rozpovidi divchina bula rimskim kohannyam hudozhnika vin zustriv yiyi vipadkovo zakohavsya vikupiv yiyi u batka za 3 000 zolotih i znyav yij villu yak stverdzhuyut v Via di Porta Settimiana Rafael Portret molodoyi zhinki abo Fornarina 1518 1519 Palacco Barberini Rim Fornarina zalishalasya jogo kohanoyu i naturniceyu protyagom 12 rokiv do samoyi smerti hudozhnika Virnistyu Rafaelyu yak stverdzhuyut vona ne vidriznyalasya Zokrema zaznachayetsya sho vona stala kohankoyu Agostino Kidzhi dlya yakogo Rafael rozpisav villu Farnezina a takozh zvertala uvagu na uchniv hudozhnika Dzherela vkazuyut sho koli papskij poslannik pribuv do lozha vmirayuchogo Rafaelya cej svyashenik zazhadav shob ridayuchu divchinu vidalili z primishennya tak yak peredavati papske naputtya v yiyi prisutnosti vin vvazhaye negidnim Otrimavshi za zapovitom pislya rannoyi smerti 37 richnogo Rafaelya govorili sho jomu stalo pogano v yiyi lizhku dostatni statki tim ne mensh prodovzhuvala vesti rozpusne zhittya i bula yak stverdzhuyut odniyeyu z najznamenitishih rimskih kurtizanok Drugij variant legendi pro Rafaelya i Fornarinu svidchit sho vona bula jogo yedinim istinnim chistim kohannyam yih vzayemne pochuttya ne malo sobi rivnih i vse visheskazane nepravda Pavlo Muratov zaznachaye sho pislya smerti Rafaelya vona bula nasilno postrizhena v monastir de nezabarom i pomerla hocha vona mogla piti i sama Spravzhnye im ya Fornarini bulo vstanovleno doslidnikom Antonio Valeri yakij viyaviv jogo v rukopisi z florentijskoyi biblioteki i v spisku monahin odnogo monastirya de vona poznachila sebe yak vdovu Rafaelya U tvorah inshih majstrivIm yam Fornarini takozh tradicijno poznachayut dva portreti napisanih uchnyami Rafaelya Sebastyano del Pombo ta Dzhulio Romano Protyagom dekilkoh stolit voni pripisuvalisya samomu majstrovi i lishe piznishe yih spravzhnye avtorstvo bulo vstanovlene Na portreti roboti Romano ogolene tilo naturnici bulo odyagnene v blakitnu suknyu piznishogo zapisu i lishe za dopomogoyu rozchishennya XX stolittya jogo povernuli v pervisnij stan Kopiyami rafaelivskoyi Fornarini ye t zv Fornarina Borgeze La Fornarina Borghese napisana v 1530 roci i Portret zhinki zvanij la Fornarina abo Viktoriya Kolona Portrait of a Woman Called La Fornarina or Vittoria Colonna stvorenij v ser XVI st hudozhnikom rimskoyi shkoli Fornarina Borgeze povtoryuye spravzhnyu rafaelivsku ale bez pejzazhnogo fonu Rafael Sikstinska Madonna 1512 1513 rr Galereya starih majstriv Drezden Rafael Madonna della Sedia chi Madonna v krisli 1514 r Palacco Pitti Florenciya Sebastyano del Pombo Fornarina 1512 r Uffici Florenciya Dzhulio Romano Dama za tualetom chi Fornarina DMOM peredana z Ermitazhu Engr Rafael i Fornarina Syuzhet zobrazhennya zakohanoyi pari hudozhnik naturnicya stav koristuvatisya uvagoyu zhivopisciv XIX stolittya epohi romantizmu j istorizmu Obraz Fornarini z odnojmennogo portreta Rafaelya vikoristovuvav hudozhnik XIX st Engr u svoyih kartinah i Rafael i Fornarina 5 robit a takozh u svoyemu Rafaeli i Fornarini Zobrazhennya zakohanoyi pari mozhna znajti i v yuvelirnih prikrasah napriklad 1880 h rokiv Seriyu malyunkiv na cyu temu vikonav Pikasso u 1968 roci Yih syuzhetom ye zobrazhennya parochki sho grayetsya za yakoyi pidglyadayut Papa Rimskij Mikelandzhelo tosho yaki vizirayut z pid lizhka abo iz zavisi V operi A S Arenskogo Rafael Fornarina golovna zhinocha dijova osoba U 1944 roci v Italiyi buv znyatij film Fornarina Margerita Luti odna z troh personazhiv francuzkogo erotichnogo filmu 1979 roku Tri amoralni zhinki Les Heroines du mal rezhisera Diana Heger v romani Rubin Rafaelya dlya pobudovi konspirologichnoyi teoriyi vikoristovuye toj fakt sho rentgen dozvoliv viyaviti na ruci modeli v kartini Fornarina rubinove kilce mozhlivo obruchku piznishe zapisane Latvijskij pismennik u 1964 roci napisav roman Fornarina PosilannyaFornarina Shevchenkivska enciklopediya u 6 t Gol red M G Zhulinskij Kiyiv In t literaturi im T G Shevchenka 2015 T 6 T Ya S 546 ital Italijskij vchenij dovodit sho Fornarina bula druzhinoyu Rafaelya 28 kvitnya 2012 u Wayback Machine ros ros Primitki Arhiv originalu za 26 zhovtnya 2008 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 3 bereznya 2009 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 28 lyutogo 2008 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 19 kvitnya 2017 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 28 grudnya 2007 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 17 listopada 2009 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 19 grudnya 2007 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 14 kvitnya 2011 Procitovano 6 grudnya 2011 Arhiv originalu za 28 grudnya 2007 Procitovano 6 grudnya 2011