Нутрицевтики[] (англ. nutraceuticals) — термін, що стосується біологічно активних добавок і різних харчових продуктів. У законодавстві країн світу використовують різні визначення «нутрицевтиків».
Міжнародне становище
Євросоюз
Відповідно до норм Європейського агентства з лікарських засобів (EMEA) нутрицевтики мають статус товарів, що продаються вільно, тобто їх продаж дозволяється на тих самих умовах, що й інших продуктів харчування (зокрема, відповідно до норм безпеки, заявленого складу тощо), тобто вітаміни та мінеральні речовини, фітопродукти та інші нутрицевтики в лікарській формі, якщо вони не зареєстровані відповідно до законодавства як лікарські засоби, прирівнюються до продуктів харчування. Але кожна з країн Євросоюзу має власні норми щодо виробництва та контролю за обігом нутрицевтиків. У Англії обіг нутрицевтиків підпадає під дію так званого «UK Medicines Act», приведеного у відповідність до європейського законодавства 1995 року. Цей документ передбачає необхідність одержання спеціальної ліцензії для виробництва, експорту та продажу нутрицевтиків на території країни.
У Німеччині якість нутрицевтиків регламентують два документи: «Положення про діяльність аптек» та «Припис про декларацію харчової цінності».
В Австрії для характеристики нутрицевтиків існує таке визначення, як Verzehrprodukte (середнє між харчовими продуктами і лікарськими засобами). Продаж їх здійснюється після відповідної сертифікації.
Правові акти, що визначають порядок обігу нутрицевтиків, розроблено також у Бельгії, Нідерландах та Греції.
Канада
Відповідно до законодавства Канади, нутрицевтики можуть бути реалізовані як їжа або як лікарський засіб; терміни «нутрицевтики» та «функціональні продукти харчування» юридично не відрізняються; будь-яким із цих термінів можна позначати продукт «відокремлений або очищений від харчових продуктів, що продається переважно в лікарській формі, зазвичай не асоціюється з їжею, і з оголошенням про те, що даний продукт здатний покращити фізіологічний стан або захистити від хронічного захворювання».
США
Термін «нутрицевтик» (англ. nutraceutical) не визначений у законодавстві США. Залежно від складу та торгового маркування, продукт може бути визнаним біологічно активною речовиною, біологічно активною добавкою, харчовим інгредієнтом або харчовим продуктом.
Японія
Японія однією з перших 1989 року ухвалила закон про покращення харчування. Японський уряд визнає функціональне харчування як альтернативу медикаментозної терапії та визначає його як Food for Specific Health Use (FOSHU). Закон про поліпшення харчування в Японії включає п'ять категорій «Продуктів для харчування організму людини спеціального дієтичного використання»:
- сухе молоко для вагітних і жінок, що годують;
- сухе молоко за особливим рецептом для немовлят;
- продукти для харчування людей похилого віку, яким важко пережовувати та ковтати;
- поодинокі продукти для харчування хворих (тобто продукти з натрієм, калоріями, білком, лактозою, а також протиалергічні) та групи продуктів для дієт із низьким вмістом натрію, для діабетиків, для осіб з хворобами печінки та старечою огрядністю;
- продукти харчування спеціального оздоровчого використання (FOSHU).
Росія
Термін «нутрицевтик» у законодавстві Росії не визначено. Залежно від компонентів (виду нутрицевтиків) та складу й форми продукту чи препарату, а також виробничої технології (фармацевтія чи продукти харчування), з якими він надходить у продаж, продукт можна класифікувати як препарат — біологічно активна добавка (випускається на фармвиробництві у формі лікарських препаратів) або як харчовий інгредієнт, продукт харчування з дієтичними або іншими властивостями (випускають виробники продуктів).
Митний союз
Біологічно активні добавки в лікарській формі[⇨] відповідно до ТР ТС 021 та ТР ТС 027 повинні пройти обов'язкову реєстрацію для допуску до продажу на території Митного союзу. Кількості та функціональні призначення всіх добавок які містяться в продукції (препараті) мають бути узгодженими та зазначеними на етикетці. Кожен препарат, допущений до продажу на території Митного союзу відповідно до ТР ТС 022, має реєстраційний номер свідоцтва про державну реєстрацію (СДГР) та вноситься до єдиної бази даних ЕБД НДІ.
Світовий ринок
Світові стандарти якості нутрицевтиків поки що не прийнято, що ускладнює оцінку якості та ефективності таких продуктів, що експортуються з різних країн. Найчастіше виробники заявляють про наявність у продукції органічно вирощених або «екзотичних» інгредієнтів, але ці терміни не мають загальноприйнятих у всьому світі визначень, і подібні твердження постачальників не кажуть нічого конкретного про якість і безпеку нутрицевтиків. Окремі компанії в гонитві за прибутком можуть у свою експортну продукцію навмисно включати дешеві низькоякісні або неефективні складники.
Тим не менш, проведене 2012 року маркетингове дослідження показало, що продаж нутрицевтиків (включно з біологічно активними добавками: вітамінні, мінеральні, рослинні та інші, а також функціональні харчові продукти та напої) мають стійку тенденцію до зростання, і до 2018 року можуть досягти 250 млрд доларів США.
Класифікація нутрицевтиків
Біологічно активні добавки
Біологічно активна добавка (англіц. «дієтична добавка» від dietary supplement; використовувати як синонім «харчова добавка» — помилка) містить поживні речовини, отримані з харчових продуктів і сконцентровані у формі рідини або у вигляді капсула. У США [en]» (англ. Dietary Supplement Health and Education Act, DSHEA), прийнятий 1994 року, визначив цей термін як:
харчова добавка — продукт, призначений для вживання внутрішньо перорально, який містить той чи інший «дієтичний складник», призначений для доповнення харчового раціону. До «дієтичних складників» цих продуктів можуть належати: вітаміни, мінерали, лікарські та інші рослини, амінокислоти, а також речовини на зразок ензимів, органічної клітковини, залоз та метаболітів. Харчові добавки можуть мати вигляд екстрактів і концентратів, і в різних формах, таких як таблетки, капсули, софтгелі, гель-капсули, рідини та порошкиОригінальний текст (англ.)A dietary supplement is a product taken by mouth that contains a "dietary ingredient" intended to supplement the diet. The "dietary ingredients" in these products may include: vitamins, minerals, herbs or other botanicals, amino acids, and substances such as enzymes, organ tissues, glandulars, and metabolites. Dietary supplements can also be extracts or concentrates, and may be found in many forms such as tablets, capsules, softgels, gelcaps, liquids, or powders.
Нутрицевтики в лікарській формі
Нутрицевтик у лікарській формі (БАД) — це продукт (лікарська форма), отриманий на фармацевтичному виробництві, в якому як діюча речовина використовуються один або кілька складників, отриманих із лікарських рослин або органічних сполук, що надають додаткову користь для здоров'я. Залежно від юрисдикції, нутрицевтики в лікарській формі можуть бути визнані та використані як лікарські засоби (наприклад, вітаміни). Поділяють нутрицевтики в лікарській формі за напрямом їх впливу, на призначені для того, щоб:
- запобігти хронічним захворюванням,
- покращити здоров'я,
- затримати процес старіння,
- підвищити тривалість життя,
- підтримувати структуру чи функції організму.
Нутрицевтики в продуктах харчування
Нутрицевтики випускають також у формі традиційних продуктів харчування (функціональні продукти харчування), що використовуються для повсякденного харчування та в процесі виробництва додатково (нутрифікація) активними речовинами рослинного або біологічного походження (компонентами), що раніше не були присутні в цих продуктах. За такого виробництва застосовується система управління та контролю за безпекою харчових продуктів. Функціональні продукти на відміну від лікарських форм БАДів мають звичний для споживача вигляд і не вимагають такої жорсткої сертифікації.
Див. також
Примітки
- Basu, Saikat K. Thomas, James E. Acharya, Surya N. Canada. Prospects for Growth in Global Nutraceutical and Functional Food Markets: A Canadian Perspective // Aust. J. Basic Appl. Sci. : journal. — 2007. — № 4 (28 червня). — С. 637—649. — ISSN 1991-8178.
- Nutraceuticals / Functional Foods and Health Claims on Foods: Policy Paper. Health Canada. 24 червня 2013. оригіналу за 15 червня 2017. Процитовано 30 січня 2014.
- Committee on the Framework for Evaluating the Safety of the Dietary Supplements. Committee Change // Dietary Supplements: A Framework for Evaluating Safety. — Institute of Medicine, 2005. — С. 21. — .
- Технический регламент Таможенного союза 021/2011 «О безопасности пищевой продукции» (PDF). (PDF) оригіналу за 12 липня 2017. Процитовано 28 березня 2017.
- Технический регламент Таможенного союза 027/2012 «О безопасности отдельных видов специализированной пищевой продукции, в том числе диетического лечебного и диетического профилактического питания» (PDF). (PDF) оригіналу за 13 грудня 2016. Процитовано 28 березня 2017.
- Технический регламент Таможенного союза 022/2011 «Пищевая продукция в части ее маркировки» (PDF). (PDF) оригіналу за 17 травня 2017. Процитовано 28 березня 2017.
- Электронная база данных Нормативно-справочной информации ТР ТС ЭЕК. Евразийская экономическая комиссия (ЕЭК). оригіналу за 21 лютого 2015. Процитовано 1 березня 2015.
- Hasler, Clare M. Regulation of Functional Foods and Nutraceuticals: A Global Perspective. — IFT Press and Blackwell Publishing, 2005. — .
- Overview of Dietary Supplements. Fda.gov. оригіналу за 4 червня 2011. Процитовано 3 червня 2011.
Примітки перекладача
- В оригіналі: англ. «a product isolated or purified from foods that is generally sold in medicinal forms not usually associated with food [and] is demonstrated to have a physiological benefit or provide protection against chronic disease.»
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Nutricevtiki dzherelo angl nutraceuticals termin sho stosuyetsya biologichno aktivnih dobavok i riznih harchovih produktiv U zakonodavstvi krayin svitu vikoristovuyut rizni viznachennya nutricevtikiv Nasinnya chia bagate a linolenovoyu kislotoyuMizhnarodne stanovisheYevrosoyuz Vidpovidno do norm Yevropejskogo agentstva z likarskih zasobiv EMEA nutricevtiki mayut status tovariv sho prodayutsya vilno tobto yih prodazh dozvolyayetsya na tih samih umovah sho j inshih produktiv harchuvannya zokrema vidpovidno do norm bezpeki zayavlenogo skladu tosho tobto vitamini ta mineralni rechovini fitoprodukti ta inshi nutricevtiki v likarskij formi yaksho voni ne zareyestrovani vidpovidno do zakonodavstva yak likarski zasobi pririvnyuyutsya do produktiv harchuvannya Ale kozhna z krayin Yevrosoyuzu maye vlasni normi shodo virobnictva ta kontrolyu za obigom nutricevtikiv U Angliyi obig nutricevtikiv pidpadaye pid diyu tak zvanogo UK Medicines Act privedenogo u vidpovidnist do yevropejskogo zakonodavstva 1995 roku Cej dokument peredbachaye neobhidnist oderzhannya specialnoyi licenziyi dlya virobnictva eksportu ta prodazhu nutricevtikiv na teritoriyi krayini U Nimechchini yakist nutricevtikiv reglamentuyut dva dokumenti Polozhennya pro diyalnist aptek ta Pripis pro deklaraciyu harchovoyi cinnosti V Avstriyi dlya harakteristiki nutricevtikiv isnuye take viznachennya yak Verzehrprodukte serednye mizh harchovimi produktami i likarskimi zasobami Prodazh yih zdijsnyuyetsya pislya vidpovidnoyi sertifikaciyi Pravovi akti sho viznachayut poryadok obigu nutricevtikiv rozrobleno takozh u Belgiyi Niderlandah ta Greciyi Kanada Vidpovidno do zakonodavstva Kanadi nutricevtiki mozhut buti realizovani yak yizha abo yak likarskij zasib termini nutricevtiki ta funkcionalni produkti harchuvannya yuridichno ne vidriznyayutsya bud yakim iz cih terminiv mozhna poznachati produkt vidokremlenij abo ochishenij vid harchovih produktiv sho prodayetsya perevazhno v likarskij formi zazvichaj ne asociyuyetsya z yizheyu i z ogoloshennyam pro te sho danij produkt zdatnij pokrashiti fiziologichnij stan abo zahistiti vid hronichnogo zahvoryuvannya SShA Termin nutricevtik angl nutraceutical ne viznachenij u zakonodavstvi SShA Zalezhno vid skladu ta torgovogo markuvannya produkt mozhe buti viznanim biologichno aktivnoyu rechovinoyu biologichno aktivnoyu dobavkoyu harchovim ingrediyentom abo harchovim produktom Yaponiya Yaponiya odniyeyu z pershih 1989 roku uhvalila zakon pro pokrashennya harchuvannya Yaponskij uryad viznaye funkcionalne harchuvannya yak alternativu medikamentoznoyi terapiyi ta viznachaye jogo yak Food for Specific Health Use FOSHU Zakon pro polipshennya harchuvannya v Yaponiyi vklyuchaye p yat kategorij Produktiv dlya harchuvannya organizmu lyudini specialnogo diyetichnogo vikoristannya suhe moloko dlya vagitnih i zhinok sho goduyut suhe moloko za osoblivim receptom dlya nemovlyat produkti dlya harchuvannya lyudej pohilogo viku yakim vazhko perezhovuvati ta kovtati poodinoki produkti dlya harchuvannya hvorih tobto produkti z natriyem kaloriyami bilkom laktozoyu a takozh protialergichni ta grupi produktiv dlya diyet iz nizkim vmistom natriyu dlya diabetikiv dlya osib z hvorobami pechinki ta starechoyu ogryadnistyu produkti harchuvannya specialnogo ozdorovchogo vikoristannya FOSHU Rosiya Termin nutricevtik u zakonodavstvi Rosiyi ne viznacheno Zalezhno vid komponentiv vidu nutricevtikiv ta skladu j formi produktu chi preparatu a takozh virobnichoyi tehnologiyi farmacevtiya chi produkti harchuvannya z yakimi vin nadhodit u prodazh produkt mozhna klasifikuvati yak preparat biologichno aktivna dobavka vipuskayetsya na farmvirobnictvi u formi likarskih preparativ abo yak harchovij ingrediyent produkt harchuvannya z diyetichnimi abo inshimi vlastivostyami vipuskayut virobniki produktiv Mitnij soyuz Biologichno aktivni dobavki v likarskij formi vidpovidno do TR TS 021 ta TR TS 027 povinni projti obov yazkovu reyestraciyu dlya dopusku do prodazhu na teritoriyi Mitnogo soyuzu Kilkosti ta funkcionalni priznachennya vsih dobavok yaki mistyatsya v produkciyi preparati mayut buti uzgodzhenimi ta zaznachenimi na etiketci Kozhen preparat dopushenij do prodazhu na teritoriyi Mitnogo soyuzu vidpovidno do TR TS 022 maye reyestracijnij nomer svidoctva pro derzhavnu reyestraciyu SDGR ta vnositsya do yedinoyi bazi danih EBD NDI Svitovij rinok Svitovi standarti yakosti nutricevtikiv poki sho ne prijnyato sho uskladnyuye ocinku yakosti ta efektivnosti takih produktiv sho eksportuyutsya z riznih krayin Najchastishe virobniki zayavlyayut pro nayavnist u produkciyi organichno viroshenih abo ekzotichnih ingrediyentiv ale ci termini ne mayut zagalnoprijnyatih u vsomu sviti viznachen i podibni tverdzhennya postachalnikiv ne kazhut nichogo konkretnogo pro yakist i bezpeku nutricevtikiv Okremi kompaniyi v gonitvi za pributkom mozhut u svoyu eksportnu produkciyu navmisno vklyuchati deshevi nizkoyakisni abo neefektivni skladniki Tim ne mensh provedene 2012 roku marketingove doslidzhennya pokazalo sho prodazh nutricevtikiv vklyuchno z biologichno aktivnimi dobavkami vitaminni mineralni roslinni ta inshi a takozh funkcionalni harchovi produkti ta napoyi mayut stijku tendenciyu do zrostannya i do 2018 roku mozhut dosyagti 250 mlrd dolariv SShA Klasifikaciya nutricevtikivBiologichno aktivni dobavki Biologichno aktivna dobavka anglic diyetichna dobavka vid dietary supplement vikoristovuvati yak sinonim harchova dobavka pomilka mistit pozhivni rechovini otrimani z harchovih produktiv i skoncentrovani u formi ridini abo u viglyadi kapsula U SShA en angl Dietary Supplement Health and Education Act DSHEA prijnyatij 1994 roku viznachiv cej termin yak harchova dobavka produkt priznachenij dlya vzhivannya vnutrishno peroralno yakij mistit toj chi inshij diyetichnij skladnik priznachenij dlya dopovnennya harchovogo racionu Do diyetichnih skladnikiv cih produktiv mozhut nalezhati vitamini minerali likarski ta inshi roslini aminokisloti a takozh rechovini na zrazok enzimiv organichnoyi klitkovini zaloz ta metabolitiv Harchovi dobavki mozhut mati viglyad ekstraktiv i koncentrativ i v riznih formah takih yak tabletki kapsuli softgeli gel kapsuli ridini ta poroshkiOriginalnij tekst angl A dietary supplement is a product taken by mouth that contains a dietary ingredient intended to supplement the diet The dietary ingredients in these products may include vitamins minerals herbs or other botanicals amino acids and substances such as enzymes organ tissues glandulars and metabolites Dietary supplements can also be extracts or concentrates and may be found in many forms such as tablets capsules softgels gelcaps liquids or powders Nutricevtiki v likarskij formi Nutricevtik u likarskij formi BAD ce produkt likarska forma otrimanij na farmacevtichnomu virobnictvi v yakomu yak diyucha rechovina vikoristovuyutsya odin abo kilka skladnikiv otrimanih iz likarskih roslin abo organichnih spoluk sho nadayut dodatkovu korist dlya zdorov ya Zalezhno vid yurisdikciyi nutricevtiki v likarskij formi mozhut buti viznani ta vikoristani yak likarski zasobi napriklad vitamini Podilyayut nutricevtiki v likarskij formi za napryamom yih vplivu na priznacheni dlya togo shob zapobigti hronichnim zahvoryuvannyam pokrashiti zdorov ya zatrimati proces starinnya pidvishiti trivalist zhittya pidtrimuvati strukturu chi funkciyi organizmu Nutricevtiki v produktah harchuvannya Nutricevtiki vipuskayut takozh u formi tradicijnih produktiv harchuvannya funkcionalni produkti harchuvannya sho vikoristovuyutsya dlya povsyakdennogo harchuvannya ta v procesi virobnictva dodatkovo nutrifikaciya aktivnimi rechovinami roslinnogo abo biologichnogo pohodzhennya komponentami sho ranishe ne buli prisutni v cih produktah Za takogo virobnictva zastosovuyetsya sistema upravlinnya ta kontrolyu za bezpekoyu harchovih produktiv Funkcionalni produkti na vidminu vid likarskih form BADiv mayut zvichnij dlya spozhivacha viglyad i ne vimagayut takoyi zhorstkoyi sertifikaciyi Div takozhNutriciologiyaPrimitkiBasu Saikat K Thomas James E Acharya Surya N Canada Prospects for Growth in Global Nutraceutical and Functional Food Markets A Canadian Perspective Aust J Basic Appl Sci journal 2007 4 28 chervnya S 637 649 ISSN 1991 8178 Nutraceuticals Functional Foods and Health Claims on Foods Policy Paper Health Canada 24 chervnya 2013 originalu za 15 chervnya 2017 Procitovano 30 sichnya 2014 Committee on the Framework for Evaluating the Safety of the Dietary Supplements Committee Change Dietary Supplements A Framework for Evaluating Safety Institute of Medicine 2005 S 21 ISBN 978 0 309 09110 7 Tehnicheskij reglament Tamozhennogo soyuza 021 2011 O bezopasnosti pishevoj produkcii PDF PDF originalu za 12 lipnya 2017 Procitovano 28 bereznya 2017 Tehnicheskij reglament Tamozhennogo soyuza 027 2012 O bezopasnosti otdelnyh vidov specializirovannoj pishevoj produkcii v tom chisle dieticheskogo lechebnogo i dieticheskogo profilakticheskogo pitaniya PDF PDF originalu za 13 grudnya 2016 Procitovano 28 bereznya 2017 Tehnicheskij reglament Tamozhennogo soyuza 022 2011 Pishevaya produkciya v chasti ee markirovki PDF PDF originalu za 17 travnya 2017 Procitovano 28 bereznya 2017 Elektronnaya baza dannyh Normativno spravochnoj informacii TR TS EEK Evrazijskaya ekonomicheskaya komissiya EEK originalu za 21 lyutogo 2015 Procitovano 1 bereznya 2015 Hasler Clare M Regulation of Functional Foods and Nutraceuticals A Global Perspective IFT Press and Blackwell Publishing 2005 ISBN 0 8138 1177 5 Overview of Dietary Supplements Fda gov originalu za 4 chervnya 2011 Procitovano 3 chervnya 2011 Primitki perekladachaV originali angl a product isolated or purified from foods that is generally sold in medicinal forms not usually associated with food and is demonstrated to have a physiological benefit or provide protection against chronic disease Cya stattya ye zagotovkoyu Vi mozhete dopomogti proyektu dorobivshi yiyi Ce povidomlennya varto zaminiti tochnishim