Ісудзу (Isuzu, яп. 五十鈴) — легкий крейсер Імперського флоту Японії, який брав участь у Другій світовій війні.
«Ісудзу» | ||
---|---|---|
五十鈴 | ||
Служба | ||
Тип/клас | легкий крейсер типу «Наґара» | |
Держава прапора | Японія | |
Належність | ||
Корабельня | верф Uraga Dock у Токіо | |
Замовлено | 1920 фінансовий рік | |
Закладено | 10 серпня 1920 | |
Спущено на воду | 29 жовтня 1921 | |
Введено в експлуатацію | 15 серпня 1923 | |
На службі | 1923—1945 | |
Загибель | 7 квітня 1945 потоплений підводними човнами у морі Флорес | |
Ідентифікація | ||
Параметри | ||
Тоннаж | 5570 | |
Довжина | 162,1 м | |
Ширина | 14,2 м | |
Осадка | 4,8 м | |
Бронювання | пояс 60 мм, палуба 30 мм | |
Технічні дані | ||
Рухова установка | 4 парові турбіни, 12 парових котлів | |
Потужність | 90 000 к.с. (67 МВт) | |
Швидкість | 36 вузлів | |
Дальність плавання | 6000 миль (11 000 км) на швидкості 14 вузлів | |
Екіпаж | 450 | |
Озброєння | ||
Артилерія | 7 × 140-мм / 50 калібрів гармат | |
Торпедно-мінне озброєння | 8 (4х2) × 610-мм торпедних апаратів | |
Зенітне озброєння | 2х 80-мм гармати, 2 х 6,5-мм зенітних кулемети | |
Авіація | 1 гідролітак + 1 катапульта (не пізніше 1934) |
Корабель, який належав до крейсерів типу «Наґара», спорудили у 1925 році на верфі компанії Uraga Dock у Токіо.
16 жовтня 1926-го поблизу Сімоносекі крейсер сів на мілину, після чого наприкінці року був віднесений до резерву (за стандартною в Імперському флоті практикою кораблі на час ремонту вважались у резерві).
З 3 березня 1927-го «Ісудзу» разом з легким крейсером «Сендай» забезпечували японську воєнну присутність у Китаї на річці Янцзи, втім, уже 15 квітня Ісудзу прибув до Йокосуки, де певний час використовувався як навчальний корабель. З 30 листопада 1929-го Ісудзу ніс сторожову службу на військово-морській базі Мако (на Пескадорських островах у південній частині Тайванської протоки), а з 1 грудня 1930-го був переведений у тому ж статусі до ВМБ Йокосука (Токійська затока). Після проходження чергового ремонту з 1 грудня 1932-го крейсер знову повернувся до Мако та ніс тут службу до серпня 1933-го.
З 1 листопада 1933-го «Ісудзу» став флагманським кораблем 7-ї дивізії крейсерів, замінивши тут легкий крейсер «Юра». А з 1 грудня 1936-го Ісудзу став флагманом 1-ї ескадри ескадрених міноносців.
20—25 серпня 1937-го на тлі початку Другої японо-китайської війни Ісудзу взяв участь у доставленні військ до району Шанхаю. Надалі корабель брав участь у патрулюванні біля узбережжя Південного Китаю. З 15 листопада 1939-го крейсер став флагманом 2-ї ескадри ескадрених міноносців, при цьому протягом 1940 року він кілька раз виходив у походи до південнокитайських вод.
З 15 вересня 1941-го Ісудзу перевели до 15-ї змішаної ескадри (флагманом 2-ї ескадри есмінців став легкий крейсер «Дзінцу») і вже 16 вересня корабель відбув з Йокосуки для блокади півдня Китаю. 4 грудня 1941-го Ісудзу вийшов з Амоя для участі в майбутній операції проти британського Гонконгу, який здався 25 грудня. Можливо зустріти вказівки, що в цей період крейсер спільно з есмінцем «Ікадзучі» взяв участь у потопленні канонерських човнів HMS Cicada та HMS Robin. Втім, зазвичай зазначають, що перший з цих кораблів потопила авіація, а другий знищили самі британці, щоб запобігти потраплянню до рук ворога після падіння міста.
До 15 січня 1942-го «Ісудзу» ніс сторожову службу в Гонконзі, а 16 січня прибув до Мако. 26 січня — 3 лютого крейсер супроводжував до Сінгори (наразі Сонгкхла) в одній з найпівденніших провінцій Сіаму конвой з підкріпленнями для японських військ, що вели бої на півострові Малакка, після чого прямував до Гонконгу, де з 8 лютого та до кінця березня ніс сторожову службу, а на початку квітня пройшов короткостроковий доковий ремонт.
10 квітня 1942-го 15-ту ескадру розформували, а Ісудзу включили до 16-ї дивізії крейсерів. Протягом наступних двох місяців Ісудзу ніс службу в Індонезії, де відвідав (деякі не по одному разу) Балікпапан (центр нафтовидобутку на сході Борнео), Макассар (на південно-західному півострові острова Целебес), Сурабаю (на сході острова Ява), Батавію (наразі Джакарта на заході Яви). У травні 1942-го Ісудзу брав участь у операції з осадження гарнізонами Малих Зондських островів, при цьому з 1 травня по 18 червня корабель був флагманом 16-ї дивізії. 20—28 червня Ісудзу прямував до Йокосуки, де до 8 липня проходив короткочасний доковий ремонт.
18—26 липня 1942-го «Ісудзу» перейшов назад до Індонезії, де в наступні кілька діб взяв участь у операції з облоги гарнізонів ряду островів у морі Банда, зокрема крейсер прикривав висадку на острові Танімбар.
1—8 серпня 1942-го Ісудзу пройшов з острова Амбон до південнобірманського порту Мергуй (наразі М'єй на східному узбережжі Андаманського моря), де збиралось крейсерське з'єднання для рейду до Індійського океану. Втім, 7 серпня союзники висадились на сході Соломонових островів, що започаткувало шестимісячну битву за Гуадалканал та змусило японське командування перекидати сюди підкріплення. Рейд скасували і більшість зібраних у Мергуй кораблів вирушила на схід до Океанії. Ісудзу залишився у Південно-Східній Азії та в наступний місяць відвідав тут Сабанг (острівець біля північного завершення Суматри), Пенанг (важлива база на заході півострова Малакка), Макасар, Сурабаю.
9 вересня 1942-го «Ісудзу» прийняв у Сурабаї на борт 460 бійців японської армії та 12 вересня прибув до Батавії, звідки наступної доби вирушив у складі першого ешелону . 20 вересня крейсер прибув до Рабаула (головна передова база в архіпелазі Бісмарка, з якої здійснювались операції на Соломонових островах та сході Нової Гвінеї), а 21—22 вересня перейшов звідси до якірної стоянки Шортленд (прикрита групою невеликих островів Шортленд акваторія біля південного завершення острова Бугенвіль, де зазвичай відстоювались бойові кораблі та перевалювались вантажі для подальшої відправки далі на схід Соломонових островів), де висадив доставлені війська. 25 вересня Ісудзу вирушив з Шортленду до атола Трук у центральній частині Каролінських островів (тут ще до війни створили потужну базу японського ВМФ, з якої до лютого 1944-го провадились операції в цілому ряді архіпелагів), при цьому він був тимчасово обраний як флагманський корабель 2-ї ескадри ескадрених міноносців, оскільки «Дзінцу» ще наприкінці серпня дістав пошкодження та відбув до Японії на ремонт.
11 жовтня 1942-го з Труку вийшло кілька з'єднань японського флоту, які розпочали патрулювання північніше від Соломонових островів у межах підтримки операцій на Гуадалканалі (обстріл аеродрому Гендерсон-Філд, проведення 1-го штурмового конвою до Тассафаронга). Ісудзу та 3 есмінці охороняли при цьому загін адмірала Кондо, який мав 2 лінкори та 4 важкі крейсери. 12 жовтня від нього відокремився загін адмірала Куріти, в який увійшли 2 лінкори, «Ісудзу» та 3 есмінці, а потім до них приєднались 6 есмінців, що вийшли з Шортленду. У перші години 13 жовтня лінкори провели вдалий обстріл аеродрому Гендерсон-Філд, знищивши понад чотири десятки ворожих літаків, після чого загін Куріти повернувся до Кондо. У ніч проти 16 жовтня Ісудзу та 7 есмінців прикривали 2 важкі крейсери, які провели ще одне бомбардування ареодрому. В останній декаді жовтня відбулась битва біля островів Санта-Круз, під час якої все вирішила дуель авіаносців, а надводні сили так і не вступили у бій. 30 жовтня 1942-го кораблі Кондо повернулись на Трук.
3—5 листопада 1942-го Ісудзу разом з есмінцями своєї ескадри супроводжував транспорти з військами із Труку до Шортленду. Невдовзі японське командування організувало масштабну операцію задля доставки підкріплень на Гуадалканал (яка в підсумку вилилась у вирішальну битву надводних кораблів біля острова). При цьому знову планувалось провести обстріл Гендерсон-Філд і в ніч проти 13 листопада це спробував зробити загін адмірала Абе, який мав 2 лінкори та вийшов з Труку. Втім, біля Гуадалканалу загін Абе перестріло американське з'єднання із крейсерів та есмінців, котре зазнало значних втрат, проте зірвало обстріл аеродрому. Як наслідок, був екстрено сформований інший загін для обстрілу аеродрому, що включав 2 важкі та 1 легкий крейсер. Інший загін, до якого включили Ісудзу, мав прикривати виділену для бомбардування групу і включав також 2 важкі крейсери і 2 есмінці. У ніч проти 14 листопада відбувся обстріл Гендерсон-Філд, а вже у денний час при відході від острова японські кораблі стали ціллю для літаків з авіаносця «Ентерпрайз». Унаслідок близьких розривів двох 454-кг бомб на Ісудзу виявились затопленими два котельні відділення, що зменшило максимальну швидкість до 15 вузлів. Також дещо постраждало кермування. Втім, Ісудзу вдалось дійти до Шортленду під охороною есмінця «Асасіо», після чого узялись за аварійне відновлення, допомогу в якому, ймовірно, надавало ремонтне судно «Ямабіко-Мару». 16—20 листопада «Ісудзу» під охороною есмінця «Мотідзукі» пройшов на Трук, де роботи продовжились за допомогою ремонтного судна «».
8—14 грудня 1942-го «Ісудзу» здійснив перехід до Йокосуки для проведення повноцінного ремонту, а з 11 січня 1943-го роботи продовжились на верфі у Йокогамі. Окрім власне ремонту, провели модернізацію, зокрема зняли дві гармати головного калібру та встановили замість них спарену 127-мм зенітну установку та дві строєні установки 25-мм зенітних автоматів. 7 травня «Ісудзу» полишив Йокогаму, після чого протягом місяця провадив тренування. При цьому з 20 січня 1943-го Ісудзу рахувався у 16-й дивізії крейсерів, а з 1 квітня був включений до 14-ї дивізії крейсерів.
11 червня 1943-го «Ісудзу» вийшов з Йокосуки для допомоги авіаносцю «Хійо», торпедованому ворожим підводним човном біля східного узбережжя Японії. У підсумку крейсер та 2 есмінці супроводили «Хійо» до порту Татеяма.
16—21 червня 1943-го «Ісудзу» разом з 7 есмінцями здійснював ескортування великого угруповання (3 ескортні авіаносці, 2 лінкори та 2 важкі крейсери) з Японії на Трук, одночасно корабель перевозив чотири з половиною сотні морських піхотинців. На підході до пункту призначення підводний човен дав по загону безрезультатний чотириторпедний залп, при цьому «Ісудзу» ухилився від двох торпед.
22—28 червня 1943-го «Ісудзу» разом з іншим легким крейсером та 2 есмінцями здійснили рейс до острова Науру та назад на Трук. Метою походу була доставка підкріплень, зокрема, Ісудзу висадив тих саме бійців 2-го батальйону морської піхоти ВМБ Йокосука, яких привіз із Японії. 16—22 липня Ісудзу разом з одним есмінцем здійснив інший круговий рейс до Науру, на який доставив три з половиною сотні бійців та 200 тонн вантажів.
24—28 липня «Ісудзу» здійснив вихід з Трука для допомоги танкеру «Тонан-Мару №3», який був торпедований субмариною. Крейсер привів «Тонан-Мару № 3» на буксирі на Трук, тоді як есмінець «Асанагі» забезпечував їх охорону.
15—19 серпня 1943-го «Ісудзу» виконав транспортний рейс до Рабаула та назад, а 5 вересня вирушив разом з легким крейсером «Нака» для доставки військ і припасів на Маршаллові острова. З 7 по 19 вересня Ісудзу перебував на атолі Кваджалейн, а з далі до 24 вересня здійснив разом з «Нака» рейс до атолів Мілі та Вотьє. 25—26 вересня крейсери пройшли на атол Джалуїт, який полишили 29 числа та 3 жовтня вернулись на Трук.
6 жовтня 1943-го «Ісудзу» виходив з Труку до торпедованого танкера «Кадзахая», який, втім, добила ворожа субмарина ще до прибуття допомоги.
Невдовзі Ісудзу залучили до операції «Тей Го», метою якої була доставка з Азії значних військових контингентів для підсилення ряду гарнізонів Океанії. 8—18 жовтня 1943-го крейсер пройшов через Токусіму (острів Сікоку) до Шанхаю. Тут Ісудзу приєднався до «Нака» та двох транспортів, а 21—28 жовтня цей же загін перейшов назад на Трук як другий ешелон , при цьому на Нака перевозили майже п'ять сотень бійців. 23 жовтня у Східнокитайському морі загін перехопив американський підводний човен «Шед», який випустив по крейсерах і транспортах 10 торпед, проте жодна з них не влучила в ціль.
1 листопада 1943-го переформатований «Тей № 4 Го» попрямував на південь, а 3 листопада за сотню кілометрів на північ від Кавієнга (друга за значенням японська база в архіпелазі Бісмарка на північному завершенні острова Нова Ірландія) став ціллю для ворожої авіації. Транспорт «Кійосумі-Мару», на якому везли понад тисячу бійців, втратив хід і був узятий «Ісудзу» на буксир. Крім того, різні кораблі по максимуму розвантажили «Кійосумі-Мару», зокрема «Ісудзу» прийняв дві сотні осіб та 4 полкові гармати. Під вечір 4 листопада крейсер довів пошкоджене судно до Кавієнга. Розвантажившись, Ісудзу ще до завершення доби вийшов з кількома іншими кораблями у напрямку Рабаула та за півтора десятка кілометрів від Кавієнга підірвався на міні, виставленій підводним човном «Сілверсайдс». Крейсер отримав пошкодження корпусу, дві гармати головного калібру виявились заклинені (можливо відзначити, що тоді ж на мінному полі загинули гідрографічне судно «Цукусі» і транспорт «Рюосан-Мару», а есмінець «Ісокадзе» дістав пошкодження).
Втім, «Ісудзу» зміг продовжити виконання завдання та 5 листопада 1943-го був вже у Рабаулі, де збирались сили для нової контратаки проти сил вторгнення на острів Бугенвіль, де союзники висадились 1 листопада (в ніч проти 2 листопада наявні в Рабаулі сили вже здійснили невдалу контратаку, яка завершилась боєм у затоці Імператриці Августи). Того ж 5 числа Рабаул став ціллю для американського авіаносного з'єднання, унаслідок удару якого 5 важких крейсерів, які тільки-но прибули з Труку, отримали пошкодження, що фактично остаточно нейтралізувало загрозу для сил вторгнення на Бугенвіль (хоча японське командування помилково вважало, що ворожі сили суттєво послаблені внаслідок бою 2 листопада). Ісудзу дістав незначні пошкодження внаслідок обстрілу, після чого 6—8 листопада прямував на Трук, де пройшов аварійний ремонт.
20 листопада 1943-го великі сили союзників розпочали операцію захоплення островів Гілберта. 21—22 листопада Ісудзу, ще один легкий крейсер та два есмінці пройшли до острова Понапе (східні Каролінські острови), де прийняли на борт 1,5 тисячі бійців, після чого 25 листопада прибули до атола Кваджалейн та стали очікувати сприятливих обставин, щоб доправити підкріплення на Тараву (головний опорний пункт японців у зазначеному архіпелазі). Втім, японське командування так і не наважилось ввести в дію надводні сили, а Тарава впала після важкої триденної битви. У підсумку 1 грудня доправлених з Понапе бійців висадили на атолі Мілі, після чого «Ісудзу» прибув 2 грудня на Кваджелейн. Тут він перебував і у наступні кілька діб, коли 4—5 грудня атол став ціллю для рейду авіаносного з'єднання. У ніч проти 5 числа Ісдузу атакували літаки з авіаносців «Йорктаун» та «Лексінгтон», які змогли уразити корабель трьома бомбами. Вийшла з ладу одна із гармат головного калібру, як запобіжний захід на тлі пожежі довелось затопити кормовий погріб боєзапасу, унаслідок близьких вибухів пошкоджено кермове управління, а максимальна швидкість впала до 12 вузлів. Під час атаки загинуло 20 членів екіпажу.
Кілька діб «Ісудзу» проходив на Кваджелейні аварійний ремонт, а 9—12 грудня у супроводі кайбокана (фрегата) «» здійснив перехід на Трук, де роботи продовжились за сприяння ремонтного судна «Акасі». 17—23 січня 1944-го «Ісудзу» пройшов до Японії для повноцінного відновлення. При цьому його призначили для перетворення на крейсер ППО, для чого з 1 травня по 14 вересня на верфі у Йокогамі зняли всі 140-мм гармати головного калібру та катапульту, натомість змонтували дві спарені 127-мм зенітні гарматні установки та збільшили кількість стволів 25-мм зенітних автоматів до 38 у 11 строєних та 5 одинарних установках. Ісудзу отримав модернізований радар ППО та радар надводного спостереження, а також більш потужне торпедне озброєння із двох чотиритрубних 610-мм апаратів (стандартним торпедним озброєнням крейсерів типу «Нагара» були чотири двотрубні 533-мм апарати).
При цьому з 4 березня 1944-го «Ісудзу» формально належав до Флоту Центрально-тихоокеанської зони, який мав обороняти Маріанські острови та Палау (захід Каролінських островів), віднесені до головного захисного периметра Імперії. 12 червня американці висадились на Сайпані, після падіння якого у першій половині липня зазначений Флот розформували. З 20 серпня Ісудзу став флагманським кораблем 31-ї ескадри протичовнової оборони.
Певний час крейсер провадив тренування у Внутрішньому Японському морі, а тим часом союзники розпочали вторгнення на Філіппіни. 20 жовтня 1944-го «Ісудзу», ще 2 легкі крейсери та 8 есмінців вийшли з Японії на південь для супроводу з'єднання адмірала Одзави, яке включало 4 авіаносці та 2 переобладнані лінкори-авіаносці. Усі вони разом мали тільки сотню літаків, при цьому головною метою загону Одзави було відволікання на себе основних сил супротивника, щоб дозволити з'єднанню адмірала Куріти, яке рухалось через внутрішні моря Філіппін, атакувати транспорти вторгнення. 25 жовтня головні сили Одзави були знищені у Філіппінському морі в битві біля мису Енгано. Вранці Ісудзу невдало намагався узяти на буксир пошкоджений літаками авіаносець «Тітосе», а після загибелі останнього підібрав 480 моряків з його команди. Потім Ісудзу певний час супроводжував легкий крейсер «Тама», який отримав влучання авіаційною торпедою, проте був відкликаний для допомоги іншому авіаносцю «Тійода» («Тама» у підсумку залишився без ескорту та був добитий підводним човном). У випадку з «Тійодою» «Ісудзу» також невдало спробував узяти його на буксир, а потім підготувався до прийому екіпажу з цього важко пошкодженого корабля. Втім, через наближення ворожих крейсерів та есмінців капітан Ісудзу вирішив екстрено відбути, а «Тійода» був розстріляний артилерією та загинув з усім екіпажем. Ввечері, коли Ісудзу провадив порятунок моряків з інших авіаносців, він був обстріляний артилерією американських крейсерів та отримав незначні пошкодження, загинуло 13 членів екіпажу. 27 жовтня Ісудзу прибув на Окінаву, а 29 числа був вже у Куре.
Після ремонту у Куре «Ісудзу» разом з есмінцем «» вирушив 14 листопада до Південно-Східної Азії та 18 числа прибув до Маніли. Наступного дня кораблі вийшли до Брунею, при цьому за сотню кілометрів від Манільської бухти американський підводний човен «Хейк» дав шеститорпедний залп та поцілив Ісудзу однією торпедою. На кораблі було важко пошкоджене кермове управління, загинуло 32 члени екіпажу. Після аварійного ремонту у морі Ісдзу під ескортом «Момо» узяв курс на Сінгапур, куди прибув 23 листопада. Тут провели тимчасовий ремонт, після чого крейсер 10—12 грудня прямував до Сурабаї, де до початку квітня 1945-го проходив завершальне відновлення. При цьому з 25 березня корабель підпорядкували Флоту 10-ї зони, створеному для управління японськими силами в Індонезії та Індокитаї.
4 квітня 1945-го «Ісудзу» у супроводі торпедного човна «Карі» та тральщиків W-12 і W-34 вирушив з Сурабаї для того, щоб перевезти армійський підрозділ з Купангу (острів Тимор) на острів Сумбава (на півдорозі між Тимором та Явою). Невдовзі після виходу загін був виявлений «вовчою зграєю» із трьох американських підводних човнів, проте сили протичовнової авіації попередили атаку. Втім, подальші пересування японців відстежувались, оскільки 5 квітня загін помітили з австралійського літака. 6 квітня «Ісудзу» прийняв у Купанзі військовослужбовців та відбув назад до Сумбави. На світанку в районі на північ від цього острова він був атакований 10 нідерландськими бомбардувальниками, проте отримав лише незначні пошкодження від близьких розривів. Ісудзу зайшов до затоки Біма (північно-східне узбережжя Сумбави), де розвантажився та рушив через море Флорес до острова Флорес (лежить на схід від Сумбави). На цьому переході він був атакований бомбардувальниками австралійських ВПС і отримав пряме влучання бомбою, яка, втім, не здетонувала, зате через пошкодження від близьких розривів прийшлось перейти на ручне управління кермом. Тим часом «вовча зграя» продовжила полювання на загін «Ісудзу» причому до неї приєдналась британська субмарина. У другій половині 6 квітня «Ісудзу» перебував у протоці між островами Сумбава та Комодо (невеликий острівець між Сумбавою та Флорес), де по загону випустив дев'ять торпед підводний човен «Бесуго». Він не поцілив крейсер, проте одна з торпед потопила тральщик W-12. Загін Ісудзу знову зайшов до затоки Біма, звідки рушив у перші години 7 квітня. Цей вихід був зафіксований радаром підводного човна , який попередив про вороже пересування субмарину «Габілен». На самому початку ранку остання випустила 5 торпед, одна з яких поцілила Ісудзу. Почалось надходження води у корпус, максимальна швидкість впала до 10 вузлів. За дві години по цьому до місця бою прибув , який випустив 4 торпеди та досягнув ще двох влучань у Ісудзу. Через 16 хвилин крейсер розломився, а ще за 3 хвилини затонув. Загинуло 190 членів екіпажу, 449 моряків були врятовані «Карі» та W-34.
Примітки
- . www.combinedfleet.com. Архів оригіналу за 12 листопада 2020. Процитовано 29 жовтня 2021.
- . www.combinedfleet.com. Архів оригіналу за 19 липня 2020. Процитовано 29 жовтня 2021.
- Bertke, Donald A.; Smith, Gordon; Kindell, Don (23 грудня 2014). (англ.). Lulu.com. ISBN . Архів оригіналу за 17 вересня 2021. Процитовано 29 жовтня 2021.
- Bertke, Donald A.; Smith, Gordon; Kindell, Don (23 грудня 2014). (англ.). Lulu.com. ISBN . Архів оригіналу за 31 жовтня 2021. Процитовано 31 жовтня 2021.
- . www.combinedfleet.com. Архів оригіналу за 3 червня 2017. Процитовано 29 жовтня 2021.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Isudzu Isuzu yap 五十鈴 legkij krejser Imperskogo flotu Yaponiyi yakij brav uchast u Drugij svitovij vijni Isudzu 五十鈴SluzhbaTip klas legkij krejser tipu Nagara Derzhava prapora YaponiyaNalezhnistKorabelnya verf Uraga Dock u TokioZamovleno 1920 finansovij rikZakladeno 10 serpnya 1920Spusheno na vodu 29 zhovtnya 1921Vvedeno v ekspluataciyu 15 serpnya 1923Na sluzhbi 1923 1945Zagibel 7 kvitnya 1945 potoplenij pidvodnimi chovnami u mori FloresIdentifikaciyaParametriTonnazh 5570Dovzhina 162 1 mShirina 14 2 mOsadka 4 8 mBronyuvannya poyas 60 mm paluba 30 mmTehnichni daniRuhova ustanovka 4 parovi turbini 12 parovih kotlivPotuzhnist 90 000 k s 67 MVt Shvidkist 36 vuzlivDalnist plavannya 6000 mil 11 000 km na shvidkosti 14 vuzlivEkipazh 450OzbroyennyaArtileriya 7 140 mm 50 kalibriv garmatTorpedno minne ozbroyennya 8 4h2 610 mm torpednih aparativZenitne ozbroyennya 2h 80 mm garmati 2 h 6 5 mm zenitnih kulemetiAviaciya 1 gidrolitak 1 katapulta ne piznishe 1934 07 04 45Rajon potoplennya Isudzu Korabel yakij nalezhav do krejseriv tipu Nagara sporudili u 1925 roci na verfi kompaniyi Uraga Dock u Tokio 16 zhovtnya 1926 go poblizu Simonoseki krejser siv na milinu pislya chogo naprikinci roku buv vidnesenij do rezervu za standartnoyu v Imperskomu floti praktikoyu korabli na chas remontu vvazhalis u rezervi Z 3 bereznya 1927 go Isudzu razom z legkim krejserom Sendaj zabezpechuvali yaponsku voyennu prisutnist u Kitayi na richci Yanczi vtim uzhe 15 kvitnya Isudzu pribuv do Jokosuki de pevnij chas vikoristovuvavsya yak navchalnij korabel Z 30 listopada 1929 go Isudzu nis storozhovu sluzhbu na vijskovo morskij bazi Mako na Peskadorskih ostrovah u pivdennij chastini Tajvanskoyi protoki a z 1 grudnya 1930 go buv perevedenij u tomu zh statusi do VMB Jokosuka Tokijska zatoka Pislya prohodzhennya chergovogo remontu z 1 grudnya 1932 go krejser znovu povernuvsya do Mako ta nis tut sluzhbu do serpnya 1933 go Z 1 listopada 1933 go Isudzu stav flagmanskim korablem 7 yi diviziyi krejseriv zaminivshi tut legkij krejser Yura A z 1 grudnya 1936 go Isudzu stav flagmanom 1 yi eskadri eskadrenih minonosciv 20 25 serpnya 1937 go na tli pochatku Drugoyi yapono kitajskoyi vijni Isudzu vzyav uchast u dostavlenni vijsk do rajonu Shanhayu Nadali korabel brav uchast u patrulyuvanni bilya uzberezhzhya Pivdennogo Kitayu Z 15 listopada 1939 go krejser stav flagmanom 2 yi eskadri eskadrenih minonosciv pri comu protyagom 1940 roku vin kilka raz vihodiv u pohodi do pivdennokitajskih vod Z 15 veresnya 1941 go Isudzu pereveli do 15 yi zmishanoyi eskadri flagmanom 2 yi eskadri esminciv stav legkij krejser Dzincu i vzhe 16 veresnya korabel vidbuv z Jokosuki dlya blokadi pivdnya Kitayu 4 grudnya 1941 go Isudzu vijshov z Amoya dlya uchasti v majbutnij operaciyi proti britanskogo Gonkongu yakij zdavsya 25 grudnya Mozhlivo zustriti vkazivki sho v cej period krejser spilno z esmincem Ikadzuchi vzyav uchast u potoplenni kanonerskih chovniv HMS Cicada ta HMS Robin Vtim zazvichaj zaznachayut sho pershij z cih korabliv potopila aviaciya a drugij znishili sami britanci shob zapobigti potraplyannyu do ruk voroga pislya padinnya mista Do 15 sichnya 1942 go Isudzu nis storozhovu sluzhbu v Gonkonzi a 16 sichnya pribuv do Mako 26 sichnya 3 lyutogo krejser suprovodzhuvav do Singori narazi Songkhla v odnij z najpivdennishih provincij Siamu konvoj z pidkriplennyami dlya yaponskih vijsk sho veli boyi na pivostrovi Malakka pislya chogo pryamuvav do Gonkongu de z 8 lyutogo ta do kincya bereznya nis storozhovu sluzhbu a na pochatku kvitnya projshov korotkostrokovij dokovij remont 10 kvitnya 1942 go 15 tu eskadru rozformuvali a Isudzu vklyuchili do 16 yi diviziyi krejseriv Protyagom nastupnih dvoh misyaciv Isudzu nis sluzhbu v Indoneziyi de vidvidav deyaki ne po odnomu razu Balikpapan centr naftovidobutku na shodi Borneo Makassar na pivdenno zahidnomu pivostrovi ostrova Celebes Surabayu na shodi ostrova Yava Bataviyu narazi Dzhakarta na zahodi Yavi U travni 1942 go Isudzu brav uchast u operaciyi z osadzhennya garnizonami Malih Zondskih ostroviv pri comu z 1 travnya po 18 chervnya korabel buv flagmanom 16 yi diviziyi 20 28 chervnya Isudzu pryamuvav do Jokosuki de do 8 lipnya prohodiv korotkochasnij dokovij remont 18 26 lipnya 1942 go Isudzu perejshov nazad do Indoneziyi de v nastupni kilka dib vzyav uchast u operaciyi z oblogi garnizoniv ryadu ostroviv u mori Banda zokrema krejser prikrivav visadku na ostrovi Tanimbar 1 8 serpnya 1942 go Isudzu projshov z ostrova Ambon do pivdennobirmanskogo portu Merguj narazi M yej na shidnomu uzberezhzhi Andamanskogo morya de zbiralos krejserske z yednannya dlya rejdu do Indijskogo okeanu Vtim 7 serpnya soyuzniki visadilis na shodi Solomonovih ostroviv sho zapochatkuvalo shestimisyachnu bitvu za Guadalkanal ta zmusilo yaponske komanduvannya perekidati syudi pidkriplennya Rejd skasuvali i bilshist zibranih u Merguj korabliv virushila na shid do Okeaniyi Isudzu zalishivsya u Pivdenno Shidnij Aziyi ta v nastupnij misyac vidvidav tut Sabang ostrivec bilya pivnichnogo zavershennya Sumatri Penang vazhliva baza na zahodi pivostrova Malakka Makasar Surabayu 9 veresnya 1942 go Isudzu prijnyav u Surabayi na bort 460 bijciv yaponskoyi armiyi ta 12 veresnya pribuv do Bataviyi zvidki nastupnoyi dobi virushiv u skladi pershogo eshelonu 20 veresnya krejser pribuv do Rabaula golovna peredova baza v arhipelazi Bismarka z yakoyi zdijsnyuvalis operaciyi na Solomonovih ostrovah ta shodi Novoyi Gvineyi a 21 22 veresnya perejshov zvidsi do yakirnoyi stoyanki Shortlend prikrita grupoyu nevelikih ostroviv Shortlend akvatoriya bilya pivdennogo zavershennya ostrova Bugenvil de zazvichaj vidstoyuvalis bojovi korabli ta perevalyuvalis vantazhi dlya podalshoyi vidpravki dali na shid Solomonovih ostroviv de visadiv dostavleni vijska 25 veresnya Isudzu virushiv z Shortlendu do atola Truk u centralnij chastini Karolinskih ostroviv tut she do vijni stvorili potuzhnu bazu yaponskogo VMF z yakoyi do lyutogo 1944 go provadilis operaciyi v cilomu ryadi arhipelagiv pri comu vin buv timchasovo obranij yak flagmanskij korabel 2 yi eskadri eskadrenih minonosciv oskilki Dzincu she naprikinci serpnya distav poshkodzhennya ta vidbuv do Yaponiyi na remont 11 zhovtnya 1942 go z Truku vijshlo kilka z yednan yaponskogo flotu yaki rozpochali patrulyuvannya pivnichnishe vid Solomonovih ostroviv u mezhah pidtrimki operacij na Guadalkanali obstril aerodromu Genderson Fild provedennya 1 go shturmovogo konvoyu do Tassafaronga Isudzu ta 3 esminci ohoronyali pri comu zagin admirala Kondo yakij mav 2 linkori ta 4 vazhki krejseri 12 zhovtnya vid nogo vidokremivsya zagin admirala Kuriti v yakij uvijshli 2 linkori Isudzu ta 3 esminci a potim do nih priyednalis 6 esminciv sho vijshli z Shortlendu U pershi godini 13 zhovtnya linkori proveli vdalij obstril aerodromu Genderson Fild znishivshi ponad chotiri desyatki vorozhih litakiv pislya chogo zagin Kuriti povernuvsya do Kondo U nich proti 16 zhovtnya Isudzu ta 7 esminciv prikrivali 2 vazhki krejseri yaki proveli she odne bombarduvannya areodromu V ostannij dekadi zhovtnya vidbulas bitva bilya ostroviv Santa Kruz pid chas yakoyi vse virishila duel avianosciv a nadvodni sili tak i ne vstupili u bij 30 zhovtnya 1942 go korabli Kondo povernulis na Truk 3 5 listopada 1942 go Isudzu razom z esmincyami svoyeyi eskadri suprovodzhuvav transporti z vijskami iz Truku do Shortlendu Nevdovzi yaponske komanduvannya organizuvalo masshtabnu operaciyu zadlya dostavki pidkriplen na Guadalkanal yaka v pidsumku vililas u virishalnu bitvu nadvodnih korabliv bilya ostrova Pri comu znovu planuvalos provesti obstril Genderson Fild i v nich proti 13 listopada ce sprobuvav zrobiti zagin admirala Abe yakij mav 2 linkori ta vijshov z Truku Vtim bilya Guadalkanalu zagin Abe perestrilo amerikanske z yednannya iz krejseriv ta esminciv kotre zaznalo znachnih vtrat prote zirvalo obstril aerodromu Yak naslidok buv ekstreno sformovanij inshij zagin dlya obstrilu aerodromu sho vklyuchav 2 vazhki ta 1 legkij krejser Inshij zagin do yakogo vklyuchili Isudzu mav prikrivati vidilenu dlya bombarduvannya grupu i vklyuchav takozh 2 vazhki krejseri i 2 esminci U nich proti 14 listopada vidbuvsya obstril Genderson Fild a vzhe u dennij chas pri vidhodi vid ostrova yaponski korabli stali cillyu dlya litakiv z avianoscya Enterprajz Unaslidok blizkih rozriviv dvoh 454 kg bomb na Isudzu viyavilis zatoplenimi dva kotelni viddilennya sho zmenshilo maksimalnu shvidkist do 15 vuzliv Takozh desho postrazhdalo kermuvannya Vtim Isudzu vdalos dijti do Shortlendu pid ohoronoyu esmincya Asasio pislya chogo uzyalis za avarijne vidnovlennya dopomogu v yakomu jmovirno nadavalo remontne sudno Yamabiko Maru 16 20 listopada Isudzu pid ohoronoyu esmincya Motidzuki projshov na Truk de roboti prodovzhilis za dopomogoyu remontnogo sudna 8 14 grudnya 1942 go Isudzu zdijsniv perehid do Jokosuki dlya provedennya povnocinnogo remontu a z 11 sichnya 1943 go roboti prodovzhilis na verfi u Jokogami Okrim vlasne remontu proveli modernizaciyu zokrema znyali dvi garmati golovnogo kalibru ta vstanovili zamist nih sparenu 127 mm zenitnu ustanovku ta dvi stroyeni ustanovki 25 mm zenitnih avtomativ 7 travnya Isudzu polishiv Jokogamu pislya chogo protyagom misyacya provadiv trenuvannya Pri comu z 20 sichnya 1943 go Isudzu rahuvavsya u 16 j diviziyi krejseriv a z 1 kvitnya buv vklyuchenij do 14 yi diviziyi krejseriv 11 chervnya 1943 go Isudzu vijshov z Jokosuki dlya dopomogi avianoscyu Hijo torpedovanomu vorozhim pidvodnim chovnom bilya shidnogo uzberezhzhya Yaponiyi U pidsumku krejser ta 2 esminci suprovodili Hijo do portu Tateyama 16 21 chervnya 1943 go Isudzu razom z 7 esmincyami zdijsnyuvav eskortuvannya velikogo ugrupovannya 3 eskortni avianosci 2 linkori ta 2 vazhki krejseri z Yaponiyi na Truk odnochasno korabel perevoziv chotiri z polovinoyu sotni morskih pihotinciv Na pidhodi do punktu priznachennya pidvodnij choven dav po zagonu bezrezultatnij chotiritorpednij zalp pri comu Isudzu uhilivsya vid dvoh torped 22 28 chervnya 1943 go Isudzu razom z inshim legkim krejserom ta 2 esmincyami zdijsnili rejs do ostrova Nauru ta nazad na Truk Metoyu pohodu bula dostavka pidkriplen zokrema Isudzu visadiv tih same bijciv 2 go bataljonu morskoyi pihoti VMB Jokosuka yakih priviz iz Yaponiyi 16 22 lipnya Isudzu razom z odnim esmincem zdijsniv inshij krugovij rejs do Nauru na yakij dostaviv tri z polovinoyu sotni bijciv ta 200 tonn vantazhiv 24 28 lipnya Isudzu zdijsniv vihid z Truka dlya dopomogi tankeru Tonan Maru 3 yakij buv torpedovanij submarinoyu Krejser priviv Tonan Maru 3 na buksiri na Truk todi yak esminec Asanagi zabezpechuvav yih ohoronu 15 19 serpnya 1943 go Isudzu vikonav transportnij rejs do Rabaula ta nazad a 5 veresnya virushiv razom z legkim krejserom Naka dlya dostavki vijsk i pripasiv na Marshallovi ostrova Z 7 po 19 veresnya Isudzu perebuvav na atoli Kvadzhalejn a z dali do 24 veresnya zdijsniv razom z Naka rejs do atoliv Mili ta Votye 25 26 veresnya krejseri projshli na atol Dzhaluyit yakij polishili 29 chisla ta 3 zhovtnya vernulis na Truk 6 zhovtnya 1943 go Isudzu vihodiv z Truku do torpedovanogo tankera Kadzahaya yakij vtim dobila vorozha submarina she do pributtya dopomogi Nevdovzi Isudzu zaluchili do operaciyi Tej Go metoyu yakoyi bula dostavka z Aziyi znachnih vijskovih kontingentiv dlya pidsilennya ryadu garnizoniv Okeaniyi 8 18 zhovtnya 1943 go krejser projshov cherez Tokusimu ostriv Sikoku do Shanhayu Tut Isudzu priyednavsya do Naka ta dvoh transportiv a 21 28 zhovtnya cej zhe zagin perejshov nazad na Truk yak drugij eshelon pri comu na Naka perevozili majzhe p yat soten bijciv 23 zhovtnya u Shidnokitajskomu mori zagin perehopiv amerikanskij pidvodnij choven Shed yakij vipustiv po krejserah i transportah 10 torped prote zhodna z nih ne vluchila v cil 1 listopada 1943 go pereformatovanij Tej 4 Go popryamuvav na pivden a 3 listopada za sotnyu kilometriv na pivnich vid Kaviyenga druga za znachennyam yaponska baza v arhipelazi Bismarka na pivnichnomu zavershenni ostrova Nova Irlandiya stav cillyu dlya vorozhoyi aviaciyi Transport Kijosumi Maru na yakomu vezli ponad tisyachu bijciv vtrativ hid i buv uzyatij Isudzu na buksir Krim togo rizni korabli po maksimumu rozvantazhili Kijosumi Maru zokrema Isudzu prijnyav dvi sotni osib ta 4 polkovi garmati Pid vechir 4 listopada krejser doviv poshkodzhene sudno do Kaviyenga Rozvantazhivshis Isudzu she do zavershennya dobi vijshov z kilkoma inshimi korablyami u napryamku Rabaula ta za pivtora desyatka kilometriv vid Kaviyenga pidirvavsya na mini vistavlenij pidvodnim chovnom Silversajds Krejser otrimav poshkodzhennya korpusu dvi garmati golovnogo kalibru viyavilis zaklineni mozhlivo vidznachiti sho todi zh na minnomu poli zaginuli gidrografichne sudno Cukusi i transport Ryuosan Maru a esminec Isokadze distav poshkodzhennya Vtim Isudzu zmig prodovzhiti vikonannya zavdannya ta 5 listopada 1943 go buv vzhe u Rabauli de zbiralis sili dlya novoyi kontrataki proti sil vtorgnennya na ostriv Bugenvil de soyuzniki visadilis 1 listopada v nich proti 2 listopada nayavni v Rabauli sili vzhe zdijsnili nevdalu kontrataku yaka zavershilas boyem u zatoci Imperatrici Avgusti Togo zh 5 chisla Rabaul stav cillyu dlya amerikanskogo avianosnogo z yednannya unaslidok udaru yakogo 5 vazhkih krejseriv yaki tilki no pribuli z Truku otrimali poshkodzhennya sho faktichno ostatochno nejtralizuvalo zagrozu dlya sil vtorgnennya na Bugenvil hocha yaponske komanduvannya pomilkovo vvazhalo sho vorozhi sili suttyevo poslableni vnaslidok boyu 2 listopada Isudzu distav neznachni poshkodzhennya vnaslidok obstrilu pislya chogo 6 8 listopada pryamuvav na Truk de projshov avarijnij remont 20 listopada 1943 go veliki sili soyuznikiv rozpochali operaciyu zahoplennya ostroviv Gilberta 21 22 listopada Isudzu she odin legkij krejser ta dva esminci projshli do ostrova Ponape shidni Karolinski ostrovi de prijnyali na bort 1 5 tisyachi bijciv pislya chogo 25 listopada pribuli do atola Kvadzhalejn ta stali ochikuvati spriyatlivih obstavin shob dopraviti pidkriplennya na Taravu golovnij opornij punkt yaponciv u zaznachenomu arhipelazi Vtim yaponske komanduvannya tak i ne navazhilos vvesti v diyu nadvodni sili a Tarava vpala pislya vazhkoyi tridennoyi bitvi U pidsumku 1 grudnya dopravlenih z Ponape bijciv visadili na atoli Mili pislya chogo Isudzu pribuv 2 grudnya na Kvadzhelejn Tut vin perebuvav i u nastupni kilka dib koli 4 5 grudnya atol stav cillyu dlya rejdu avianosnogo z yednannya U nich proti 5 chisla Isduzu atakuvali litaki z avianosciv Jorktaun ta Leksington yaki zmogli uraziti korabel troma bombami Vijshla z ladu odna iz garmat golovnogo kalibru yak zapobizhnij zahid na tli pozhezhi dovelos zatopiti kormovij pogrib boyezapasu unaslidok blizkih vibuhiv poshkodzheno kermove upravlinnya a maksimalna shvidkist vpala do 12 vuzliv Pid chas ataki zaginulo 20 chleniv ekipazhu Kilka dib Isudzu prohodiv na Kvadzhelejni avarijnij remont a 9 12 grudnya u suprovodi kajbokana fregata zdijsniv perehid na Truk de roboti prodovzhilis za spriyannya remontnogo sudna Akasi 17 23 sichnya 1944 go Isudzu projshov do Yaponiyi dlya povnocinnogo vidnovlennya Pri comu jogo priznachili dlya peretvorennya na krejser PPO dlya chogo z 1 travnya po 14 veresnya na verfi u Jokogami znyali vsi 140 mm garmati golovnogo kalibru ta katapultu natomist zmontuvali dvi spareni 127 mm zenitni garmatni ustanovki ta zbilshili kilkist stvoliv 25 mm zenitnih avtomativ do 38 u 11 stroyenih ta 5 odinarnih ustanovkah Isudzu otrimav modernizovanij radar PPO ta radar nadvodnogo sposterezhennya a takozh bilsh potuzhne torpedne ozbroyennya iz dvoh chotiritrubnih 610 mm aparativ standartnim torpednim ozbroyennyam krejseriv tipu Nagara buli chotiri dvotrubni 533 mm aparati Pri comu z 4 bereznya 1944 go Isudzu formalno nalezhav do Flotu Centralno tihookeanskoyi zoni yakij mav oboronyati Marianski ostrovi ta Palau zahid Karolinskih ostroviv vidneseni do golovnogo zahisnogo perimetra Imperiyi 12 chervnya amerikanci visadilis na Sajpani pislya padinnya yakogo u pershij polovini lipnya zaznachenij Flot rozformuvali Z 20 serpnya Isudzu stav flagmanskim korablem 31 yi eskadri protichovnovoyi oboroni Pevnij chas krejser provadiv trenuvannya u Vnutrishnomu Yaponskomu mori a tim chasom soyuzniki rozpochali vtorgnennya na Filippini 20 zhovtnya 1944 go Isudzu she 2 legki krejseri ta 8 esminciv vijshli z Yaponiyi na pivden dlya suprovodu z yednannya admirala Odzavi yake vklyuchalo 4 avianosci ta 2 pereobladnani linkori avianosci Usi voni razom mali tilki sotnyu litakiv pri comu golovnoyu metoyu zagonu Odzavi bulo vidvolikannya na sebe osnovnih sil suprotivnika shob dozvoliti z yednannyu admirala Kuriti yake ruhalos cherez vnutrishni morya Filippin atakuvati transporti vtorgnennya 25 zhovtnya golovni sili Odzavi buli znisheni u Filippinskomu mori v bitvi bilya misu Engano Vranci Isudzu nevdalo namagavsya uzyati na buksir poshkodzhenij litakami avianosec Titose a pislya zagibeli ostannogo pidibrav 480 moryakiv z jogo komandi Potim Isudzu pevnij chas suprovodzhuvav legkij krejser Tama yakij otrimav vluchannya aviacijnoyu torpedoyu prote buv vidklikanij dlya dopomogi inshomu avianoscyu Tijoda Tama u pidsumku zalishivsya bez eskortu ta buv dobitij pidvodnim chovnom U vipadku z Tijodoyu Isudzu takozh nevdalo sprobuvav uzyati jogo na buksir a potim pidgotuvavsya do prijomu ekipazhu z cogo vazhko poshkodzhenogo korablya Vtim cherez nablizhennya vorozhih krejseriv ta esminciv kapitan Isudzu virishiv ekstreno vidbuti a Tijoda buv rozstrilyanij artileriyeyu ta zaginuv z usim ekipazhem Vvecheri koli Isudzu provadiv poryatunok moryakiv z inshih avianosciv vin buv obstrilyanij artileriyeyu amerikanskih krejseriv ta otrimav neznachni poshkodzhennya zaginulo 13 chleniv ekipazhu 27 zhovtnya Isudzu pribuv na Okinavu a 29 chisla buv vzhe u Kure Pislya remontu u Kure Isudzu razom z esmincem virushiv 14 listopada do Pivdenno Shidnoyi Aziyi ta 18 chisla pribuv do Manili Nastupnogo dnya korabli vijshli do Bruneyu pri comu za sotnyu kilometriv vid Manilskoyi buhti amerikanskij pidvodnij choven Hejk dav shestitorpednij zalp ta pociliv Isudzu odniyeyu torpedoyu Na korabli bulo vazhko poshkodzhene kermove upravlinnya zaginulo 32 chleni ekipazhu Pislya avarijnogo remontu u mori Isdzu pid eskortom Momo uzyav kurs na Singapur kudi pribuv 23 listopada Tut proveli timchasovij remont pislya chogo krejser 10 12 grudnya pryamuvav do Surabayi de do pochatku kvitnya 1945 go prohodiv zavershalne vidnovlennya Pri comu z 25 bereznya korabel pidporyadkuvali Flotu 10 yi zoni stvorenomu dlya upravlinnya yaponskimi silami v Indoneziyi ta Indokitayi 4 kvitnya 1945 go Isudzu u suprovodi torpednogo chovna Kari ta tralshikiv W 12 i W 34 virushiv z Surabayi dlya togo shob perevezti armijskij pidrozdil z Kupangu ostriv Timor na ostriv Sumbava na pivdorozi mizh Timorom ta Yavoyu Nevdovzi pislya vihodu zagin buv viyavlenij vovchoyu zgrayeyu iz troh amerikanskih pidvodnih chovniv prote sili protichovnovoyi aviaciyi poperedili ataku Vtim podalshi peresuvannya yaponciv vidstezhuvalis oskilki 5 kvitnya zagin pomitili z avstralijskogo litaka 6 kvitnya Isudzu prijnyav u Kupanzi vijskovosluzhbovciv ta vidbuv nazad do Sumbavi Na svitanku v rajoni na pivnich vid cogo ostrova vin buv atakovanij 10 niderlandskimi bombarduvalnikami prote otrimav lishe neznachni poshkodzhennya vid blizkih rozriviv Isudzu zajshov do zatoki Bima pivnichno shidne uzberezhzhya Sumbavi de rozvantazhivsya ta rushiv cherez more Flores do ostrova Flores lezhit na shid vid Sumbavi Na comu perehodi vin buv atakovanij bombarduvalnikami avstralijskih VPS i otrimav pryame vluchannya bomboyu yaka vtim ne zdetonuvala zate cherez poshkodzhennya vid blizkih rozriviv prijshlos perejti na ruchne upravlinnya kermom Tim chasom vovcha zgraya prodovzhila polyuvannya na zagin Isudzu prichomu do neyi priyednalas britanska submarina U drugij polovini 6 kvitnya Isudzu perebuvav u protoci mizh ostrovami Sumbava ta Komodo nevelikij ostrivec mizh Sumbavoyu ta Flores de po zagonu vipustiv dev yat torped pidvodnij choven Besugo Vin ne pociliv krejser prote odna z torped potopila tralshik W 12 Zagin Isudzu znovu zajshov do zatoki Bima zvidki rushiv u pershi godini 7 kvitnya Cej vihid buv zafiksovanij radarom pidvodnogo chovna yakij poperediv pro vorozhe peresuvannya submarinu Gabilen Na samomu pochatku ranku ostannya vipustila 5 torped odna z yakih pocilila Isudzu Pochalos nadhodzhennya vodi u korpus maksimalna shvidkist vpala do 10 vuzliv Za dvi godini po comu do miscya boyu pribuv yakij vipustiv 4 torpedi ta dosyagnuv she dvoh vluchan u Isudzu Cherez 16 hvilin krejser rozlomivsya a she za 3 hvilini zatonuv Zaginulo 190 chleniv ekipazhu 449 moryakiv buli vryatovani Kari ta W 34 Primitki www combinedfleet com Arhiv originalu za 12 listopada 2020 Procitovano 29 zhovtnya 2021 www combinedfleet com Arhiv originalu za 19 lipnya 2020 Procitovano 29 zhovtnya 2021 Bertke Donald A Smith Gordon Kindell Don 23 grudnya 2014 angl Lulu com ISBN 978 1 937470 11 1 Arhiv originalu za 17 veresnya 2021 Procitovano 29 zhovtnya 2021 Bertke Donald A Smith Gordon Kindell Don 23 grudnya 2014 angl Lulu com ISBN 978 1 937470 11 1 Arhiv originalu za 31 zhovtnya 2021 Procitovano 31 zhovtnya 2021 www combinedfleet com Arhiv originalu za 3 chervnya 2017 Procitovano 29 zhovtnya 2021