Володимир-Сільвестр Васильович Бригідер | |
---|---|
Народився | 1889[1] Снятинський повіт[d], Королівство Галичини та Володимирії, Долитавщина, Австро-Угорщина |
Помер | 1952[1] Торонто, Канада |
Діяльність | зоолог |
Alma mater | ЛНУ ім. І. Франка |
Галузь | зоологія, |
Заклад | Львівський університет, Торонтський університет |
Членство | Наукове товариство імені Шевченка |
Володимир-СильвестрВасильовичБриґідер (іноді Бригидер, Бригідер; 1889, Демиче — 1952, Торонто) — український зоолог, , викладач Львівського університету. Дослідник молюсків, комах.
Біографія
Володимир-Сильвестр Бриґідер народився в 1889 р. на Західній Україні, у Демичі. У 1911 р. закінчив Львівський університет, а також прослухав біологічний курс в Трієсті. Професійний інтерес — . У 1920-х роках захистив дисертацію на звання доктора філософії. Викладав з кінця 1920-х років у III державній гімназії ім. Станіслава Сташиця міста Станиславова.
З 1934 р. стає членом Польської держради з охорони природи від Станиславівського воєводства, з 1932 р. — членом, а з 1935 р. — секретарем комісії з охорони природи Наукового товариства ім. Т. Шевченка у Львові (НТШ). Архіви цієї комісії свідчать, що практично всі природоохоронні матеріали готувалися Володимиром Бригідером. З природоохоронними доповідями він виступав на четвертому (1933 р.), п'ятому (1935 р.) і шостому (1938 р.) з'їздах західно-українських природознавців і лікарів. Так, вся природоохоронна частина резолюції 5 з'їзду була підготовлена виключно Бригідером. Від НТШ вчений направив послання греко-католицьким і православним єпископам з проханням організувати на Галичині охорону старих дерев біля церков, що й було зроблено греко-католицькою парафією.
У 1936 р., завдяки Бригідеру, став заповідним степовий резерват в 0,5 га в Станиславівському повіті близько Калуша. Він піднімав питання про охорону водяного горіха біля Дубовця на Дністрі, гори Виноград на Ополлі, зруйнованого монастиря в селі Розчічі на Бойківщині.
У Станиславові В. Бригідер домагався оголошення пам'ятками природи липової алеї та 4 старих лип по вулиці Колуховського. Він контролював стан резерватів, організував в 1936 р. секцію охорони гір при Станіславському відділі Польського Татранського товариства.
Одним з перших серед галицьких вчителів, в 1927—1928 рр. В. Бригідер організував шкільний гурток з охорони природи (один з найкращих на Галичині). При гуртку була створена бібліотека, лекторій, його члени відвідували резервати, проводили Дні птахів. Дні лісу, з 1 по 21 лютого 1931 р. організували в Станіславі виставку охорони природи.
У 1940 р. він переїжджає до Львова, де викладає зоологію і анатомію у Львівському університеті та Львівському педінституті. У 1942 р. стає директором Зоологічного інституту у Львові. Під час закінчення Другої світової війни спочатку емігрував до Відня, де працював у Природно-історичному музеї, а потім, з 1948 р. переїхав до Канади, місто Торонто, де продовжував дослідження в ентомологічній лабораторії Торонтського університету.
Помер у Торонто у 1952 р.
Примітки
- Faceted Application of Subject Terminology
- Публікації. 2016.
- Борейко, с. .
- Д-р Володимир Бригідер — професор гімназії, науковець і дослідник. Українська гімназія № 1 Івано-Франківську.
- Бондарев І., Головатий М. Вулиця Липова // Репортер. — 2014. — 23 січня.
Джерела
- Борейко В. Є. Бриґідер Володимир Васильович // Енциклопедія сучасної України / ред. кол.: І. М. Дзюба [та ін.] ; НАН України, НТШ. — К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2001–2023. — .
- Бригідер Л. Липова алея в Станиславові в її сучасному й минулому, як гідна охорони пам'ятка природи // Зб. Фізіограф. комісії наук. тов-ва ім. Шевченка у Львові. — Львів, 1934. — Т. 6. — С. 1-30.
- . Синтеза наукової праці проф. д-ра Володимира Бригідера // НТШ в ЗСА. — 1968.
- Остап'як М. Територія Станиславівщини, пам'ятки первісної природи та праці В. Бригідера для їх збереження // . — Нью-Йорк — Торонто — Мюнхен, 1975. — С. 200—209.
- Остап'як М. 1975. Проф д-р Володимир Бригідер — науковець і дослідник // Там само. — С. 641—642.
- 5-й з'їзд українських природників та лікарів // Діло, 6 травня 1935 р.
- Kwartalny biuletyn informacyiny Widawnictwo biuro delegata ministra w P.I.O.P. do spraw ochrony przyrody. — 1935. — № ½. — С. 26; 1936. — № 2. — С. 9; 1938. — № 4. — С. 31.
- Wodzicko A. 1934, Praca mlodziezi na polu ochrony przyrody // Ochrona Przyrody. — № 14. — str. 8-43.
- ЦДІАЛ, ф. 309, оп. 1, спр. 88, лл. 1-43.
- ЦДІАЛ, ф. 309, оп. 1, спр. 102, лл. 10-11.
- ЦДІАЛ, ф. 409, оп. 1, спр. 1392, лл. 54-56, 61, 80.
- Д-р Володимир Бригідер — професор гімназії, науковець і дослідник. Українська гімназія № 1 Івано-Франківську [ 25 листопада 2014 у Wayback Machine.]
Посилання
- Рецензії, інформація[недоступне посилання з червня 2019]
Це незавершена стаття про українського науковця. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
portret Volodimir Silvestr Vasilovich BrigiderNarodivsya1889 1 Snyatinskij povit d Korolivstvo Galichini ta Volodimiriyi Dolitavshina Avstro UgorshinaPomer1952 1 Toronto KanadaDiyalnistzoologAlma materLNU im I FrankaGaluzzoologiya ZakladLvivskij universitet Torontskij universitetChlenstvoNaukove tovaristvo imeni Shevchenka Volodimir SilvestrVasilovichBrigider inodi Brigider Brigider 1889 Demiche 1952 Toronto ukrayinskij zoolog vikladach Lvivskogo universitetu Doslidnik molyuskiv komah BiografiyaVolodimir Silvestr Brigider narodivsya v 1889 r na Zahidnij Ukrayini u Demichi U 1911 r zakinchiv Lvivskij universitet a takozh prosluhav biologichnij kurs v Triyesti Profesijnij interes U 1920 h rokah zahistiv disertaciyu na zvannya doktora filosofiyi Vikladav z kincya 1920 h rokiv u III derzhavnij gimnaziyi im Stanislava Stashicya mista Stanislavova Z 1934 r staye chlenom Polskoyi derzhradi z ohoroni prirodi vid Stanislavivskogo voyevodstva z 1932 r chlenom a z 1935 r sekretarem komisiyi z ohoroni prirodi Naukovogo tovaristva im T Shevchenka u Lvovi NTSh Arhivi ciyeyi komisiyi svidchat sho praktichno vsi prirodoohoronni materiali gotuvalisya Volodimirom Brigiderom Z prirodoohoronnimi dopovidyami vin vistupav na chetvertomu 1933 r p yatomu 1935 r i shostomu 1938 r z yizdah zahidno ukrayinskih prirodoznavciv i likariv Tak vsya prirodoohoronna chastina rezolyuciyi 5 z yizdu bula pidgotovlena viklyuchno Brigiderom Vid NTSh vchenij napraviv poslannya greko katolickim i pravoslavnim yepiskopam z prohannyam organizuvati na Galichini ohoronu starih derev bilya cerkov sho j bulo zrobleno greko katolickoyu parafiyeyu U 1936 r zavdyaki Brigideru stav zapovidnim stepovij rezervat v 0 5 ga v Stanislavivskomu poviti blizko Kalusha Vin pidnimav pitannya pro ohoronu vodyanogo goriha bilya Dubovcya na Dnistri gori Vinograd na Opolli zrujnovanogo monastirya v seli Rozchichi na Bojkivshini U Stanislavovi V Brigider domagavsya ogoloshennya pam yatkami prirodi lipovoyi aleyi ta 4 starih lip po vulici Koluhovskogo Vin kontrolyuvav stan rezervativ organizuvav v 1936 r sekciyu ohoroni gir pri Stanislavskomu viddili Polskogo Tatranskogo tovaristva Odnim z pershih sered galickih vchiteliv v 1927 1928 rr V Brigider organizuvav shkilnij gurtok z ohoroni prirodi odin z najkrashih na Galichini Pri gurtku bula stvorena biblioteka lektorij jogo chleni vidviduvali rezervati provodili Dni ptahiv Dni lisu z 1 po 21 lyutogo 1931 r organizuvali v Stanislavi vistavku ohoroni prirodi U 1940 r vin pereyizhdzhaye do Lvova de vikladaye zoologiyu i anatomiyu u Lvivskomu universiteti ta Lvivskomu pedinstituti U 1942 r staye direktorom Zoologichnogo institutu u Lvovi Pid chas zakinchennya Drugoyi svitovoyi vijni spochatku emigruvav do Vidnya de pracyuvav u Prirodno istorichnomu muzeyi a potim z 1948 r pereyihav do Kanadi misto Toronto de prodovzhuvav doslidzhennya v entomologichnij laboratoriyi Torontskogo universitetu Pomer u Toronto u 1952 r PrimitkiFaceted Application of Subject Terminology d Track Q3294867d Track Q846596 Publikaciyi 2016 Borejko s D r Volodimir Brigider profesor gimnaziyi naukovec i doslidnik Ukrayinska gimnaziya 1 Ivano Frankivsku Bondarev I Golovatij M Vulicya Lipova Reporter 2014 23 sichnya DzherelaBorejko V Ye Brigider Volodimir Vasilovich Enciklopediya suchasnoyi Ukrayini red kol I M Dzyuba ta in NAN Ukrayini NTSh K Institut enciklopedichnih doslidzhen NAN Ukrayini 2001 2023 ISBN 966 02 2074 X Brigider L Lipova aleya v Stanislavovi v yiyi suchasnomu j minulomu yak gidna ohoroni pam yatka prirodi Zb Fiziograf komisiyi nauk tov va im Shevchenka u Lvovi Lviv 1934 T 6 S 1 30 Sinteza naukovoyi praci prof d ra Volodimira Brigidera NTSh v ZSA 1968 Ostap yak M Teritoriya Stanislavivshini pam yatki pervisnoyi prirodi ta praci V Brigidera dlya yih zberezhennya Nyu Jork Toronto Myunhen 1975 S 200 209 Ostap yak M 1975 Prof d r Volodimir Brigider naukovec i doslidnik Tam samo S 641 642 5 j z yizd ukrayinskih prirodnikiv ta likariv Dilo 6 travnya 1935 r Kwartalny biuletyn informacyiny Widawnictwo biuro delegata ministra w P I O P do spraw ochrony przyrody 1935 S 26 1936 2 S 9 1938 4 S 31 Wodzicko A 1934 Praca mlodziezi na polu ochrony przyrody Ochrona Przyrody 14 str 8 43 CDIAL f 309 op 1 spr 88 ll 1 43 CDIAL f 309 op 1 spr 102 ll 10 11 CDIAL f 409 op 1 spr 1392 ll 54 56 61 80 D r Volodimir Brigider profesor gimnaziyi naukovec i doslidnik Ukrayinska gimnaziya 1 Ivano Frankivsku 25 listopada 2014 u Wayback Machine PosilannyaRecenziyi informaciya nedostupne posilannya z chervnya 2019 Ce nezavershena stattya pro ukrayinskogo naukovcya Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi