Панч-Кедар
Тунґнатх • • |
---|
Панч-Кедар (санскрит: पंचकेदार) — п'ять індуїстських храмів, що почитаються шайвістами — поклонниками бога Шиви. Ці храми розташовані в регіоні Ґархвал індійського штату Уттаракханд. З цими храмами пов'язано безліч легенд, а їх створення відносять до Пандавів, героїв індуїстського епосу Махабхарата.
Такі п'ять храмів мають відвідуватися протягом паломництва у незмінному порядку:
- Кедарнатх (санскр. केदारनाथ), на висоті 3583 м,
- Тунґнатх (तुंगनाथ), на висоті 3680 м,
- (रुद्रनाथ), на висоті 2286 м,
- (मध्यमहेश्वर), на висоті 3490 м,
- (कल्पेश्वर), на висоті 2200 м.
Кедарнатх вважається головним храмом Панч-Кедар і є одним з чотирьох знаменитих центрів паломництва Чота-Чаар-Дхам (дослівно: «чотири маленьких оселі») в окрузі Ґархвал (інші три: Бадрінатх, Ямунотрі і Ґанґотрі). Кедарнатх також є одним з дванадцяти . Після закінчення паломництва до даршани Шиви в Панч-Кедарі, традиційним правилом є також отримання свідоцтва Вішну в храмі Бадрінатх, як останній доказ, що паломник шукав благословення від Шиви.
Регіон Ґархвал також називають Кедар-Кханда, через місцеве найменування Шиви — «Кедар». Тут знаходиться велика кількість символів та інших форм секти шайвізму, набагато більше, ніж вайшнавізму. Всі храми Панч-Кедар знаходяться з межах історичного району Кедар-Кшетра у цьому регіоні, що приблизно збігається із західною частиною округу Чамолі, також заходячи в округ Рудрапраяґ.
Ці храми дуже популярні серед паломників. Так, перший з храмів — Кедарнатх, — єдиний, для якого існують записи, в 2007 році відвідало 557 тис. чоловік та 87 тис. в 1987 році.
Історія паломництва
Вважається, що традиція паломництва до Панч-Кедару безпосередньо пов'язана з непальським культом Ґоракшанатха, відомим своїми традиціями паломництва. Як доказ зазвичай згадують, що кульмінацією паломництва був храм Пашупатінатх в Катманду, символ голови Шиви, а не Кедарнатх, символ його спини. Більш того, емблема на куполі храму Кедранатх така ж сама, як і на куполі храму Пашупатінатх.
Протягом середньовіччя непальські королівства мали великий культурний і релігійний вплив на Ґархвал, особливо в плані тантричної культури. На початку 19 століття Уттаракханд опинився і під політичною владою непальських правителів, але він швидко потрапив під контроль магараджей Техрі-Ґархвалу, а скоро і Британської Ост-Індської компанії, за умовами Суґаульського договору, яким закінчилася Англо-непальська війна 1814—1816 років. Коли британці відняли управління храмами регіону у магараджі Техрі-Ґархвалу та взяли його під свій контроль, багато тантричних ритуалів було припинено.
Легенди
У регіоні Ґархвал ходить безліч легенд про будівництво храмів Панч-Кедар та про бога Шиву.
Найвідоміша легенда, що розповідає про походження цих храмів, відносить їх будівництво до братів Пандава, героїв індуїстського епосу Махабхарата. Під час війни на Курукшетрі в епосі, Пандави перемогли та вбили своїх двоюрідних братів — Каурав. Ці дії, однак, вважалися гріхом — братовбивством (gotra hatya) і брахмановбивством (brāhmanahatya), за що Пандави вирішили просити пробачення. Вони передали правління своїм королівством родичам та вирушили на пошуки Шиви, бо лише він міг пробачити їх. Вони почали пошуки з міста Варанасі (Каші), улюбленого міста Шиви, але Шива не бажав їх бачити, бо був переконаний у їх провині. В результаті він прийняв образ бика та сховався в горах Гімалайського регіону Ґархвал.
Пандави, що не знайшли Шиву у Варанасі, вирушили до Ґархвалу. , другий з братів-Пандава, одного разу побачив бика, що пасся біля Ґуптакаші («прихований Каші» — ця назва як раз і була отримана через те, що тут переховувався Шива). Бхіма зумів розпізнати у цьому бику Шиву. Він наздогнав бика та схопив його за хвіст та задні ноги. Але бик зник з Землі та знову з'явився у вигляді окремих частин, його спина у Кедарнатхі, його руки в Тинґанатхі, його живіт в Мадх'ямахешварі, його обличчя в Рудранатхі та його волосся в Калпешварі. Пандави, продовжуючи просити пробачення у Шиви, збудували храми у всіх місцях, де з'явилися ці частини тіла, за що Шива звільнив їх від гріхів.
За одним з варіантів легенди, ще п'ять частин верхньої частини тіла опинилася в Катманду, де стоїть храм Пашупатінатх. За іншим, Бхіма не тільки схопив бика, але й не давав йому зникнути. Через це бик і розпався на частини, що розлетілися врізнобіч і впали у різних частинах Ґархвалу.
Після будівництва храмів Панч-Кедар, Пандави медитували в Кендрінатхі, де виконали яджну — жертвоприношення вогню — та шляхом Магапантх потрапили на небо для спасіння.
Службовці храмів
Священники та пандіти, що ведуть служби у храмах Панч-Кедар, за винятком Тунґнатха, походять з Південної Індії. Головними священиками храму Кедранатх (так саме як і храму Бадрінатх) є брахмани- з міста Малабар, штат Керала, вони відомі під назвою Равали. Головними священиками храму Мадх'ямахешвар є , послідовники культу з Майсура, штат Карнатака. Головними священиками храмів Рудранатх і Калпешвар є представники секти Ґосвамі, заснованої Аді Шанкарою. У храмі Тунґнатх служать брахмани кхасі, з міста Мокуматх неподалік від храму.
Географія
Всі п'ять храмів приховані у хребті Верхні Гімалаї, найбільшими вершинами є вкриті вічними снігами гори Нанда-Деві, , Кедарнатх і Нілкантх. Храм Кедарнатх знаходиться в долині річки , а решта храмів — у високогір'ях між долиною річки Мандакіні та ущелиною річки Алакананда. Вони розташовані у настільки віддалених районах, що їх неможливо досягти автомобілем, а лише пішки гірською стежкою, і лише в період з кінця квітня або початку травня до початку жовтня. Узимку ж ці храми закриті через значну кількість снігу. Лише Калпешвар, за деякими джерелами, відкритий протягом всього року, його можна досягти стежкою довжиною близько 9 км від найближчої дороги (див. посилання на мапи у «Ресурсах Інтернету»). В регіоні Ґархвал, де знаходяться храми, починається найбільша індійська річка Ганг.
Храм Кедранатх знаходиться біля селища Кедранатх на схилі гори Кедранатх у віддаленій північній частині регіону Ґархвал. Струмки зі схилів гори стікають до річки Мандакіні, що починається на краю льодовика та утворює мальовничу долину Мандакіні. Біля храму до річки стікають струмки Дудхґанґа, Мадхуґанґа, Сварґадуарі та Сараватхі. Навколо храму також розташовані чотири священних ставки Ретах, Удак, Рудра і Ріші.
Тунґнатх розташований у глибокий западині, оточеній вершинами Панчуллі, Нанда-Деві, Дунаґірі, Кедранатх і Бандар-Пунч.
Рудранатх знаходиться на схилі гір Нанда-Деві, Трішул і Нанда-Ґрунті. Біля нього протікає струмок Вайтарані.
Мадх'ямахешвар розташований у долині, оточеній горами Чаукхамба, Нілкантх і Кедранатх.
Калпешвар стоїть у долині Урґам у щільному лісі. У долині розбиті яблуневі сади і тераси, де вирощується картопля. Долиною протікає річка Калп-Ґанґа, притока Алакнанди.
Відвідування
До храмів Панч-Кедар можна дістатися гірськими стежками, що починаються від одної дороги. Ці стежки істотно відрізняються складністю шляху та можливістю пройти його в залежності від погодних умов. Всі стежки дуже мальовничі, з них відкриваються види на засніжені вершини Нанда-Деві (7817 м), Трішул (7120 м) і Чаукхамба (7138 м).
Повна довжина стежок, якими паломники відвідують всі п'ять храмів, становить близько 170 км, вона вимагає 16 днів виснажливого гірського походу. Подорож починається від священного містечка Ґаурікунд, популярного як серед паломників-індусів, так і серед любителів чудових видів на Гімалаї. Зазвичай у подорож вирушають протягом двох сезонів: з травня по серпень і після сезону мусонів, з вересня по жовтень; протягом решти часу чотири храми недоступні через сніговий покрив.
Основним в'їздом до гід Ґархвалу з рівнинної частини Уттаракханду є дорога з міста Рішікеш. До самого Рішікеша можна дістатися з Делі також дорогою, відстань між ними становить 230 км. Дорога з Рішікеша веде через Рудрапраяґ до Ґаурікунда, звідки можна дістатися до містечка Кедарнатх, де знаходиться храм Кедарнатх, стежкою довжиною 14 км. Після Рудрапраяґа дорога продовжується до Ґуптакаші і далі до Джаґаса, на відстані 30 км від Рудрапраяґа. З Джаґаса починається стежка до храму Мадх'ямахешвар довжиною 24 км, що проходить повз селище Ґаундхар. З цієї стежки можна побачити вершини Чаукамба, Кедарнатх і Нілканатх. Після Джаґаса дорога йде далі до містечка Чопта, на відстані 45 км. З Чопти починається стежка до храму Тунґнатх довжиною близько 4 км. Після Чопти дорога веде далі до містечка Мандал (відомий як Черрапунджі Ґархвалу через сильні дощі) на відстані 8 км. З Мандала починається стежка до храму Рудранатх довжиною 20 км. Після Мандала дорога йде далі, до міста Хеланґ. З Хеланґу виходить стежка до Калпешвара довжиною 11 км, що проходить повз селище Урґам та вважається найскладнішою через крутизну маршруту. Після відвідування Калпешвара, останнього храму Панч-Кедар, дорога назад йде з Хелонґа до Рішікеша через Папалкотхі довжиною 233 км.
Найближчий аеропорт від початку маршруту — [en] міста Деградун на відстані 258 км. Найближча залізнична станція — Рішікеш на відстані 241 км.
Поклоніння узимку
Протягом зимового сезону, коли храми повністю або частково недоступні, священному ідолу Шиви з Кедарнатха поклоняються в храмі Омкарешвар в місті Укхріматх, ідолу з Тенґнатха — у Мокуматхі, символічному зображенню з Рудранатха — в Ґопашварі, а ідолу з Мадх'ямахешвар — в Укхріматхі. За деякими джерелами ідол із Калпешвара також переноситься униз, до селища Урґам, за 2 км від храму.
Посилання
- Eight days of bliss. Архів оригіналу за 1 травня 2012. Процитовано 5 липня 2009.
- Harshwanti Bisht (1994). Tourism in Garhwal Himalaya. Indus Publishing. с. 84–86 of 230. ISBN . . Процитовано 5 липня 2009.
{{}}
: Проігноровано|work=
() - . Government of Uttarakhand, Official website. Архів оригіналу за 12 травня 2009. Процитовано 14 липня 2009.
- . Архів оригіналу за 31 серпня 2009. Процитовано 15 липня 2009.
- J. C. Aggarwal; Shanti Swarup Gupta (1995). Uttarakhand: past, present, and future. Chamoli district. Concept Publishing Company. с. 222 of 520. ISBN . .
- . Архів оригіналу за 21 липня 2011. Процитовано 20 липня 2009.
- Bill Aitken (2003). Footloose in the Himalaya. Orient Blackswan,. с. 134–141 of 258. ISBN . . Процитовано 15 липня 2009.
{{}}
: Проігноровано|work=
() - Nepal-India Open Border: Prospects, Problems and Challenges. Democracy Gateway to Nepali Politics and ZCivil society. Архів оригіналу за 30 червня 2013. Процитовано 15 липня 2009.
- . Архів оригіналу за 24 травня 2011. Процитовано 5 липня 2009.
- K.S. Gulia (2007). Mountains of the God Volume 2. Gyan Publishing House. с. 69–72 of 301. ISBN . Процитовано 29 травня 2009.
{{}}
: Проігноровано|work=
() - Kapoor. A. K.; Satwanti Kapoor. Ecology and man in the Himalayas. M.D. Publications Pvt. Ltd. ISBN . .
{{}}
:|access-date=
вимагає|url=
() - Jha, Makhan (1998). India and Nepal. M.D. Publications Pvt. Ltd. с. 143 of 214. ISBN . .
{{}}
:|access-date=
вимагає|url=
(); Проігноровано|work=
() - Trekking in India. Архів оригіналу за 30 червня 2013. Процитовано 12 липня 2009.
- K. P. Sharma (1998). Garhwal & Kumaon. Cicerone Press Limited. с. 83 of 192. ISBN . . Процитовано 22 липня 2009.
{{}}
: Проігноровано|work=
() - Trekking: Madhyamaheshwar: Reaching Shiva's Navel. Архів оригіналу за 30 червня 2013. Процитовано 13 липня 2009.
- Bradnock, Roma (2000). Indian Himalaya handbook. Footprint Travel Guides. с. 114—5.
- . Shri Badrinath -Shri Kedarnath Temple Committee. 2006. Архів оригіналу за 21 липня 2011. Процитовано 16 липня 2009.
- James G. Lochtefeld. Kedarnath Procession. Carthage College. Архів оригіналу за 30 червня 2013. Процитовано 14 серпня 2009.
Ресурси Інтернету
- Панч-Кедар, мапа шляхів (стор. 78)
- Kedarnath Procession — опис та мапи процесій, що виносять ідолів на зимовий період
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Panch KedarKedarnath Tungnath Panch Kedar sanskrit प चक द र p yat induyistskih hramiv sho pochitayutsya shajvistami poklonnikami boga Shivi Ci hrami roztashovani v regioni Garhval indijskogo shtatu Uttarakhand Z cimi hramami pov yazano bezlich legend a yih stvorennya vidnosyat do Pandaviv geroyiv induyistskogo eposu Mahabharata Taki p yat hramiv mayut vidviduvatisya protyagom palomnictva u nezminnomu poryadku Kedarnath sanskr क द रन थ na visoti 3583 m Tungnath त गन थ na visoti 3680 m र द रन थ na visoti 2286 m मध यमह श वर na visoti 3490 m कल प श वर na visoti 2200 m Kedarnath vvazhayetsya golovnim hramom Panch Kedar i ye odnim z chotiroh znamenitih centriv palomnictva Chota Chaar Dham doslivno chotiri malenkih oseli v okruzi Garhval inshi tri Badrinath Yamunotri i Gangotri Kedarnath takozh ye odnim z dvanadcyati Pislya zakinchennya palomnictva do darshani Shivi v Panch Kedari tradicijnim pravilom ye takozh otrimannya svidoctva Vishnu v hrami Badrinath yak ostannij dokaz sho palomnik shukav blagoslovennya vid Shivi Region Garhval takozh nazivayut Kedar Khanda cherez misceve najmenuvannya Shivi Kedar Tut znahoditsya velika kilkist simvoliv ta inshih form sekti shajvizmu nabagato bilshe nizh vajshnavizmu Vsi hrami Panch Kedar znahodyatsya z mezhah istorichnogo rajonu Kedar Kshetra u comu regioni sho priblizno zbigayetsya iz zahidnoyu chastinoyu okrugu Chamoli takozh zahodyachi v okrug Rudraprayag Ci hrami duzhe populyarni sered palomnikiv Tak pershij z hramiv Kedarnath yedinij dlya yakogo isnuyut zapisi v 2007 roci vidvidalo 557 tis cholovik ta 87 tis v 1987 roci Istoriya palomnictvaVvazhayetsya sho tradiciya palomnictva do Panch Kedaru bezposeredno pov yazana z nepalskim kultom Gorakshanatha vidomim svoyimi tradiciyami palomnictva Yak dokaz zazvichaj zgaduyut sho kulminaciyeyu palomnictva buv hram Pashupatinath v Katmandu simvol golovi Shivi a ne Kedarnath simvol jogo spini Bilsh togo emblema na kupoli hramu Kedranath taka zh sama yak i na kupoli hramu Pashupatinath Protyagom serednovichchya nepalski korolivstva mali velikij kulturnij i religijnij vpliv na Garhval osoblivo v plani tantrichnoyi kulturi Na pochatku 19 stolittya Uttarakhand opinivsya i pid politichnoyu vladoyu nepalskih praviteliv ale vin shvidko potrapiv pid kontrol magaradzhej Tehri Garhvalu a skoro i Britanskoyi Ost Indskoyi kompaniyi za umovami Sugaulskogo dogovoru yakim zakinchilasya Anglo nepalska vijna 1814 1816 rokiv Koli britanci vidnyali upravlinnya hramami regionu u magaradzhi Tehri Garhvalu ta vzyali jogo pid svij kontrol bagato tantrichnih ritualiv bulo pripineno LegendiKompleks Pashupatinath v Katmandu Nepal Hram Badrinath Hram Ukhrinakh bilya yakogo zberigayutsya idoli hramiv Kedranath i Madh yamaheshvar uzimku U regioni Garhval hodit bezlich legend pro budivnictvo hramiv Panch Kedar ta pro boga Shivu Najvidomisha legenda sho rozpovidaye pro pohodzhennya cih hramiv vidnosit yih budivnictvo do brativ Pandava geroyiv induyistskogo eposu Mahabharata Pid chas vijni na Kurukshetri v eposi Pandavi peremogli ta vbili svoyih dvoyuridnih brativ Kaurav Ci diyi odnak vvazhalisya grihom bratovbivstvom gotra hatya i brahmanovbivstvom brahmanahatya za sho Pandavi virishili prositi probachennya Voni peredali pravlinnya svoyim korolivstvom rodicham ta virushili na poshuki Shivi bo lishe vin mig probachiti yih Voni pochali poshuki z mista Varanasi Kashi ulyublenogo mista Shivi ale Shiva ne bazhav yih bachiti bo buv perekonanij u yih provini V rezultati vin prijnyav obraz bika ta shovavsya v gorah Gimalajskogo regionu Garhval Pandavi sho ne znajshli Shivu u Varanasi virushili do Garhvalu drugij z brativ Pandava odnogo razu pobachiv bika sho passya bilya Guptakashi prihovanij Kashi cya nazva yak raz i bula otrimana cherez te sho tut perehovuvavsya Shiva Bhima zumiv rozpiznati u comu biku Shivu Vin nazdognav bika ta shopiv jogo za hvist ta zadni nogi Ale bik znik z Zemli ta znovu z yavivsya u viglyadi okremih chastin jogo spina u Kedarnathi jogo ruki v Tinganathi jogo zhivit v Madh yamaheshvari jogo oblichchya v Rudranathi ta jogo volossya v Kalpeshvari Pandavi prodovzhuyuchi prositi probachennya u Shivi zbuduvali hrami u vsih miscyah de z yavilisya ci chastini tila za sho Shiva zvilniv yih vid grihiv Za odnim z variantiv legendi she p yat chastin verhnoyi chastini tila opinilasya v Katmandu de stoyit hram Pashupatinath Za inshim Bhima ne tilki shopiv bika ale j ne davav jomu zniknuti Cherez ce bik i rozpavsya na chastini sho rozletilisya vriznobich i vpali u riznih chastinah Garhvalu Pislya budivnictva hramiv Panch Kedar Pandavi medituvali v Kendrinathi de vikonali yadzhnu zhertvoprinoshennya vognyu ta shlyahom Magapanth potrapili na nebo dlya spasinnya Sluzhbovci hramivSvyashenniki ta panditi sho vedut sluzhbi u hramah Panch Kedar za vinyatkom Tungnatha pohodyat z Pivdennoyi Indiyi Golovnimi svyashenikami hramu Kedranath tak same yak i hramu Badrinath ye brahmani z mista Malabar shtat Kerala voni vidomi pid nazvoyu Ravali Golovnimi svyashenikami hramu Madh yamaheshvar ye poslidovniki kultu z Majsura shtat Karnataka Golovnimi svyashenikami hramiv Rudranath i Kalpeshvar ye predstavniki sekti Gosvami zasnovanoyi Adi Shankaroyu U hrami Tungnath sluzhat brahmani khasi z mista Mokumath nepodalik vid hramu GeografiyaVershina Chaukhamba Vershina Nanda Devi Vsi p yat hramiv prihovani u hrebti Verhni Gimalayi najbilshimi vershinami ye vkriti vichnimi snigami gori Nanda Devi Kedarnath i Nilkanth Hram Kedarnath znahoditsya v dolini richki a reshta hramiv u visokogir yah mizh dolinoyu richki Mandakini ta ushelinoyu richki Alakananda Voni roztashovani u nastilki viddalenih rajonah sho yih nemozhlivo dosyagti avtomobilem a lishe pishki girskoyu stezhkoyu i lishe v period z kincya kvitnya abo pochatku travnya do pochatku zhovtnya Uzimku zh ci hrami zakriti cherez znachnu kilkist snigu Lishe Kalpeshvar za deyakimi dzherelami vidkritij protyagom vsogo roku jogo mozhna dosyagti stezhkoyu dovzhinoyu blizko 9 km vid najblizhchoyi dorogi div posilannya na mapi u Resursah Internetu V regioni Garhval de znahodyatsya hrami pochinayetsya najbilsha indijska richka Gang Hram Kedranath znahoditsya bilya selisha Kedranath na shili gori Kedranath u viddalenij pivnichnij chastini regionu Garhval Strumki zi shiliv gori stikayut do richki Mandakini sho pochinayetsya na krayu lodovika ta utvoryuye malovnichu dolinu Mandakini Bilya hramu do richki stikayut strumki Dudhganga Madhuganga Svargaduari ta Saravathi Navkolo hramu takozh roztashovani chotiri svyashennih stavki Retah Udak Rudra i Rishi Tungnath roztashovanij u glibokij zapadini otochenij vershinami Panchulli Nanda Devi Dunagiri Kedranath i Bandar Punch Rudranath znahoditsya na shili gir Nanda Devi Trishul i Nanda Grunti Bilya nogo protikaye strumok Vajtarani Madh yamaheshvar roztashovanij u dolini otochenij gorami Chaukhamba Nilkanth i Kedranath Kalpeshvar stoyit u dolini Urgam u shilnomu lisi U dolini rozbiti yablunevi sadi i terasi de viroshuyetsya kartoplya Dolinoyu protikaye richka Kalp Ganga pritoka Alaknandi VidviduvannyaDo hramiv Panch Kedar mozhna distatisya girskimi stezhkami sho pochinayutsya vid odnoyi dorogi Ci stezhki istotno vidriznyayutsya skladnistyu shlyahu ta mozhlivistyu projti jogo v zalezhnosti vid pogodnih umov Vsi stezhki duzhe malovnichi z nih vidkrivayutsya vidi na zasnizheni vershini Nanda Devi 7817 m Trishul 7120 m i Chaukhamba 7138 m Povna dovzhina stezhok yakimi palomniki vidviduyut vsi p yat hramiv stanovit blizko 170 km vona vimagaye 16 dniv visnazhlivogo girskogo pohodu Podorozh pochinayetsya vid svyashennogo mistechka Gaurikund populyarnogo yak sered palomnikiv indusiv tak i sered lyubiteliv chudovih vidiv na Gimalayi Zazvichaj u podorozh virushayut protyagom dvoh sezoniv z travnya po serpen i pislya sezonu musoniv z veresnya po zhovten protyagom reshti chasu chotiri hrami nedostupni cherez snigovij pokriv Osnovnim v yizdom do gid Garhvalu z rivninnoyi chastini Uttarakhandu ye doroga z mista Rishikesh Do samogo Rishikesha mozhna distatisya z Deli takozh dorogoyu vidstan mizh nimi stanovit 230 km Doroga z Rishikesha vede cherez Rudraprayag do Gaurikunda zvidki mozhna distatisya do mistechka Kedarnath de znahoditsya hram Kedarnath stezhkoyu dovzhinoyu 14 km Pislya Rudraprayaga doroga prodovzhuyetsya do Guptakashi i dali do Dzhagasa na vidstani 30 km vid Rudraprayaga Z Dzhagasa pochinayetsya stezhka do hramu Madh yamaheshvar dovzhinoyu 24 km sho prohodit povz selishe Gaundhar Z ciyeyi stezhki mozhna pobachiti vershini Chaukamba Kedarnath i Nilkanath Pislya Dzhagasa doroga jde dali do mistechka Chopta na vidstani 45 km Z Chopti pochinayetsya stezhka do hramu Tungnath dovzhinoyu blizko 4 km Pislya Chopti doroga vede dali do mistechka Mandal vidomij yak Cherrapundzhi Garhvalu cherez silni doshi na vidstani 8 km Z Mandala pochinayetsya stezhka do hramu Rudranath dovzhinoyu 20 km Pislya Mandala doroga jde dali do mista Helang Z Helangu vihodit stezhka do Kalpeshvara dovzhinoyu 11 km sho prohodit povz selishe Urgam ta vvazhayetsya najskladnishoyu cherez krutiznu marshrutu Pislya vidviduvannya Kalpeshvara ostannogo hramu Panch Kedar doroga nazad jde z Helonga do Rishikesha cherez Papalkothi dovzhinoyu 233 km Najblizhchij aeroport vid pochatku marshrutu en mista Degradun na vidstani 258 km Najblizhcha zaliznichna stanciya Rishikesh na vidstani 241 km Pokloninnya uzimkuProtyagom zimovogo sezonu koli hrami povnistyu abo chastkovo nedostupni svyashennomu idolu Shivi z Kedarnatha poklonyayutsya v hrami Omkareshvar v misti Ukhrimath idolu z Tengnatha u Mokumathi simvolichnomu zobrazhennyu z Rudranatha v Gopashvari a idolu z Madh yamaheshvar v Ukhrimathi Za deyakimi dzherelami idol iz Kalpeshvara takozh perenositsya uniz do selisha Urgam za 2 km vid hramu PosilannyaEight days of bliss Arhiv originalu za 1 travnya 2012 Procitovano 5 lipnya 2009 Harshwanti Bisht 1994 Tourism in Garhwal Himalaya Indus Publishing s 84 86 of 230 ISBN 9788173870064 ISBN 8173870063 Procitovano 5 lipnya 2009 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a Proignorovano work dovidka Government of Uttarakhand Official website Arhiv originalu za 12 travnya 2009 Procitovano 14 lipnya 2009 Arhiv originalu za 31 serpnya 2009 Procitovano 15 lipnya 2009 J C Aggarwal Shanti Swarup Gupta 1995 Uttarakhand past present and future Chamoli district Concept Publishing Company s 222 of 520 ISBN 9788170225720 ISBN 8170225728 Arhiv originalu za 21 lipnya 2011 Procitovano 20 lipnya 2009 Bill Aitken 2003 Footloose in the Himalaya Orient Blackswan s 134 141 of 258 ISBN 9788178240527 ISBN 8178240521 Procitovano 15 lipnya 2009 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a Proignorovano work dovidka Nepal India Open Border Prospects Problems and Challenges Democracy Gateway to Nepali Politics and ZCivil society Arhiv originalu za 30 chervnya 2013 Procitovano 15 lipnya 2009 Arhiv originalu za 24 travnya 2011 Procitovano 5 lipnya 2009 K S Gulia 2007 Mountains of the God Volume 2 Gyan Publishing House s 69 72 of 301 ISBN 8182054206 Procitovano 29 travnya 2009 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a Proignorovano work dovidka Kapoor A K Satwanti Kapoor Ecology and man in the Himalayas M D Publications Pvt Ltd ISBN 9788185880167 ISBN 8185880166 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a access date vimagaye url dovidka Jha Makhan 1998 India and Nepal M D Publications Pvt Ltd s 143 of 214 ISBN 9788175330818 ISBN 8175330813 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a access date vimagaye url dovidka Proignorovano work dovidka Trekking in India Arhiv originalu za 30 chervnya 2013 Procitovano 12 lipnya 2009 K P Sharma 1998 Garhwal amp Kumaon Cicerone Press Limited s 83 of 192 ISBN 9781852842642 ISBN 1852842644 Procitovano 22 lipnya 2009 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite book title Shablon Cite book cite book a Proignorovano work dovidka Trekking Madhyamaheshwar Reaching Shiva s Navel Arhiv originalu za 30 chervnya 2013 Procitovano 13 lipnya 2009 Bradnock Roma 2000 Indian Himalaya handbook Footprint Travel Guides s 114 5 Shri Badrinath Shri Kedarnath Temple Committee 2006 Arhiv originalu za 21 lipnya 2011 Procitovano 16 lipnya 2009 James G Lochtefeld Kedarnath Procession Carthage College Arhiv originalu za 30 chervnya 2013 Procitovano 14 serpnya 2009 Resursi InternetuPanch Kedar mapa shlyahiv stor 78 Kedarnath Procession opis ta mapi procesij sho vinosyat idoliv na zimovij period