Бі́ла — село в Україні, у Чемеровецькій селищній територіальній громаді Кам'янець-Подільського району Хмельницької області.
село Біла | |||
---|---|---|---|
| |||
Вигляд на товтру "Фарнавольцова" с висоти товтри "Першак" | |||
Країна | Україна | ||
Область | Хмельницька область | ||
Район | Кам'янець-Подільський район | ||
Громада | Чемеровецька селищна громада | ||
Основні дані | |||
Засноване | 1493 | ||
Населення | 1496 | ||
Площа | 3,588 км² | ||
Густота населення | 416,95 осіб/км² | ||
Поштовий індекс | 31643 | ||
Телефонний код | +380 3859 | ||
Географічні дані | |||
Географічні координати | 48°54′28″ пн. ш. 26°28′40″ сх. д. / 48.90778° пн. ш. 26.47778° сх. д.Координати: 48°54′28″ пн. ш. 26°28′40″ сх. д. / 48.90778° пн. ш. 26.47778° сх. д. | ||
Середня висота над рівнем моря | 261 м | ||
Водойми | річка Батіжок | ||
Місцева влада | |||
Адреса ради | 31600, Хмельницька обл., Кам'янець-Подільський р-н, смт Чемерівці, вул. Центральна, 40 | ||
Карта | |||
Біла | |||
Біла | |||
Мапа | |||
Біла у Вікісховищі |
Географія
Село Біла розташоване на хвилястій рівнині між річками Жванчик і Смотрич по обох боках р. Батіжок, що впадає в Смотрич за селом Залуччя. З південного сходу і північного заходу дугою опоясане з двох сторін великими скельними пагорбами, які мають назву «Товтри» і занесені у охоронний реєстр національного природного парку «Подільські Товтри», є унікальними геологічними пам'ятками природи.
На відстані 3,2 кілометра від центру села проходить автошлях територіального значення Т 2308. Село розташоване за 42 кілометри автодорогами від райцентру Кам’янця-Подільського.
Клімат
Біла знаходяться в межах вологого континентального клімату із теплим літом, але діяльність людини призводить до поганих змін та глобального потепління.
Історія
Перша згадка в документах про село датована 1493 роком.
Після селянської реформи 1861 року на головній вулиці села встановлено кам’яний хрест – пам’ятник скасування панщини.
В кінці XIX на початку XX століття збудовано особняк пана Ляхновського.
У 1906 році в селі відбувся страйк сільськогосподарських робітників.
В 1917-1920 роках Біла входила до складу Української Народної Республіки.
Радянська окупація принесла колективізацію та розкуркулення, селяни зазнали репресій.
В 1932–1933 селяни села пережили голодомор.
Після завершення Другої світової війни у 1946—1947 роках село вчергове пережило голодомор.
В радянський період у Білій знаходиться центральна садиба колгоспу ім. Богдана Хмельницького, який обробляв 3 тис. гектарів орної землі, мав допоміжні підприємства: два млини, лісопилку, майстерню для виготовлення черепиці, піщаний та кам’яний кар’єри.
З 1991 року в складі незалежної України.
15 вересня 2016 року шляхом об'єднання сільських територіальних громад, село увійшло до складу Чемеровецької селищної громади. Об'єднання в громаду має створити умови для формування ефективної і відповідальної місцевої влади, яка зможе забезпечити комфортне та безпечне середовище для проживання людей.
До адміністративної реформи 19 липня 2020 року село належало до Чемеровецького району, після його ліквідації, увійшло до складу Кам'янець-Подільського району.
Населення
За переписом населення України 2001 року в селі мешкало 1 495 осіб.
Мова
У селі поширена західноподільська говірка, що належить до подільського говору, який своєю чергою належить до південно-західного наріччя.
Розподіл населення за рідною мовою за даними перепису 2001 року:
Мова | Відсоток |
---|---|
українська | 99,33 % |
російська | 0,53 % |
білоруська | 0,07 % |
Пам'ятки
Неподалік від села розташована ботанічна пам'ятка природи — Самовита Товтра та геологічна пам'ятка природи — Товтра «Першак» з печерою. Саме село лежить у межах національного природного парку «Подільські Товтри».
Відомі люди
- Геренчук Каленик Іванович — український фізико-географ, геоморфолог, ландшафтознавець.
Світлини
- Сільська церква
- Будинок культури
- Школа
- Старостат
- Трактор-пам'ятник
- Панський льох
- Товтри довкола села
Див. також
- Поділля — історико-географічна область.
- Подоляни — етнографічна група українців, населення Поділля.
- Подільський говір — різновид говорів української мови.
- Децентралізація — реформа місцевого самоврядування для формування ефективної і відповідальної влади.
Посилання
- Biala 1), wś, pow. kamieniecki // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1880. — Т. I. — S. 171. (пол.) — S. 171. (пол.);
- Погода в селі Біла [ 5 березня 2016 у Wayback Machine.]
Примітки
- ВВРУ, 2017, № 4, стор. 92
- Постанова Верховної Ради України від 17 липня 2020 року № 807-IX «Про утворення та ліквідацію районів»
- Кількість наявного населення по кожному сільському населеному пункту, Хмельницька область (осіб) - Регіон , Рік (2001(05.12)). database.ukrcensus.gov.ua. Банк даних Державної служби статистики України.
Це незавершена стаття з географії України. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshi znachennya cogo termina Bila Bi la selo v Ukrayini u Chemeroveckij selishnij teritorialnij gromadi Kam yanec Podilskogo rajonu Hmelnickoyi oblasti selo Bila Gerb Viglyad na tovtru Farnavolcova s visoti tovtri Pershak Viglyad na tovtru Farnavolcova s visoti tovtri Pershak Krayina Ukrayina Oblast Hmelnicka oblast Rajon Kam yanec Podilskij rajon Gromada Chemerovecka selishna gromada Osnovni dani Zasnovane 1493 Naselennya 1496 Plosha 3 588 km Gustota naselennya 416 95 osib km Poshtovij indeks 31643 Telefonnij kod 380 3859 Geografichni dani Geografichni koordinati 48 54 28 pn sh 26 28 40 sh d 48 90778 pn sh 26 47778 sh d 48 90778 26 47778 Koordinati 48 54 28 pn sh 26 28 40 sh d 48 90778 pn sh 26 47778 sh d 48 90778 26 47778 Serednya visota nad rivnem morya 261 m Vodojmi richka Batizhok Misceva vlada Adresa radi 31600 Hmelnicka obl Kam yanec Podilskij r n smt Chemerivci vul Centralna 40 Karta Bila Bila Mapa Bila u VikishovishiGeografiyaSelo Bila roztashovane na hvilyastij rivnini mizh richkami Zhvanchik i Smotrich po oboh bokah r Batizhok sho vpadaye v Smotrich za selom Zaluchchya Z pivdennogo shodu i pivnichnogo zahodu dugoyu opoyasane z dvoh storin velikimi skelnimi pagorbami yaki mayut nazvu Tovtri i zaneseni u ohoronnij reyestr nacionalnogo prirodnogo parku Podilski Tovtri ye unikalnimi geologichnimi pam yatkami prirodi Na vidstani 3 2 kilometra vid centru sela prohodit avtoshlyah teritorialnogo znachennya T 2308 Selo roztashovane za 42 kilometri avtodorogami vid rajcentru Kam yancya Podilskogo Klimat Bila znahodyatsya v mezhah vologogo kontinentalnogo klimatu iz teplim litom ale diyalnist lyudini prizvodit do poganih zmin ta globalnogo poteplinnya IstoriyaNacionalnij bank represovanih Spisok zhertv Golodomoru Hmelnicka oblast Persha zgadka v dokumentah pro selo datovana 1493 rokom Pislya selyanskoyi reformi 1861 roku na golovnij vulici sela vstanovleno kam yanij hrest pam yatnik skasuvannya panshini V kinci XIX na pochatku XX stolittya zbudovano osobnyak pana Lyahnovskogo U 1906 roci v seli vidbuvsya strajk silskogospodarskih robitnikiv V 1917 1920 rokah Bila vhodila do skladu Ukrayinskoyi Narodnoyi Respubliki Radyanska okupaciya prinesla kolektivizaciyu ta rozkurkulennya selyani zaznali represij V 1932 1933 selyani sela perezhili golodomor Pislya zavershennya Drugoyi svitovoyi vijni u 1946 1947 rokah selo vchergove perezhilo golodomor V radyanskij period u Bilij znahoditsya centralna sadiba kolgospu im Bogdana Hmelnickogo yakij obroblyav 3 tis gektariv ornoyi zemli mav dopomizhni pidpriyemstva dva mlini lisopilku majsternyu dlya vigotovlennya cherepici pishanij ta kam yanij kar yeri Z 1991 roku v skladi nezalezhnoyi Ukrayini 15 veresnya 2016 roku shlyahom ob yednannya silskih teritorialnih gromad selo uvijshlo do skladu Chemeroveckoyi selishnoyi gromadi Ob yednannya v gromadu maye stvoriti umovi dlya formuvannya efektivnoyi i vidpovidalnoyi miscevoyi vladi yaka zmozhe zabezpechiti komfortne ta bezpechne seredovishe dlya prozhivannya lyudej Do administrativnoyi reformi 19 lipnya 2020 roku selo nalezhalo do Chemeroveckogo rajonu pislya jogo likvidaciyi uvijshlo do skladu Kam yanec Podilskogo rajonu NaselennyaZa perepisom naselennya Ukrayini 2001 roku v seli meshkalo 1 495 osib Mova U seli poshirena zahidnopodilska govirka sho nalezhit do podilskogo govoru yakij svoyeyu chergoyu nalezhit do pivdenno zahidnogo narichchya Rozpodil naselennya za ridnoyu movoyu za danimi perepisu 2001 roku Mova Vidsotok ukrayinska 99 33 rosijska 0 53 biloruska 0 07 Pam yatkiNepodalik vid sela roztashovana botanichna pam yatka prirodi Samovita Tovtra ta geologichna pam yatka prirodi Tovtra Pershak z pecheroyu Same selo lezhit u mezhah nacionalnogo prirodnogo parku Podilski Tovtri Vidomi lyudiGerenchuk Kalenik Ivanovich ukrayinskij fiziko geograf geomorfolog landshaftoznavec SvitliniSilska cerkva Budinok kulturi Shkola Starostat Traktor pam yatnik Panskij loh Tovtri dovkola selaDiv takozhPodillya istoriko geografichna oblast Podolyani etnografichna grupa ukrayinciv naselennya Podillya Podilskij govir riznovid govoriv ukrayinskoyi movi Decentralizaciya reforma miscevogo samovryaduvannya dlya formuvannya efektivnoyi i vidpovidalnoyi vladi PosilannyaBiala 1 ws pow kamieniecki Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1880 T I S 171 pol S 171 pol Pogoda v seli Bila 5 bereznya 2016 u Wayback Machine PrimitkiVVRU 2017 4 stor 92 Postanova Verhovnoyi Radi Ukrayini vid 17 lipnya 2020 roku 807 IX Pro utvorennya ta likvidaciyu rajoniv Kilkist nayavnogo naselennya po kozhnomu silskomu naselenomu punktu Hmelnicka oblast osib Region Rik 2001 05 12 database ukrcensus gov ua Bank danih Derzhavnoyi sluzhbi statistiki Ukrayini Ce nezavershena stattya z geografiyi Ukrayini Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi