Другий Ефеський Собор — Собор Церкви, скликаний в Ефесі 8 серпня 449 року імператором Візантії Феодосієм II. Собор був скликаний імператором за пропозицією патріарха Олександрійського після Першого Ефесского Собору (Третього Вселенського) протистояння яке тривало між представниками богословських партій міафізитів (олександрійців) і діофізитів (антиохийцев).
Другий Ефеський собор | |
Названо на честь | Ефес |
---|---|
Місце розташування | Ефес |
Головний предмет твору | Монофізитство |
Наступник | Халкідонський собор |
Дата й час | 449 |
Організатор | Феодосій II |
Координати: 37°56′42″ пн. ш. 27°20′21″ сх. д. / 37.94500000002777540° пн. ш. 27.33916667002777956° сх. д.
Другий Ефеський Собор, як собор антидіофізитський, відкидається церквами халкидонської діофізитської традиції (Римо-католицтво, Православ'я), і іменується ними «собором монофізитів». В православ'ї і католицизмі цей собор відомий також і як «Розбійницький собор». У церквах міафизитської традиції (міафизитські Давньосхідні церкви), чиє богослов'я захищав Другий Ефеський Собор, він не числиться у списку визнаних Вселенських Соборів з причини відмови від нього при підписанні унії з діофізитами через Енотикон.
Перша сесія
При відкритті Собору не стали чекати посланців папи Лева I, і Західну Церкву представляли якийсь вигнаний єпископ Юлій (Julius) та диякон Гіларій, згодом Папа Римський. Були присутні 127 єпископів і 8 представників єпископів. Головою був призначений патріарх Олександрійський Діоскор, за ним у списку йшов вищевказаний Юлій і потім , що стояв вище Флавіана Константинопольського і . Від головування були відсторонені 7 єпископів, в тому числі Флавіан, який відсторонив на Константинопольському Синоді архімандрита Евтиха (Євтихія) за відмову визнати дві природи Христа.
Спочатку було оприлюднено оголошення імператора Феодосія. Представники Папи запропонували оголосити привезений ними лист, в якому Лев I посилався на догматичне послання до Флавіана, який пропонував Собору прийняти правила віри. Але Діоскор замість цього зачитав лист до імператора, що наказує з'явитися на Собор антинесторіанському фанатику Варсуме (Barsumas). Діоскор заявив, що віра — не тема для обговорення, а обговорювати на Соборі треба події. Він був проголошений захисником віри. З'явився Євтих і доповів, що нічого не додавав до Нікейського Символу віри і нічого не віднімав. Обвинувачеві Євтиха, Євсевію єпископу Дорилеї (Eusebius of Dorylaeum), не дали слова. Далі Діоскор, не звертаючи уваги на протести представників Папи (посланнця Лева I так і не було оголошено), почав зачитувати акти суду над Євтихом (цілком — від початку і до кінця). Собор вирішив, що вчення про дві природи Христа є несторіанством, а Євтиха виправдав 114 голосами, з яких 3 — його колишні судді. Потім було повідомлено прохання від монастиря Євтиха, відлученого в повному складі. Собор їх простив.
Були зачитані уривки з віровизначень попереднього Ефеського Собору. Далі Діоскор заявив, що Флавіан і Євсевій повинні бути скинуті як ті що відступили від цієї віри. Під цим підписалися 135 єпископів. Але Халкидонський Собор засвідчив, що актам описуваного Собору не можна довіряти. Тисячна юрба ченців на чолі з Варсумою увірвалася на засідання і загрожувала насильством єпископам на стороні Флавіана. Їх секретарям поламали пальці, щоб вони не могли робити записи, а сам Флавіан був жорстоко побитий. Багато єпископів підписалися під загрозою розправи, деякі підписали чистий аркуш, а інші не підписалися взагалі, але їх імена були всі одно додані у акти.
Іларій вимовив «Contradicitur» (заперечується), анулюючи вирок від імені Папи, і насилу зник. Флавіан був відправлений у заслання й помер через кілька днів у Лідії.
Наступні сесії
На наступній сесії Собору засідало 113 осіб, включаючи Варсуму і 9 нових імен. Від папських легатів залишився Дульцитий (Dulcitius), нотаріус Іларія, який був нездоровий. Легати ж струсили пил з ніг перед присутніми — на знак невизнання Собору, що ігнорував існування папи.
Першим розглядалося справа Іви (Ibas), єпископа Едесси. Цей захисник антиохійців був звинувачений у злочинах перед Домном Антіохійським і виправданий незабаром після Пасхи 448. Його обвинувачі домоглися в Константинополі, у імператора, нового суду. Судді Фотій Тирський (Photius of Tyre), Євстафій Беритський (Eustathius of Berytus) і Ураній Імерійський (Uranius of Imeria) знову виправдали (2.449) Іву і звинувачених з ним: Данила єпископа Харранського (Daniel, Bishop of Harran) та Іоана Феодосіанопольського (John of Theodosianopolis). Херіас, правитель Осроени (Cheroeas, Governor of Osrhoene) почав в Едессі нове розслідування; після пред'явлення результатів імператор велів змістити Іву. Коли на Соборі оголосили лист Іви, присутні в один голос запропонували відправити його на вогнище. Обвинувальну промову виголосив священик Євлогій з Едесси. Іва не був присутній на Соборі і не міг захищатися.
Далі розглядався Іриней, який, будучи мирянином, надав розташування Несторию на попередньому Ефеському Соборі. Пізніше він став єпископом Тирским, але був позбавлений влади в 448 імператором, після нього був вищезгаданий Фотій. Іринея скинули за двоєженство і богохульство. Скинули також його ставленика Аквіліна (Aquilinus) єп. Бібла (Byblus). Івова кузена Софронія (Sophronius) єпископа Теллы (Tella), звинуватили в магії і передали на суд нового єпископа Едесси. Феодорит Кирський, своїм красномовством став грозою монофизитів, не випускався імператором з меж своєї дієцезії, щоб не проник в Антіохію і на цей Собор. Феодориту пригадали дружбу з Несторієм і недовгу ворожнечу зі св. Кирилом. Були зачитані уривки з творів Феодорита, після чого його заочно скинули і відлучили від Церкви (коли Феодорит про це почув, він відразу написав Римському папі).
Домн Антіохійський погодився на першій сесії з виправданням Євтиха, але не був присутній далі через хворобиу. Собор вислав йому рішення Собору, і він відповів (якщо вірити актам), що згоден з ними. Відразу після цього були оприлюднені звинувачення на самого Домна: він був звинувачений в дружбі з Феодоритом і Флавіаном, несторіанстві, спотворенні таїнства хрещення, призначенні аморального єпископа в Емесу, неканонічному самоназначенні і ворожнечі з Діоскором. Про Домна сказали, що він гірше Іви, і відлучили його.
Підсумки собору
Другий Ефеський Собор підтвердив невинність Євтихія і відлучив за діофизитство патріархів Антіохії та Константинополя. Імператор затвердив рішення Собору. Архієпископ Олександрійський Діоскор розіслав окружне послання єпископам Сходу, яке вони повинні були підписати. За протекцією Діоскора архієпископом Константинопольським став Анатолій, а патріархом Антіохійським став Максим. Папа Римський Лев I, який ще до собору став на бік діофизитів і написав на захист діофизитства свій , відкинув результати собору і назвав його «розбійницьким» (лат. Latrocinium), під що згодом був підігнаний міф про "неймовірні насильства". Не маючи формальних повноважень, він відлучив від Церкви всіх учасників собору і виправдав всіх засуджених, крім Домна. Однак при житті імператора Феодосія рішення Другого Ефесского собору, як Вселенського залишалися законними. Тільки на Халкидонському соборі "Розбійницький собор" був офіційно відкинутий церквою імперії, що призвело до подальших конфліктів між міафизитами і діофизитами, і як підсумок до церковного розколу.
Примітки
- сборник «История Византии» [ 17 вересня 2018 у Wayback Machine.] / академик Сказкин С.Д.. — М.: Наука, 1967. — Т. 1.
- Поснов М. Э. «История Христианской Церкви». — С. 411.
Посилання
- Catholic Encyclopedia, «Robber Council of Ephesus» [ 7 вересня 2018 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Drugij Efeskij Sobor Sobor Cerkvi sklikanij v Efesi 8 serpnya 449 roku imperatorom Vizantiyi Feodosiyem II Sobor buv sklikanij imperatorom za propoziciyeyu patriarha Oleksandrijskogo pislya Pershogo Efesskogo Soboru Tretogo Vselenskogo protistoyannya yake trivalo mizh predstavnikami bogoslovskih partij miafizitiv oleksandrijciv i diofizitiv antiohijcev Drugij Efeskij sobor Nazvano na chestEfes Misce roztashuvannyaEfes Golovnij predmet tvoruMonofizitstvo NastupnikHalkidonskij sobor Data j chas449 OrganizatorFeodosij II Koordinati 37 56 42 pn sh 27 20 21 sh d 37 94500000002777540 pn sh 27 33916667002777956 sh d 37 94500000002777540 27 33916667002777956 Drugij Efeskij Sobor yak sobor antidiofizitskij vidkidayetsya cerkvami halkidonskoyi diofizitskoyi tradiciyi Rimo katolictvo Pravoslav ya i imenuyetsya nimi soborom monofizitiv V pravoslav yi i katolicizmi cej sobor vidomij takozh i yak Rozbijnickij sobor U cerkvah miafizitskoyi tradiciyi miafizitski Davnoshidni cerkvi chiye bogoslov ya zahishav Drugij Efeskij Sobor vin ne chislitsya u spisku viznanih Vselenskih Soboriv z prichini vidmovi vid nogo pri pidpisanni uniyi z diofizitami cherez Enotikon Persha sesiyaPri vidkritti Soboru ne stali chekati poslanciv papi Leva I i Zahidnu Cerkvu predstavlyali yakijs vignanij yepiskop Yulij Julius ta diyakon Gilarij zgodom Papa Rimskij Buli prisutni 127 yepiskopiv i 8 predstavnikiv yepiskopiv Golovoyu buv priznachenij patriarh Oleksandrijskij Dioskor za nim u spisku jshov vishevkazanij Yulij i potim sho stoyav vishe Flaviana Konstantinopolskogo i Vid golovuvannya buli vidstoroneni 7 yepiskopiv v tomu chisli Flavian yakij vidstoroniv na Konstantinopolskomu Sinodi arhimandrita Evtiha Yevtihiya za vidmovu viznati dvi prirodi Hrista Spochatku bulo oprilyudneno ogoloshennya imperatora Feodosiya Predstavniki Papi zaproponuvali ogolositi privezenij nimi list v yakomu Lev I posilavsya na dogmatichne poslannya do Flaviana yakij proponuvav Soboru prijnyati pravila viri Ale Dioskor zamist cogo zachitav list do imperatora sho nakazuye z yavitisya na Sobor antinestorianskomu fanatiku Varsume Barsumas Dioskor zayaviv sho vira ne tema dlya obgovorennya a obgovoryuvati na Sobori treba podiyi Vin buv progoloshenij zahisnikom viri Z yavivsya Yevtih i dopoviv sho nichogo ne dodavav do Nikejskogo Simvolu viri i nichogo ne vidnimav Obvinuvachevi Yevtiha Yevseviyu yepiskopu Dorileyi Eusebius of Dorylaeum ne dali slova Dali Dioskor ne zvertayuchi uvagi na protesti predstavnikiv Papi poslanncya Leva I tak i ne bulo ogolosheno pochav zachituvati akti sudu nad Yevtihom cilkom vid pochatku i do kincya Sobor virishiv sho vchennya pro dvi prirodi Hrista ye nestorianstvom a Yevtiha vipravdav 114 golosami z yakih 3 jogo kolishni suddi Potim bulo povidomleno prohannya vid monastirya Yevtiha vidluchenogo v povnomu skladi Sobor yih prostiv Buli zachitani urivki z viroviznachen poperednogo Efeskogo Soboru Dali Dioskor zayaviv sho Flavian i Yevsevij povinni buti skinuti yak ti sho vidstupili vid ciyeyi viri Pid cim pidpisalisya 135 yepiskopiv Ale Halkidonskij Sobor zasvidchiv sho aktam opisuvanogo Soboru ne mozhna doviryati Tisyachna yurba chenciv na choli z Varsumoyu uvirvalasya na zasidannya i zagrozhuvala nasilstvom yepiskopam na storoni Flaviana Yih sekretaryam polamali palci shob voni ne mogli robiti zapisi a sam Flavian buv zhorstoko pobitij Bagato yepiskopiv pidpisalisya pid zagrozoyu rozpravi deyaki pidpisali chistij arkush a inshi ne pidpisalisya vzagali ale yih imena buli vsi odno dodani u akti Ilarij vimoviv Contradicitur zaperechuyetsya anulyuyuchi virok vid imeni Papi i nasilu znik Flavian buv vidpravlenij u zaslannya j pomer cherez kilka dniv u Lidiyi Nastupni sesiyiNa nastupnij sesiyi Soboru zasidalo 113 osib vklyuchayuchi Varsumu i 9 novih imen Vid papskih legativ zalishivsya Dulcitij Dulcitius notarius Ilariya yakij buv nezdorovij Legati zh strusili pil z nig pered prisutnimi na znak neviznannya Soboru sho ignoruvav isnuvannya papi Pershim rozglyadalosya sprava Ivi Ibas yepiskopa Edessi Cej zahisnik antiohijciv buv zvinuvachenij u zlochinah pered Domnom Antiohijskim i vipravdanij nezabarom pislya Pashi 448 Jogo obvinuvachi domoglisya v Konstantinopoli u imperatora novogo sudu Suddi Fotij Tirskij Photius of Tyre Yevstafij Beritskij Eustathius of Berytus i Uranij Imerijskij Uranius of Imeria znovu vipravdali 2 449 Ivu i zvinuvachenih z nim Danila yepiskopa Harranskogo Daniel Bishop of Harran ta Ioana Feodosianopolskogo John of Theodosianopolis Herias pravitel Osroeni Cheroeas Governor of Osrhoene pochav v Edessi nove rozsliduvannya pislya pred yavlennya rezultativ imperator veliv zmistiti Ivu Koli na Sobori ogolosili list Ivi prisutni v odin golos zaproponuvali vidpraviti jogo na vognishe Obvinuvalnu promovu vigolosiv svyashenik Yevlogij z Edessi Iva ne buv prisutnij na Sobori i ne mig zahishatisya Dali rozglyadavsya Irinej yakij buduchi miryaninom nadav roztashuvannya Nestoriyu na poperednomu Efeskomu Sobori Piznishe vin stav yepiskopom Tirskim ale buv pozbavlenij vladi v 448 imperatorom pislya nogo buv vishezgadanij Fotij Irineya skinuli za dvoyezhenstvo i bogohulstvo Skinuli takozh jogo stavlenika Akvilina Aquilinus yep Bibla Byblus Ivova kuzena Sofroniya Sophronius yepiskopa Telly Tella zvinuvatili v magiyi i peredali na sud novogo yepiskopa Edessi Feodorit Kirskij svoyim krasnomovstvom stav grozoyu monofizitiv ne vipuskavsya imperatorom z mezh svoyeyi diyeceziyi shob ne pronik v Antiohiyu i na cej Sobor Feodoritu prigadali druzhbu z Nestoriyem i nedovgu vorozhnechu zi sv Kirilom Buli zachitani urivki z tvoriv Feodorita pislya chogo jogo zaochno skinuli i vidluchili vid Cerkvi koli Feodorit pro ce pochuv vin vidrazu napisav Rimskomu papi Domn Antiohijskij pogodivsya na pershij sesiyi z vipravdannyam Yevtiha ale ne buv prisutnij dali cherez hvorobiu Sobor vislav jomu rishennya Soboru i vin vidpoviv yaksho viriti aktam sho zgoden z nimi Vidrazu pislya cogo buli oprilyudneni zvinuvachennya na samogo Domna vin buv zvinuvachenij v druzhbi z Feodoritom i Flavianom nestorianstvi spotvorenni tayinstva hreshennya priznachenni amoralnogo yepiskopa v Emesu nekanonichnomu samonaznachenni i vorozhnechi z Dioskorom Pro Domna skazali sho vin girshe Ivi i vidluchili jogo Pidsumki soboruDrugij Efeskij Sobor pidtverdiv nevinnist Yevtihiya i vidluchiv za diofizitstvo patriarhiv Antiohiyi ta Konstantinopolya Imperator zatverdiv rishennya Soboru Arhiyepiskop Oleksandrijskij Dioskor rozislav okruzhne poslannya yepiskopam Shodu yake voni povinni buli pidpisati Za protekciyeyu Dioskora arhiyepiskopom Konstantinopolskim stav Anatolij a patriarhom Antiohijskim stav Maksim Papa Rimskij Lev I yakij she do soboru stav na bik diofizitiv i napisav na zahist diofizitstva svij vidkinuv rezultati soboru i nazvav jogo rozbijnickim lat Latrocinium pid sho zgodom buv pidignanij mif pro nejmovirni nasilstva Ne mayuchi formalnih povnovazhen vin vidluchiv vid Cerkvi vsih uchasnikiv soboru i vipravdav vsih zasudzhenih krim Domna Odnak pri zhitti imperatora Feodosiya rishennya Drugogo Efesskogo soboru yak Vselenskogo zalishalisya zakonnimi Tilki na Halkidonskomu sobori Rozbijnickij sobor buv oficijno vidkinutij cerkvoyu imperiyi sho prizvelo do podalshih konfliktiv mizh miafizitami i diofizitami i yak pidsumok do cerkovnogo rozkolu Primitkisbornik Istoriya Vizantii 17 veresnya 2018 u Wayback Machine akademik Skazkin S D M Nauka 1967 T 1 Posnov M E Istoriya Hristianskoj Cerkvi S 411 PosilannyaCatholic Encyclopedia Robber Council of Ephesus 7 veresnya 2018 u Wayback Machine