Вессекський діалект був одним із чотирьох діалектів давньоанглійської мови разом із кентським, мерсійським і нортумбрським (останні два відомі як англські діалекти). Вессекський діалект, будучи насамперед мовою королівства Вессекс, став згодом основою і стандартом для літературних форм давньоанглійської мови.
У розвитку цього діалекту віділяють дві доби: ранньовессекську за часів Альфреда Великого (849 - 899) і пізньовессекську кінця X - поч. XI ст.
Внаслідок утвердження Вессексу як політично панівної сили в давньоанглійську добу, саме вессекський діалект посів чи не найповажніше місце з-поміж інших діалектів у давньоанглійських манускриптах.
Ранньовессекський діалект давньоанглійської мови
Ранньовессекським діалектом послуговувалися за царювання короля Альфреда (849–899). Цією мовою записано чимало літературних перекладів під піклуванням Альфреда, і навіть ним самим. Мову цієї доби інколи називають Альфредовою давньоанглійською. Тим не менш, мова цих текстів іноді відбиває також вплив інших діалектів.
Перелік текстів:
- Передмова короля Альфреда до "Пастирського піклування" папи Григорія (Pastoral Care).
- Historiarum adversus paganos Оросія.
- Англосаксонська хроніка.
Пізньовессекський діалект давньоанглійської мови
До моменту норманського завоювання Англії в 1066 році мова розвинулась у пізньовессекський діалект, що постав як письмова мова. Він заступив мову часів Альфреда внаслідок мовної реформи розпочатої єпископом Етельвольдом Вінчестерьким. Незважаючи на схожість, іноді пізньовессекський діалект не вважають прямим нащадком ранньовессекського.
Пізньовессекський діалект став першою стандартизованою писемною «англійською мовою» («вінчестерський стандарт»), що іноді називають «класичною» давньоанглійською. Цим діалектом розмовляли здебільшого на півдні та заході Англії і навколо відомого монастиря в місті Вінчестер, столиці вессекських королів. Однак, хоча інші давньоанглійські діалекти все ще були в ужитку в інших частинах країни, всі писарі писали та копіювали манускрипти, послуговуючись саме цією престижною письмовою формою. Такі відомі давньоанглійські поеми як Беовульф та Юдит, первісно складені і записані іншими давньоанглійськими діалектами, згодом, при копіюванні, перекладались вже саме за вінчестерським пізньовессекським стандартом.
У Вессекських Євангеліях (близько 990 р.) текст Євангелії від Матвія 6:9-13 молитва Отче Наш, виглядає так:
- Fæder ure þu þe eart on heofonum,
- si þin nama gehalgod.
- Tobecume þin rice,
- gewurþe ðin willa,
- on eorðan swa swa on heofonum.
- Urne gedæghwamlican hlaf syle us todæg,
- and forgyf us ure gyltas,
- swa swa we forgyfað urum gyltendum.
- And ne gelæd þu us on costnunge,
- ac alys us of yfele.
- Soþlice.
По норманнському завоюванні
Вінчестерський стандарт поступово вийшов з ужитку після норманського завоювання Англії 1066 року. Монастирі припинили писемну традицію цією мовою, оскільки англійських єпископів завойовники незабаром замінили на норманських, що привезли із собою власні книжки латиною, і копіювання чи письмо давньоангліською мовою занепало. Невдовзі саме латина стала офіційною писемною мовою, англо-нормандська ж стала мовою аристократії. Тим часом вже до середини XII століття стандартизована писемна давньоанглійська мова занепала по смерті останніх писарів, навчених писарства ще за юних літ напередодні норманського завоювання.
У подальшому нові писемні стандарти англійської мови з'являться вже в добу середньоанглійської та сучасної англійської мови, але походитимуть з діалекту східного Мідленду, який до того ж є англський, а не сакський.
Примітки
- . www.uni-due.de. Архів оригіналу за 2 лютого 2022. Процитовано 30 січня 2019.
- . The British Library. Архів оригіналу за 3 серпня 2020. Процитовано 30 січня 2019.
- . The British Library. Архів оригіналу за 3 серпня 2020. Процитовано 30 січня 2019.
- University, © Stanford; Stanford; Complaints, California 94305 Copyright. . Parker Library On the Web - Spotlight at Stanford (англ.). Архів оригіналу за 12 травня 2019. Процитовано 30 січня 2019.
- Old English Plus. "Appendix 1." Архівована копія. Архів оригіналу за 15 серпня 2007. Процитовано 22 вересня 2019.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з текстом «archived copy» як значення параметру title () - Hogg, Richard M. (1992). The Cambridge History of the English Language. Cambridge University Press, p. 117. For more detail see .
- The Anglo-Saxon Version of the Holy Gospels, , 1848, p.11.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Vessekskij dialekt buv odnim iz chotiroh dialektiv davnoanglijskoyi movi razom iz kentskim mersijskim i nortumbrskim ostanni dva vidomi yak anglski dialekti Vessekskij dialekt buduchi nasampered movoyu korolivstva Vesseks stav zgodom osnovoyu i standartom dlya literaturnih form davnoanglijskoyi movi U rozvitku cogo dialektu vidilyayut dvi dobi rannovesseksku za chasiv Alfreda Velikogo 849 899 i piznovesseksku kincya X poch XI st Vnaslidok utverdzhennya Vesseksu yak politichno panivnoyi sili v davnoanglijsku dobu same vessekskij dialekt posiv chi ne najpovazhnishe misce z pomizh inshih dialektiv u davnoanglijskih manuskriptah Rannovessekskij dialekt davnoanglijskoyi moviRannovessekskim dialektom poslugovuvalisya za caryuvannya korolya Alfreda 849 899 Ciyeyu movoyu zapisano chimalo literaturnih perekladiv pid pikluvannyam Alfreda i navit nim samim Movu ciyeyi dobi inkoli nazivayut Alfredovoyu davnoanglijskoyu Tim ne mensh mova cih tekstiv inodi vidbivaye takozh vpliv inshih dialektiv Perelik tekstiv Peredmova korolya Alfreda do Pastirskogo pikluvannya papi Grigoriya Pastoral Care Historiarum adversus paganos Orosiya Anglosaksonska hronika Piznovessekskij dialekt davnoanglijskoyi moviDo momentu normanskogo zavoyuvannya Angliyi v 1066 roci mova rozvinulas u piznovessekskij dialekt sho postav yak pismova mova Vin zastupiv movu chasiv Alfreda vnaslidok movnoyi reformi rozpochatoyi yepiskopom Etelvoldom Vinchesterkim Nezvazhayuchi na shozhist inodi piznovessekskij dialekt ne vvazhayut pryamim nashadkom rannovessekskogo Piznovessekskij dialekt stav pershoyu standartizovanoyu pisemnoyu anglijskoyu movoyu vinchesterskij standart sho inodi nazivayut klasichnoyu davnoanglijskoyu Cim dialektom rozmovlyali zdebilshogo na pivdni ta zahodi Angliyi i navkolo vidomogo monastirya v misti Vinchester stolici vessekskih koroliv Odnak hocha inshi davnoanglijski dialekti vse she buli v uzhitku v inshih chastinah krayini vsi pisari pisali ta kopiyuvali manuskripti poslugovuyuchis same ciyeyu prestizhnoyu pismovoyu formoyu Taki vidomi davnoanglijski poemi yak Beovulf ta Yudit pervisno skladeni i zapisani inshimi davnoanglijskimi dialektami zgodom pri kopiyuvanni perekladalis vzhe same za vinchesterskim piznovessekskim standartom U Vessekskih Yevangeliyah blizko 990 r tekst Yevangeliyi vid Matviya 6 9 13 molitva Otche Nash viglyadaye tak Faeder ure thu the eart on heofonum si thin nama gehalgod Tobecume thin rice gewurthe din willa on eordan swa swa on heofonum Urne gedaeghwamlican hlaf syle us todaeg and forgyf us ure gyltas swa swa we forgyfad urum gyltendum And ne gelaed thu us on costnunge ac alys us of yfele Sothlice dd Po normannskomu zavoyuvanniVinchesterskij standart postupovo vijshov z uzhitku pislya normanskogo zavoyuvannya Angliyi 1066 roku Monastiri pripinili pisemnu tradiciyu ciyeyu movoyu oskilki anglijskih yepiskopiv zavojovniki nezabarom zaminili na normanskih sho privezli iz soboyu vlasni knizhki latinoyu i kopiyuvannya chi pismo davnoangliskoyu movoyu zanepalo Nevdovzi same latina stala oficijnoyu pisemnoyu movoyu anglo normandska zh stala movoyu aristokratiyi Tim chasom vzhe do seredini XII stolittya standartizovana pisemna davnoanglijska mova zanepala po smerti ostannih pisariv navchenih pisarstva she za yunih lit naperedodni normanskogo zavoyuvannya U podalshomu novi pisemni standarti anglijskoyi movi z yavlyatsya vzhe v dobu serednoanglijskoyi ta suchasnoyi anglijskoyi movi ale pohoditimut z dialektu shidnogo Midlendu yakij do togo zh ye anglskij a ne sakskij Primitki www uni due de Arhiv originalu za 2 lyutogo 2022 Procitovano 30 sichnya 2019 The British Library Arhiv originalu za 3 serpnya 2020 Procitovano 30 sichnya 2019 The British Library Arhiv originalu za 3 serpnya 2020 Procitovano 30 sichnya 2019 University c Stanford Stanford Complaints California 94305 Copyright Parker Library On the Web Spotlight at Stanford angl Arhiv originalu za 12 travnya 2019 Procitovano 30 sichnya 2019 Old English Plus Appendix 1 Arhivovana kopiya Arhiv originalu za 15 serpnya 2007 Procitovano 22 veresnya 2019 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Obslugovuvannya CS1 Storinki z tekstom archived copy yak znachennya parametru title posilannya Hogg Richard M 1992 The Cambridge History of the English Language Cambridge University Press p 117 For more detail see The Anglo Saxon Version of the Holy Gospels 1848 p 11