Музе́й ви́звольної боротьби́ Украї́ни — український музей дипломатичних документів часів УНР й Української Держави (1917—1921). Існував від травня 1925 до 1948 року в Празі.
Музей визвольної боротьби України | |
---|---|
Тип | музей |
Країна | Чехія |
Розташування | Чехія |
Адреса | м. Прага, вул. Горимирова 6 (нині вул. Штєткова — Štětkova) |
Відкрито | травень 1925 |
Закрито | 1948 |
Музей визвольної боротьби України у Вікісховищі |
Історія
Заснування
Музей було створено в травні 1925 року зусиллями відомих українських дипломатів: Дмитра Антоновича (колишнього голови місії УНР у Римі), Дмитра Дорошенка (міністра закордонних справ Української Держави), Степана Смаль-Стоцького (посла ЗУНР у Чехословаччині) й Андрія Яковліва (директора департаменту чужоземних зносин МЗС і голови дипломатичної місії УНР у Бельгії та Нідерландах).
Передача фондів музею та його ліквідація
Після Другої світової війни музей було закрито комуністичною владою Чехословаччини. Фонди музею були вивезені до СРСР, де вони були використані для боротьби з українською еміграцією та опозицією радянській владі в Україні.
Короткий опис
Музей проводив цілеспрямовану роботу з метою накопичення та збереження документів та експонатів з історії часів Української революції. До початку Другої світової війни у його фондах налічувалося більше мільйона одиниць зберігання у власному будинкові музею.
Музей мав власне архівосховище.
Фонди музею поділялися на 4 відділи.
Документи Міністерства закордонних справ українських урядів та їхніх дипломатичних місій складали перший відділ фондів.
Внаслідок першого бомбардування Праги ВПС США 14 лютого 1945 року зібрання документів музею були частково знищені.
На сьогодні частина матеріалів музею, що стосуються балтійської та чорноморської регіональної зовнішньої політики УНР та Української Держави знаходиться у Державному центральному архіві (Прага). Інша частина матеріалів потрапила до Російської Федерації, Канади і США. До Російської Федерації потрапило до 100 справ із понад 10 фондів «Празького українського архіву» (фонди «Міністерство закордонних справ УНР» Р-6087, «Секретаріат УНР» Р-7527, «Дипломатична місія УНР в Парижі» Р-6275, «Делегація УНР на Мирній Конференції в Парижі» Р-7027.
Див. також
Примітки
- . Радіо Свобода (укр.). Архів оригіналу за 20 лютого 2020. Процитовано 25 травня 2020.
- Матвієнко В. М. Українська дипломатія 1917—1921 років: на теренах постімперської Росії: Монографія.— К.: Видавничо-поліграфічний центр «Київський університет», 2002.— С. 20.
Джерела та література
- Наріжний С., Українська еміграція, Прага: Музей Визвольної Боротьби України, 1942.
- Палієнко М., Срібняк І. Музей визвольної боротьби України у Празі (1925-1948): створення, діяльність, доля архівної колекції // Архівознавство. Археографія. Джерелознавство: Міжвідомчий науковий збірник / Редкол.: Р.Я.Пиріг (голова) та ін. Вип.II: Архівознавчі читання. К., 2000. С.35-47.
- Л. Д. Федорова. Музей визвольної боротьби України // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наукова думка, 2010. — Т. 7 : Мл — О. — С. 105. — .
- Мушинка М. Музей визвольної боротьби України в Празі та доля його фондів: історико-архівні нариси / Державний комітет архівів України, Асоціація україністів Словаччини, Наукове товариство ім. Шевченка у Словаччині. К., 2005. — 160 с. [ 11 квітня 2020 у Wayback Machine.]; іл. [ 11 квітня 2020 у Wayback Machine.]
- Палієнко М. Г. Архівні центри української еміграції (створення, функціонування, доля документальних колекцій). К., 2008. 688с.
- Матвієнко В. М. Українська дипломатія 1917—1921 років: на теренах постімперської Росії: Монографія. К.: Видавничо-поліграфічний центр «Київський університет», 2002. 397 с.
- Оксана Кужільна. Діяльність української еміграції Чехословаччини із заснування Товариства «Музей Визвольної боротьби України». Наукові записки Національного університету «Острозька академія». Серія «Історичні науки». № 23/2015. С. 50-54.
- Кужільна О.О. Ідея української державності в науковій та суспільно-політичній діяльності Товариства "Музей визвольної боротьби України" в Празі (1925-1948 рр.): дис. ... канд. іст. наук: 07.00.01 / Кужільна Оксана Олександрівна ; Київ. нац. ун-т ім. Тараса Шевченка. – Київ, 2016. – 185 c.
Посилання
- Музей визвольної боротьби України в Празі [ 24 серпня 2020 у Wayback Machine.] на сайті Інституту історії України.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Muze j vi zvolnoyi borotbi Ukrayi ni ukrayinskij muzej diplomatichnih dokumentiv chasiv UNR j Ukrayinskoyi Derzhavi 1917 1921 Isnuvav vid travnya 1925 do 1948 roku v Prazi Muzej vizvolnoyi borotbi UkrayiniTip muzejKrayina ChehiyaRoztashuvannya ChehiyaAdresa m Praga vul Gorimirova 6 nini vul Shtyetkova Stetkova Vidkrito traven 1925Zakrito 1948 Muzej vizvolnoyi borotbi Ukrayini u VikishovishiIstoriyaZasnuvannya Muzej bulo stvoreno v travni 1925 roku zusillyami vidomih ukrayinskih diplomativ Dmitra Antonovicha kolishnogo golovi misiyi UNR u Rimi Dmitra Doroshenka ministra zakordonnih sprav Ukrayinskoyi Derzhavi Stepana Smal Stockogo posla ZUNR u Chehoslovachchini j Andriya Yakovliva direktora departamentu chuzhozemnih znosin MZS i golovi diplomatichnoyi misiyi UNR u Belgiyi ta Niderlandah Peredacha fondiv muzeyu ta jogo likvidaciya Pislya Drugoyi svitovoyi vijni muzej bulo zakrito komunistichnoyu vladoyu Chehoslovachchini Fondi muzeyu buli vivezeni do SRSR de voni buli vikoristani dlya borotbi z ukrayinskoyu emigraciyeyu ta opoziciyeyu radyanskij vladi v Ukrayini Korotkij opisPosvidchennya vid 11 zhovtnya 1921 roku vidane ukrayinskomu gromadyaninu Diplomatichnoyu misiyeyu UNR u Prazi Muzej provodiv cilespryamovanu robotu z metoyu nakopichennya ta zberezhennya dokumentiv ta eksponativ z istoriyi chasiv Ukrayinskoyi revolyuciyi Do pochatku Drugoyi svitovoyi vijni u jogo fondah nalichuvalosya bilshe miljona odinic zberigannya u vlasnomu budinkovi muzeyu Muzej mav vlasne arhivoshovishe Fondi muzeyu podilyalisya na 4 viddili Dokumenti Ministerstva zakordonnih sprav ukrayinskih uryadiv ta yihnih diplomatichnih misij skladali pershij viddil fondiv Vnaslidok pershogo bombarduvannya Pragi VPS SShA 14 lyutogo 1945 roku zibrannya dokumentiv muzeyu buli chastkovo znisheni Na sogodni chastina materialiv muzeyu sho stosuyutsya baltijskoyi ta chornomorskoyi regionalnoyi zovnishnoyi politiki UNR ta Ukrayinskoyi Derzhavi znahoditsya u Derzhavnomu centralnomu arhivi Praga Insha chastina materialiv potrapila do Rosijskoyi Federaciyi Kanadi i SShA Do Rosijskoyi Federaciyi potrapilo do 100 sprav iz ponad 10 fondiv Prazkogo ukrayinskogo arhivu fondi Ministerstvo zakordonnih sprav UNR R 6087 Sekretariat UNR R 7527 Diplomatichna misiya UNR v Parizhi R 6275 Delegaciya UNR na Mirnij Konferenciyi v Parizhi R 7027 Div takozhNacionalnij arhivnij fond Ukrayini Ukrayinski cinnosti za kordonom Ukrayinskij muzej arhiv u Klivlendi Ukrayinskij muzej Nyu Jork Primitki Radio Svoboda ukr Arhiv originalu za 20 lyutogo 2020 Procitovano 25 travnya 2020 Matviyenko V M Ukrayinska diplomatiya 1917 1921 rokiv na terenah postimperskoyi Rosiyi Monografiya K Vidavnicho poligrafichnij centr Kiyivskij universitet 2002 S 20 Dzherela ta literaturaNarizhnij S Ukrayinska emigraciya Praga Muzej Vizvolnoyi Borotbi Ukrayini 1942 Paliyenko M Sribnyak I Muzej vizvolnoyi borotbi Ukrayini u Prazi 1925 1948 stvorennya diyalnist dolya arhivnoyi kolekciyi Arhivoznavstvo Arheografiya Dzhereloznavstvo Mizhvidomchij naukovij zbirnik Redkol R Ya Pirig golova ta in Vip II Arhivoznavchi chitannya K 2000 S 35 47 L D Fedorova Muzej vizvolnoyi borotbi Ukrayini Enciklopediya istoriyi Ukrayini u 10 t redkol V A Smolij golova ta in Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini K Naukova dumka 2010 T 7 Ml O S 105 ISBN 978 966 00 1061 1 Mushinka M Muzej vizvolnoyi borotbi Ukrayini v Prazi ta dolya jogo fondiv istoriko arhivni narisi Derzhavnij komitet arhiviv Ukrayini Asociaciya ukrayinistiv Slovachchini Naukove tovaristvo im Shevchenka u Slovachchini K 2005 160 s 11 kvitnya 2020 u Wayback Machine il 11 kvitnya 2020 u Wayback Machine Paliyenko M G Arhivni centri ukrayinskoyi emigraciyi stvorennya funkcionuvannya dolya dokumentalnih kolekcij K 2008 688s Matviyenko V M Ukrayinska diplomatiya 1917 1921 rokiv na terenah postimperskoyi Rosiyi Monografiya K Vidavnicho poligrafichnij centr Kiyivskij universitet 2002 397 s Oksana Kuzhilna Diyalnist ukrayinskoyi emigraciyi Chehoslovachchini iz zasnuvannya Tovaristva Muzej Vizvolnoyi borotbi Ukrayini Naukovi zapiski Nacionalnogo universitetu Ostrozka akademiya Seriya Istorichni nauki 23 2015 S 50 54 Kuzhilna O O Ideya ukrayinskoyi derzhavnosti v naukovij ta suspilno politichnij diyalnosti Tovaristva Muzej vizvolnoyi borotbi Ukrayini v Prazi 1925 1948 rr dis kand ist nauk 07 00 01 Kuzhilna Oksana Oleksandrivna Kiyiv nac un t im Tarasa Shevchenka Kiyiv 2016 185 c PosilannyaMuzej vizvolnoyi borotbi Ukrayini v Prazi 24 serpnya 2020 u Wayback Machine na sajti Institutu istoriyi Ukrayini Portal Muzeyi