Скадо́вськ (раніше — Скадівське, Алі-Агок) — місто і морський порт на березі Джарилгацької затоки Чорного моря в Україні, адміністративний центр Скадовської міської громади та Скадовського району Херсонської області. Найближча залізнична станція — Каланчак (52 км). Скадовськ — кліматологічний курорт, щороку місто відвідує близько 50 000 осіб.
Скадовськ | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Краєвид на узбережжя Чорного моря та порт у Скадовську | |||||||||
Основні дані | |||||||||
Країна | Україна | ||||||||
Регіон | Херсонська область | ||||||||
Район | Скадовський район | ||||||||
Громада | Скадовська міська громада | ||||||||
Код КАТОТТГ | UA65080150010023642 | ||||||||
Засноване | 1894 (130 років) | ||||||||
Статус міста | від 1961 року | ||||||||
Населення | ▼ 16 969 (01.01.2022) | ||||||||
- повне | ▼ 16 969 (01.01.2022) | ||||||||
Площа | 14,3 км² | ||||||||
Густота населення | 1234 осіб/км² | ||||||||
Поштові індекси | 75700—701 | ||||||||
Телефонний код | +380-5537 | ||||||||
Координати | H G O | ||||||||
Висота над рівнем моря | 5 м | ||||||||
Водойма | Чорне море | ||||||||
Назва мешканців | скадовча́нин, скадовча́нка, скадовча́ни | ||||||||
Міста-побратими | Новополоцьк, Білорусь | ||||||||
День міста | Остання субота вересня | ||||||||
Відстань | |||||||||
Найближча залізнична станція | Каланчак | ||||||||
До станції | 52 км | ||||||||
До обл./респ. центру | |||||||||
- залізницею | 88 км | ||||||||
- автошляхами | 97,2 км | ||||||||
До Києва | |||||||||
- залізницею | 730 км | ||||||||
- автошляхами | 645 км | ||||||||
Міська влада | |||||||||
Адреса | 75700, Херсонська обл., Скадовський р-н, м. Скадовськ, вул. Гагаріна, 63 | ||||||||
Вебсторінка | Скадовська міська рада Telegram-канал Скадовської міської ради | ||||||||
Скадовськ у Вікісховищі
|
Загальні відомості
Територія міста 6,5 км², під забудовою 5,5 км², зелені масиви 3,9 км², крім того, 4773,1 га земель сільськогосподарського призначення. У місті заасфальтовано 40 км доріг та більш як 100 км тротуарів і площ, загальна кількість вулиць та провулків понад 150. Відстань до обласного центру становить близько 97 км і проходить автошляхом Р57.
Історія
Заснування
Скадовськ засновано у 1894 році, коли поміщик Сергій Скадовський почав будівництво морського порту на березі Джарилгацької затоки.
У 1896 році В. Румель вказував, що Скадовський купив 5000 десятин землі у 1891 році, а Дніпровський повітовий довідник у 1895 році стверджував, що Скадовський придбав 4000 десятин землі в 1892 р. Та найкращим свідком моменту заснування міста має бути сам Сергій Скадовський. Ось уривок із його листа губернатору Таврійської губернії, датований приблизно листопадом 1895 року:
У квітні місяці 1893 року я придбав шляхом купівлі у Дворянина Григорія Львовича Овсянікова-Куликовського маєток Друге Приморське, розташоване в Дніпровському повіті на березі Чорного моря біля затоки, що зветься Джарилгацькою.
І далі:
Я збудував у моєму маєтку міст для причалу суден, i результат перевершив мої сподівання: з 1 вересня 1893 року…
Згідно з описом приватного володіння, 1893 р. Сергій Скадовський купив біля маєтку Красне 3700,33 десятини землі з сараями, по 185,705 руб за десятину, наступного 1894 р. Сергій Балтазарович купив у Антона Людвиговича Диминитру 3275 десятин землі по 120 руб за десятину. Почалася забудова «Нового Городка».
1893 року, як початок забудови міста, вказано в книзі В. Пташнікова «Скадовск — новий порт на северном побережье Черного моря» (С.-Петербург, 1900 рік). Про цю дату говориться i в книзі М. Лендера «Черное море и Кавказ» (С.-Петербург, 1904 р.). Саме 1893 р., як рік заснування Скадовська, згадується в історико-економічній довідці 1950 р., що була направлена в Президію Верховної Ради УРСР. Херсонська газета «Юг» у 1899 р. вказувала:
Початок утворення селища Скадовськ сягає недалекого часу, а саме: осені 1893 року. В. Румель вказував на виникнення Скадовська в 1894 р.
Вважається, що Скадовськ збудували на місці татарського селища Алі-Агок. Проте історик та краєзнавець Сергій Дяченко спростувує цей міф, зазначивши, що жодних документальних свідчень про існування села з такою назвою у XIX столітті немає. Найімовірніше, ця назва виникла через помилку в транскрипції назви острова Джарилгач, розташованого неподалік від Скадовська. У деяких джерелах острів називали "Алі-Агач", що і могло стати причиною виникнення міфу про татарське село.
Також він стверджує, що на місці сучасного Скадовська задовго до його офіційного заснування існували античне місто Каркінітіда та середньовічне поселення Тамірака.
Перші визвольні змагання
1917
У травні 1917 року в Скадовську була створена Рада робітничих і солдатських депутатів. Однак ця Рада реальної влади не мала. Депутати Ради представляли переважно партію соціалістів-революціонерів та РСДРП (об'єднану). Саме тому Скадовська рада відмовилася делегувати своїх представників на ІІ Всеросійський з'їзд Рад у жовтні 1917 року.
1918
30 січня 1918 року Скадовський міський військово-революційний комітет на чолі з В. С. Бояджієвим узяв владу в місті. 14 лютого ревком передав владу обраному виконавчому комітетові Ради робітничих, селянських та солдатських депутатів. Рада першою справою почала ділити землю поміщика С. Скадовського та націоналізовувати каботажний флот з порту. У березні через Скадовський порт евакуйовувалися загони, що обороняли Херсон.
З повідомлень херсонських газет відомо, що 7 квітня 1918 року (25 березня за старим стилем) німецько-австрійські війська зайняли Олешки, а наступного дня Голу Пристань. Ймовірно до Скадовська вони добралися 9 квітня. Відомо, що в Скадовську розміщувався німецький гарнізон, у складі якого була кавалерійська частина та військовий загін Центральної Ради.
У квітні 1918 року волосна земська управа почала роздавати землю селянам. З приходом до влади гетьмана Павла Скоропадського до влади повернулися виборні думи та земства. Але у Скадовську таких органів раніше не було, тому владу отримав Виконавчий комітет «Спілки селян-хліборобів», як відомо, саме з'їзд селян-хліборобів проголосив П. Скоропадського гетьманом. У Скадовську обрали міського старосту. У Скадовську, Красному та Михайлівці розміщувалася державна (гетьманська) варта, тобто поліцейсько-міліцейський загін.
Після Антигетьманського повстання у грудні 1918 року німецький загін залишив місто. Містом продовжував керувати обраний староста та управа. Відомо, що в цей час Скадовськ перебував у сфері впливу партизанського загону П. І. Тарана, що розміщувався в Каланчаку і до якого входило багато мешканців села Карги. Сам П. І. Таран схилявся підтримувати спочатку Директорію В. Винниченка — С. Петлюри, пізніше радянську владу. І хоч до радянських підручників він увійшов саме як червоний партизан, радянська влада йому не забула його політичні помилки та надала можливість поміркувати над ними протягом 25 років у ГУЛАГу.
Серед невеликої кількості скадовчан у військах Армії УНР, у 1918—1919 роках, служив Сергій Григорович Прокопенко (1895 р. н.) за, що й був розстріляний більшовиками в 1938 р. У 1919 році служили в Українській галицькій армії скадовчани Антон Іванович Лемчик (1873 р. н.) та Йосип Павлович Гук (1900 р. н.). Першого, у 1937 році радянська влада засудила до розстрілу, другий відбувся десятьма роками таборів.
1919
Наприкінці січня 1919 року у Скадовський порт увійшли грецькі та французькі кораблі висадивши десант. 2 лютого 1919 р. Дніпровський повітовий з'їзд вирішив приєднати повіт до Української Народної Республіки, що, до речі, не хвилювало ані греків, ані французів з англійцями, оскільки їхній контингент був за характером миротворчим. З усіх воюючих сторін із цим контингентом у збройні сутички намагалися вступати лише більшовицько орієнтовані військові частини.
13 лютого 1919 року херсонська газета «Родной край» повідомила, що в Скадовську розмістилися білі добровольці та донські козаки. Ймовірно подія сталася днем раніше. А 20 лютого весь Дніпровський повіт опинився у сфері впливу Кримського крайового уряду.
Наприкінці березня 1919 року в місті керував радянський ревком на чолі з Михайлом Григоровичем Андрійцем. Ревком спирався в своїй роботі на батальйон Одеського стрілецького прикордонного полку. У травні в Олешках, Голій Пристані та Скадовську господарювали війська отамана Григор'єва. 29 травня 1919 р. ІІІ селянський з'їзд Дніпровського повіту підтвердив статус міста Скадовська.
У кінці травня 1919 року місто захопили більшовики. У червні Скадовськ разом із всім Дніпровським повітом включено до Херсонської губернії. У червні 1919 року селянське повстання на чолі з вчителем із села Великі Копані, есером Ковалем охопило Скадовську, Краснянську, Чалбаську, Бехтерську та частину Великокопанівської волостей. Селяни відмовлялися віддавати хліб та виступали проти мобілізації до Червоної армії.
Вказане повстання дало змогу добровольцям білої армії під командуванням Антона Денікіна 10 липня 1919 р. знов заволодіти Скадовськом. В усіх джерелах радянських часів вказувалося, що денікінці саме захопили Скадовськ. Крім того, радянські історики стверджували, що в порти Скадовськ та Хорли зайшли англійські вантажні кораблі зі зброєю для білої гвардії. Те, як це відбувалося насправді, описав учасник тих подій Всеволод Арістов, у спогадах «На „Живом“ в гражданскую войну», що були опубліковані в журналі «Военная Быль», № 94 за листопад 1968 року.
Ескадровий міноносець «Живий», що був побудований в 1903 р. на початку 1919 року озброєний двома 75–мм гарматами та двома мінними апаратами. Як згадував В. Арістов, в липні 1919 р., есмінець «Живий» під командуванням Олександра Дмитровича Кисловського, що нещодавно отримав звання капітана 2–го рангу, обігнувши мис Тарханкут, взяв курс на порти Скадовськ та Хорли. Там все було тихо, оскільки представники радянської влади звідти зникли. |
Цікаво, що тут В. Арістов згадує про одного скадовського фотографа, котрий продемонстрував йому знімок тіла загиблої Софії Фальц-Фейн, яка, на думку В. Арістова, була по-звірячому зарубана махновцями.
Серед тих, хто прибув тоді в Скадовськ на есмінці «Живий», згадуються: інженер-механік та лейтенант Павло Петрович Орловський, лейтенанти: Павло Іванович Охотін, Реас Анатолійович Петровський, Платон Дмитрович Осіпов, Дмитро Вавілов. У Скадовськ прибув також лейтенант та ревізор флоту Федір Юрійович Спаде, майбутній адмірал і командувач Латвійського флоту. Були ще моряки — мічмани: Дмитро Миколайович Хрущов та Всеволод Вернадський.
Проте сама команда надовго в Скадовську не залишилася. Команда есмінців «Живого» та «Жаркого» під командуванням штурмана «Живого» — лейтенанта Михайла Глібовича Субботіна здійснила десант на Тендру, проте, не знайшовши там противника, повернулися до Скадовська. Відомо, що «Живий» та «Жаркий» здійснили ще один рейс між Скадовськом та Тендрою та повернулися до Севастополя.
У Херсонському обласному архіві є документи, датовані кінцем липня 1919 року, в яких згадувалося ім'я тодішнього коменданта порту Скадовськ. Як вдалося розібрати почерк укладача документа, комендантом призначили лейтенанта Гуренка. Проте, серед особового складу Чорноморської флотилії за 1919 рік, лейтенант Гуренко не значиться. Між тим, серед команди есмінця «Живий» значився лейтенант Анатолій Костянтинович Гурський, можливо, саме він і був комендантом Скадовська.
30 липня 1919 року на зборах мешканців Скадовська утворено Громадське управління селища (тимчасове), котре утворило селищний виконавчий комітет (тимчасовий). Головою виконкому обрано Мойсея Семеновича Мангубі, секретарем — Самуїла Титовича Морозенка. Тоді ж введено перший герб міста.
Попри часту зміну влади, з 1918 р. по 1920 р., у місті діяли квартальні комітети, їх очолювали старости, всього було 56 квартальних старост. Історія донесла до нас імена лише деяких із них: Макар Василенко, Озра Майдон, Олександр Бабенко, Юхим Сук, Юхим Додулов, Іван Заворцев, Михайло Посталака, Василь Ковка, Степан Півень, Дроботько, Ємельян Федороцов, Василь Компаній, Підплетенний, Григорій Цукан, Веремій Рикенко, Чертяк.
У серпні 1919 року головноначальником Херсонської і Таврійської губернії призначено генерал-лейтенанта Миколу Миколайовича Шиллінга. А 19 жовтня за новим стилем генерал М. М. Шиллінг оголосив мобілізацію. Згідно з наказом усіх, хто не з'явиться на мобілізаційні пункти, чекав військово-польовий суд, а села, які відмовляються від мобілізації, мали бути зруйновані. Тоді був призваний фронтовик першої світової скадовчанин Андрій Кіндратович Заболоцький, котрий народився у Скадовську в 1894 р. Недовго служив Андрій Кіндратович у денікінських військах, та 1933 року отримав за це 3 роки ув'язнення. Інший скадовчанин Степан Федорович Піщаненко (1893 р. н.) прослужив у білій армії не набагато більше, проте в 1937 р. був засуджений до розстрілу.
У Незалежній Україні
На початку грудня 2015 року в Скадовську демонтовано монумент Леніна у центрі міста.
12 червня 2020 року, відповідно до розпорядження Кабінету Міністрів України № 726-р «Про визначення адміністративних центрів та затвердження територій територіальних громад Херсонської області», утворена Скадовська міська громада шляхом об'єднання територій та населених пунктів Скадовської міської, Антонівської, Благодатненської, Красненської, Олександрівської, Приморської, Таврійської, Тарасівської, Улянівської, Шевченківської та Широківської сільських рад Скадовського району Херсонської області.
17 липня 2020 року, в результаті адміністративно-територіальної реформи, місто набуло статусу адміністративного центру новоутвореного Скадовського району Херсонської області.
Російсько-українська війна
24 лютого 2022 року російські війська розпочали вторгнення на Херсонщину зі сторони тимчасового захопленого Криму, місто залишили усі підрозділи ЗСУ, ТРО, СБУ, поліції, того ж дня воно опинилось під російською окупацією.
В наступні дні після окупації, в ході російського наступу на Херсон, по території міської громади, постійно переміщувалися окупанти.
6 квітня 2022 року, після того як 16 березня його забрали в полон та чисельних погроз зі сторони окупантів через відмову співпраці, мер міста Олександр Яковлєв залишив Скадовськ, повідомивши про це містян на своїй сторінці Facebook.
31 липня 2022 року після 22:00 години в соціальних мережах стали з'являтися повідомлення про вибухи та пожежу на військових складах російських окупантів.
З 23 по 27 вересня 2022 року окупаційна військова адміністрація провела "референдум" щодо входження Херсонської області в склад Росії.
15 жовтня 2022 року на території окупованого Скадовська росіяни публічно стратили 56-річну місцеву мешканку — медсестру, Тетяну Мудренко. Вона активно протестувала проти російської окупації. На початку жовтня українка відшпетила українських поліцейських за співпрацю з російськими військовими та викрикнула «Скадовськ — це Україна!». Це і стало причиною її звірячої страти.
З 1 листопада 2022 року окупаційна адміністрація була перенесена з Херсона до Скадовська.
З 8 по 10 вересня 2023 року російська окупаційна влада провела перші псевдовибори в складі Росії до «Херсонської облдуми».
15 жовтня 2023 року, за словами місцевих, у Скадовську російськими військами заміновано місцевий дитячий пляж.
Культура
З 1976 року діє історико-краєзнавчий музей. Він розташований у "будинку з колонами" – одній із небагатьох дореволюційних будівель, які збереглися у Скадовську. Під час пандемії у 2020-му році працівники музею розробили серію відеоекскурсій. Також у місті працює Скадовський дельфінарій «Акварель».
ЗМІ
Скадовськ.City – незалежне медіа громади, засноване громадською організацією Агенція розвитку локальних медіа "Або". З початком російсько-української війни продовжує щоденне оновлення сайту. Лишається одним з небагатьох українських медіа у тимчасово окупованій громаді.
Населення
Чисельність населення міста становить 19,7 тисячі жителів, зокрема:
За даними перепису 2001 року населення міста становило 19404 особи, з них 73,29 % зазначили рідною мову українську, 25,38 % — російську, а 1,33 % — іншу.
Також у місті зареєстрована організація грецької меншини.
Мовний склад
Рідна мова населення за даними перепису 2001 року:
Мова | Чисельність, осіб | Доля |
---|---|---|
Українська | 14 221 | 73,29% |
Російська | 4 925 | 25,38% |
Вірменська | 75 | 0,39% |
Румунська | 55 | 0,28% |
Білоруська | 53 | 0,27% |
Болгарська | 8 | 0,04% |
Ромська | 4 | 0,02% |
Інші/Не вказали | 63 | 0,33% |
Разом | 19 404 | 100% |
1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2016 | 2018 | 2019 | 2020 | 2022 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
8 807 | 14 208 | 16 946 | 21 147 | 19 641 | 18 637 | 18 215 | 17 915 | 17 640 | 16 969 |
Особистості
- Павлюк Ілларіон Станіславович — письменник, продюсер, начальник Управління преси та інформації МОУ, офіцер Збройних Сил України, учасник російсько-української війни, журналіст, документаліст, автор бестселерів.
- Дорошенко Світлана Тимофіївна — літературний критик, публіцист.
- Ворона Олександр Васильович — заслужений художник УРСР.
- Знахаренко Василь Гаврилович — скадовський підприємець, вів діяльність, спрямовану на відродження і розвиток рекреаційної зони на острові Джарилгач. Нагороджений званням «Почесний громадянин Скадовського району» (посмертно). Засновник бази відпочинку на косі Глибокій, о. Джарилгач.
- Височенко Микола Петрович — , Герой Соціалістичної Праці.
- Серьогін Віталій Олександрович (* 1970) — український правознавець.
- Карташевський Всеволод Якович — медик, почесний громадянин Скадовська.
- Козенко Ганна Вікторівна — українська важкоатлетка, майстер спорту з важкої атлетики; чемпіонка Європи серед юніорів.
- Чумак Дмитро Віталійович — важкоатлет, учасник Олімпійських Ігор 2016 у Ріо де Жанейро, чемпіон України та Європи.
- Куц Євген Олександрович — капітан Збройних сил України, учасник російсько-української війни.
- Михайлов Геннадій Валерійович (1975—2015) — солдат Збройних сил України, учасник російсько-української війни.
- (1939 — 2015) — почесний громадянин Скадовського району. З 1967 р. по 2008 р. на посаді головного державного санітарного лікаря Скадовського району, зробив значний внесок у розвиток районної санепідслужби. Нагороджений орденом Трудового Червоного Прапора, орденом «За заслуги» ІІІ ступеня, медаллю «За трудову доблесть», почесною грамотою Міністерства охорони здоров'я України.
- Бєліков Віталій Миколайович (1991—2014) — старший лейтенант Збройних сил України, учасник російсько-української війни.
- Гуманенко Володимир Полікарпович (1911—1982) — радянський воєначальник, капітан 1 рангу.
- Дунаєв Сергій Іларіонович (1903—1971) — радянський офіцер, у роки німецько-радянської війни командир гвардійських стрілецьких бригади і дивізії, Герой Радянського Союзу.
- (1895 — 1938) — козак Армії УНР.
- (1873—1937) — стрілець УГА.
- — стрілець УГА.
Релігія
- Українська греко-католицька церква — Храм Святого Юрія
- Покрови Пресвятої Богородиці
- Православна Церква України — Храм святого апостола Андрія Первозваного
- Православна Церква України — Храм ікони Пресвятої Богородиці ВСЕЦАРИЦЯ
- УПЦ (МП) — Храм св. прп. Сергія Радонежського
- УПЦ (МП) — Храм св. пророка Іллі
Галерея
- Скадовська мерія
- Зелена алея у центрі міста
- Комунікаційна щогла
- Пляж
- Знак Скадовськ Задній 1903 р.
- Храм Святого Юрія
- Парасолькова алея
- Пам'ятник Скадовському
Примітки
- Сhuselnist.pdf
- Адміністративна карта Української Соціялістичної Радянської Республіки. Територіяльний поділ за обласною системою врядування. Адміністративні межі на 20 березня 1932 р. [Варіянт 1]. — Х., 1932
- Давнє портове місце на Херсонщині: три популярні міфи про заснування Скадовська. О, Море.Сity (укр.). Процитовано 9 травня 2024.
- http://skadowsk.ks.ua/city_history_gromad+viyna_3_1917r.php [ 24 червня 2008 у Wayback Machine.] О. М. Лиховид. Громадянська війна. Рік 1917
- http://skadowsk.ks.ua/city_history_gromad+viyna_3_1918r.php [ 24 червня 2008 у Wayback Machine.] Автор: О. М. Лиховид. Громадянська війна. Рік 1918
- Пам'ятник Леніну демонтували в Скадовську на Херсонщині
- Про визначення адміністративних центрів та затвердження територій територіальних громад Херсонської області. Офіційний портал Верховної Ради України. Процитовано 4 вересня 2021.
- Постанова Верховної Ради України від 17 липня 2020 року № 807-IX «Про утворення та ліквідацію районів»
- Увійти у Facebook. Facebook (укр.). Процитовано 8 червня 2023.
- В окупованому Скадовську вночі пролунали вибухи. Мілітарний. 1 серпня 2022.
- bbodnar813 (5 листопада 2022). На т.о. Херсонщині окупанти публічно стратили медсестру — ЗМІ (фото). Закарпатський ДІАЛОГ (укр.). Процитовано 5 листопада 2022.
- Оккупационная администрация Херсона переместилась в Скадовс — Генштаб ВСУ. Украинская правда (рос.). Процитовано 12 листопада 2022.
- Telegram.
- Як Скадовський музей іде в ногу з часом. Захоплюючі відеоекскурсії. О, Море.Сity (укр.). Процитовано 4 травня 2024.
- . Архів оригіналу за 31 липня 2014. Процитовано 23 березня 2014.
- 26 травня в місті Скадовську освятили храм Святого Юрія
- . Архів оригіналу за 9 листопада 2016. Процитовано 25 травня 2019.
Джерела та література
- Д. С. Вирський. Скадовськ // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наукова думка, 2012. — Т. 9 : Прил — С. — С. 592. — .
Література
- Володимир Тимошенко. «Скадовськ. Сторінки історії. 1894-1994.». — ХМД, 1993. — 63 p. — 25000 прим.
- Олег Лиховид. «Скадовськ та скадовчани». — Скадовськ : АС, 2005. — 317 p. — 1200 прим.
- Курорт Скадовськ: з давнини до сьогодення / В. С. Єрмілов, М. І. Перець. — Вид. 2-ге, переробл. і доповн. — К.: Денеб, 2009. — 70, [1] с., [8] арк. іл.: портр.; 20 см. — 1000 пр. — .
Посилання
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Скадовськ |
- Скадовськ // Облікова картка на офіційному вебсайті Верховної Ради України.
- Сайт про Скадовськ
- Блог про Скадовськ
- Херсонська обласна універсальна наукова бібліотека ім. О. Гончара
- Cities & towns of Ukraine
- Погода в місті Скадовськ
- Відео погода в місті Скадовськ
- Інтернет-портал Скадовська
Панорама
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshi znachennya cogo termina Skadovsk znachennya Skado vsk ranishe Skadivske Ali Agok misto i morskij port na berezi Dzharilgackoyi zatoki Chornogo morya v Ukrayini administrativnij centr Skadovskoyi miskoyi gromadi ta Skadovskogo rajonu Hersonskoyi oblasti Najblizhcha zaliznichna stanciya Kalanchak 52 km Skadovsk klimatologichnij kurort shoroku misto vidviduye blizko 50 000 osib Skadovsk Gerb Skadovska Prapor Skadovska Krayevid na uzberezhzhya Chornogo morya ta port u Skadovsku Osnovni dani Krayina Ukrayina Region Hersonska oblast Rajon Skadovskij rajon Gromada Skadovska miska gromada Kod KATOTTG UA65080150010023642 Zasnovane 1894 130 rokiv Status mista vid 1961 roku Naselennya 16 969 01 01 2022 povne 16 969 01 01 2022 Plosha 14 3 km Gustota naselennya 1234 osib km Poshtovi indeksi 75700 701 Telefonnij kod 380 5537 Koordinati 46 07 pn sh 32 55 sh d H G O Visota nad rivnem morya 5 m Vodojma Chorne more Nazva meshkanciv skadovcha nin skadovcha nka skadovcha ni Mista pobratimi Novopolock Bilorus Shilute Litva Zolochiv Ukrayina Den mista Ostannya subota veresnya Vidstan Najblizhcha zaliznichna stanciya Kalanchak Do stanciyi 52 km Do obl resp centru zalizniceyu 88 km avtoshlyahami 97 2 km Do Kiyeva zalizniceyu 730 km avtoshlyahami 645 km Miska vlada Adresa 75700 Hersonska obl Skadovskij r n m Skadovsk vul Gagarina 63 Vebstorinka Skadovska miska rada Telegram kanal Skadovskoyi miskoyi radi Skadovsk u Vikishovishi Mapa Skadovsk SkadovskZagalni vidomostiTeritoriya mista 6 5 km pid zabudovoyu 5 5 km zeleni masivi 3 9 km krim togo 4773 1 ga zemel silskogospodarskogo priznachennya U misti zaasfaltovano 40 km dorig ta bilsh yak 100 km trotuariv i plosh zagalna kilkist vulic ta provulkiv ponad 150 Vidstan do oblasnogo centru stanovit blizko 97 km i prohodit avtoshlyahom R57 IstoriyaZasnuvannya Skadovsk zasnovano u 1894 roci koli pomishik Sergij Skadovskij pochav budivnictvo morskogo portu na berezi Dzharilgackoyi zatoki U 1896 roci V Rumel vkazuvav sho Skadovskij kupiv 5000 desyatin zemli u 1891 roci a Dniprovskij povitovij dovidnik u 1895 roci stverdzhuvav sho Skadovskij pridbav 4000 desyatin zemli v 1892 r Ta najkrashim svidkom momentu zasnuvannya mista maye buti sam Sergij Skadovskij Os urivok iz jogo lista gubernatoru Tavrijskoyi guberniyi datovanij priblizno listopadom 1895 roku U kvitni misyaci 1893 roku ya pridbav shlyahom kupivli u Dvoryanina Grigoriya Lvovicha Ovsyanikova Kulikovskogo mayetok Druge Primorske roztashovane v Dniprovskomu poviti na berezi Chornogo morya bilya zatoki sho zvetsya Dzharilgackoyu I dali Ya zbuduvav u moyemu mayetku mist dlya prichalu suden i rezultat perevershiv moyi spodivannya z 1 veresnya 1893 roku Zgidno z opisom privatnogo volodinnya 1893 r Sergij Skadovskij kupiv bilya mayetku Krasne 3700 33 desyatini zemli z sarayami po 185 705 rub za desyatinu nastupnogo 1894 r Sergij Baltazarovich kupiv u Antona Lyudvigovicha Diminitru 3275 desyatin zemli po 120 rub za desyatinu Pochalasya zabudova Novogo Gorodka 1893 roku yak pochatok zabudovi mista vkazano v knizi V Ptashnikova Skadovsk novij port na severnom poberezhe Chernogo morya S Peterburg 1900 rik Pro cyu datu govoritsya i v knizi M Lendera Chernoe more i Kavkaz S Peterburg 1904 r Same 1893 r yak rik zasnuvannya Skadovska zgaduyetsya v istoriko ekonomichnij dovidci 1950 r sho bula napravlena v Prezidiyu Verhovnoyi Radi URSR Hersonska gazeta Yug u 1899 r vkazuvala Pochatok utvorennya selisha Skadovsk syagaye nedalekogo chasu a same oseni 1893 roku V Rumel vkazuvav na viniknennya Skadovska v 1894 r Vvazhayetsya sho Skadovsk zbuduvali na misci tatarskogo selisha Ali Agok Prote istorik ta krayeznavec Sergij Dyachenko sprostuvuye cej mif zaznachivshi sho zhodnih dokumentalnih svidchen pro isnuvannya sela z takoyu nazvoyu u XIX stolitti nemaye Najimovirnishe cya nazva vinikla cherez pomilku v transkripciyi nazvi ostrova Dzharilgach roztashovanogo nepodalik vid Skadovska U deyakih dzherelah ostriv nazivali Ali Agach sho i moglo stati prichinoyu viniknennya mifu pro tatarske selo Takozh vin stverdzhuye sho na misci suchasnogo Skadovska zadovgo do jogo oficijnogo zasnuvannya isnuvali antichne misto Karkinitida ta serednovichne poselennya Tamiraka Pershi vizvolni zmagannya 1917 U travni 1917 roku v Skadovsku bula stvorena Rada robitnichih i soldatskih deputativ Odnak cya Rada realnoyi vladi ne mala Deputati Radi predstavlyali perevazhno partiyu socialistiv revolyucioneriv ta RSDRP ob yednanu Same tomu Skadovska rada vidmovilasya deleguvati svoyih predstavnikiv na II Vserosijskij z yizd Rad u zhovtni 1917 roku 1918 30 sichnya 1918 roku Skadovskij miskij vijskovo revolyucijnij komitet na choli z V S Boyadzhiyevim uzyav vladu v misti 14 lyutogo revkom peredav vladu obranomu vikonavchomu komitetovi Radi robitnichih selyanskih ta soldatskih deputativ Rada pershoyu spravoyu pochala diliti zemlyu pomishika S Skadovskogo ta nacionalizovuvati kabotazhnij flot z portu U berezni cherez Skadovskij port evakujovuvalisya zagoni sho oboronyali Herson Z povidomlen hersonskih gazet vidomo sho 7 kvitnya 1918 roku 25 bereznya za starim stilem nimecko avstrijski vijska zajnyali Oleshki a nastupnogo dnya Golu Pristan Jmovirno do Skadovska voni dobralisya 9 kvitnya Vidomo sho v Skadovsku rozmishuvavsya nimeckij garnizon u skladi yakogo bula kavalerijska chastina ta vijskovij zagin Centralnoyi Radi U kvitni 1918 roku volosna zemska uprava pochala rozdavati zemlyu selyanam Z prihodom do vladi getmana Pavla Skoropadskogo do vladi povernulisya viborni dumi ta zemstva Ale u Skadovsku takih organiv ranishe ne bulo tomu vladu otrimav Vikonavchij komitet Spilki selyan hliborobiv yak vidomo same z yizd selyan hliborobiv progolosiv P Skoropadskogo getmanom U Skadovsku obrali miskogo starostu U Skadovsku Krasnomu ta Mihajlivci rozmishuvalasya derzhavna getmanska varta tobto policejsko milicejskij zagin Pislya Antigetmanskogo povstannya u grudni 1918 roku nimeckij zagin zalishiv misto Mistom prodovzhuvav keruvati obranij starosta ta uprava Vidomo sho v cej chas Skadovsk perebuvav u sferi vplivu partizanskogo zagonu P I Tarana sho rozmishuvavsya v Kalanchaku i do yakogo vhodilo bagato meshkanciv sela Kargi Sam P I Taran shilyavsya pidtrimuvati spochatku Direktoriyu V Vinnichenka S Petlyuri piznishe radyansku vladu I hoch do radyanskih pidruchnikiv vin uvijshov same yak chervonij partizan radyanska vlada jomu ne zabula jogo politichni pomilki ta nadala mozhlivist pomirkuvati nad nimi protyagom 25 rokiv u GULAGu Sered nevelikoyi kilkosti skadovchan u vijskah Armiyi UNR u 1918 1919 rokah sluzhiv Sergij Grigorovich Prokopenko 1895 r n za sho j buv rozstrilyanij bilshovikami v 1938 r U 1919 roci sluzhili v Ukrayinskij galickij armiyi skadovchani Anton Ivanovich Lemchik 1873 r n ta Josip Pavlovich Guk 1900 r n Pershogo u 1937 roci radyanska vlada zasudila do rozstrilu drugij vidbuvsya desyatma rokami taboriv 1919 Naprikinci sichnya 1919 roku u Skadovskij port uvijshli grecki ta francuzki korabli visadivshi desant 2 lyutogo 1919 r Dniprovskij povitovij z yizd virishiv priyednati povit do Ukrayinskoyi Narodnoyi Respubliki sho do rechi ne hvilyuvalo ani grekiv ani francuziv z anglijcyami oskilki yihnij kontingent buv za harakterom mirotvorchim Z usih voyuyuchih storin iz cim kontingentom u zbrojni sutichki namagalisya vstupati lishe bilshovicko oriyentovani vijskovi chastini 13 lyutogo 1919 roku hersonska gazeta Rodnoj kraj povidomila sho v Skadovsku rozmistilisya bili dobrovolci ta donski kozaki Jmovirno podiya stalasya dnem ranishe A 20 lyutogo ves Dniprovskij povit opinivsya u sferi vplivu Krimskogo krajovogo uryadu Naprikinci bereznya 1919 roku v misti keruvav radyanskij revkom na choli z Mihajlom Grigorovichem Andrijcem Revkom spiravsya v svoyij roboti na bataljon Odeskogo strileckogo prikordonnogo polku U travni v Oleshkah Golij Pristani ta Skadovsku gospodaryuvali vijska otamana Grigor yeva 29 travnya 1919 r III selyanskij z yizd Dniprovskogo povitu pidtverdiv status mista Skadovska U kinci travnya 1919 roku misto zahopili bilshoviki U chervni Skadovsk razom iz vsim Dniprovskim povitom vklyucheno do Hersonskoyi guberniyi U chervni 1919 roku selyanske povstannya na choli z vchitelem iz sela Veliki Kopani eserom Kovalem ohopilo Skadovsku Krasnyansku Chalbasku Behtersku ta chastinu Velikokopanivskoyi volostej Selyani vidmovlyalisya viddavati hlib ta vistupali proti mobilizaciyi do Chervonoyi armiyi Vkazane povstannya dalo zmogu dobrovolcyam biloyi armiyi pid komanduvannyam Antona Denikina 10 lipnya 1919 r znov zavoloditi Skadovskom V usih dzherelah radyanskih chasiv vkazuvalosya sho denikinci same zahopili Skadovsk Krim togo radyanski istoriki stverdzhuvali sho v porti Skadovsk ta Horli zajshli anglijski vantazhni korabli zi zbroyeyu dlya biloyi gvardiyi Te yak ce vidbuvalosya naspravdi opisav uchasnik tih podij Vsevolod Aristov u spogadah Na Zhivom v grazhdanskuyu vojnu sho buli opublikovani v zhurnali Voennaya Byl 94 za listopad 1968 roku Eskadrovij minonosec Zhivij sho buv pobudovanij v 1903 r na pochatku 1919 roku ozbroyenij dvoma 75 mm garmatami ta dvoma minnimi aparatami Yak zgaduvav V Aristov v lipni 1919 r esminec Zhivij pid komanduvannyam Oleksandra Dmitrovicha Kislovskogo sho neshodavno otrimav zvannya kapitana 2 go rangu obignuvshi mis Tarhankut vzyav kurs na porti Skadovsk ta Horli Tam vse bulo tiho oskilki predstavniki radyanskoyi vladi zvidti znikli Skadovskij morskij port Cikavo sho tut V Aristov zgaduye pro odnogo skadovskogo fotografa kotrij prodemonstruvav jomu znimok tila zagibloyi Sofiyi Falc Fejn yaka na dumku V Aristova bula po zviryachomu zarubana mahnovcyami Sered tih hto pribuv todi v Skadovsk na esminci Zhivij zgaduyutsya inzhener mehanik ta lejtenant Pavlo Petrovich Orlovskij lejtenanti Pavlo Ivanovich Ohotin Reas Anatolijovich Petrovskij Platon Dmitrovich Osipov Dmitro Vavilov U Skadovsk pribuv takozh lejtenant ta revizor flotu Fedir Yurijovich Spade majbutnij admiral i komanduvach Latvijskogo flotu Buli she moryaki michmani Dmitro Mikolajovich Hrushov ta Vsevolod Vernadskij Prote sama komanda nadovgo v Skadovsku ne zalishilasya Komanda esminciv Zhivogo ta Zharkogo pid komanduvannyam shturmana Zhivogo lejtenanta Mihajla Glibovicha Subbotina zdijsnila desant na Tendru prote ne znajshovshi tam protivnika povernulisya do Skadovska Vidomo sho Zhivij ta Zharkij zdijsnili she odin rejs mizh Skadovskom ta Tendroyu ta povernulisya do Sevastopolya U Hersonskomu oblasnomu arhivi ye dokumenti datovani kincem lipnya 1919 roku v yakih zgaduvalosya im ya todishnogo komendanta portu Skadovsk Yak vdalosya rozibrati pocherk ukladacha dokumenta komendantom priznachili lejtenanta Gurenka Prote sered osobovogo skladu Chornomorskoyi flotiliyi za 1919 rik lejtenant Gurenko ne znachitsya Mizh tim sered komandi esmincya Zhivij znachivsya lejtenant Anatolij Kostyantinovich Gurskij mozhlivo same vin i buv komendantom Skadovska Miskij park 30 lipnya 1919 roku na zborah meshkanciv Skadovska utvoreno Gromadske upravlinnya selisha timchasove kotre utvorilo selishnij vikonavchij komitet timchasovij Golovoyu vikonkomu obrano Mojseya Semenovicha Mangubi sekretarem Samuyila Titovicha Morozenka Todi zh vvedeno pershij gerb mista Popri chastu zminu vladi z 1918 r po 1920 r u misti diyali kvartalni komiteti yih ocholyuvali starosti vsogo bulo 56 kvartalnih starost Istoriya donesla do nas imena lishe deyakih iz nih Makar Vasilenko Ozra Majdon Oleksandr Babenko Yuhim Suk Yuhim Dodulov Ivan Zavorcev Mihajlo Postalaka Vasil Kovka Stepan Piven Drobotko Yemelyan Fedorocov Vasil Kompanij Pidpletennij Grigorij Cukan Veremij Rikenko Chertyak U serpni 1919 roku golovnonachalnikom Hersonskoyi i Tavrijskoyi guberniyi priznacheno general lejtenanta Mikolu Mikolajovicha Shillinga A 19 zhovtnya za novim stilem general M M Shilling ogolosiv mobilizaciyu Zgidno z nakazom usih hto ne z yavitsya na mobilizacijni punkti chekav vijskovo polovij sud a sela yaki vidmovlyayutsya vid mobilizaciyi mali buti zrujnovani Todi buv prizvanij frontovik pershoyi svitovoyi skadovchanin Andrij Kindratovich Zabolockij kotrij narodivsya u Skadovsku v 1894 r Nedovgo sluzhiv Andrij Kindratovich u denikinskih vijskah ta 1933 roku otrimav za ce 3 roki uv yaznennya Inshij skadovchanin Stepan Fedorovich Pishanenko 1893 r n prosluzhiv u bilij armiyi ne nabagato bilshe prote v 1937 r buv zasudzhenij do rozstrilu U Nezalezhnij UkrayiniNa pochatku grudnya 2015 roku v Skadovsku demontovano monument Lenina u centri mista 12 chervnya 2020 roku vidpovidno do rozporyadzhennya Kabinetu Ministriv Ukrayini 726 r Pro viznachennya administrativnih centriv ta zatverdzhennya teritorij teritorialnih gromad Hersonskoyi oblasti utvorena Skadovska miska gromada shlyahom ob yednannya teritorij ta naselenih punktiv Skadovskoyi miskoyi Antonivskoyi Blagodatnenskoyi Krasnenskoyi Oleksandrivskoyi Primorskoyi Tavrijskoyi Tarasivskoyi Ulyanivskoyi Shevchenkivskoyi ta Shirokivskoyi silskih rad Skadovskogo rajonu Hersonskoyi oblasti 17 lipnya 2020 roku v rezultati administrativno teritorialnoyi reformi misto nabulo statusu administrativnogo centru novoutvorenogo Skadovskogo rajonu Hersonskoyi oblasti Rosijsko ukrayinska vijna Dokladnishe Rosijsko ukrayinska vijna z 2014 ta Rosijske vtorgnennya v Ukrayinu z 2022 24 lyutogo 2022 roku rosijski vijska rozpochali vtorgnennya na Hersonshinu zi storoni timchasovogo zahoplenogo Krimu misto zalishili usi pidrozdili ZSU TRO SBU policiyi togo zh dnya vono opinilos pid rosijskoyu okupaciyeyu V nastupni dni pislya okupaciyi v hodi rosijskogo nastupu na Herson po teritoriyi miskoyi gromadi postijno peremishuvalisya okupanti 6 kvitnya 2022 roku pislya togo yak 16 bereznya jogo zabrali v polon ta chiselnih pogroz zi storoni okupantiv cherez vidmovu spivpraci mer mista Oleksandr Yakovlyev zalishiv Skadovsk povidomivshi pro ce mistyan na svoyij storinci Facebook 31 lipnya 2022 roku pislya 22 00 godini v socialnih merezhah stali z yavlyatisya povidomlennya pro vibuhi ta pozhezhu na vijskovih skladah rosijskih okupantiv Z 23 po 27 veresnya 2022 roku okupacijna vijskova administraciya provela referendum shodo vhodzhennya Hersonskoyi oblasti v sklad Rosiyi 15 zhovtnya 2022 roku na teritoriyi okupovanogo Skadovska rosiyani publichno stratili 56 richnu miscevu meshkanku medsestru Tetyanu Mudrenko Vona aktivno protestuvala proti rosijskoyi okupaciyi Na pochatku zhovtnya ukrayinka vidshpetila ukrayinskih policejskih za spivpracyu z rosijskimi vijskovimi ta vikriknula Skadovsk ce Ukrayina Ce i stalo prichinoyu yiyi zviryachoyi strati Z 1 listopada 2022 roku okupacijna administraciya bula perenesena z Hersona do Skadovska Z 8 po 10 veresnya 2023 roku rosijska okupacijna vlada provela pershi psevdovibori v skladi Rosiyi do Hersonskoyi obldumi 15 zhovtnya 2023 roku za slovami miscevih u Skadovsku rosijskimi vijskami zaminovano miscevij dityachij plyazh KulturaSkadovskij rajonnij krayeznavchij muzej Z 1976 roku diye istoriko krayeznavchij muzej Vin roztashovanij u budinku z kolonami odnij iz nebagatoh dorevolyucijnih budivel yaki zbereglisya u Skadovsku Pid chas pandemiyi u 2020 mu roci pracivniki muzeyu rozrobili seriyu videoekskursij Takozh u misti pracyuye Skadovskij delfinarij Akvarel ZMISkadovsk City nezalezhne media gromadi zasnovane gromadskoyu organizaciyeyu Agenciya rozvitku lokalnih media Abo Z pochatkom rosijsko ukrayinskoyi vijni prodovzhuye shodenne onovlennya sajtu Lishayetsya odnim z nebagatoh ukrayinskih media u timchasovo okupovanij gromadi NaselennyaChiselnist naselennya mista stanovit 19 7 tisyachi zhiteliv zokrema ukrayinci 72 4 rosiyani 22 9 bilorusi 1 6 moldovani 0 8 inshi 2 3 Za danimi perepisu 2001 roku naselennya mista stanovilo 19404 osobi z nih 73 29 zaznachili ridnoyu movu ukrayinsku 25 38 rosijsku a 1 33 inshu Takozh u misti zareyestrovana organizaciya greckoyi menshini Movnij sklad Ridna mova naselennya za danimi perepisu 2001 roku Mova Chiselnist osib Dolya Ukrayinska 14 221 73 29 Rosijska 4 925 25 38 Virmenska 75 0 39 Rumunska 55 0 28 Biloruska 53 0 27 Bolgarska 8 0 04 Romska 4 0 02 Inshi Ne vkazali 63 0 33 Razom 19 404 100 Tablicya zmini chiselnosti naselennya 1959 1970 1979 1989 2001 2016 2018 2019 2020 2022 8 807 14 208 16 946 21 147 19 641 18 637 18 215 17 915 17 640 16 969OsobistostiPavlyuk Illarion Stanislavovich pismennik prodyuser nachalnik Upravlinnya presi ta informaciyi MOU oficer Zbrojnih Sil Ukrayini uchasnik rosijsko ukrayinskoyi vijni zhurnalist dokumentalist avtor bestseleriv Doroshenko Svitlana Timofiyivna literaturnij kritik publicist Vorona Oleksandr Vasilovich zasluzhenij hudozhnik URSR Znaharenko Vasil Gavrilovich skadovskij pidpriyemec viv diyalnist spryamovanu na vidrodzhennya i rozvitok rekreacijnoyi zoni na ostrovi Dzharilgach Nagorodzhenij zvannyam Pochesnij gromadyanin Skadovskogo rajonu posmertno Zasnovnik bazi vidpochinku na kosi Glibokij o Dzharilgach Visochenko Mikola Petrovich Geroj Socialistichnoyi Praci Serogin Vitalij Oleksandrovich 1970 ukrayinskij pravoznavec Kartashevskij Vsevolod Yakovich medik pochesnij gromadyanin Skadovska Kozenko Ganna Viktorivna ukrayinska vazhkoatletka majster sportu z vazhkoyi atletiki chempionka Yevropi sered yunioriv Chumak Dmitro Vitalijovich vazhkoatlet uchasnik Olimpijskih Igor 2016 u Rio de Zhanejro chempion Ukrayini ta Yevropi Kuc Yevgen Oleksandrovich kapitan Zbrojnih sil Ukrayini uchasnik rosijsko ukrayinskoyi vijni Mihajlov Gennadij Valerijovich 1975 2015 soldat Zbrojnih sil Ukrayini uchasnik rosijsko ukrayinskoyi vijni 1939 2015 pochesnij gromadyanin Skadovskogo rajonu Z 1967 r po 2008 r na posadi golovnogo derzhavnogo sanitarnogo likarya Skadovskogo rajonu zrobiv znachnij vnesok u rozvitok rajonnoyi sanepidsluzhbi Nagorodzhenij ordenom Trudovogo Chervonogo Prapora ordenom Za zaslugi III stupenya medallyu Za trudovu doblest pochesnoyu gramotoyu Ministerstva ohoroni zdorov ya Ukrayini Byelikov Vitalij Mikolajovich 1991 2014 starshij lejtenant Zbrojnih sil Ukrayini uchasnik rosijsko ukrayinskoyi vijni Gumanenko Volodimir Polikarpovich 1911 1982 radyanskij voyenachalnik kapitan 1 rangu Dunayev Sergij Ilarionovich 1903 1971 radyanskij oficer u roki nimecko radyanskoyi vijni komandir gvardijskih strileckih brigadi i diviziyi Geroj Radyanskogo Soyuzu 1895 1938 kozak Armiyi UNR 1873 1937 strilec UGA strilec UGA ReligiyaUkrayinska greko katolicka cerkva Hram Svyatogo Yuriya Pokrovi Presvyatoyi Bogorodici Pravoslavna Cerkva Ukrayini Hram svyatogo apostola Andriya Pervozvanogo Pravoslavna Cerkva Ukrayini Hram ikoni Presvyatoyi Bogorodici VSECARICYa UPC MP Hram sv prp Sergiya Radonezhskogo UPC MP Hram sv proroka IlliGalereyaSkadovska meriya Zelena aleya u centri mista Komunikacijna shogla Plyazh Znak Skadovsk Zadnij 1903 r Hram Svyatogo Yuriya Parasolkova aleya Pam yatnik SkadovskomuPrimitkiShuselnist pdf Administrativna karta Ukrayinskoyi Sociyalistichnoyi Radyanskoyi Respubliki Teritoriyalnij podil za oblasnoyu sistemoyu vryaduvannya Administrativni mezhi na 20 bereznya 1932 r Variyant 1 H 1932 Davnye portove misce na Hersonshini tri populyarni mifi pro zasnuvannya Skadovska O More Sity ukr Procitovano 9 travnya 2024 http skadowsk ks ua city history gromad viyna 3 1917r php 24 chervnya 2008 u Wayback Machine O M Lihovid Gromadyanska vijna Rik 1917 http skadowsk ks ua city history gromad viyna 3 1918r php 24 chervnya 2008 u Wayback Machine Avtor O M Lihovid Gromadyanska vijna Rik 1918 Pam yatnik Leninu demontuvali v Skadovsku na Hersonshini Pro viznachennya administrativnih centriv ta zatverdzhennya teritorij teritorialnih gromad Hersonskoyi oblasti Oficijnij portal Verhovnoyi Radi Ukrayini Procitovano 4 veresnya 2021 Postanova Verhovnoyi Radi Ukrayini vid 17 lipnya 2020 roku 807 IX Pro utvorennya ta likvidaciyu rajoniv Uvijti u Facebook Facebook ukr Procitovano 8 chervnya 2023 V okupovanomu Skadovsku vnochi prolunali vibuhi Militarnij 1 serpnya 2022 bbodnar813 5 listopada 2022 Na t o Hersonshini okupanti publichno stratili medsestru ZMI foto Zakarpatskij DIALOG ukr Procitovano 5 listopada 2022 Okkupacionnaya administraciya Hersona peremestilas v Skadovs Genshtab VSU Ukrainskaya pravda ros Procitovano 12 listopada 2022 Telegram Yak Skadovskij muzej ide v nogu z chasom Zahoplyuyuchi videoekskursiyi O More Sity ukr Procitovano 4 travnya 2024 Arhiv originalu za 31 lipnya 2014 Procitovano 23 bereznya 2014 Ridni movi v ob yednanih teritorialnih gromadah Ukrayini Ukrayinskij centr suspilnih danih 26 travnya v misti Skadovsku osvyatili hram Svyatogo Yuriya Arhiv originalu za 9 listopada 2016 Procitovano 25 travnya 2019 Dzherela ta literaturaD S Virskij Skadovsk Enciklopediya istoriyi Ukrayini u 10 t redkol V A Smolij golova ta in Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini K Naukova dumka 2012 T 9 Pril S S 592 ISBN 978 966 00 1290 5 Literatura Volodimir Timoshenko Skadovsk Storinki istoriyi 1894 1994 HMD 1993 63 p 25000 prim Oleg Lihovid Skadovsk ta skadovchani Skadovsk AS 2005 317 p 1200 prim Kurort Skadovsk z davnini do sogodennya V S Yermilov M I Perec Vid 2 ge pererobl i dopovn K Deneb 2009 70 1 s 8 ark il portr 20 sm 1000 pr ISBN 978 966 8552 19 9 PosilannyaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Skadovsk Skadovsk Oblikova kartka na oficijnomu vebsajti Verhovnoyi Radi Ukrayini Sajt pro Skadovsk Blog pro Skadovsk Hersonska oblasna universalna naukova biblioteka im O Gonchara Cities amp towns of Ukraine Pogoda v misti Skadovsk Video pogoda v misti Skadovsk Internet portal SkadovskaPanoramaNaberezhna mista Skadovska