Іллірійська війна 35—33 рр. до н. е. — Походи Октавіана та його полководців проти іллірійських та альпійських племен. Були першою спробою майбутнього імператора зайняти весь східний берег адріатичного моря (сучасні Хорватія, Боснія та Чорногорія) Ці кампанії розпочали тривалу серію завойовницьких походів Октавіана Августа.
Іллірійська війна | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Командувачі | |||||||
Октавіан Агріппа Статілій Тавр Мессала Корвін | Верс Тестим | ||||||
Сили | |||||||
8-12 римських легіонів | невідомо | ||||||
Втрати | |||||||
малі (точного числа немає) | високі (точного числа немає) |
Причини війни
Римляни оволоділи значною частиною узбережжя Іллірії в ході ряду військових кампаній в III—I століттях до н. е. Однак, внутрішні райони, так само як і альпійська місцевість на північ і схід від Цизальпінської Галлії, залишалась підконтрольною етнічним групам іллірійців. Крім того, контроль над узбережжям Далмації був значною мірою втрачений під час громадянських воєн 40-х років до н. е. У міру стабілізації становища в Італії уряд Октавіана повертався до традиційної для Риму експансійної політики.
Дослідники вважають, що Октавіан планував похід проти даків з 40 р. до н. е., однак повстання Секста Помпея яке тривало до 36р до н. е. не давало йому змоги виконати цей план, але після підкорення Сицилії та приєднання військ Лепіда у нього було 45 легіонів, 40 тис. легкої піхоти та 25 тис. кінноти. Ці війська були частково демобілізовані, а ті, що залишилися, потребували постійного грошового забезпечення. Утримувати велику армію в умовах розореної громадянською війною країною не було можливим, тому завойовницький похід, в якому війська могли б годуватися за рахунок підкорених народів, ставав необхідним як ніколи.
Кампанії
Кампанія 35 року до н. е.
Для нападу на даків потрібно було підготувати хороший плацдарм, для цієї ролі найбільше підходила фортеця Сегестика, розташована біля злиття річок Сави і Колапіса. Початковою наступальною точкою була фортеця Сенія (Сень) на далматинському узбережжі. Октавіан з армією прибув туди з Тергеста, Агріппа з флотом та частиною армії — з Сицилії. Загальна чисельність сухопутної армії оцінюється приблизно у 10 легіонів (від 8 до 12). Кораблі Агріппи провели операції біля узбережжя, розгромивши та покаравши (вбивши чоловіків а решту продавши в рабство) , які займались піратством.
Об'єднавшись біля Сенії, римські війська вирушили на північний схід, у землі Яподів. З племен, що жили на рівнині і в передгір'ях майже усі підкорилися римлянам, а найсильніше плем'я — арупіни — зібралося у своєму головному місті та готувалось до оборони, але потім з невідомих причин втекло до лісів та здало місто. Підкорення альпійських племен яподів, що жили на північ від Альп було важким завданням. Для їх підкорення був направлений легат , який за допомогою військової стратегії захопив гірські проходи, а потім протягом двох років тримав у облозі салаське плем'я, поки ті не здалися і не впустили римські гарнізони.
Проти яподів виступив Октавіан із основними силами. Йти було дуже важко, адже дорога була всіяна крутими схилами і скелястими ущелинами, в яких яподи робили завали з дерев і влаштовували засідки. Щоб впоратися з ними, Октавіан послав спеціальні загони, які рухалися з обох боків ущелини, паралельно основним силам, які внизу прорубувалися крізь ліси. Коли яподи проводили напади із засідок, легка піхота розбивала їх зверху. Захопивши місто Терпон, Октавіан рушив до столиці яподів Метулу.
Облога Метула та Сегестики
Метул розташовувався на горі покритій густим лісом, серед двох вершин які були розділені вузькою ущелиною. Фортецю обороняло близько трьох тисяч добре озброєних воїнів. Римляни почали будувати насип, натомість захисники не давали їм зробити це швидко своїми частими вилазками та обстрілами з важких машин, які вони захопили під час війни Децима Брута з Антонієм. Коли римляни таки зруйнували стіну їх чекала інша, яку яподи збудували всередині міста. Легіонери звели для штурму цієї стіни два насипи, з яких перекинули на неї чотири штурмові мости. Потім невеликий загін був спрямований в обхід міста, щоб розділити захисників, а основні сили пішли мостами на штурм. Яподам вдалося обрушити один за одним три мости, після чого на четвертий ніхто не наважувався навіть ступити. Октавіан, схопивши щит, кинувся на міст разом з Агріппою та кількома охоронцями. Коли вони добігли до ворожої стіни, решта війська рушила за ними, але міст не витримав і впав, вбивши і покалічивши багато людей. Октавіан був поранений у праву ногу та обидві руки, однак, показався перед військами, щоб серед них не виникло паніки.
Октавіан наказав будувати нові мости. Захисники фортеці були вражені завзятістю римлян та впустили римський гарнізон, для якого звільнили вищу вершину міста, а самі перебралися на нижчу. Коли гарнізон наказав їм роззброїтися, яподи у відчаї пішли на штурм римського укріплення, але були вбиті. Тоді жителі, що залишилися, підпалили місто, «причому багато жінок вбивали себе і своїх дітей, інші ж, тримаючи в руках ще живих, самі з ними кидалися у вогонь». В результаті всі жителі загинули, «і не залишилося жодного сліду колишніх мешканців раніше великого міста». Падіння Метула посіяло страх серед інших заальпійських племен, і вони підкорилися римлянам.
Після взяття Метула римляни вступили до Паннонії. За словами Аппіана, паннонці, що жили між яподами і дарданами, об'єднавшись могли виставити проти римлян близько сотні тисяч вояків, але живучи окремими громадами не могли чинити опір римлянам і переховувались в лісах, вбиваючи солдатів, що відокремилися від війська. Побачивши, що жителі не йдуть йому назустріч, Октавіан вісім днів палив всі поселення, доки не досяг Сискії. Місто було оточене річкою та великим ровом. Октавіан планував створити там табір для наступу на даків та бастарнів. Він наказав побудувати річкову флотилію, яка б підвозила припаси по Саві та Данубію.
Жителям Сискії був поставлений ультиматум прийняти римський гарнізон та забезпечити війська хлібом. Старійшини погодилися на умови, але коли римський загін підійшов до міста, простий народ зачинив ворота і приготувався до оборони. Октавіан побудував міст через річку, а місто оточило валами та ровами. Інші паннонські племена намагалися надати допомогу місту, але їхні загони потрапили в засідки, і були перебиті. Діон Касій повідомляє, що союзники римлян (ймовірно, скордиски) надали Октавіану кораблі, які пройшли з Данубія до Сискії і сформували флотилію, що дала кілька річкових битв варварам, які воювали на малих човнах. В одному з цих боїв був убитий флотоводець Менодор. На тридцятий день облоги фортеця здалася. Октавіан нікого не стратив і не вигнав, обмежився лише контрибуцією. У місті було створено укріплення, в якому розмістили 25 когорт легіонерів, під командуванням Фуфія Геміна.
Кампанія 34 року до н. е.
У 34 р. до н. е. Стратегічні плани Октавіана кардинально змінились. Дослідники вважають, що погіршення відносин із Марком Антонієм змусило відмовитися від далекого дакійського походу. Октавіан вибрав ближчу, та стратегічно кращу мету — підкорити внутрішні районів Іллірії, що крім розширення території держави та доходів від грабунків, давало йому вихід до кордону з Македонією, яка належала Антонію і давала Октавіану можливість створити зручний плацдарм на випадок війни.
Весною Октавіан виступив проти далматів. Це плем'я, за словами Аппіана, настільки запишалось тим, що у 47 до н. е. розгромило Авла Габінія і захопило орлів легіону, що відтоді не складало зброї. Зібравши 12 тис. війська і обравши вождем якогось Верса, вони укріпились у місті лібурнів Промоне. Крім укріплень, це місто було захищене самою природою, «місце це гористе, і навколо нього з усіх боків знаходяться пагорби з краями, гострими, як пила». Основна частина далматського війська перебувала у місті, але в навколишніх землях було розміщено застави. Раптовим нічним нападом римський загін захопив найвищий з пагорбів, і Октавіан, надавши йому підкріплення, повів основні сили до міста. З захопленої вершини римляни атакували сусідні пагорби які лежали нижче. Серед далматів почалася паніка, і через страх опинитись в римській пастці вони кинули свої позиції і побігли в місто.
Потім Октавіан почав будувати стіну навколо міста та двох пагорбів, які ще були підконтрольні противнику. Вночі на допомогу обложеним далматам підійшло інше військо на чолі з Тестимом, але римляни розбили їх та загнали високо у гори. Обложені зробили невдалу вилазку і тікали в місто, слідом за ними по слідах йшли римляни які увірвалися в місто. Там вони перебили третину ворожого війська, решта замкнулась у цитаделі. Октавіан поставив одну когорту вартувати ворота цитаделі, але на четверту ніч далмати напали на когорту, і легіонери в страху втекли. Вилазка була відбита, і наступного дня цитадель здалася. Октавіан покарав когорту яка втекла провівши децимацію, та стративши окремо двох центуріонів. «А решті він наказав протягом цього літа давати їсти овес замість хліба».
Після цього римляни захопили та спалили місто Синодій, на краю лісу, де далмати влаштували засідку Габінію. Потім Октавіан рушив до Сетовії, спалюючи на шляху всі захоплені селища. Сетовія була обложена. Військо, яке намагалося її деблокувати, було розбите. У цьому бою Октавіан був поранений каменем у коліно і потім довго лікувався. Згодом він повернувся до Риму, залишивши Статилія Тавра закінчувати кампанію цього року.
Кампанія 33 року до н. е.
Отримавши посаду консула, Октавіан того ж дня передав повноваження Автронію Пету і знову вирушив на війну. Далмати, блоковані, і страждаючі від голоду, здалися і віддали в заручники 700 дітей, а також повернули легіонних орлів. Услід здалися дербани і ще кілька племен. Аппіан пише, що «Цезар підкорив усю Іллірійську землю, як ту, що відпала від римлян, так і ту, яка раніше не була їм підпорядкована», однак уточнює, що укладали з римлянами договори лише ті племена, до яких дійшов Октавіан зі своїм військом. Сенат ухвалив оголосити Октавіану тріумф. Він відсвяткував його після перемоги над Антонієм; перемозі над іллірійцями був присвячений перший день триденного тріумфу 13-15 серпня 29 р. до н. е.
Результати війни
Наскільки далеко простяглись римські кордони після цієї війни питання спірне. Вважається, що на півночі вони досягли середньої течії Сави. Не виключено, що передові загони досягли нижньої течії Сави, і племена, що жили там, формально визнали владу Риму. Значна частина Іллірії була підпорядкована, хоча внутрішні райони Далмації між Савою та межами Македонії навряд чи були захоплені вже тоді. В альпійському регіоні було взято під контроль важливі перевали та створено плацдарм для наступу на племена Реції та Норика. Почалося освоєння захоплених областей, куди виводилися римські колонії: Пола (Пула), Ядер (Задар), Емона (Любляна), Сискія (Сисак), Нарона та ін. Зі своєї частки іллірійських прибутків Октавіан виділив кошти на будівництво бібліотеки, названої на честь його сестри, і (своєрідний храм).
Примітки
- Аппіан. Гром. в., II, 127—128
- Діон Кассій, Римська історія, XLIX, 36
- Колосовская, с. 42
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 16
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 19-20
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 20-21
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 20-22
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 23
- Діон Кассій, Римська історія, XLIX, 37
- Діон Кассій, Римська історія, XLIX, 38
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 24
- Колосовская, с. 41—42
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 25
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 26
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 27
- Аппіан. Події в Іллірії. IV, 28
- Колосовская, с. 48—49
- Свиридова, с. 122
Джерела
- Аппіан. Події в Іллірії. IV
- Аппіан. Громадянська війна ІІ.
- Діон Касій. Римська Історія
Література
- Колосовская Ю. К. Паннония в I—III веках. — М.: Наука, 1973
- Свиридова И. Н. Восстание на Среднем Дунае в 34—33 гг. до н. э. // Из истории античного общества. Горький 1979. С. 110—122
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Illirijska vijna 35 33 rr do n e Pohodi Oktaviana ta jogo polkovodciv proti illirijskih ta alpijskih plemen Buli pershoyu sproboyu majbutnogo imperatora zajnyati ves shidnij bereg adriatichnogo morya suchasni Horvatiya Bosniya ta Chornogoriya Ci kampaniyi rozpochali trivalu seriyu zavojovnickih pohodiv Oktaviana Avgusta Illirijska vijnaData35 33 rr do n e MisceIlliriya Pannoniya Shidni AlpiRezultatzavoyuvannya rimlyanami chastini Illiriyi Pivdennoyi Pannoniyi Pannonii ta Shidnih AlpKomanduvachiOktavian Agrippa Statilij Tavr Messala KorvinVers TestimSili8 12 rimskih legionivnevidomoVtratimali tochnogo chisla nemaye visoki tochnogo chisla nemaye Prichini vijniRimlyani ovolodili znachnoyu chastinoyu uzberezhzhya Illiriyi v hodi ryadu vijskovih kampanij v III I stolittyah do n e Odnak vnutrishni rajoni tak samo yak i alpijska miscevist na pivnich i shid vid Cizalpinskoyi Galliyi zalishalas pidkontrolnoyu etnichnim grupam illirijciv Krim togo kontrol nad uzberezhzhyam Dalmaciyi buv znachnoyu miroyu vtrachenij pid chas gromadyanskih voyen 40 h rokiv do n e U miru stabilizaciyi stanovisha v Italiyi uryad Oktaviana povertavsya do tradicijnoyi dlya Rimu ekspansijnoyi politiki Doslidniki vvazhayut sho Oktavian planuvav pohid proti dakiv z 40 r do n e odnak povstannya Seksta Pompeya yake trivalo do 36r do n e ne davalo jomu zmogi vikonati cej plan ale pislya pidkorennya Siciliyi ta priyednannya vijsk Lepida u nogo bulo 45 legioniv 40 tis legkoyi pihoti ta 25 tis kinnoti Ci vijska buli chastkovo demobilizovani a ti sho zalishilisya potrebuvali postijnogo groshovogo zabezpechennya Utrimuvati veliku armiyu v umovah rozorenoyi gromadyanskoyu vijnoyu krayinoyu ne bulo mozhlivim tomu zavojovnickij pohid v yakomu vijska mogli b goduvatisya za rahunok pidkorenih narodiv stavav neobhidnim yak nikoli KampaniyiKampaniya 35 roku do n e Dlya napadu na dakiv potribno bulo pidgotuvati horoshij placdarm dlya ciyeyi roli najbilshe pidhodila fortecya Segestika roztashovana bilya zlittya richok Savi i Kolapisa Pochatkovoyu nastupalnoyu tochkoyu bula fortecya Seniya Sen na dalmatinskomu uzberezhzhi Oktavian z armiyeyu pribuv tudi z Tergesta Agrippa z flotom ta chastinoyu armiyi z Siciliyi Zagalna chiselnist suhoputnoyi armiyi ocinyuyetsya priblizno u 10 legioniv vid 8 do 12 Korabli Agrippi proveli operaciyi bilya uzberezhzhya rozgromivshi ta pokaravshi vbivshi cholovikiv a reshtu prodavshi v rabstvo yaki zajmalis piratstvom Ob yednavshis bilya Seniyi rimski vijska virushili na pivnichnij shid u zemli Yapodiv Z plemen sho zhili na rivnini i v peredgir yah majzhe usi pidkorilisya rimlyanam a najsilnishe plem ya arupini zibralosya u svoyemu golovnomu misti ta gotuvalos do oboroni ale potim z nevidomih prichin vteklo do lisiv ta zdalo misto Pidkorennya alpijskih plemen yapodiv sho zhili na pivnich vid Alp bulo vazhkim zavdannyam Dlya yih pidkorennya buv napravlenij legat yakij za dopomogoyu vijskovoyi strategiyi zahopiv girski prohodi a potim protyagom dvoh rokiv trimav u oblozi salaske plem ya poki ti ne zdalisya i ne vpustili rimski garnizoni Proti yapodiv vistupiv Oktavian iz osnovnimi silami Jti bulo duzhe vazhko adzhe doroga bula vsiyana krutimi shilami i skelyastimi ushelinami v yakih yapodi robili zavali z derev i vlashtovuvali zasidki Shob vporatisya z nimi Oktavian poslav specialni zagoni yaki ruhalisya z oboh bokiv ushelini paralelno osnovnim silam yaki vnizu prorubuvalisya kriz lisi Koli yapodi provodili napadi iz zasidok legka pihota rozbivala yih zverhu Zahopivshi misto Terpon Oktavian rushiv do stolici yapodiv Metulu Obloga Metula ta Segestiki Metul roztashovuvavsya na gori pokritij gustim lisom sered dvoh vershin yaki buli rozdileni vuzkoyu ushelinoyu Fortecyu oboronyalo blizko troh tisyach dobre ozbroyenih voyiniv Rimlyani pochali buduvati nasip natomist zahisniki ne davali yim zrobiti ce shvidko svoyimi chastimi vilazkami ta obstrilami z vazhkih mashin yaki voni zahopili pid chas vijni Decima Bruta z Antoniyem Koli rimlyani taki zrujnuvali stinu yih chekala insha yaku yapodi zbuduvali vseredini mista Legioneri zveli dlya shturmu ciyeyi stini dva nasipi z yakih perekinuli na neyi chotiri shturmovi mosti Potim nevelikij zagin buv spryamovanij v obhid mista shob rozdiliti zahisnikiv a osnovni sili pishli mostami na shturm Yapodam vdalosya obrushiti odin za odnim tri mosti pislya chogo na chetvertij nihto ne navazhuvavsya navit stupiti Oktavian shopivshi shit kinuvsya na mist razom z Agrippoyu ta kilkoma ohoroncyami Koli voni dobigli do vorozhoyi stini reshta vijska rushila za nimi ale mist ne vitrimav i vpav vbivshi i pokalichivshi bagato lyudej Oktavian buv poranenij u pravu nogu ta obidvi ruki odnak pokazavsya pered vijskami shob sered nih ne viniklo paniki Oktavian nakazav buduvati novi mosti Zahisniki forteci buli vrazheni zavzyatistyu rimlyan ta vpustili rimskij garnizon dlya yakogo zvilnili vishu vershinu mista a sami perebralisya na nizhchu Koli garnizon nakazav yim rozzbroyitisya yapodi u vidchayi pishli na shturm rimskogo ukriplennya ale buli vbiti Todi zhiteli sho zalishilisya pidpalili misto prichomu bagato zhinok vbivali sebe i svoyih ditej inshi zh trimayuchi v rukah she zhivih sami z nimi kidalisya u vogon V rezultati vsi zhiteli zaginuli i ne zalishilosya zhodnogo slidu kolishnih meshkanciv ranishe velikogo mista Padinnya Metula posiyalo strah sered inshih zaalpijskih plemen i voni pidkorilisya rimlyanam Pislya vzyattya Metula rimlyani vstupili do Pannoniyi Za slovami Appiana pannonci sho zhili mizh yapodami i dardanami ob yednavshis mogli vistaviti proti rimlyan blizko sotni tisyach voyakiv ale zhivuchi okremimi gromadami ne mogli chiniti opir rimlyanam i perehovuvalis v lisah vbivayuchi soldativ sho vidokremilisya vid vijska Pobachivshi sho zhiteli ne jdut jomu nazustrich Oktavian visim dniv paliv vsi poselennya doki ne dosyag Siskiyi Misto bulo otochene richkoyu ta velikim rovom Oktavian planuvav stvoriti tam tabir dlya nastupu na dakiv ta bastarniv Vin nakazav pobuduvati richkovu flotiliyu yaka b pidvozila pripasi po Savi ta Danubiyu Zhitelyam Siskiyi buv postavlenij ultimatum prijnyati rimskij garnizon ta zabezpechiti vijska hlibom Starijshini pogodilisya na umovi ale koli rimskij zagin pidijshov do mista prostij narod zachiniv vorota i prigotuvavsya do oboroni Oktavian pobuduvav mist cherez richku a misto otochilo valami ta rovami Inshi pannonski plemena namagalisya nadati dopomogu mistu ale yihni zagoni potrapili v zasidki i buli perebiti Dion Kasij povidomlyaye sho soyuzniki rimlyan jmovirno skordiski nadali Oktavianu korabli yaki projshli z Danubiya do Siskiyi i sformuvali flotiliyu sho dala kilka richkovih bitv varvaram yaki voyuvali na malih chovnah V odnomu z cih boyiv buv ubitij flotovodec Menodor Na tridcyatij den oblogi fortecya zdalasya Oktavian nikogo ne strativ i ne vignav obmezhivsya lishe kontribuciyeyu U misti bulo stvoreno ukriplennya v yakomu rozmistili 25 kogort legioneriv pid komanduvannyam Fufiya Gemina Kampaniya 34 roku do n e U 34 r do n e Strategichni plani Oktaviana kardinalno zminilis Doslidniki vvazhayut sho pogirshennya vidnosin iz Markom Antoniyem zmusilo vidmovitisya vid dalekogo dakijskogo pohodu Oktavian vibrav blizhchu ta strategichno krashu metu pidkoriti vnutrishni rajoniv Illiriyi sho krim rozshirennya teritoriyi derzhavi ta dohodiv vid grabunkiv davalo jomu vihid do kordonu z Makedoniyeyu yaka nalezhala Antoniyu i davala Oktavianu mozhlivist stvoriti zruchnij placdarm na vipadok vijni Vesnoyu Oktavian vistupiv proti dalmativ Ce plem ya za slovami Appiana nastilki zapishalos tim sho u 47 do n e rozgromilo Avla Gabiniya i zahopilo orliv legionu sho vidtodi ne skladalo zbroyi Zibravshi 12 tis vijska i obravshi vozhdem yakogos Versa voni ukripilis u misti liburniv Promone Krim ukriplen ce misto bulo zahishene samoyu prirodoyu misce ce goriste i navkolo nogo z usih bokiv znahodyatsya pagorbi z krayami gostrimi yak pila Osnovna chastina dalmatskogo vijska perebuvala u misti ale v navkolishnih zemlyah bulo rozmisheno zastavi Raptovim nichnim napadom rimskij zagin zahopiv najvishij z pagorbiv i Oktavian nadavshi jomu pidkriplennya poviv osnovni sili do mista Z zahoplenoyi vershini rimlyani atakuvali susidni pagorbi yaki lezhali nizhche Sered dalmativ pochalasya panika i cherez strah opinitis v rimskij pastci voni kinuli svoyi poziciyi i pobigli v misto Potim Oktavian pochav buduvati stinu navkolo mista ta dvoh pagorbiv yaki she buli pidkontrolni protivniku Vnochi na dopomogu oblozhenim dalmatam pidijshlo inshe vijsko na choli z Testimom ale rimlyani rozbili yih ta zagnali visoko u gori Oblozheni zrobili nevdalu vilazku i tikali v misto slidom za nimi po slidah jshli rimlyani yaki uvirvalisya v misto Tam voni perebili tretinu vorozhogo vijska reshta zamknulas u citadeli Oktavian postaviv odnu kogortu vartuvati vorota citadeli ale na chetvertu nich dalmati napali na kogortu i legioneri v strahu vtekli Vilazka bula vidbita i nastupnogo dnya citadel zdalasya Oktavian pokarav kogortu yaka vtekla provivshi decimaciyu ta strativshi okremo dvoh centurioniv A reshti vin nakazav protyagom cogo lita davati yisti oves zamist hliba Pislya cogo rimlyani zahopili ta spalili misto Sinodij na krayu lisu de dalmati vlashtuvali zasidku Gabiniyu Potim Oktavian rushiv do Setoviyi spalyuyuchi na shlyahu vsi zahopleni selisha Setoviya bula oblozhena Vijsko yake namagalosya yiyi deblokuvati bulo rozbite U comu boyu Oktavian buv poranenij kamenem u kolino i potim dovgo likuvavsya Zgodom vin povernuvsya do Rimu zalishivshi Statiliya Tavra zakinchuvati kampaniyu cogo roku Kampaniya 33 roku do n e Otrimavshi posadu konsula Oktavian togo zh dnya peredav povnovazhennya Avtroniyu Petu i znovu virushiv na vijnu Dalmati blokovani i strazhdayuchi vid golodu zdalisya i viddali v zaruchniki 700 ditej a takozh povernuli legionnih orliv Uslid zdalisya derbani i she kilka plemen Appian pishe sho Cezar pidkoriv usyu Illirijsku zemlyu yak tu sho vidpala vid rimlyan tak i tu yaka ranishe ne bula yim pidporyadkovana odnak utochnyuye sho ukladali z rimlyanami dogovori lishe ti plemena do yakih dijshov Oktavian zi svoyim vijskom Senat uhvaliv ogolositi Oktavianu triumf Vin vidsvyatkuvav jogo pislya peremogi nad Antoniyem peremozi nad illirijcyami buv prisvyachenij pershij den tridennogo triumfu 13 15 serpnya 29 r do n e Rezultati vijniNaskilki daleko prostyaglis rimski kordoni pislya ciyeyi vijni pitannya spirne Vvazhayetsya sho na pivnochi voni dosyagli serednoyi techiyi Savi Ne viklyucheno sho peredovi zagoni dosyagli nizhnoyi techiyi Savi i plemena sho zhili tam formalno viznali vladu Rimu Znachna chastina Illiriyi bula pidporyadkovana hocha vnutrishni rajoni Dalmaciyi mizh Savoyu ta mezhami Makedoniyi navryad chi buli zahopleni vzhe todi V alpijskomu regioni bulo vzyato pid kontrol vazhlivi perevali ta stvoreno placdarm dlya nastupu na plemena Reciyi ta Norika Pochalosya osvoyennya zahoplenih oblastej kudi vivodilisya rimski koloniyi Pola Pula Yader Zadar Emona Lyublyana Siskiya Sisak Narona ta in Zi svoyeyi chastki illirijskih pributkiv Oktavian vidiliv koshti na budivnictvo biblioteki nazvanoyi na chest jogo sestri i svoyeridnij hram PrimitkiAppian Grom v II 127 128 Dion Kassij Rimska istoriya XLIX 36 Kolosovskaya s 42 Appian Podiyi v Illiriyi IV 16 Appian Podiyi v Illiriyi IV 19 20 Appian Podiyi v Illiriyi IV 20 21 Appian Podiyi v Illiriyi IV 20 22 Appian Podiyi v Illiriyi IV 23 Dion Kassij Rimska istoriya XLIX 37 Dion Kassij Rimska istoriya XLIX 38 Appian Podiyi v Illiriyi IV 24 Kolosovskaya s 41 42 Appian Podiyi v Illiriyi IV 25 Appian Podiyi v Illiriyi IV 26 Appian Podiyi v Illiriyi IV 27 Appian Podiyi v Illiriyi IV 28 Kolosovskaya s 48 49 Sviridova s 122DzherelaAppian Podiyi v Illiriyi IV Appian Gromadyanska vijna II Dion Kasij Rimska IstoriyaLiteraturaKolosovskaya Yu K Pannoniya v I III vekah M Nauka 1973 Sviridova I N Vosstanie na Srednem Dunae v 34 33 gg do n e Iz istorii antichnogo obshestva Gorkij 1979 S 110 122