Познанський імператорський замок (пол. Zamek Cesarski w Poznaniu, нім. Königliches Residenzschloß Posen) — найважливіша будівля Імператорського округу у Познані, яку було споруджено для останнього німецького імператора та прусського короля Вільгельма II. Замок спроєктував німецький архітектор Франц Швехтен, однак багато елементів було внесено із врахуванням побажань Вільгельма II. Імператор особисто узгоджував детальний план своєї нової резиденції.
Познанський імператорський замок | ||||
---|---|---|---|---|
Імператорський замок у Познані | ||||
52°24′28″ пн. ш. 16°55′07″ сх. д. / 52.40778° пн. ш. 16.91861° сх. д.Координати: 52°24′28″ пн. ш. 16°55′07″ сх. д. / 52.40778° пн. ш. 16.91861° сх. д. | ||||
Тип | споруда і палац | |||
Статус спадщини | об'єкт культурної спадщини Польщі | |||
Країна | Польща | |||
Розташування | м. Познань, Великопольське воєводство | |||
Архітектурний стиль | неороманський стиль | |||
Архітектор | d | |||
Засновано | 1910 | |||
Власник | Уряд Польщі | |||
Адреса | вулиця Святого Мартина, 80/82 | |||
Сайт | zamek.poznan.pl | |||
Познанський імператорський замок (Польща) | ||||
Познанський імператорський замок у Вікісховищі |
Історія
Будівництво розпочалося у 1905 році (підготовчі роботи здійснювалися ще в 1904 році), а вже через п'ять років, 21 серпня 1910 року, архітектор особисто вручив ключі імператору, під час його візиту до Познані. Вдруге імператор побував тут з нагоди відкриття замкової каплиці — 27 серпня 1913 року. Вартість будівництва була високою, як на той час, і становила 5 мільйонів марок. Першим і єдиним бурграфом замку у 1906—1918 роках став поморський зем'янин Богдан Гуттен-Чапський.
Під час боїв великопольського повстання у залах замку містилися кухні з потужними печами, які готували страви для повстанців.
Після повстання замок перейшов у державну власність. У 1921 році урядовою постановою його передали у розпорядження Глави держави, а згодом Президента. Протягом періоду свого існування в ньому розміщувалося польське Міністерство у справах колишнього прусського округу, завданням якого було об'єднати Великопольщу з іншими землями відродженої держави. У замку також розміщувалися деякі кафедри Познанського університету, студентські та скаутські організації та редакції кількох журналів.
У 1939 році, майже одразу після початку бойових дій, було прийнято рішення про перебудову колишньої імператорської резиденції на резиденцію Адольфа Гітлера і намісника Райхсгау Вартеланд Артура Грайзера. Підготовку проєктів доручили Францу Бьомеру. Внаслідок цього рішення, участь у прийнятті якого взяв особистий архітектор Гітлера Альберт Шпеєр, було ґрунтовно змінено внутрішній вигляд приміщень та їх функції. Усім найважливішім кімнатам було надано тоталітарного стилю архітектури Третього Рейху. На місці колишньої каплиці було облаштовано особистий кабінет Гітлера, з балконом (обігрівався електрично), з якого фюрер мав приймати паради. Кабінет було облаштовано ідентично до його відповідника у Рейхсканцелярії у Берліні (його інтер'єр залишається незмінним донині і часто відіграє роль декорацій у фільмах). Також було розпочато ґрунтовну перебудову Тронної кімнати, яка мала слугувати місцем зустрічей. Новий, репрезентаційний вхід було вибито у південному фасаді. Під подвір'ям з боку вулиці Святого Мартина було побудувано протиповітряне сховище на 375 осіб. Триваючу перебудову було перервано директивою Гітлера у 1943 році, пов'язаною з провалами Німеччини на Східному фронті. Немає жодних доказів того, що Гітлер коли-небудь бував у Познані.
Після капітуляції цитаделі 23 лютого 1945 року в замку було створено транзитний табір для німецьких військовополонених, а згодом у комплексі розміщувались казарми Польської народної армії.
У повоєнний період, зважаючи на асоціювання будівлі із періодами поділу Речі Посполитої та нацистською окупацією, розглядалася можливість знесення будівлі. Однак у підсумку (головним чином через дефіцит фінансових ресурсів) було прийнято рішення обмежитися вилученням більшості нацистських символів та розбиранням пошкодженого верхнього поверху годинникової вежі. У 1950 році варшавський архітектор Болеслав Шмідт розробив концепцію глибокої перебудови замку, яку втім було реалізовано лише частково (створено нові інтер'єри для Блакитної та Мармурової зал). Причиною відмови від подальшої реконструкції за проєктом Шмідта може бути його сприйняття познанською архітектурною спільнотою як приїжджого із Варшави.
У 1948 році замок було перейменовано на Нову ратушу і він став резиденцією Міської народної ради, а з 1962 року — Палацу культури. Серед іншого, тут діяла Зала традицій молодіжного руху. У 1979 році Імператорський замок було внесено до реєстру пам'яток як культурне надбання.
Сучасність
Нинішнім господарем та адміністратором будівлі є Центр культури «Замок». У тронній залі міститься Велика зала, а в деяких приміщеннях знаходяться виставкові та концертні зали. Замок також є резиденцією багатьох установ, у тому числі Театру анімації та Центру дитячої творчості. В літній сезон на замкових подвір'ях часто проводяться концерти, театралізовані вистави та кінопокази. Обговорюється відбудова зруйнованої частини вежі.
З 2002 року замок є головним місцем мистецьких презентацій в рамках Міжнародного триєнале скульптури. У червні того ж року у партері замку зі сторони вулиці Святого Мартіна було відкрито Музей Познанського повстання 1956 року. У 2010 році відбулося урочисте святкування 100-ліття будівлі. Також у 2010 році розпочалася реконструкція комплексу Великої зали. Роботи було завершено під кінець 2012 року.
Архітектура
На момент завершення будівництва замок характеризували такі числа:
- 585 кімнат;
- вежа висотою 75 м;
- площа основної будівлі — 25 127,10 м²;
- площа використовуваних приміщень — 13 501,31 м²;
- вага імператорського (подвійного) трону — 3,5 тонни.
Замок побудовано на плані нерегулярного багатокутника у неороманському стилі, який імператор вважав найбільш германським і найкраще репрезентатуючим величність Священної Римської імперії. За задумом нова резиденція мала підтвердити приналежність Великопольщі до Рейху. Головний корпус, розташований у південній частині, складався з двох крил — західного, яке було більшим та містило житлові приміщення, та східного, в якому знаходилися репрезентаційні кімнати. На першому поверсі західної частини знаходилися кімнати маршалка двору, гофмейстерки та інших членів імператорської свити. Другий поверх займали апартаменти імператорської пари та приватна каплиця (спроєктована у візантійському стилі Августом Оеткеном), розташована у вежі. Вхід, призначений тільки для імператора, знаходився у західному фасаді вежі, звідки сходи вели безпосередньо на другий поверх. Спальню імператора та імператриці з'єднував коридор зі статуями чотирьох правителів: Геро, Оттона І, Фрідріха Барбаросси та Владислава II Вигнанця. Третій поверх призначався для спадкоємця престолу (так звані княжі кімнати). Більшість кімнат була сполученою з фоє, яке розміщувалося навколо внутрішнього подвір'я. Найвеличнішою кімнатою репрезентаційного крила була Тронна зала, яка нагадувала візантійські базиліки. З трьох боків вона освітлювалася великими вікнами, які оточували оперті на колони аркади. Поміж арками розміщувалися вісім статуй, які зображували німецьких імператорів, а у заглибленні центральної аркади — імператорський трон в орієнтальному стилі. Над арками знаходилися галереї для гостей та оркестру. Вхід до цієї частини замку здійснювався зі сторони вулиці Валової (в наш час — вулиця Костюшки). З тильної сторони замку, у напрямку до вулиці Берлінської (зараз — вулиця Фредри) знаходився сад, який із сходу та півночі замикали приміщення для прислуги, стайня, гаражі та возовня. На подвір'ї замку донині зберігся «Фонтан левів», який було споруджено за зразком фонтана з Патіо де лос Леонес в Альгамбрі у Гренаді. Від вулиці святого Мартина головний будинок відділяло подвір'я, оточене кованою огорожею.
Розташування будівлі також не було випадковим. Після знесення фортеці, було прийнято рішення перетворити Познань у місто-резиденцію. На вирівняних валах, на виході з Берлінської брами, яка була головним входом до міста з моменту побудови залізничного вокзалу в Єжицях, було прийнято рішення про створення Імператорського округу. Її спроєктував один з найвидатніших європейських урбаністів того часу — Йозеф Штюббен. До складу комплексу увійшли:
- будівля Головної пошти;
- Кредитне земство;
- Колегіум Маюс;
- Аула університету імені Адама Міцкевича;
- Колегіум Мінус;
- Колегіум Юрідікум;
- Опера;
- будинок Музичної академії;
- Костел Найсвятішого Спаса у Познані;
- та власне Імператорський замок поблизу якого (на нинішній площі Міцкевича) стояв пам'ятник Отто фон Бісмарку.
Світлини
- Вигляд замку з південного заходу, з вулиці Святого Мартина
- Репрезентаційне крило замку
- Колишній головний вхід
- Фонтан левів
Примітки
- Реєстр пам'яток
- Gomolec, Ludwik.; Polak, Bogusław. (1979). (вид. Wyd. 1). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. с. 32. ISBN . OCLC 14379371. Архів оригіналу за 22 червня 2020. Процитовано 21 червня 2020.
- Marcinkowski, Henryk,. . Poznań. с. 44—45. ISBN . OCLC 876163647. Архів оригіналу за 22 червня 2020. Процитовано 21 червня 2020.
- . bip.poznan.pl. Архів оригіналу за 19 червня 2020. Процитовано 21 червня 2020.
- Podolska, Elżbieta (20 листопада 2012). . Głos Wielkopolski. Архів оригіналу за 23 червня 2020. Процитовано 21 червня 2020.
Література
- Łęcki W., Maluśkiewicz P., Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, с. 100—101.
- Atlas architektury Poznania, J. Pazder (red.), A. Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, с. 184—185.
- Libicki M., Poznań — przewodnik, P. Libicki (ілюст.), Poznań: wyd. Gazeta Handlowa, 1997, с. 319—322.
- Praca zbiorowa, Poznań — spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, с. 17.
- Elżbieta Podolska, Odbudowa wieży pozostaje marzeniem, w: Głos Wielkopolski, № 300/2009, с. 7.
Посилання
- Стаття про інтер'єри замка [ 23 червня 2020 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Poznanskij imperatorskij zamok pol Zamek Cesarski w Poznaniu nim Konigliches Residenzschloss Posen najvazhlivisha budivlya Imperatorskogo okrugu u Poznani yaku bulo sporudzheno dlya ostannogo nimeckogo imperatora ta prusskogo korolya Vilgelma II Zamok sproyektuvav nimeckij arhitektor Franc Shvehten odnak bagato elementiv bulo vneseno iz vrahuvannyam pobazhan Vilgelma II Imperator osobisto uzgodzhuvav detalnij plan svoyeyi novoyi rezidenciyi Poznanskij imperatorskij zamokImperatorskij zamok u Poznani52 24 28 pn sh 16 55 07 sh d 52 40778 pn sh 16 91861 sh d 52 40778 16 91861 Koordinati 52 24 28 pn sh 16 55 07 sh d 52 40778 pn sh 16 91861 sh d 52 40778 16 91861Tipsporuda i palacStatus spadshiniob yekt kulturnoyi spadshini PolshiKrayina Polsha ISO3166 1 alpha 3 POL ISO3166 1 cifrovij 616 Roztashuvannyam Poznan Velikopolske voyevodstvoArhitekturnij stilneoromanskij stilArhitektordZasnovano1910VlasnikUryad PolshiAdresavulicya Svyatogo Martina 80 82Sajtzamek poznan plPoznanskij imperatorskij zamok Polsha Poznanskij imperatorskij zamok u VikishovishiIstoriyaZamok na dovoyennij svitlini Budivnictvo rozpochalosya u 1905 roci pidgotovchi roboti zdijsnyuvalisya she v 1904 roci a vzhe cherez p yat rokiv 21 serpnya 1910 roku arhitektor osobisto vruchiv klyuchi imperatoru pid chas jogo vizitu do Poznani Vdruge imperator pobuvav tut z nagodi vidkrittya zamkovoyi kaplici 27 serpnya 1913 roku Vartist budivnictva bula visokoyu yak na toj chas i stanovila 5 miljoniv marok Pershim i yedinim burgrafom zamku u 1906 1918 rokah stav pomorskij zem yanin Bogdan Gutten Chapskij Pid chas boyiv velikopolskogo povstannya u zalah zamku mistilisya kuhni z potuzhnimi pechami yaki gotuvali stravi dlya povstanciv Pislya povstannya zamok perejshov u derzhavnu vlasnist U 1921 roci uryadovoyu postanovoyu jogo peredali u rozporyadzhennya Glavi derzhavi a zgodom Prezidenta Protyagom periodu svogo isnuvannya v nomu rozmishuvalosya polske Ministerstvo u spravah kolishnogo prusskogo okrugu zavdannyam yakogo bulo ob yednati Velikopolshu z inshimi zemlyami vidrodzhenoyi derzhavi U zamku takozh rozmishuvalisya deyaki kafedri Poznanskogo universitetu studentski ta skautski organizaciyi ta redakciyi kilkoh zhurnaliv U 1939 roci majzhe odrazu pislya pochatku bojovih dij bulo prijnyato rishennya pro perebudovu kolishnoyi imperatorskoyi rezidenciyi na rezidenciyu Adolfa Gitlera i namisnika Rajhsgau Varteland Artura Grajzera Pidgotovku proyektiv doruchili Francu Bomeru Vnaslidok cogo rishennya uchast u prijnyatti yakogo vzyav osobistij arhitektor Gitlera Albert Shpeyer bulo gruntovno zmineno vnutrishnij viglyad primishen ta yih funkciyi Usim najvazhlivishim kimnatam bulo nadano totalitarnogo stilyu arhitekturi Tretogo Rejhu Na misci kolishnoyi kaplici bulo oblashtovano osobistij kabinet Gitlera z balkonom obigrivavsya elektrichno z yakogo fyurer mav prijmati paradi Kabinet bulo oblashtovano identichno do jogo vidpovidnika u Rejhskancelyariyi u Berlini jogo inter yer zalishayetsya nezminnim donini i chasto vidigraye rol dekoracij u filmah Takozh bulo rozpochato gruntovnu perebudovu Tronnoyi kimnati yaka mala sluguvati miscem zustrichej Novij reprezentacijnij vhid bulo vibito u pivdennomu fasadi Pid podvir yam z boku vulici Svyatogo Martina bulo pobuduvano protipovitryane shovishe na 375 osib Trivayuchu perebudovu bulo perervano direktivoyu Gitlera u 1943 roci pov yazanoyu z provalami Nimechchini na Shidnomu fronti Nemaye zhodnih dokaziv togo sho Gitler koli nebud buvav u Poznani Pislya kapitulyaciyi citadeli 23 lyutogo 1945 roku v zamku bulo stvoreno tranzitnij tabir dlya nimeckih vijskovopolonenih a zgodom u kompleksi rozmishuvalis kazarmi Polskoyi narodnoyi armiyi U povoyennij period zvazhayuchi na asociyuvannya budivli iz periodami podilu Rechi Pospolitoyi ta nacistskoyu okupaciyeyu rozglyadalasya mozhlivist znesennya budivli Odnak u pidsumku golovnim chinom cherez deficit finansovih resursiv bulo prijnyato rishennya obmezhitisya viluchennyam bilshosti nacistskih simvoliv ta rozbirannyam poshkodzhenogo verhnogo poverhu godinnikovoyi vezhi U 1950 roci varshavskij arhitektor Boleslav Shmidt rozrobiv koncepciyu glibokoyi perebudovi zamku yaku vtim bulo realizovano lishe chastkovo stvoreno novi inter yeri dlya Blakitnoyi ta Marmurovoyi zal Prichinoyu vidmovi vid podalshoyi rekonstrukciyi za proyektom Shmidta mozhe buti jogo sprijnyattya poznanskoyu arhitekturnoyu spilnotoyu yak priyizhdzhogo iz Varshavi U 1948 roci zamok bulo perejmenovano na Novu ratushu i vin stav rezidenciyeyu Miskoyi narodnoyi radi a z 1962 roku Palacu kulturi Sered inshogo tut diyala Zala tradicij molodizhnogo ruhu U 1979 roci Imperatorskij zamok bulo vneseno do reyestru pam yatok yak kulturne nadbannya SuchasnistNinishnim gospodarem ta administratorom budivli ye Centr kulturi Zamok U tronnij zali mistitsya Velika zala a v deyakih primishennyah znahodyatsya vistavkovi ta koncertni zali Zamok takozh ye rezidenciyeyu bagatoh ustanov u tomu chisli Teatru animaciyi ta Centru dityachoyi tvorchosti V litnij sezon na zamkovih podvir yah chasto provodyatsya koncerti teatralizovani vistavi ta kinopokazi Obgovoryuyetsya vidbudova zrujnovanoyi chastini vezhi Z 2002 roku zamok ye golovnim miscem misteckih prezentacij v ramkah Mizhnarodnogo triyenale skulpturi U chervni togo zh roku u parteri zamku zi storoni vulici Svyatogo Martina bulo vidkrito Muzej Poznanskogo povstannya 1956 roku U 2010 roci vidbulosya urochiste svyatkuvannya 100 littya budivli Takozh u 2010 roci rozpochalasya rekonstrukciya kompleksu Velikoyi zali Roboti bulo zaversheno pid kinec 2012 roku ArhitekturaNa moment zavershennya budivnictva zamok harakterizuvali taki chisla 585 kimnat vezha visotoyu 75 m plosha osnovnoyi budivli 25 127 10 m plosha vikoristovuvanih primishen 13 501 31 m vaga imperatorskogo podvijnogo tronu 3 5 tonni Zamok pobudovano na plani neregulyarnogo bagatokutnika u neoromanskomu stili yakij imperator vvazhav najbilsh germanskim i najkrashe reprezentatuyuchim velichnist Svyashennoyi Rimskoyi imperiyi Za zadumom nova rezidenciya mala pidtverditi prinalezhnist Velikopolshi do Rejhu Golovnij korpus roztashovanij u pivdennij chastini skladavsya z dvoh kril zahidnogo yake bulo bilshim ta mistilo zhitlovi primishennya ta shidnogo v yakomu znahodilisya reprezentacijni kimnati Na pershomu poversi zahidnoyi chastini znahodilisya kimnati marshalka dvoru gofmejsterki ta inshih chleniv imperatorskoyi sviti Drugij poverh zajmali apartamenti imperatorskoyi pari ta privatna kaplicya sproyektovana u vizantijskomu stili Avgustom Oetkenom roztashovana u vezhi Vhid priznachenij tilki dlya imperatora znahodivsya u zahidnomu fasadi vezhi zvidki shodi veli bezposeredno na drugij poverh Spalnyu imperatora ta imperatrici z yednuvav koridor zi statuyami chotiroh praviteliv Gero Ottona I Fridriha Barbarossi ta Vladislava II Vignancya Tretij poverh priznachavsya dlya spadkoyemcya prestolu tak zvani knyazhi kimnati Bilshist kimnat bula spoluchenoyu z foye yake rozmishuvalosya navkolo vnutrishnogo podvir ya Najvelichnishoyu kimnatoyu reprezentacijnogo krila bula Tronna zala yaka nagaduvala vizantijski baziliki Z troh bokiv vona osvitlyuvalasya velikimi viknami yaki otochuvali operti na koloni arkadi Pomizh arkami rozmishuvalisya visim statuj yaki zobrazhuvali nimeckih imperatoriv a u zagliblenni centralnoyi arkadi imperatorskij tron v oriyentalnomu stili Nad arkami znahodilisya galereyi dlya gostej ta orkestru Vhid do ciyeyi chastini zamku zdijsnyuvavsya zi storoni vulici Valovoyi v nash chas vulicya Kostyushki Z tilnoyi storoni zamku u napryamku do vulici Berlinskoyi zaraz vulicya Fredri znahodivsya sad yakij iz shodu ta pivnochi zamikali primishennya dlya prislugi stajnya garazhi ta vozovnya Na podvir yi zamku donini zberigsya Fontan leviv yakij bulo sporudzheno za zrazkom fontana z Patio de los Leones v Algambri u Grenadi Vid vulici svyatogo Martina golovnij budinok viddilyalo podvir ya otochene kovanoyu ogorozheyu Roztashuvannya budivli takozh ne bulo vipadkovim Pislya znesennya forteci bulo prijnyato rishennya peretvoriti Poznan u misto rezidenciyu Na virivnyanih valah na vihodi z Berlinskoyi brami yaka bula golovnim vhodom do mista z momentu pobudovi zaliznichnogo vokzalu v Yezhicyah bulo prijnyato rishennya pro stvorennya Imperatorskogo okrugu Yiyi sproyektuvav odin z najvidatnishih yevropejskih urbanistiv togo chasu Jozef Shtyubben Do skladu kompleksu uvijshli budivlya Golovnoyi poshti Kreditne zemstvo Kolegium Mayus Aula universitetu imeni Adama Mickevicha Kolegium Minus Kolegium Yuridikum Opera budinok Muzichnoyi akademiyi Kostel Najsvyatishogo Spasa u Poznani ta vlasne Imperatorskij zamok poblizu yakogo na ninishnij ploshi Mickevicha stoyav pam yatnik Otto fon Bismarku SvitliniViglyad zamku z pivdennogo zahodu z vulici Svyatogo Martina Reprezentacijne krilo zamku Kolishnij golovnij vhid Fontan levivPrimitkiReyestr pam yatok d Track Q15983881 Gomolec Ludwik Polak Boguslaw 1979 vid Wyd 1 Warszawa Instytut Wydawniczy PAX s 32 ISBN 83 211 0087 2 OCLC 14379371 Arhiv originalu za 22 chervnya 2020 Procitovano 21 chervnya 2020 Marcinkowski Henryk Poznan s 44 45 ISBN 978 83 7768 069 8 OCLC 876163647 Arhiv originalu za 22 chervnya 2020 Procitovano 21 chervnya 2020 bip poznan pl Arhiv originalu za 19 chervnya 2020 Procitovano 21 chervnya 2020 Podolska Elzbieta 20 listopada 2012 Glos Wielkopolski Arhiv originalu za 23 chervnya 2020 Procitovano 21 chervnya 2020 LiteraturaLecki W Maluskiewicz P Poznan od A do Z Poznan KAW 1986 s 100 101 Atlas architektury Poznania J Pazder red A Dolczewska Poznan Wydawnictwo Miejskie 2008 s 184 185 Libicki M Poznan przewodnik P Libicki ilyust Poznan wyd Gazeta Handlowa 1997 s 319 322 Praca zbiorowa Poznan spis zabytkow architektury Wydawnictwo Miejskie Poznan 2004 s 17 Elzbieta Podolska Odbudowa wiezy pozostaje marzeniem w Glos Wielkopolski 300 2009 s 7 PosilannyaStattya pro inter yeri zamka 23 chervnya 2020 u Wayback Machine