Мікроклін (від грец. μικρός — маленький; і грец. κλίνω — нахиляю) — поширений породотвірний мінерал класу силікатів групи польових шпатів, алюмосилікат калію каркасної будови.
Мікроклін | |
---|---|
Кристал мікрокліну з пегматитів Maricá, Ріо-де-Жанейро, Бразилія | |
Загальні відомості | |
Статус IMA | чинний (успадкований, G)[d][1] |
Абревіатура | Mcc |
Хімічна формула | K[AlSi3O8] |
Клас мінералу | силікати |
Підклас | каркасні |
Nickel-Strunz 10 | 9.FA.30[3] |
Dana 8 | 76.1.1.5 |
Група | польові шпати |
Генезис | магматичний |
Ідентифікація | |
Колір | рожевий, світло-коричневий |
Форма кристалів | таблитчасті, часті двійники |
Сингонія | триклінна |
Просторова група | d |
Спайність | досконала по [001] та добра по [010] |
Злам | нерівний |
Твердість | 6,0-6,5 |
Блиск | скляний до перламутрового |
Прозорість | непрозорий |
Колір риси | білий |
Густина | 2,54 — 2,57 |
Інші характеристики | |
Подібні мінерали | ортоклаз |
Названо на честь | Похила площина (давньогрецька мова)[4], d (давньогрецька мова)[4] |
Мікроклін у Вікісховищі |
Етимологія та історія
Назва мінералу дана через малий кут між площинами спайності, який лише на 20' відрізняється від 90°. Вперше описаний мінералогом Августом Брайтгауптом у 1830 році.
Загальний опис
Хімічна формула: K[AlSi3O8].
Містить (%): К2О — 16,93; Al2O3 — 18,35; SiO2 — 64,72.
Ізоморфні домішки Na, Rb, Fe, Ba, Pb і ін.
Сингонія триклінна. Пінакоїдальний клас.
Утворює таблитчасті кристали, зернисті і крупнокристалічні агрегати.
Двійники по карлсбадському, бавенському, манебахському, альбітовому та перикліновому законах.
Густина 2,57.
Твердість 6,0-6,5.
Спайність досконала в двох напрямах. Кут між площиною спайності відхиляється від прямого кута на 20'. Колір білий, рожевий, сірий. Блиск скляний, на площинах спайності перламутровий. Крихкий. Часто містить закономірно орієнтовані вростки альбіту, що виникли при розпаді високотемпературних твердих розчинів лужного (калінатрового) польового шпату.
Походження мікрокліну — магматичне, метаморфічне, метасоматичне, гідротермальне.
Важливий породоутворювальний мінерал багатьох магматичних та метаморфічних порід, пегматитів.
Знахідки: Мюден (ФРН), р. Верцаска (Тессін, Швейцарія), Стригом (Польща), Хундхольмен та Івеланд (Норвегія), шт. Арканзас, Колорадо (США), Кентау (Казахстан), Урал, Карелія (РФ), Мадагаскар, Японія і ін.
На території України є на Волині та в Приазов'ї.
Використовують у фарфоро-фаянсовій промисловості.
Різновиди
Розрізняють:
- мікроклін-альбіт (анортоклаз);
- мікроклін бериліїстий (те саме, що шпат польовий бериліїстий);
- мікроклін зелений (те саме, що амазоніт);
- мікроклін максимальний (мікроклін з найбільшим ступенем косокутності кристалічної ґратки);
- мікроклін натріїстий (анортоклаз);
- мікроклін-олігоклаз (зайва назва анортоклазу);
- мікроклін-пертит (взаємне проростання мікрокліну альбітом, яке утворюється внаслідок розпаду твердого розчину);
- мікроклін рубідіїстий (різновид мікрокліну, який містить до 3 % Rb2O3).
-
-
-
- Шліф мікрокліну
Див. також
Примітки
- Нікель Е. Г., Nichols M. C. IMA/CNMNC List of Mineral Names (March 2007) — 2007.
- Warr L. N. IMA–CNMNC approved mineral symbols // Mineralogical Magazine — Cambridge University Press, 2021. — Vol. 85. — P. 291–320. — ISSN 0026-461X; 1471-8022 — doi:10.1180/MGM.2021.43
- Ralph J., Nikischer T., Hudson Institute of Mineralogy Mindat.org: The Mineral and Locality Database — [Keswick, VA], Coulsdon, Surrey: 2000.
- Chester A. H. A Dictionary of the Names of Minerals: Including their History and Etymology — Forgotten Books. —
Література
- Мала гірнича енциклопедія : у 3 т. / за ред. В. С. Білецького. — Д. : Донбас, 2007. — Т. 2 : Л — Р. — 670 с. — .
- Лазаренко Є. К., Винар О. М. Мікроклін // Мінералогічний словник. — К. : Наукова думка, 1975. — 774 с.
- Мікроклін // Мінералого-петрографічний словник / Укл. : Білецький В. С., Суярко В. Г., Іщенко Л. В. — Х. : НТУ «ХПІ», 2018. — Т. 1. Мінералогічний словник. — 444 с. — .
Посилання
- Microcline Mindat
- Microcline Webmin
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Mikroklin vid grec mikros malenkij i grec klinw nahilyayu poshirenij porodotvirnij mineral klasu silikativ grupi polovih shpativ alyumosilikat kaliyu karkasnoyi budovi MikroklinKristal mikroklinu z pegmatitiv Marica Rio de Zhanejro BraziliyaZagalni vidomostiStatus IMA chinnij uspadkovanij G d 1 Abreviatura MccHimichna formula K AlSi3O8 Klas mineralu silikatiPidklas karkasniNickel Strunz 10 9 FA 30 3 Dana 8 76 1 1 5Grupa polovi shpatiGenezis magmatichnijIdentifikaciyaKolir rozhevij svitlo korichnevijForma kristaliv tablitchasti chasti dvijnikiSingoniya triklinnaProstorova grupa dSpajnist doskonala po 001 ta dobra po 010 Zlam nerivnijTverdist 6 0 6 5Blisk sklyanij do perlamutrovogoProzorist neprozorijKolir risi bilijGustina 2 54 2 57Inshi harakteristikiPodibni minerali ortoklazNazvano na chest Pohila ploshina davnogrecka mova 4 d davnogrecka mova 4 Mikroklin u VikishovishiEtimologiya ta istoriyaNazva mineralu dana cherez malij kut mizh ploshinami spajnosti yakij lishe na 20 vidriznyayetsya vid 90 Vpershe opisanij mineralogom Avgustom Brajtgauptom u 1830 roci Zagalnij opisHimichna formula K AlSi3O8 Mistit K2O 16 93 Al2O3 18 35 SiO2 64 72 Izomorfni domishki Na Rb Fe Ba Pb i in Singoniya triklinna Pinakoyidalnij klas Utvoryuye tablitchasti kristali zernisti i krupnokristalichni agregati Dvijniki po karlsbadskomu bavenskomu manebahskomu albitovomu ta periklinovomu zakonah Gustina 2 57 Tverdist 6 0 6 5 Spajnist doskonala v dvoh napryamah Kut mizh ploshinoyu spajnosti vidhilyayetsya vid pryamogo kuta na 20 Kolir bilij rozhevij sirij Blisk sklyanij na ploshinah spajnosti perlamutrovij Krihkij Chasto mistit zakonomirno oriyentovani vrostki albitu sho vinikli pri rozpadi visokotemperaturnih tverdih rozchiniv luzhnogo kalinatrovogo polovogo shpatu Pohodzhennya mikroklinu magmatichne metamorfichne metasomatichne gidrotermalne Vazhlivij porodoutvoryuvalnij mineral bagatoh magmatichnih ta metamorfichnih porid pegmatitiv Znahidki Myuden FRN r Vercaska Tessin Shvejcariya Strigom Polsha Hundholmen ta Iveland Norvegiya sht Arkanzas Kolorado SShA Kentau Kazahstan Ural Kareliya RF Madagaskar Yaponiya i in Na teritoriyi Ukrayini ye na Volini ta v Priazov yi Vikoristovuyut u farforo fayansovij promislovosti RiznovidiRozriznyayut mikroklin albit anortoklaz mikroklin beriliyistij te same sho shpat polovij beriliyistij mikroklin zelenij te same sho amazonit mikroklin maksimalnij mikroklin z najbilshim stupenem kosokutnosti kristalichnoyi gratki mikroklin natriyistij anortoklaz mikroklin oligoklaz zajva nazva anortoklazu mikroklin pertit vzayemne prorostannya mikroklinu albitom yake utvoryuyetsya vnaslidok rozpadu tverdogo rozchinu mikroklin rubidiyistij riznovid mikroklinu yakij mistit do 3 Rb2O3 Mikroklin Shlif mikroklinuDiv takozhSpisok mineraliv Amazonit MikroklinizaciyaPrimitkiNikel E G Nichols M C IMA CNMNC List of Mineral Names March 2007 2007 d Track Q20645057d Track Q16917772d Track Q1356348 Warr L N IMA CNMNC approved mineral symbols Mineralogical Magazine Cambridge University Press 2021 Vol 85 P 291 320 ISSN 0026 461X 1471 8022 doi 10 1180 MGM 2021 43 d Track Q912887d Track Q3314880d Track Q59767631d Track Q110360213 Ralph J Nikischer T Hudson Institute of Mineralogy Mindat org The Mineral and Locality Database Keswick VA Coulsdon Surrey 2000 d Track Q15221937d Track Q6395268d Track Q2463831 Chester A H A Dictionary of the Names of Minerals Including their History and Etymology Forgotten Books ISBN 978 1 333 71917 3 d Track Q4710517d Track Q53857848d Track Q53857737LiteraturaMala girnicha enciklopediya u 3 t za red V S Bileckogo D Donbas 2007 T 2 L R 670 s ISBN 57740 0828 2 Lazarenko Ye K Vinar O M Mikroklin Mineralogichnij slovnik K Naukova dumka 1975 774 s Mikroklin Mineralogo petrografichnij slovnik Ukl Bileckij V S Suyarko V G Ishenko L V H NTU HPI 2018 T 1 Mineralogichnij slovnik 444 s ISBN 978 617 7565 14 6 PosilannyaMicrocline Mindat Microcline Webmin