Юрій Збаразький гербу Корибут (близько 1573/1574 — 12/30 липня 1631, Краків) — руський князь, військовий та державний діяч Речі Посполитої, меценат. Останній з роду князів Збаразьких.
Юрій Збаразький | |
---|---|
Псевдо | Єжи Збаразький |
Народився | 1574 Антонівці (зараз Кременецький район, Тернопільська область, Україна) |
Помер | 30 липня 1631 або 4 липня 1631[1] Краків, Річ Посполита |
Підданство | Річ Посполита |
Місце проживання | Падуя, Краків |
Діяльність | військовий, державний діяч, меценат |
Відомий завдяки | будівничий Збаразького замку |
Alma mater | Падуанський університет |
Титул | князь |
Посада | каштелян краківський |
Конфесія | кальвініст, католик |
Рід | Збаразькі |
Батько | князь Януш Збаразький |
Мати | княжна Анна Четвертинська |
Родичі | князь Кшиштоф Збаразький (брат) |
Брати, сестри | Кшиштоф Збаразький |
У шлюбі з | неодружений |
Діти (0) | безпотомний |
|
Біографія
Походив із руського (українського) князівського роду Збаразьких. Старший син князя Януша Збаразького і княжни Анни Четвертинської, брат Христофора Збаразького. За різними даними, народився 22 або 23 квітня 1574 року в селі Антонівці (тепер Шумський район).
Навчався в Падуанському університеті (Італія, записувався до метрики у 1592 та 1616 роках), слухав лекції Галілео Галілея, там же перейшов з кальвінізму в католицизм. 1598 року з двором короля Сиґізмунда ІІІ Вази відвідав Швецію. Разом з братом князем Христофором брав участь у військових діях під час зведення на престол господаря молдавського Єремії Могили.
Під час рокошу Миколая Зебжидовського (міжусобної боротьби в Речі Посполитій) був на боці короля Сигізмунда ІІІ, вніс багато коштів на підтримку війська й королівського двору. Не пропустив жодної воєнної кампанії, у яких брав участь особисто або зі своїм військом. На чолі свого війська був учасником заспокоєння селянсько-козацьких заворушень. 1623 року під час виступу на сеймі у Варшаві вимагав жорстко карати непокірних селян і козаків.
З 1625 року мав приязні стосунки із графом, коронним підчашим Станіславом Любомирським, який теж не любив єзуїтів.
Від спадкоємців Падневських 28 лютого 1613 року набув за 35000 флоринів маєтності пілицькі. У кількох містах побудував прекрасні палаци, а для захисту держави — фортеці. 1627 року заснував у Збаражі конвент св. Юрія, у якому 1636 року осіли отці бернардинці. У 1628 р. за його підтримки Максиміліан Пшерембський висунув кандитатуру на посаду великого коронного підканцлера (не отримав її через вибір єпископами Томаша Замойського).
Протектор кримського калги . Підтримував тісні зв'язки з коронним канцлером Якубом Задзіком.
Помер, так ніколи й не одружившись, тому не полишив нащадків, як і його молодший брат Христофор. Був похований поруч із братом у Кракові (тепер Польща) в домініканському костелі святої Трійці в заснованій ним каплиці. По його смерті більша частина величезних володінь перейшла до найближчих родичів — князів Вишневецьких та Четвертинських.
Посади
Крайчий великий коронний (1612—1619), підчаший великий коронний (1619—1631), краківський каштелян (1620—1631), староста сокальський (1607—1631), пінський (1590—1631), жарновецький (1624—1631), віслицький (1628—1631), державця радоговський.
Примітки
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / за ред. A. Rachuba — Warszawa: 2020. — С. 305. —
- Дуда І., Бабій П. Збаразькі… — С. 635.
- 1613-1631 Jerzy Zbaraski // 1613—1631 Jerzy Zbaraski (пол.)
- Щербак В. Антифеодальні рухи на Україні напередодні визвольної війни 1648—1654 рр.— К. : Наукова думка, 1989. — С. 9. — (в обкл.)
- Czapliński W. Lubomirski Stanisław h. Szreniawa (1583—1649) // Polski Słownik Biograficzny. — Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1973. — Tom XVIII/1, zeszyt 76. — S. 43. (пол.)
- Tomasz Kunzek. Przewodnik po województwie Tarnopolskim (z mapą). — Rzeszów: Libra PL, 2013. — 140 s. — S. 114. (пол.)
- Byliński Janusz. Przerębski (Przerembski) Maksymilian h. Nowina (ok. 1577—1639) // Polski Słownik Biograficzny. — Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1985. — T. XXVIII/4, zeszyt 119. — S. 759. — (пол.)
- Рудницький С. Українські козаки… — С. 246—247.
- Książęta Zbarascy (01) [ 29 жовтня 2013 у Wayback Machine.] (пол.)
Джерела
- Дуда І., Бабій П. Збаразькі // Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2004. — Т. 1 : А — Й. — С. 65. — .
- Рудницький С. Українські козаки / В. Щербак (упорядник, автор передмови). Коли земля стогнала. — К. : Наукова думка, 1995. — 432 с. — С. 219—279. — .
- Niesiecki К. Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami… — Lwów, 1743. — Т. IV. — S. 707—709. (пол.)
Посилання
- Збаразький замок — фамільна резиденція князів Вишневецьких
- Замки та храми України
- 1613-1631 Jerzy Zbaraski // 1613—1631 Jerzy Zbaraski (пол.)
Це незавершена стаття про особу. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Yurij Zbarazkij Yurij Zbarazkij gerbu Koribut blizko 1573 1574 12 30 lipnya 1631 Krakiv ruskij knyaz vijskovij ta derzhavnij diyach Rechi Pospolitoyi mecenat Ostannij z rodu knyaziv Zbarazkih Yurij ZbarazkijPsevdoYezhi ZbarazkijNarodivsya1574 Antonivci zaraz Kremeneckij rajon Ternopilska oblast Ukrayina Pomer30 lipnya 1631 1631 07 30 abo 4 lipnya 1631 1631 07 04 1 Krakiv Rich PospolitaPiddanstvoRich PospolitaMisce prozhivannyaPaduya KrakivDiyalnistvijskovij derzhavnij diyach mecenatVidomij zavdyakibudivnichij Zbarazkogo zamkuAlma materPaduanskij universitetTitulknyazPosadakashtelyan krakivskijKonfesiyakalvinist katolikRidZbarazkiBatkoknyaz Yanush ZbarazkijMatiknyazhna Anna ChetvertinskaRodichiknyaz Kshishtof Zbarazkij brat Brati sestriKshishtof ZbarazkijU shlyubi zneodruzhenijDiti 0 bezpotomnijGerb Mediafajli u VikishovishiBiografiyaPohodiv iz ruskogo ukrayinskogo knyazivskogo rodu Zbarazkih Starshij sin knyazya Yanusha Zbarazkogo i knyazhni Anni Chetvertinskoyi brat Hristofora Zbarazkogo Za riznimi danimi narodivsya 22 abo 23 kvitnya 1574 roku v seli Antonivci teper Shumskij rajon Navchavsya v Paduanskomu universiteti Italiya zapisuvavsya do metriki u 1592 ta 1616 rokah sluhav lekciyi Galileo Galileya tam zhe perejshov z kalvinizmu v katolicizm 1598 roku z dvorom korolya Sigizmunda III Vazi vidvidav Shveciyu Razom z bratom knyazem Hristoforom brav uchast u vijskovih diyah pid chas zvedennya na prestol gospodarya moldavskogo Yeremiyi Mogili Pid chas rokoshu Mikolaya Zebzhidovskogo mizhusobnoyi borotbi v Rechi Pospolitij buv na boci korolya Sigizmunda III vnis bagato koshtiv na pidtrimku vijska j korolivskogo dvoru Ne propustiv zhodnoyi voyennoyi kampaniyi u yakih brav uchast osobisto abo zi svoyim vijskom Na choli svogo vijska buv uchasnikom zaspokoyennya selyansko kozackih zavorushen 1623 roku pid chas vistupu na sejmi u Varshavi vimagav zhorstko karati nepokirnih selyan i kozakiv Z 1625 roku mav priyazni stosunki iz grafom koronnim pidchashim Stanislavom Lyubomirskim yakij tezh ne lyubiv yezuyitiv Vid spadkoyemciv Padnevskih 28 lyutogo 1613 roku nabuv za 35000 floriniv mayetnosti pilicki U kilkoh mistah pobuduvav prekrasni palaci a dlya zahistu derzhavi forteci 1627 roku zasnuvav u Zbarazhi konvent sv Yuriya u yakomu 1636 roku osili otci bernardinci U 1628 r za jogo pidtrimki Maksimilian Psherembskij visunuv kanditaturu na posadu velikogo koronnogo pidkanclera ne otrimav yiyi cherez vibir yepiskopami Tomasha Zamojskogo Protektor krimskogo kalgi Pidtrimuvav tisni zv yazki z koronnim kanclerom Yakubom Zadzikom Pomer tak nikoli j ne odruzhivshis tomu ne polishiv nashadkiv yak i jogo molodshij brat Hristofor Buv pohovanij poruch iz bratom u Krakovi teper Polsha v dominikanskomu kosteli svyatoyi Trijci v zasnovanij nim kaplici Po jogo smerti bilsha chastina velicheznih volodin perejshla do najblizhchih rodichiv knyaziv Vishneveckih ta Chetvertinskih PosadiKrajchij velikij koronnij 1612 1619 pidchashij velikij koronnij 1619 1631 krakivskij kashtelyan 1620 1631 starosta sokalskij 1607 1631 pinskij 1590 1631 zharnoveckij 1624 1631 vislickij 1628 1631 derzhavcya radogovskij PrimitkiUrzednicy Wielkiego Ksiestwa Litewskiego Spisy t VIII Ziemia brzeska i wojewodztwo brzeskie XIV XVIII wiek za red A Rachuba Warszawa 2020 S 305 ISBN 978 83 65880 89 5 d Track Q11686050d Track Q122406341 Duda I Babij P Zbarazki S 635 1613 1631 Jerzy Zbaraski 1613 1631 Jerzy Zbaraski pol Sherbak V Antifeodalni ruhi na Ukrayini naperedodni vizvolnoyi vijni 1648 1654 rr K Naukova dumka 1989 S 9 ISBN 5 12 000672 8 v obkl Czaplinski W Lubomirski Stanislaw h Szreniawa 1583 1649 Polski Slownik Biograficzny Wroclaw Warszawa Krakow Gdansk Zaklad Narodowy Imienia Ossolinskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1973 Tom XVIII 1 zeszyt 76 S 43 pol Tomasz Kunzek Przewodnik po wojewodztwie Tarnopolskim z mapa Rzeszow Libra PL 2013 140 s S 114 pol Bylinski Janusz Przerebski Przerembski Maksymilian h Nowina ok 1577 1639 Polski Slownik Biograficzny Wroclaw Warszawa Krakow Gdansk Lodz Zaklad Narodowy Imienia Ossolinskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1985 T XXVIII 4 zeszyt 119 S 759 pol Rudnickij S Ukrayinski kozaki S 246 247 Ksiazeta Zbarascy 01 29 zhovtnya 2013 u Wayback Machine pol DzherelaDuda I Babij P Zbarazki Ternopilskij enciklopedichnij slovnik u 4 t redkol G Yavorskij ta in Ternopil Vidavnicho poligrafichnij kombinat Zbruch 2004 T 1 A J S 65 ISBN 966 528 197 6 Rudnickij S Ukrayinski kozaki V Sherbak uporyadnik avtor peredmovi Koli zemlya stognala K Naukova dumka 1995 432 s S 219 279 ISBN 5 319 01072 9 Niesiecki K Korona polska przy zlotej wolnosci starozytnymi wszystkich katedr prowincji i rycerstwa klejnotami Lwow 1743 T IV S 707 709 pol PosilannyaZbarazkij zamok familna rezidenciya knyaziv Vishneveckih Zamki ta hrami Ukrayini 1613 1631 Jerzy Zbaraski 1613 1631 Jerzy Zbaraski pol Ce nezavershena stattya pro osobu Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi