Ту-134УБЛ — (за кодифікацією НАТО: Crusty-B — «Жорсткий-Б»), навчально-тренувальний літак, розроблений за сприяння ДКБ Туполєва на початку 1980-х років. Прийнятий на озброєння у 1982 році.
Ту-134УБЛ | |
---|---|
Ту-134УБЛ, Полтавський музей дальньої авіації | |
Тип | навчально-тренувальний |
Розробник | СРСР, КБ Туполєва |
Виробник | Харківський авіаційний завод |
Перший політ | квітень, 1981 |
Початок експлуатації | 1982 |
Статус | експлуатується |
Основні експлуатанти | Військово-повітряні сили СРСР ВПС України — завершив експлуатацію ВПС Росії — дотепер |
Роки виробництва | 1981 — 1984 |
Виготовлено | 90[1] |
Базова модель | Ту-134 |
| |
Ту-134УБЛ у Вікісховищі |
Історія
На базі пасажирського лайнера Ту-134А з метою наближення підготовки пілотів далекосяжної та морської авіації до реальних умов створений Ту-134УБЛ, який за складом обладнання, пілотажними якостями і навіть зовнішнім виглядом нагадував бомбардувальник Ту-22М.
Серійно—конструкторський відділ Харківського авіазаводу розробив нову машину своїми силами. Бригада І.В.Макарова вносила зміни в конструкцію фюзеляжу. Бригада крила під керівництвом Г.Г. Куркіна посилювала лонжерони несучої поверхні під бомботримачі. Балочні тримачі проектували управлінці. Електросхемами, обладнанням займалися Н.А. Іванов, Р.В. Ганопольський і Н.Г. Янатьев.
Всі льотні випробування літака, як приймально-здавальні, так і державні, проводилися на аеродромі Харківського авіазаводу.
Перший політ здійснив у квітні 1981 року. Піднімав у небо перший Ту-134УБЛ заводський льотчик—випробувач М.В.Петляков (син авіаконструктора В.М. Петлякова)
Серійно будувався на Харківському авіазаводі з 1981 до 1984 року.
Усього випущено 109 літаків.
Остання серійна машина була переобладнана у варіант Ту-134УБ-К для підготовки штурманів-операторів морської авіації. Ту-134УБК поступив у 1984 році у 33-й Центр бойового застосування у Миколаєві, але цей літак так і залишився в єдиному екземплярі.
У 90-ті роки кілька серійних Ту-134УБЛ переобладнані для авіації флоту у Ту-134УБК-М .
Призначення
- для підготовки льотчиків бомбардувальної авіації пілотуванню за приладами у простих і складних метеоумовах,
- літаководінню,
- заходу на посадку в директорному і автоматичному режимах зі здійсненням польотів в умовах мінімуму по 2-й категорії ICAO.
Одночасно літак забезпечував навчання і тренування до 12 курсантів, котрі розташовувалися в салоні у 3 ряди. Під час польоту курсанти по черзі проходили підготовку на місці другого пілота.
Літак оснащений носовою частиною фюзеляжу, подібною до Ту-22М3, оптоелектронним прицільним і навігаційним обладнанням, апаратурою зоряно-сонячної орієнтації які відповідають обладнанню бомбардувальників, що перебувають на озброєнні дальньої авіації: Ту-22М , Ту-160 і Ту-95МС. Як і базова модель Ту-134 — для огляду земної поверхні оснащений оглядовою РЛС «РОЗ-1б».
Для повноти відпрацювання льотних навичок передбачалася і штанга дозаправки в повітрі, однак згідно із радянсько-американськими домовленостями її ставити не стали.
Під центропланом можливе розміщення навчального озброєння. Конструктивно передбачене встановлення до чотирьох багатозамкових бомботримачів (типовий варіант для навчального бомбометання - вісім бомб ПБ-50-75 або ПБ-120 ), проте згідно із міжнародними угодами бомботримачі на цей літак більше не встановлюються.
Літак оснащений двома (ТРДД) Д-30 (2х6800 кс), створеними під керівництвом генеральних конструкторів П.А. Соловйова і Ю.Е. Решетнікова.
Тактико—технічні характеристики
- Екіпаж: 4 людини. Курсантів - 12 осіб;
- Розмах крил: 29,01 м;
- Довжина: 41,92 м;
- Висота: 9,14 м;
- Площа крила: 127,3 м2;
- Маса порожнього літака: 29000 кг;
- Максимальна злітна маса: 49000 кг;
- Маса палива: 14400 кг;
- Силова установка: 2 × ТРДД Д-30 3-ї серії
- Максимальна швидкість: 890 км / год;
- Практична дальність польоту без дозаправки: 2300 км;
- Практична стеля: 11800 м;
- Навантаження на крило (при нормальній злітній масі): 1150 кг/м2;
- Довжина розбігу: 2150 м
- Бойове (корисне) навантаження (максимальне): 8200 кг
Літак в Україні
Станом на січень 2014 року збережено три літаки:
- Державний музей авіації України, Міжнародний аеропорт «Київ» — Ту-134УБЛ, виставковий експонат
- Полтавський музей дальньої авіації, Авіабаза Полтава — Ту-134УБЛ, виставковий експонат
- Миколаївський спеціалізований центр бойової підготовки, — Ту-134УБК, знятий з озброєння, на зберіганні.
Див. також
Примітки
- http://www.testpilot.ru/russia/tupolev/134/ubl/
- [ (PDF). Архів оригіналу (PDF) за 14 січня 2014. Процитовано 13 січня 2014.В'ячеслав Савін Військові професії цивільного лайнера. Про модифікації Ту-134 Харківського авіазаводу (рос.) // «Крылья Родины» 10.2002]
- . Архів оригіналу за 16 січня 2014. Процитовано 13 січня 2014.
- . Архів оригіналу за 16 січня 2014. Процитовано 16 січня 2014.
Джерела
- В'ячеслав Савін Військові професії цивільного лайнера. Про модифікації Ту-134 Харківського авіазаводу (рос.) // «Крылья Родины» 10.2002
- Харук Андрій Військово-технічний аспект у діяльності Харківського авіазаводу (60-ті – 80-ті роки XX століття) // Історія галузей та підприємств. Дослідження з історії техніки – випуск 16 (2012).
Посилання
- — Переглянуто 13.01.2014
- — Переглянуто 13.01.2014
- Фото Ту-134УБК, Кульбакіне (Миколаїв) // Інтернет-ресурс — Український спотерський сайт «Spotters.Aero» [ 16 січня 2014 у Wayback Machine.] — Переглянуто 16.01.2014
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Tu 134UBL za kodifikaciyeyu NATO Crusty B Zhorstkij B navchalno trenuvalnij litak rozroblenij za spriyannya DKB Tupolyeva na pochatku 1980 h rokiv Prijnyatij na ozbroyennya u 1982 roci Tu 134UBLTu 134UBL Poltavskij muzej dalnoyi aviaciyiTip navchalno trenuvalnijRozrobnik SRSR KB TupolyevaVirobnik Harkivskij aviacijnij zavodPershij polit kviten 1981Pochatok ekspluataciyi 1982Status ekspluatuyetsyaOsnovni ekspluatanti Vijskovo povitryani sili SRSR VPS Ukrayini zavershiv ekspluataciyu VPS Rosiyi doteperRoki virobnictva 1981 1984Vigotovleno 90 1 Bazova model Tu 134 Tu 134UBL u VikishovishiIstoriyaNa bazi pasazhirskogo lajnera Tu 134A z metoyu nablizhennya pidgotovki pilotiv dalekosyazhnoyi ta morskoyi aviaciyi do realnih umov stvorenij Tu 134UBL yakij za skladom obladnannya pilotazhnimi yakostyami i navit zovnishnim viglyadom nagaduvav bombarduvalnik Tu 22M Serijno konstruktorskij viddil Harkivskogo aviazavodu rozrobiv novu mashinu svoyimi silami Brigada I V Makarova vnosila zmini v konstrukciyu fyuzelyazhu Brigada krila pid kerivnictvom G G Kurkina posilyuvala lonzheroni nesuchoyi poverhni pid bombotrimachi Balochni trimachi proektuvali upravlinci Elektroshemami obladnannyam zajmalisya N A Ivanov R V Ganopolskij i N G Yanatev Vsi lotni viprobuvannya litaka yak prijmalno zdavalni tak i derzhavni provodilisya na aerodromi Harkivskogo aviazavodu Pershij polit zdijsniv u kvitni 1981 roku Pidnimav u nebo pershij Tu 134UBL zavodskij lotchik viprobuvach M V Petlyakov sin aviakonstruktora V M Petlyakova Serijno buduvavsya na Harkivskomu aviazavodi z 1981 do 1984 roku Usogo vipusheno 109 litakiv Ostannya serijna mashina bula pereobladnana u variant Tu 134UB K dlya pidgotovki shturmaniv operatoriv morskoyi aviaciyi Tu 134UBK postupiv u 1984 roci u 33 j Centr bojovogo zastosuvannya u Mikolayevi ale cej litak tak i zalishivsya v yedinomu ekzemplyari U 90 ti roki kilka serijnih Tu 134UBL pereobladnani dlya aviaciyi flotu u Tu 134UBK M Priznachennyadlya pidgotovki lotchikiv bombarduvalnoyi aviaciyi pilotuvannyu za priladami u prostih i skladnih meteoumovah litakovodinnyu zahodu na posadku v direktornomu i avtomatichnomu rezhimah zi zdijsnennyam polotiv v umovah minimumu po 2 j kategoriyi ICAO Odnochasno litak zabezpechuvav navchannya i trenuvannya do 12 kursantiv kotri roztashovuvalisya v saloni u 3 ryadi Pid chas polotu kursanti po cherzi prohodili pidgotovku na misci drugogo pilota Litak osnashenij nosovoyu chastinoyu fyuzelyazhu podibnoyu do Tu 22M3 optoelektronnim pricilnim i navigacijnim obladnannyam aparaturoyu zoryano sonyachnoyi oriyentaciyi yaki vidpovidayut obladnannyu bombarduvalnikiv sho perebuvayut na ozbroyenni dalnoyi aviaciyi Tu 22M Tu 160 i Tu 95MS Yak i bazova model Tu 134 dlya oglyadu zemnoyi poverhni osnashenij oglyadovoyu RLS ROZ 1b Dlya povnoti vidpracyuvannya lotnih navichok peredbachalasya i shtanga dozapravki v povitri odnak zgidno iz radyansko amerikanskimi domovlenostyami yiyi staviti ne stali Pid centroplanom mozhlive rozmishennya navchalnogo ozbroyennya Konstruktivno peredbachene vstanovlennya do chotiroh bagatozamkovih bombotrimachiv tipovij variant dlya navchalnogo bombometannya visim bomb PB 50 75 abo PB 120 prote zgidno iz mizhnarodnimi ugodami bombotrimachi na cej litak bilshe ne vstanovlyuyutsya Litak osnashenij dvoma TRDD D 30 2h6800 ks stvorenimi pid kerivnictvom generalnih konstruktoriv P A Solovjova i Yu E Reshetnikova Taktiko tehnichni harakteristikiEkipazh 4 lyudini Kursantiv 12 osib Rozmah kril 29 01 m Dovzhina 41 92 m Visota 9 14 m Plosha krila 127 3 m2 Masa porozhnogo litaka 29000 kg Maksimalna zlitna masa 49000 kg Masa paliva 14400 kg Silova ustanovka 2 TRDD D 30 3 yi seriyi Maksimalna shvidkist 890 km god Praktichna dalnist polotu bez dozapravki 2300 km Praktichna stelya 11800 m Navantazhennya na krilo pri normalnij zlitnij masi 1150 kg m2 Dovzhina rozbigu 2150 m Bojove korisne navantazhennya maksimalne 8200 kgLitak v UkrayiniStanom na sichen 2014 roku zberezheno tri litaki Derzhavnij muzej aviaciyi Ukrayini Mizhnarodnij aeroport Kiyiv Tu 134UBL vistavkovij eksponat Poltavskij muzej dalnoyi aviaciyi Aviabaza Poltava Tu 134UBL vistavkovij eksponat Mikolayivskij specializovanij centr bojovoyi pidgotovki Tu 134UBK znyatij z ozbroyennya na zberiganni Div takozhHarkivske derzhavne aviacijne virobniche pidpriyemstvo Tu 134 Tu 22MPrimitkihttp www testpilot ru russia tupolev 134 ubl PDF Arhiv originalu PDF za 14 sichnya 2014 Procitovano 13 sichnya 2014 V yacheslav SavinVijskovi profesiyi civilnogo lajnera Pro modifikaciyi Tu 134 Harkivskogo aviazavodu ros Krylya Rodiny 10 2002 Arhiv originalu za 16 sichnya 2014 Procitovano 13 sichnya 2014 Arhiv originalu za 16 sichnya 2014 Procitovano 16 sichnya 2014 DzherelaV yacheslav Savin Vijskovi profesiyi civilnogo lajnera Pro modifikaciyi Tu 134 Harkivskogo aviazavodu ros Krylya Rodiny 10 2002 Haruk Andrij Vijskovo tehnichnij aspekt u diyalnosti Harkivskogo aviazavodu 60 ti 80 ti roki XX stolittya Istoriya galuzej ta pidpriyemstv Doslidzhennya z istoriyi tehniki vipusk 16 2012 Posilannya Pereglyanuto 13 01 2014 Pereglyanuto 13 01 2014 Foto Tu 134UBK Kulbakine Mikolayiv Internet resurs Ukrayinskij spoterskij sajt Spotters Aero 16 sichnya 2014 u Wayback Machine Pereglyanuto 16 01 2014