Переволо́ка — село в Україні, Тернопільська область, Чортківський район, Бучацька міська громада. Розташоване на річці Стрипа, на півночі району.
село Переволока | |
---|---|
Країна | Україна |
Область | Тернопільська область |
Район | Чортківський район |
Громада | Бучацька міська громада |
Код КАТОТТГ | UA61060070250043577 |
Облікова картка | Переволока |
Основні дані | |
Засноване | 1467 |
Населення | 2 368 |
Територія | 7.856 км² |
Густота населення | 301.43 осіб/км² |
Поштовий індекс | 48420 |
Телефонний код | +380 3544 |
Географічні дані | |
Географічні координати | 49°07′01″ пн. ш. 25°21′02″ сх. д. / 49.11694° пн. ш. 25.35056° сх. д.Координати: 49°07′01″ пн. ш. 25°21′02″ сх. д. / 49.11694° пн. ш. 25.35056° сх. д. |
Водойми | Стрипа |
Місцева влада | |
Адреса ради | 48400, Тернопільська обл., Бучацький р-н, м. Бучач, майдан Волі, 1 |
Сільський голова | Непіп Марія Данилівна |
Карта | |
Переволока | |
Переволока | |
Мапа | |
Населення 2404 осіб (2007).
На південно-східній околиці села є пам'ятки природи — Переволоцькі травертинові скелі, на пд. околиці — Переволоцьке родовище вапняків, у селі в долині р. Стрипа є гідрологічна пам'ятка природи — Переволоцькі джерела з водоспадами.
Археологічні знахідки
У селі виявлено велике селище трипільців (більше тільки у Бучачі).
Поблизу села виявлено археологічні пам'ятки трипільської, комарівсько-тшинецької, переворської, черняхівської і давньоруської культур.
Історія
Село згадується:
- у фундаційній грамоті шляхтича Міхала Авданця з Бучача від 28 липня 1379 року), за якою між селами Переволока та Рукомиш існувало незаселене місце під назвою Журавинці.
- 21 грудня 1439 року у протоколах галицького суду (Przewloka)
Наступні писемні згадки, зокрема, 1467 року, 13 липня 1472.
У 1469 році досі «неподільні брати» Міхал і Ян Язловецькі провели поділ спадку батька, за яким Переволоку отримав Ян (Язловецький-Монастирський).
Наприкінці ХІХ ст. однією з частин села було Залісся. Населений пункт умовно поділяють на Горішню, Долішню Переволоки і Забріддя.
Діяли 2 осередки товариства «Просвіта», а також «Сокіл», «Сільський господар» та інші товариства; по 2 кооперативи й молочарні.
У вересні 2016 року в м. Скалат відбулась обласна спартакіада «Краще спортивне село Тернопільщини». Переволоцька команда посіла 5-е загальне місце, призерами стали чоловіки (сітківка, 3-є місце), Василь Радзібаба (гирі, 3), Ольга Боднар (шахи, 3).
До 19 липня 2020 р. належало до Бучацького району.
З 11 грудня 2020 р. належить до Бучацької міської громади.
Релігія
- церква святого великомученика Юрія Переможця (1895, ПЦУ),
- церква Святої Тройці (1934, ПЦУ),
- церква святого священномученика Йосафата (2007, переобладнана з приміщення, УГКЦ),
- каплиці Святої Покрови (1989), Святого Йосафата (1990), Різдва Пресвятої Богородиці (1999),
- «фігура» Пресвятої Богородиці (2002).
Пам'ятки
Споруджено пам'ятники воїнам-односельцям, полеглим у німецько-радянській війні (1967), Борцям за волю України (1993), відреставрована могила на місці захоронення 6-и вояків УПА, які загинули восени 1944 р. (2000), встановлено пам'ятний хрест на честь скасування панщини (відновлений 1999).
Пам'ятки природи
Соціальна сфера
Працюють загальноосвітня школа І-ІІІ ступенів, Будинок культури, 2 бібліотеки, відділення зв'язку, торгові заклади, ресторан, аптека.
Відомі люди
У Переволоці народились
- священник, перекладач біблійних книг на українську Володимир Дзьоба (1913-1979),
- інженер-механік, громадський діяч у США Вільям Голод (1926 р. н.),
- журналіст, редактор Богдан Дзьоба (1947—2000),
- районний провідник СБ ОУН Семен Задорожний (1920—1947),
- релігійний діяч, священик-василіянин Юліян Яків Катрій (1912—2000),
- Іван (Кулик), єпископ Української греко-католицької церкви
- релігійний діяч, священик-василіянин Мелетій Михайло Соловій (1918—1984)
- старши́на УГА, згодом танково-технічного училища в м. Ленінград Василь Коваль (1892—1937, репресований),
- польський правник, педагог Збіґнев Валенти Паздро (1873—1939).
- Паньків Іван (1972-2022) - український військовик, учасник російсько-української війни
- Лучка Іван Богданович (1975—2018) — солдат Збройних сил України, учасник російсько-української війни.
- - український художник. Народився 03.01.1946 р., с. Переволока, Бучацький район, Тернопільська область. У 1966-1971 рр. навчався у Львівському інституті прикладного і декоративного мистецтва. Член НСХУ з 1993 р. Працював у Чернівцях. Учасник всеукраїнських виставок з 1972 р. Автор портретів, натюрмортів, композицій: портрет художника М. Катеренюка,, картини – «Месія», «Монах», «Вій», «Плач», «Роксолана», «Скеля Довбуша»…У 2009 -2010 рр. працював над створенням ікон для нового іконостасу домової церкви Івана Сучавського в Резиденції митрополитів – нині храму теологічного факультету ЧНУ ім. Юрія Федьковича. Помер 05.09.2012 р., м. Чернівці.
- Шевченко Г. У зблисках дивосвіту і реальності [про творчість І. Онуфреїва] / Георгій Шевченко. – Час. – 1996. – 12 січня (ч.3). – С. 6.
Душпастирювали
- релігійні діячі о. Антін Ляхович (від 1841 р.), о. Іван Олесницький (від 1912 р. — +3.06.1926 р. в Переволоці), о. Іван Жаркий (сотник УГА), о. Микола Семанюк (від 1938 р., репресований).
- Учителював (викладав німецьку мову) поет Володимир Затуливітер (1944—2003).
Примітки
- Проф. д-р Ярослав Пастернак. Бучаччина крізь серпанок тисячеліть // Бучач і Бучаччина. Історично-мемуарний збірник / ред. колегія Михайло Островерха та інші. — Ню Йорк — Лондон — Париж — Сидней — Торонто : НТШ, Український архів, 1972. — Т. XXVII. — С. 13.
- Андрусяк Н. Минуле Бучаччини // Бучач і Бучаччина. Історично-мемуарний збірник / ред. колегія Михайло Островерха та інші. — Ню Йорк — Лондон — Париж — Сидней — Торонто : НТШ, Український архів, 1972. — Т. XXVII. — С. 27.
- Barącz S.. Pamiątki buczackie. — Lwów : Drukarnia «Gazety Narodowej», 1882. — S. 87. (пол.)
- Akta grodzkie i ziemskie… — T. XII. — S. 74. — № 722.
- Akta grodzkie i ziemskie… № 3586]
- Boniecki A. Buczaccy — Jazłowieccy — Monasterscy // Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. — Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne Artystyczno-Wydawnicze, 1900. — Cz. 1. — T. 2. — S. 218. (пол.)
- Zalesie 3.) Z., część Przewłoki // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1895. — Т. XIV. — S. 340. (пол.) — S. 340.
- Іванків — краще спортивне село // Свобода. — 2016. — № 72 (3110) (16 вер.). — С. 4.
- Постанова Верховної Ради України від 17 липня 2020 року № 807-IX «Про утворення та ліквідацію районів»
- Рішення Бучацької міської ради від 11 грудня 2020 року № 27 «Про реорганізацію сільських рад шляхом приєднання»
- . Терен|Тернопільські експрес новини. Архів оригіналу за 5 березня 2016. Процитовано 30 жовтня 2015.
- Мизак Н., Олещук І. Задорожний Семен // Тернопільський енциклопедичний словник: у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль: Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2010. — Т. 4 : А — Я (додатковий). — С. 235. — .
- Ось-ось був у відпустці, а невдовзі загинув на фронті! У Бучацькій громаді попрощались з бійцем Іваном Паньківим - 20 хвилин. te.20minut.ua (укр.). Процитовано 18 жовтня 2022.
- Лучка Іван Богданович
Література
- Бігус М., Захарчишин О., Уніят В. Переволока // Тернопільський енциклопедичний словник: у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль: Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2008. — Т. 3 : П — Я. — С. 47. — .
- Гойда С., Мельничук Б., Уніят В., Чепурко Б. Осівці // Тернопільщина. Історія міст і сіл : у 3 т. — Тернопіль : ТзОВ «Терно-граф», 2014. — T. 2 : Г — Л. — С. 629—630. — .
- Przewłoka // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1888. — Т. IX. — S. 182. (пол.). — S. 182. (пол.)
Посилання
- «Жнибороди — Бучаччина — Тернопілля»
Це незавершена стаття з географії України. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Perevolo ka selo v Ukrayini Ternopilska oblast Chortkivskij rajon Buchacka miska gromada Roztashovane na richci Stripa na pivnochi rajonu selo PerevolokaKrayina UkrayinaOblast Ternopilska oblastRajon Chortkivskij rajonGromada Buchacka miska gromadaKod KATOTTG UA61060070250043577Oblikova kartka Perevoloka Osnovni daniZasnovane 1467Naselennya 2 368Teritoriya 7 856 km Gustota naselennya 301 43 osib km Poshtovij indeks 48420Telefonnij kod 380 3544Geografichni daniGeografichni koordinati 49 07 01 pn sh 25 21 02 sh d 49 11694 pn sh 25 35056 sh d 49 11694 25 35056 Koordinati 49 07 01 pn sh 25 21 02 sh d 49 11694 pn sh 25 35056 sh d 49 11694 25 35056Vodojmi StripaMisceva vladaAdresa radi 48400 Ternopilska obl Buchackij r n m Buchach majdan Voli 1Silskij golova Nepip Mariya DanilivnaKartaPerevolokaPerevolokaMapaDorozhnij znak pri v yizdi v seloCerkva svyatogo velikomuchenika Yuriya Peremozhcya 1895 PCU Cerkva Svyatogo Josafata 2007 UGKC Naselennya 2404 osib 2007 Na pivdenno shidnij okolici sela ye pam yatki prirodi Perevolocki travertinovi skeli na pd okolici Perevolocke rodovishe vapnyakiv u seli v dolini r Stripa ye gidrologichna pam yatka prirodi Perevolocki dzherela z vodospadami Arheologichni znahidkiU seli viyavleno velike selishe tripilciv bilshe tilki u Buchachi Poblizu sela viyavleno arheologichni pam yatki tripilskoyi komarivsko tshineckoyi perevorskoyi chernyahivskoyi i davnoruskoyi kultur IstoriyaPerevoloka na fragmenti specialnoyi mapi Ukrayini Boplana 1650Perevoloka na mapi fon Miga XVIII st Selo zgaduyetsya u fundacijnij gramoti shlyahticha Mihala Avdancya z Buchacha vid 28 lipnya 1379 roku za yakoyu mizh selami Perevoloka ta Rukomish isnuvalo nezaselene misce pid nazvoyu Zhuravinci 21 grudnya 1439 roku u protokolah galickogo sudu Przewloka Nastupni pisemni zgadki zokrema 1467 roku 13 lipnya 1472 U 1469 roci dosi nepodilni brati Mihal i Yan Yazlovecki proveli podil spadku batka za yakim Perevoloku otrimav Yan Yazloveckij Monastirskij Naprikinci HIH st odniyeyu z chastin sela bulo Zalissya Naselenij punkt umovno podilyayut na Gorishnyu Dolishnyu Perevoloki i Zabriddya Diyali 2 oseredki tovaristva Prosvita a takozh Sokil Silskij gospodar ta inshi tovaristva po 2 kooperativi j molocharni U veresni 2016 roku v m Skalat vidbulas oblasna spartakiada Krashe sportivne selo Ternopilshini Perevolocka komanda posila 5 e zagalne misce prizerami stali choloviki sitkivka 3 ye misce Vasil Radzibaba giri 3 Olga Bodnar shahi 3 Do 19 lipnya 2020 r nalezhalo do Buchackogo rajonu Z 11 grudnya 2020 r nalezhit do Buchackoyi miskoyi gromadi ReligiyaCerkva Svyatoyi Trijci 1934 PCU cerkva svyatogo velikomuchenika Yuriya Peremozhcya 1895 PCU cerkva Svyatoyi Trojci 1934 PCU cerkva svyatogo svyashennomuchenika Josafata 2007 pereobladnana z primishennya UGKC kaplici Svyatoyi Pokrovi 1989 Svyatogo Josafata 1990 Rizdva Presvyatoyi Bogorodici 1999 figura Presvyatoyi Bogorodici 2002 Pam yatkiSporudzheno pam yatniki voyinam odnoselcyam poleglim u nimecko radyanskij vijni 1967 Borcyam za volyu Ukrayini 1993 vidrestavrovana mogila na misci zahoronennya 6 i voyakiv UPA yaki zaginuli voseni 1944 r 2000 vstanovleno pam yatnij hrest na chest skasuvannya panshini vidnovlenij 1999 Pam yatki prirodiPerevolocke rodovishe vapnyakiv Perevolocki dzherela z vodospadami Perevolocki travertinovi skeliSocialna sferaPracyuyut zagalnoosvitnya shkola I III stupeniv Budinok kulturi 2 biblioteki viddilennya zv yazku torgovi zakladi restoran apteka Vidomi lyudiU Perevoloci narodilis svyashennik perekladach biblijnih knig na ukrayinsku Volodimir Dzoba 1913 1979 inzhener mehanik gromadskij diyach u SShA Vilyam Golod 1926 r n zhurnalist redaktor Bogdan Dzoba 1947 2000 rajonnij providnik SB OUN Semen Zadorozhnij 1920 1947 religijnij diyach svyashenik vasiliyanin Yuliyan Yakiv Katrij 1912 2000 Ivan Kulik yepiskop Ukrayinskoyi greko katolickoyi cerkvi religijnij diyach svyashenik vasiliyanin Meletij Mihajlo Solovij 1918 1984 starshi na UGA zgodom tankovo tehnichnogo uchilisha v m Leningrad Vasil Koval 1892 1937 represovanij polskij pravnik pedagog Zbignev Valenti Pazdro 1873 1939 Pankiv Ivan 1972 2022 ukrayinskij vijskovik uchasnik rosijsko ukrayinskoyi vijni Luchka Ivan Bogdanovich 1975 2018 soldat Zbrojnih sil Ukrayini uchasnik rosijsko ukrayinskoyi vijni ukrayinskij hudozhnik Narodivsya 03 01 1946 r s Perevoloka Buchackij rajon Ternopilska oblast U 1966 1971 rr navchavsya u Lvivskomu instituti prikladnogo i dekorativnogo mistectva Chlen NSHU z 1993 r Pracyuvav u Chernivcyah Uchasnik vseukrayinskih vistavok z 1972 r Avtor portretiv natyurmortiv kompozicij portret hudozhnika M Katerenyuka kartini Mesiya Monah Vij Plach Roksolana Skelya Dovbusha U 2009 2010 rr pracyuvav nad stvorennyam ikon dlya novogo ikonostasu domovoyi cerkvi Ivana Suchavskogo v Rezidenciyi mitropolitiv nini hramu teologichnogo fakultetu ChNU im Yuriya Fedkovicha Pomer 05 09 2012 r m Chernivci Shevchenko G U zbliskah divosvitu i realnosti pro tvorchist I Onufreyiva Georgij Shevchenko Chas 1996 12 sichnya ch 3 S 6 Dushpastiryuvali religijni diyachi o Antin Lyahovich vid 1841 r o Ivan Olesnickij vid 1912 r 3 06 1926 r v Perevoloci o Ivan Zharkij sotnik UGA o Mikola Semanyuk vid 1938 r represovanij Uchitelyuvav vikladav nimecku movu poet Volodimir Zatuliviter 1944 2003 PrimitkiProf d r Yaroslav Pasternak Buchachchina kriz serpanok tisyachelit Buchach i Buchachchina Istorichno memuarnij zbirnik red kolegiya Mihajlo Ostroverha ta inshi Nyu Jork London Parizh Sidnej Toronto NTSh Ukrayinskij arhiv 1972 T XXVII S 13 Andrusyak N Minule Buchachchini Buchach i Buchachchina Istorichno memuarnij zbirnik red kolegiya Mihajlo Ostroverha ta inshi Nyu Jork London Parizh Sidnej Toronto NTSh Ukrayinskij arhiv 1972 T XXVII S 27 Baracz S Pamiatki buczackie Lwow Drukarnia Gazety Narodowej 1882 S 87 pol Akta grodzkie i ziemskie T XII S 74 722 Akta grodzkie i ziemskie 3586 Boniecki A Buczaccy Jazlowieccy Monasterscy Herbarz polski wiadomosci historyczno genealogiczne o rodach szlacheckich Warszawa Warszawskie Towarzystwo Akcyjne Artystyczno Wydawnicze 1900 Cz 1 T 2 S 218 pol Zalesie 3 Z czesc Przewloki Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1895 T XIV S 340 pol S 340 Ivankiv krashe sportivne selo Svoboda 2016 72 3110 16 ver S 4 Postanova Verhovnoyi Radi Ukrayini vid 17 lipnya 2020 roku 807 IX Pro utvorennya ta likvidaciyu rajoniv Rishennya Buchackoyi miskoyi radi vid 11 grudnya 2020 roku 27 Pro reorganizaciyu silskih rad shlyahom priyednannya Teren Ternopilski ekspres novini Arhiv originalu za 5 bereznya 2016 Procitovano 30 zhovtnya 2015 Mizak N Oleshuk I Zadorozhnij Semen Ternopilskij enciklopedichnij slovnik u 4 t redkol G Yavorskij ta in Ternopil Vidavnicho poligrafichnij kombinat Zbruch 2010 T 4 A Ya dodatkovij S 235 ISBN 978 966 528 318 8 Os os buv u vidpustci a nevdovzi zaginuv na fronti U Buchackij gromadi poproshalis z bijcem Ivanom Pankivim 20 hvilin te 20minut ua ukr Procitovano 18 zhovtnya 2022 Luchka Ivan BogdanovichLiteraturaBigus M Zaharchishin O Uniyat V Perevoloka Ternopilskij enciklopedichnij slovnik u 4 t redkol G Yavorskij ta in Ternopil Vidavnicho poligrafichnij kombinat Zbruch 2008 T 3 P Ya S 47 ISBN 978 966 528 279 2 Gojda S Melnichuk B Uniyat V Chepurko B Osivci Ternopilshina Istoriya mist i sil u 3 t Ternopil TzOV Terno graf 2014 T 2 G L S 629 630 ISBN 978 966 457 228 3 Przewloka Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1888 T IX S 182 pol S 182 pol PosilannyaPortal Ternopilshina Zhniborodi Buchachchina Ternopillya Ce nezavershena stattya z geografiyi Ukrayini Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi