Вигнанка — картина, один з останніх творів Боттічеллі. Швидше за все, Боттічеллі звернувся до біблійних рядків: "І вивів її слуга геть і замкнув за нею двері. А Тамара посипала попелом голову свою, а квітчасту туніку, що була на ній, і поклала руку свою на голову свою і все ходила та голосила". Але яку б легенду не мав на увазі Боттічеллі, в цій картині вона звучить як загальнолюдська тема, і навіть в наш час виглядає сучасною.
італ. La derelitta | |
---|---|
Творець: | Сандро Боттічеллі |
Час створення: | 1495 |
Розміри: | 47 × 41 см |
Висота: | 47 см |
Ширина: | 43 см |
Матеріал: | дерево, темпера |
Жанр: | сакральне мистецтво |
Зберігається: | Рим, Італія |
Музей: | приватна збірка |
[[commons:Category:Mordecai Weeping|Сандро Боттічеллі, «Вигнанка» або «Покинута», 1495 р. 47 × 41 см]] у Вікісховищі |
Відкриття 19 століття. Реабілітація Боттічеллі
Значна мистецька вартість картин Боттічеллі, вся його творчість мають вагомий авторитет в 20 столітті та зараховуються до найкращих досягнень художнього генію людства. Але ще на початку 19 ст. Боттічеллі не був ні авторитетом для науковців, ні для прихильників мистецтва. Типовою була несхвальна оцінка, що дав фрескам Боттічеллі один пихатий англійський мандрівник, що відвідав Сикстинську каплицюі лаяв « посередність, хвалькуватість тих художників, яких Сикст IV запросив, аби прикрасити, а точніше сплюндрувати стіни Каплиці. Нагляд за усим папа римський з притаманним усім володарям марнославством і необізнаністю доручив Сандро (Боттічеллі), найбільш некваліфікованому з усіх, чиї варварський смак і суха дріб'язкість … перетворили ансамбль на пам'ятку порожньої пихи, не гідної святого місця». І це говорилося і писалося про талановито створені фрески Доменіко Гірляндайо, Боттічеллі і Перуджино. Композиційний талант тільки одного Перуджино дав в каплиці найкращі зразки доби. До того ж лаяти і ганьбити художників за різну природну обдарованість — і некоректно, і несправедливо, і недалекоглядно, адже папа запросив на роботу найкращих, які тоді були. І не їх провина, що послідовники — Мікеланджело, Рафаель Санті- виявилися більш обдарованими і універсальними в творах.
Неприємно читати вже принизливі рядки Джорджо Вазарі про Боттічеллі, бо набалуваний величними зразками творів Мікеланджело Буонаротті, Леонардо да Вінчі і Рафаеля, він мало поціновував Боттічеллі. В його життєпису Вазарі обмежився анекдотами (sic!), не дав описів багатьох головних творів художника і схвально відгукнувся лише про фреску «Святий Августин», найбільш монументальну серед творів Боттічеллі (тільки в ній той наблизився до монументальної манери тих же Мікеланджело чи Рафаеля). Ніякі інші переваги художника Вазарі не узяв до аналізу чи дослідження. Слава Боттічеллі зходила на нівець і майстра забули майже на 350 років.
Підвищення рівня наукових досліджень, сумніви в справедливості давніх оцінок, переоцінка колишніх висновків і авторитетів в 19 ст. реабілітувала творчість багатьох майстрів минулого. Серед повернутих в історію мистецтва і наново схвально прийнятих — Сандро Боттічеллі, Веласкес, Франс Халс,Ян Вермер, Ель Греко, ціла низка майстрів Нічеччини, Нідерландів, тої ж Італії 14-15 століть.
Опис картини
На невеличкій дошці (47,3 × 42,8 см) темперними фарбами зображено жінку на сходинках суворого будинку, схожого на фортецю. Розміри самого живопису ще менші — 47 × 41 см. Перші поверхи будинків у Флоренції 15 століття відводили під склади, комори. Вони мали дуже маленькі вікна, які до того ж захищали міцними ґратами. Більші вікна мали 2-й і 3-й поверхи, відведені під житло. В картині Боттічеллі навіть перший поверх багатої оселі не має вікон. І це посилює відчуженість, ворожість домівки, що нещодавно була рідною до вигнанки. У Боттічеллі мало картин з однією постаттю, якщо це не портрет. Вигнанка гірко плаче перед порталом багатої оселі, що повернута на вулицю фасадом-фортецею, ворожою тепер і для жінки. А ридання вигнанки і розкиданий одяг свідчать, що була бійка, яка закінчилася ще однією людською трагедією.
Дослідження
Картина стала предметом тривалих досліджень тільки в 19 ст. Почалися сумніви навіть в її авторстві. Плутанину посилив напис на звороті дошки, де знайшли епітафію Аннібалє Каро на смерть художника Мазаччо, бо хтось вирішив, що це твір Мазаччо. Аналіз тексту виявив, що напис зробили у 19 столітті, а твір не належав Мазаччо навіть за стилем. Серед митців, яким приписали авторство -
- Ерколє де Роберті
- Філіппіно Ліппі та інші.
Говорили навіть, що це твір англійського прерафаеліта, а ніяк не картина 15 ст. Попередню історію картини ніяк не висвітлювали архіви, де не знайдено жодних згадок про подібний твір, його замовника чи володаря. Лише звернення до малюнків Сандро Боттічеллі посилило докази, що твір належить саме йому. Р.ван Марле знайшов подібну фігуру в малюнку Боттічеллі до "Божественної комедії" Данте («Чистилище»,V, «Чистилище», XXVII, «Ад», ХІІІ). Знайшли і подібні сходинки, і двері — в картині Боттічеллі «Благовіщення», яку зберігає Державна галерея міста Ганновер, Німеччина. Дійшли і якісь згадки про участь Боттічеллі в створенні алегоричних картин. За припущеннями, він міг створити лише одну з них („Вигнанку «), а решту передати для виконання іншому майстру, як це було з тим же Філіппіно Ліппі. Адже в той час Боттічеллі отримав запрошення від папи римського і поспішав у Рим, де його чекала дійсно цікава творча праця в Сикстинській каплиці. Можливо через це так мало звісток про цю серію в історичних джерелах.
Джерела
- Українська радянська енциклопедія : у 12 т. / гол. ред. М. П. Бажан ; редкол.: О. К. Антонов та ін. — 2-ге вид. — К. : Головна редакція УРЕ, 1974–1985.
- Кустодтева Т. К.»Сандро Боттичелли“, Л."Аврора", 1971, (рос) с. 78-79;
- Петрочук О. К. «Сандро Боттичелли», М.: Искусство, 1984. — 224 с. (рос);
- Зарницкий Ст. В. Боттичелли.— М. : Молодая гвардия, 2007.—330 с. (серия Жизнь замечательных людей), рос.
- «Ботичелли» Сборник материалов о творчестве. М., 1962 (рос);
- Смирнова И. А. Сандро Боттичелли. М., 1967, (рос);
- Сборник «Искусство Западной Європы и Византии», М. «Наука», 1978, с. 47-58.
Див. також
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Vignanka kartina odin z ostannih tvoriv Bottichelli Shvidshe za vse Bottichelli zvernuvsya do biblijnih ryadkiv I viviv yiyi sluga get i zamknuv za neyu dveri A Tamara posipala popelom golovu svoyu a kvitchastu tuniku sho bula na nij i poklala ruku svoyu na golovu svoyu i vse hodila ta golosila Ale yaku b legendu ne mav na uvazi Bottichelli v cij kartini vona zvuchit yak zagalnolyudska tema i navit v nash chas viglyadaye suchasnoyu Sandro Bottichelli Vignanka abo Pokinuta 1495 r 47 41 smital La derelittaTvorec Sandro BottichelliChas stvorennya 1495Rozmiri 47 41 smVisota 47 smShirina 43 smMaterial derevo temperaZhanr sakralne mistectvoZberigayetsya Rim ItaliyaMuzej privatna zbirka commons Category Mordecai Weeping Sandro Bottichelli Vignanka abo Pokinuta 1495 r 47 41 sm u VikishovishiVidkrittya 19 stolittya Reabilitaciya BottichelliZnachna mistecka vartist kartin Bottichelli vsya jogo tvorchist mayut vagomij avtoritet v 20 stolitti ta zarahovuyutsya do najkrashih dosyagnen hudozhnogo geniyu lyudstva Ale she na pochatku 19 st Bottichelli ne buv ni avtoritetom dlya naukovciv ni dlya prihilnikiv mistectva Tipovoyu bula neshvalna ocinka sho dav freskam Bottichelli odin pihatij anglijskij mandrivnik sho vidvidav Sikstinsku kaplicyui layav poserednist hvalkuvatist tih hudozhnikiv yakih Sikst IV zaprosiv abi prikrasiti a tochnishe splyundruvati stini Kaplici Naglyad za usim papa rimskij z pritamannim usim volodaryam marnoslavstvom i neobiznanistyu doruchiv Sandro Bottichelli najbilsh nekvalifikovanomu z usih chiyi varvarskij smak i suha drib yazkist peretvorili ansambl na pam yatku porozhnoyi pihi ne gidnoyi svyatogo miscya I ce govorilosya i pisalosya pro talanovito stvoreni freski Domeniko Girlyandajo Bottichelli i Perudzhino Kompozicijnij talant tilki odnogo Perudzhino dav v kaplici najkrashi zrazki dobi Do togo zh layati i ganbiti hudozhnikiv za riznu prirodnu obdarovanist i nekorektno i nespravedlivo i nedalekoglyadno adzhe papa zaprosiv na robotu najkrashih yaki todi buli I ne yih provina sho poslidovniki Mikelandzhelo Rafael Santi viyavilisya bilsh obdarovanimi i universalnimi v tvorah Nepriyemno chitati vzhe prinizlivi ryadki Dzhordzho Vazari pro Bottichelli bo nabaluvanij velichnimi zrazkami tvoriv Mikelandzhelo Buonarotti Leonardo da Vinchi i Rafaelya vin malo pocinovuvav Bottichelli V jogo zhittyepisu Vazari obmezhivsya anekdotami sic ne dav opisiv bagatoh golovnih tvoriv hudozhnika i shvalno vidguknuvsya lishe pro fresku Svyatij Avgustin najbilsh monumentalnu sered tvoriv Bottichelli tilki v nij toj nablizivsya do monumentalnoyi maneri tih zhe Mikelandzhelo chi Rafaelya Niyaki inshi perevagi hudozhnika Vazari ne uzyav do analizu chi doslidzhennya Slava Bottichelli zhodila na nivec i majstra zabuli majzhe na 350 rokiv Pidvishennya rivnya naukovih doslidzhen sumnivi v spravedlivosti davnih ocinok pereocinka kolishnih visnovkiv i avtoritetiv v 19 st reabilituvala tvorchist bagatoh majstriv minulogo Sered povernutih v istoriyu mistectva i nanovo shvalno prijnyatih Sandro Bottichelli Velaskes Frans Hals Yan Vermer El Greko cila nizka majstriv Nichechchini Niderlandiv toyi zh Italiyi 14 15 stolit Opis kartiniNa nevelichkij doshci 47 3 42 8 sm tempernimi farbami zobrazheno zhinku na shodinkah suvorogo budinku shozhogo na fortecyu Rozmiri samogo zhivopisu she menshi 47 41 sm Pershi poverhi budinkiv u Florenciyi 15 stolittya vidvodili pid skladi komori Voni mali duzhe malenki vikna yaki do togo zh zahishali micnimi gratami Bilshi vikna mali 2 j i 3 j poverhi vidvedeni pid zhitlo V kartini Bottichelli navit pershij poverh bagatoyi oseli ne maye vikon I ce posilyuye vidchuzhenist vorozhist domivki sho neshodavno bula ridnoyu do vignanki U Bottichelli malo kartin z odniyeyu postattyu yaksho ce ne portret Vignanka girko plache pered portalom bagatoyi oseli sho povernuta na vulicyu fasadom forteceyu vorozhoyu teper i dlya zhinki A ridannya vignanki i rozkidanij odyag svidchat sho bula bijka yaka zakinchilasya she odniyeyu lyudskoyu tragediyeyu DoslidzhennyaKartina stala predmetom trivalih doslidzhen tilki v 19 st Pochalisya sumnivi navit v yiyi avtorstvi Plutaninu posiliv napis na zvoroti doshki de znajshli epitafiyu Annibalye Karo na smert hudozhnika Mazachcho bo htos virishiv sho ce tvir Mazachcho Analiz tekstu viyaviv sho napis zrobili u 19 stolitti a tvir ne nalezhav Mazachcho navit za stilem Sered mitciv yakim pripisali avtorstvo Erkolye de Roberti Filippino Lippi ta inshi Govorili navit sho ce tvir anglijskogo prerafaelita a niyak ne kartina 15 st Poperednyu istoriyu kartini niyak ne visvitlyuvali arhivi de ne znajdeno zhodnih zgadok pro podibnij tvir jogo zamovnika chi volodarya Lishe zvernennya do malyunkiv Sandro Bottichelli posililo dokazi sho tvir nalezhit same jomu R van Marle znajshov podibnu figuru v malyunku Bottichelli do Bozhestvennoyi komediyi Dante Chistilishe V Chistilishe XXVII Ad HIII Znajshli i podibni shodinki i dveri v kartini Bottichelli Blagovishennya yaku zberigaye Derzhavna galereya mista Gannover Nimechchina Dijshli i yakis zgadki pro uchast Bottichelli v stvorenni alegorichnih kartin Za pripushennyami vin mig stvoriti lishe odnu z nih Vignanku a reshtu peredati dlya vikonannya inshomu majstru yak ce bulo z tim zhe Filippino Lippi Adzhe v toj chas Bottichelli otrimav zaproshennya vid papi rimskogo i pospishav u Rim de jogo chekala dijsno cikava tvorcha pracya v Sikstinskij kaplici Mozhlivo cherez ce tak malo zvistok pro cyu seriyu v istorichnih dzherelah DzherelaUkrayinska radyanska enciklopediya u 12 t gol red M P Bazhan redkol O K Antonov ta in 2 ge vid K Golovna redakciya URE 1974 1985 Kustodteva T K Sandro Bottichelli L Avrora 1971 ros s 78 79 Petrochuk O K Sandro Bottichelli M Iskusstvo 1984 224 s ros Zarnickij St V Bottichelli M Molodaya gvardiya 2007 330 s seriya Zhizn zamechatelnyh lyudej ros Botichelli Sbornik materialov o tvorchestve M 1962 ros Smirnova I A Sandro Bottichelli M 1967 ros Sbornik Iskusstvo Zapadnoj Yevropy i Vizantii M Nauka 1978 s 47 58 Div takozhPortal Mistectvo Kvatrochento Mazachcho Freska Sikstinska kaplicya Pivnichne Vidrodzhennya