Арабська мова регіону Перської затоки (араб. خليجي Ḵalījī) — мова, якою розмовляють на сході Аравії біля узбережжя Перської затоки в Кувейті, Бахрейні, Катарі, Об’єднаних Арабських Еміратах, південному Іраку, східній Саудівській Аравії, північному Омані та араби на узбережжі Ірану.
Арабська мова регіону Перської затоки | |
---|---|
خليجي, Ḵalījī اللهجة الخليجية, il-lahja al-Ḵalījīya | |
Мапа поширення | |
Поширена в | Бахрейн, Катар, ОАЕ, окремі частини Саудівської Аравії, Ірану, Оману, Кувейту, Іраку |
Регіон | Перська затока |
Носії | 11 млн |
Писемність | Арабський алфавіт |
Класифікація | Афразійські мови Семітські мови
|
Офіційний статус | |
Коди мови | |
ISO 639-1 | — |
ISO 639-2 | — |
ISO 639-3 | afb |
SIL | ary |
Арабську мову Перської затоки можна визначити як сукупність тісно пов’язаних і більш-менш взаємнозрозумілих діалектів, які утворюють діалектний континуум, причому рівень взаємнозрозумілості між будь-якими двома різновидами значною мірою залежить від відстані між ними. Як і інші діалекти арабської мови, діалекти арабської мови Перської затоки не є взаємнозрозумілими з іншими різновидами арабської мови, якими розмовляють за межами Перської затоки. Певні діалекти відрізняються лексикою, граматикою та вимовою. Існують значні відмінності між, наприклад, кувейтською арабською мовою та діалектами Катару та ОАЕ, особливо у вимові, що може перешкоджати взаємній зрозумілості. У Перській затоці є два основних типи діалектів, які відрізняються фонологічно та морфологічно, зазвичай їх називають badawī («бедуїн») і ḥadarī («осілий»), відмінності відзначають важливі культурні відмінності між тими, хто історично займався скотарством та вів кочовий спосіб життя, і тими, хто вели осілий спосіб життя.
Найближчими родичами діалектів Перської затоки є інші діалекти, що походять з Аравійського півострова, наприклад арабська Неджду, месопотамська арабська та . Хоча нею розмовляють на більшій частині території Саудівської Аравії, арабська мова Перської затоки не є рідною мовою для більшості саудівців, оскільки більшість із них не живуть у Східній Аравії. У країні близько 200 000 людей, які розмовляють арабською мовою Перської затоки, з понад 30 мільйонів населення, переважно у вищезгаданій Східній провінції.
Назва
Повну назву діалекту el-lahja el-Khalijiyya (اللهجة الخليجية місцева вимова: [elˈlæhdʒæ lxɑˈliːdʒɪj.jæ]) можна перекласти як «діалект затоки». Однак найчастіше його називають Халіджі (خليجي Khalījī [xɑˈliːdʒi]), у якому до іменника خليج ([xɑˈliːdʒ]; Khalīj) додається суфікс Нісба, що буквально означає «затоки».
Фонологія
Приголосні
Губні | Зубні | Середньопіднебінні | Середньоязикові | Глоткові | Гортанні | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
звичайні | Задньоязикові | Увулярні | ||||||||
Носові | m | n | ||||||||
Проривні | глухі | (p) | t | tˤ | tʃ | k | q | ʔ | ||
дзвінкі | b | d | dʒ | ɡ | ||||||
Фрикативні | глухі | f | θ | sˤ | ʃ | x | ħ | h | ||
дзвінкі | ð | ðˤ | ɣ | ʕ | ||||||
Дрижачі | r | |||||||||
Апроксиманти | l | j | w |
Голосні
Передні | Задні | |||
---|---|---|---|---|
короткі | довгі | короткі | довгі | |
Високого підняття | i | iː | u | uː |
Середнього підняття | eː | (o) | oː | |
Низького підняття | a | aː |
Джерела
- Al-Amadihi, Darwish (1985), Lexical and Sociolinguistic Variation in Qatari Arabic (Ph. D. Thesis), University of Edinburgh
- Al-Rojaie, Yousef (2013), Regional dialect leveling in Najdi Arabic: The case of the deaffrication of [k] in the Qaṣīmī dialect, Language Variation and Change, 25: 43—63
- Almuhannadi, Muneera (2006), A Guide to the Idioms of Qatari Arabic with Reference to English Idioms, Qatar, ISBN
- Awde, Nicholas; Smith, Kevin (2003), Arabic dictionary, London: Bennett & Bloom, ISBN
- Bukshaisha, Fouzia (1985), An experimental phonetic study of some aspects of Qatari Arabic
- Frawley, William (2003), International Encyclopedia of Linguistics, т. 1, Oxford University Press, ISBN
- Holes, Clive (1990), Gulf Arabic, Croom Helm Descriptive Grammars, London: Routledge, ISBN
- Holes, Clive (2001), Dialect, Culture, and Society in Eastern Arabia: Glossary, Brill, ISBN
- Khalifa, Salam; Habash, Nizar; Abdulrahim, Dana; Hassan, Sara (2016), A Large Scale Corpus of Gulf Arabic, Proceedings of the International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), Portorož, Slovenia
- Leitner, Bettina; Anonby, Erik; Taheri-Ardali, Mortaza; El Zarka, Dina; Moqami, Ali (2021), A First Description of Arabic on The South Coast of Iran: The Arabic Dialect of Bandar Moqām, Hormozgan, Journal of Semitic Studies, 66 (1): 215—261
- Leung, Tommi Tsz-Cheung; Ntelitheos, Dimitrios; Al Kaabi, Meera (2020), Emirati Arabic: A comprehensive grammar, Routledge, ISBN
- Qafisheh, Hamdi A. (1977), A short reference grammar of Gulf Arabic, Tucson, Az.: University of Arizona Press, ISBN
- Shockley, Mark (2020), The vowels of Urban Qatari Arabic, Grand Forks, N.D.
- Versteegh, Kees, ред. (2006), Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics, Leiden: Brill
Примітки
- Arabic, Gulf Spoken – A Language of Iraq Ethnologue
- Languages of Iran Ethnologue
- Languages of Saudi Arabia Ethnologue
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Arabska mova regionu Perskoyi zatoki arab خليجي Ḵaliji mova yakoyu rozmovlyayut na shodi Araviyi bilya uzberezhzhya Perskoyi zatoki v Kuvejti Bahrejni Katari Ob yednanih Arabskih Emiratah pivdennomu Iraku shidnij Saudivskij Araviyi pivnichnomu Omani ta arabi na uzberezhzhi Iranu Arabska mova regionu Perskoyi zatokiخليجي Ḵaliji اللهجة الخليجية il lahja al ḴalijiyaMapa poshirennyaPoshirena vBahrejn Katar OAE okremi chastini Saudivskoyi Araviyi Iranu Omanu Kuvejtu IrakuRegionPerska zatokaNosiyi11 mlnPisemnistArabskij alfavitKlasifikaciyaAfrazijski movi Semitski movi Zahidno semitskij arealArabska movaArabska mova regionu Perskoyi zatoki dd dd dd dd dd Oficijnij statusKodi moviISO 639 1 ISO 639 2 ISO 639 3afbSILary Arabsku movu Perskoyi zatoki mozhna viznachiti yak sukupnist tisno pov yazanih i bilsh mensh vzayemnozrozumilih dialektiv yaki utvoryuyut dialektnij kontinuum prichomu riven vzayemnozrozumilosti mizh bud yakimi dvoma riznovidami znachnoyu miroyu zalezhit vid vidstani mizh nimi Yak i inshi dialekti arabskoyi movi dialekti arabskoyi movi Perskoyi zatoki ne ye vzayemnozrozumilimi z inshimi riznovidami arabskoyi movi yakimi rozmovlyayut za mezhami Perskoyi zatoki Pevni dialekti vidriznyayutsya leksikoyu gramatikoyu ta vimovoyu Isnuyut znachni vidminnosti mizh napriklad kuvejtskoyu arabskoyu movoyu ta dialektami Kataru ta OAE osoblivo u vimovi sho mozhe pereshkodzhati vzayemnij zrozumilosti U Perskij zatoci ye dva osnovnih tipi dialektiv yaki vidriznyayutsya fonologichno ta morfologichno zazvichaj yih nazivayut badawi beduyin i ḥadari osilij vidminnosti vidznachayut vazhlivi kulturni vidminnosti mizh timi hto istorichno zajmavsya skotarstvom ta viv kochovij sposib zhittya i timi hto veli osilij sposib zhittya Najblizhchimi rodichami dialektiv Perskoyi zatoki ye inshi dialekti sho pohodyat z Aravijskogo pivostrova napriklad arabska Nedzhdu mesopotamska arabska ta Hocha neyu rozmovlyayut na bilshij chastini teritoriyi Saudivskoyi Araviyi arabska mova Perskoyi zatoki ne ye ridnoyu movoyu dlya bilshosti saudivciv oskilki bilshist iz nih ne zhivut u Shidnij Araviyi U krayini blizko 200 000 lyudej yaki rozmovlyayut arabskoyu movoyu Perskoyi zatoki z ponad 30 miljoniv naselennya perevazhno u vishezgadanij Shidnij provinciyi NazvaPovnu nazvu dialektu el lahja el Khalijiyya اللهجة الخليجية misceva vimova elˈlaehdʒae lxɑˈliːdʒɪj jae mozhna pereklasti yak dialekt zatoki Odnak najchastishe jogo nazivayut Halidzhi خليجي Khaliji xɑˈliːdʒi u yakomu do imennika خليج xɑˈliːdʒ Khalij dodayetsya sufiks Nisba sho bukvalno oznachaye zatoki FonologiyaPrigolosni Gubni Zubni Serednopidnebinni Serednoyazikovi Glotkovi Gortanni zvichajni Zadnoyazikovi Uvulyarni Nosovi m n Prorivni gluhi p t tˤ tʃ k q ʔ dzvinki b d dʒ ɡ Frikativni gluhi f 8 sˤ ʃ x ħ h dzvinki d dˤ ɣ ʕ Drizhachi r Aproksimanti l j w Golosni Peredni Zadni korotki dovgi korotki dovgi Visokogo pidnyattya i iː u uː Serednogo pidnyattya eː o oː Nizkogo pidnyattya a aːDzherelaAl Amadihi Darwish 1985 Lexical and Sociolinguistic Variation in Qatari Arabic Ph D Thesis University of Edinburgh Al Rojaie Yousef 2013 Regional dialect leveling in Najdi Arabic The case of the deaffrication of k in the Qaṣimi dialect Language Variation and Change 25 43 63 Almuhannadi Muneera 2006 A Guide to the Idioms of Qatari Arabic with Reference to English Idioms Qatar ISBN 99921 70 47 6 Awde Nicholas Smith Kevin 2003 Arabic dictionary London Bennett amp Bloom ISBN 1 898948 20 8 Bukshaisha Fouzia 1985 An experimental phonetic study of some aspects of Qatari Arabic Frawley William 2003 International Encyclopedia of Linguistics t 1 Oxford University Press ISBN 0195139771 Holes Clive 1990 Gulf Arabic Croom Helm Descriptive Grammars London Routledge ISBN 0 415 02114 6 Holes Clive 2001 Dialect Culture and Society in Eastern Arabia Glossary Brill ISBN 9004107630 Khalifa Salam Habash Nizar Abdulrahim Dana Hassan Sara 2016 A Large Scale Corpus of Gulf Arabic Proceedings of the International Conference on Language Resources and Evaluation LREC Portoroz Slovenia Leitner Bettina Anonby Erik Taheri Ardali Mortaza El Zarka Dina Moqami Ali 2021 A First Description of Arabic on The South Coast of Iran The Arabic Dialect of Bandar Moqam Hormozgan Journal of Semitic Studies 66 1 215 261 Leung Tommi Tsz Cheung Ntelitheos Dimitrios Al Kaabi Meera 2020 Emirati Arabic A comprehensive grammar Routledge ISBN 9780367220808 Qafisheh Hamdi A 1977 A short reference grammar of Gulf Arabic Tucson Az University of Arizona Press ISBN 0 8165 0570 5 Shockley Mark 2020 The vowels of Urban Qatari Arabic Grand Forks N D Versteegh Kees red 2006 Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics Leiden BrillPrimitkiArabic Gulf Spoken A Language of Iraq Ethnologue Languages of Iran Ethnologue Languages of Saudi Arabia Ethnologue