Київ-4 — український тролейбус, що випускався на території УРСР Київським заводом електротранспорту у місті Київ, у 1963—1969 роках, змінивши модель Київ-2, якщо точніше, то Київ-4 є модернізованим тролейбусом Київ-2.
Київ-4 | |
---|---|
Марка України, присвячена Київському тролейбусу (2015) | |
Виробник | «Динамо» (Москва) |
Проєкт, р. | 1962 |
Випуск, рр. | 1963–1969 |
Екземпляри: | ≈ 200 |
Споряджена маса, кг | 9 320 |
Повна маса, кг | 15 500 |
Місткість, чол. | |
Місць для сидіння | 30 |
Повна місткість (8 чол/м²) | 65 |
Габарити | |
Довжина, мм | 10 330 |
Ширина, мм | 2 650 |
Висота кузова, мм | 3 395 |
Колісна база, мм | 6 000 |
Салон | |
Кількість дверей | 2 |
Привід дверей | пневматичний |
Формула дверей | 2+2 |
Освітлення салону | лампи розжарювання |
Вентиляція салону | через кватирки, люки |
Двигун | |
Тип | ДК-202Б |
Потужність, кВт | 86 |
Система керування | неавтоматична РКСК |
Робоча напруга, В | 550—600 |
Бортова напруга, В | 24 |
За час виробництва випущено близько 200 екземплярів, що працювали на території сучасної України, і що цікаво, ніде окрім неї. На конвеєрі тролейбуси «Київ-4» змінила нова, вдаліша тридверна модель «Київ-6».
Історія
Київський завод електротранспорту у 1950-х роках по кресленнях Сокольницького вагоноремонтного заводу збирав тролейбуси ТБЕС і МТБЕС, яких було зібрано декілька десятків штук. З 1959 року, завод вирішив припинити виробництво цих тролейбусів, а натомість почати виробництво власної техніки. Перший тролейбус, розробленим на Київському заводі електротранспорту дістав назву «Київ-1» (на честь міста, у якому тролейбус випускався), він мав величезний передній звис, і відповідно надзвичайно велике навантаження на передню вісь, і завод відмовився від виробництва цієї моделі.
Другий тролейбус «Київ-2», або КТБ-1, був запушений у виробництво у 1960-му році, це був практично той же Київ-2 (ті ж розміри), однак він мав лобове скло з 4 частинок (як у СВАРЗ МТБЕС, однак за розміром менше), і деякі інші конструктивні відмінності. Київ-2 виявився дуже вже важкою машиною при керуванні: підсилювача кермового управління тоді не було узагалі, був у нього ще ряд суттєвих вад, та посередня якість машини, через що Київ-2 служили недовго, та були списані у кінці 1960-х —1970-х років.
На конвеєрі модель Київ-2 замінив «Київ-4». У 1963 році завод розробив нову модель тролейбуса під назвою «Київ-4», і у кінці цього ж року КЗЕТ виготовив перший екземпляр моделі «Київ-4», а у 1964 році тролейбус був запущений у серійне виробництво, деякий час паралельно випускаючись з Київ-2. Нова машина мала лобове скло, що складалося з двох частинок, менший рейсовказівник, інше скління задньої панелі (більше, ніж у Київ-2), та інші менш важливі вдосконалення. Хоча тролейбуси марки «Київ» на початку 1960-х працювали здебільшого у Києві, у інших містах у невеликих кількостях, з 1964 року завод почав виготовляти тролейбуси для інших міст України, окрім Києва, «Київ-4» працювали у Кіровограді, Львові, Херсоні, Алчевську, Одесі, Севастополі. У 1965 році Київ відмовився від поставок київських тролейбусів, а у 1967—1968 роках тролейбуси у Києві було списано та передано у інші міста УРСР.
У 1967 році тролейбуси Київ-4 відкривали тролейбусний рух у Миколаєві.
Виробництво Київ-4 продовжувалося з 1963 по 1969 роки, за час виробництва було випущено близько 200 екземплярів, які працювали на території УРСР. Київ-4 був непоганою машиною, кращою за якістю, аніж Київ-2, однак якість цих машин також була посередньою, вони мали низьку пасажиромісткість (65 пасажирів на противагу 110 ЗіУ-5 і ЗіУ-682), і тролейбуси ЗіУ-5, ЗіУ-9 та Skoda 9Tr з Чехії були кращими за якістю за Київ-4. Тролейбуси «Київ-4» почали списувати у кінці 1960-х — на початку 70-х, у Львові вони протрималися досить довго: 1976–1977 років, останні було списано двома роками пізніше у Алчевську.
Тролейбус Київ-4 змінив Київ-6. Однак тролейбуси Київ-4 не зникли зовсім, один музейний екземпляр знаходиться у Москві музеї міського пасажирського транспорту, там же знаходиться один тролейбус Київ-2.
Конструкція
Тролейбус Київ-4 є 10-метровою двовісною машиною середньої місткості. Довжина тролейбуса становить 10,3 метра, ширина — 2,65, у нього малий передній звис (це добре видно з фотографії) та значно більший задній звис; відстань між осями, точніше колісна база, складає «класичні» для багатьох радянських тролейбусів 6 метрів. Кузов тролейбуса повністю металевий, жодних дерев'яних елементів конструкції у нього немає, основою тролейбуса є міцна рама, що виконана зі сталі, на яку кріпляться усі вузли та агрегати; каркас тролейбуса виконано зі сталевих труб прямокутного перерізу; головні вузли та агрегати у Київ-4 такі самі, як і на Київ-2, які у Київ-2 були запозичені від МТБ-82.
У зовнішньому вигляді передка відбулося декілька суттєвих змін — лобове скло стало складатися вже не з чотирьох, а з двох частин, а склоочисники стали кріпитися зверху. Емблема Київського заводу електротранспорту кріпилася до кузова, там було виведено «Київ». Рейсовказівник у Київ-4 став дещо іншим, спершу його витягнута форма була ідентична Київ-2, однак місце там було лише для таблички з маршрутом (у Київ-2 там було місце і для вказання напрямку рейсу), згодом маршрутовказівник став маленькою «шпаківнею». Характерні риси Київ-2, як маленький передній звис лишилися і на 4-тій моделі КЗЕТа.
Електрообладнання та інші головні агрегати було запозичено від Київ-2. Електричний двигун тролейбуса залишився тим самим, що і на Київ-2 — постійного струму ДК-202Б, потужністю 86 кіловат. За габаритними розмірами і масовими показниками, машина вийшла немаленькою, і потужність двигуна тролейбуса була досить низькою, що було однією з вад Київ-2, до того ж двигун тролейбуса був вельми шумним. Система керування тяговим електродвигуном — реостатно-контакторна неавтоматична, для живлення низьковольтних ланцюгів застосовувався умформер.
У тролейбуса Київ-4 з'явилася система штанговловлювання, що являла собою бобини, на які намотувалися канати, що кріпилися до штанг і слугували для знімання струмоприймачів (тобто штанг). Однак, на багатьох тролейбусах Київ-4 бобин не було, натомість канати для знімання штанг намотувалися на спеціальні гаки, що були прикріплені до задньої панелі, або до боковин. Тролейбус Київ-4 був двовісною машиною, задній міст був тяговим — крутний момент від електродвигуна по карданній передачі передавався на задні тягові колеса. Сам же ТЕД (тяговий електродвигун) знаходився у колісній базі під підлогою салону. Гальмівна система стала двоконтурною; спершу включалося електрогальмо, а потім вже пневмогальмо.
Салон тролейбуса був вельми непоганим, як на той час. До салону вело дві двері, що знаходилися — перша у колісній базі за передньою віссю, а друга знаходилася у задньому звисі. Двері тролейбуса ширмового типу, ширина дверей склала 140 сантиметрів, що дозволяло одночасно двом пасажиром заходити у салон, або виходити з нього. Дещо у салоні було запозичене від МТБ-82, а саме велика закрита кабіна водія. Салон у Київ-4 був доволі просторим та мав трирядне планування: з лівого боку розміщувалося по два сидіння, з правого по одному, це дозволило забезпечити просторість салону та збільшити місткість тролейбуса у години пік. Сидіння було виконано роздільного типу, а не подвійні диванні, як на Київ-2. У опоряджувальних матеріалах салону став ширше застосовуватися пластик. Слід також відзначити, що площа скління, як і на Київ-2, була достатньо великою, а вентиляція у салоні забезпечувалася за рахунок зсувних кватирок і двох дахових люків. На противагу, система опалення була дуже поганою, взимку у тролейбусі було дуже холодно, а бокові стекла нерідко обмерзали. У салоні розміщувалося 30 сидінь — з трирядним плануванням, а ззаду було встановлено 4 ; загальна місткість становила 65 чоловік.
Кабіна водія була закритою та знаходилася, логічно, у передньому звисі. Саме місце водія було ідентичним Київ-2 та подібним до МТБ, комфорту у водія було достатньо мало: водійське крісло було таким самим, як і пасажирське, а підсилювача рульового управління не було, тому, аби покрутити кермо, а тим більше керувати машиною, знадоблялися великі водія. На панелі приладів знаходилися манометри, годинник та спідометр, та інші органи керування, представлені тумблерами. Педалі знаходилися справа та зліва від рульової колонки: акселератор справа, а гальмо зліва, важіль ручного гальма розміщувався справа від водія.
Технічні характеристики
- Модель: «Київ-4»
- Прізвиська: «Киянка»
- Попередник: «Київ-2»
- Наступник: «Київ-6»
- Виробник: Київський завод електротранспорту
- Роки виробництва: 1963–1969
- Кількість випущених екземплярів: ~200
- Технічна характеристика тролейбуса «Київ-4»
Ведучий міст — | задній |
Планування салону | трирядне |
Ширина проходу між рядами, см | 105 |
Ширина між боковими стінками, см | 241 |
Відстань одномісних/двомісних сидінь, см | 73/72 |
Гальмівна система | електродинамічна/пневматична двоконтурна |
Тролейбусні поїзди
Зовнішні зображення | |
---|---|
Тролейбусний поїзд | |
Тролейбусний поїзд Володимира Веклича з двох машин «Київ-4» в Харкові в серпні 1970 року. |
В кінці 1960-х років Володимир Пилипович Веклич успішно адаптував свою систему до тролейбусів моделі «Київ-4», а на київському заводі електротранспорту було налагоджено виробництво усіх деталей до його системи. Поїзди з тролейбусів «Київ-4», з'єднаних між собою за (системою Володимира Веклича) експлуатувалися в Дніпропетровську, Харкові та Одесі.
Цікаві факти
- Тролейбус моделі «Київ-4» можна побачити у фільмі «Кража».
- Тролейбуси «Київ-4» відкривали тролейбусний рух у Миколаєві та Кропивницькому у 1967 році.
- Коли випуск «Київ-4» почався у 1963 році, тролейбуси «Київ-2» та Київ-4 деякий час випускалися паралельно.
- 6 листопада 2015 року підприємством Укрпошта було випущено художню марку «Київський тролейбус. Київ-4. 1963»
Див. також
Примітки
- Енциклопедія сучасної України: в 25 т. / Під ред. І. М. Дзюба та ін. — Київ : 2005. — Т. 4. — С. 187 — ISBN 966-02-3354
- Крат В. І. Володимир Пилипович Веклич // Коммунальное хозяйство городов. Київ: Техніка — 1998. — № 17. — С. 3-9. — ISSN 0869-1231
- Брамський К. А.Тролейбусний потяг Володимира Веклича // газета «Всеукраїнська технічна газета», 11 грудня 2003 р.
- Брамський К. А. Перший у світі (тролейбусний поїзд) // Міське господарство України. — 2013. — № 4. — С. 30-31. — ISSN 0130-1284
- . Архів оригіналу за 23 вересня 2015. Процитовано 11 вересня 2015.
- . Архів оригіналу за 16 березня 2016. Процитовано 15 березня 2016.
- Фонова М. "Ракета" Веклича // газета "Вечірній Київ", 2 листопада 1970. — С. 2.
- Електротранспорт України: Енциклопедичний путівник [ 3 Вересня 2015 у Wayback Machine.] / Сергій Тархов, Кость Козлов, Ааре Оландер. — К.: Сидоренко В. Б., 2010. — 912 с.: іл., схеми. —
- . Архів оригіналу за 5 жовтня 2012. Процитовано 31 грудня 2007.
- . Архів оригіналу за 2 Квітня 2015. Процитовано 22 Лютого 2016.
- * . Архів оригіналу за 14 квітня 2015. Процитовано 18 травня 2015.
- . Архів оригіналу за 28 березня 2016. Процитовано 5 листопада 2015.
Посилання
- Історія моделі [ 26 Березня 2011 у Wayback Machine.] та габаритний малюнок з характеристиками Київ-4 [ 26 Жовтня 2014 у Wayback Machine.]
- . Архів оригіналу за 23 вересня 2015. Процитовано 11 вересня 2015.
- . Архів оригіналу за 16 березня 2016. Процитовано 15 березня 2016.
- Тролейбуси київської серії: від ТБЕ-С до К-6 [ 24 Березня 2022 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Zapit Kiyiv 4 perenapravlyaye syudi div takozh inshi znachennya Kiyiv 4 ukrayinskij trolejbus sho vipuskavsya na teritoriyi URSR Kiyivskim zavodom elektrotransportu u misti Kiyiv u 1963 1969 rokah zminivshi model Kiyiv 2 yaksho tochnishe to Kiyiv 4 ye modernizovanim trolejbusom Kiyiv 2 Kiyiv 4Marka Ukrayini prisvyachena Kiyivskomu trolejbusu 2015 Virobnik Dinamo Moskva Proyekt r 1962Vipusk rr 1963 1969Ekzemplyari 200Sporyadzhena masa kg9 320Povna masa kg15 500Mistkist chol Misc dlya sidinnya30Povna mistkist 8 chol m 65GabaritiDovzhina mm10 330Shirina mm2 650Visota kuzova mm3 395Kolisna baza mm6 000SalonKilkist dverej2Privid dverejpnevmatichnijFormula dverej2 2Osvitlennya salonulampi rozzharyuvannyaVentilyaciya salonucherez kvatirki lyukiDvigunTipDK 202BPotuzhnist kVt86Sistema keruvannyaneavtomatichna RKSKRobocha napruga V550 600Bortova napruga V24 Za chas virobnictva vipusheno blizko 200 ekzemplyariv sho pracyuvali na teritoriyi suchasnoyi Ukrayini i sho cikavo nide okrim neyi Na konveyeri trolejbusi Kiyiv 4 zminila nova vdalisha tridverna model Kiyiv 6 IstoriyaKiyivskij zavod elektrotransportu u 1950 h rokah po kreslennyah Sokolnickogo vagonoremontnogo zavodu zbirav trolejbusi TBES i MTBES yakih bulo zibrano dekilka desyatkiv shtuk Z 1959 roku zavod virishiv pripiniti virobnictvo cih trolejbusiv a natomist pochati virobnictvo vlasnoyi tehniki Pershij trolejbus rozroblenim na Kiyivskomu zavodi elektrotransportu distav nazvu Kiyiv 1 na chest mista u yakomu trolejbus vipuskavsya vin mav velicheznij perednij zvis i vidpovidno nadzvichajno velike navantazhennya na perednyu vis i zavod vidmovivsya vid virobnictva ciyeyi modeli Drugij trolejbus Kiyiv 2 abo KTB 1 buv zapushenij u virobnictvo u 1960 mu roci ce buv praktichno toj zhe Kiyiv 2 ti zh rozmiri odnak vin mav lobove sklo z 4 chastinok yak u SVARZ MTBES odnak za rozmirom menshe i deyaki inshi konstruktivni vidminnosti Kiyiv 2 viyavivsya duzhe vzhe vazhkoyu mashinoyu pri keruvanni pidsilyuvacha kermovogo upravlinnya todi ne bulo uzagali buv u nogo she ryad suttyevih vad ta poserednya yakist mashini cherez sho Kiyiv 2 sluzhili nedovgo ta buli spisani u kinci 1960 h 1970 h rokiv Na konveyeri model Kiyiv 2 zaminiv Kiyiv 4 U 1963 roci zavod rozrobiv novu model trolejbusa pid nazvoyu Kiyiv 4 i u kinci cogo zh roku KZET vigotoviv pershij ekzemplyar modeli Kiyiv 4 a u 1964 roci trolejbus buv zapushenij u serijne virobnictvo deyakij chas paralelno vipuskayuchis z Kiyiv 2 Nova mashina mala lobove sklo sho skladalosya z dvoh chastinok menshij rejsovkazivnik inshe sklinnya zadnoyi paneli bilshe nizh u Kiyiv 2 ta inshi mensh vazhlivi vdoskonalennya Hocha trolejbusi marki Kiyiv na pochatku 1960 h pracyuvali zdebilshogo u Kiyevi u inshih mistah u nevelikih kilkostyah z 1964 roku zavod pochav vigotovlyati trolejbusi dlya inshih mist Ukrayini okrim Kiyeva Kiyiv 4 pracyuvali u Kirovogradi Lvovi Hersoni Alchevsku Odesi Sevastopoli U 1965 roci Kiyiv vidmovivsya vid postavok kiyivskih trolejbusiv a u 1967 1968 rokah trolejbusi u Kiyevi bulo spisano ta peredano u inshi mista URSR U 1967 roci trolejbusi Kiyiv 4 vidkrivali trolejbusnij ruh u Mikolayevi Virobnictvo Kiyiv 4 prodovzhuvalosya z 1963 po 1969 roki za chas virobnictva bulo vipusheno blizko 200 ekzemplyariv yaki pracyuvali na teritoriyi URSR Kiyiv 4 buv nepoganoyu mashinoyu krashoyu za yakistyu anizh Kiyiv 2 odnak yakist cih mashin takozh bula poserednoyu voni mali nizku pasazhiromistkist 65 pasazhiriv na protivagu 110 ZiU 5 i ZiU 682 i trolejbusi ZiU 5 ZiU 9 ta Skoda 9Tr z Chehiyi buli krashimi za yakistyu za Kiyiv 4 Trolejbusi Kiyiv 4 pochali spisuvati u kinci 1960 h na pochatku 70 h u Lvovi voni protrimalisya dosit dovgo 1976 1977 rokiv ostanni bulo spisano dvoma rokami piznishe u Alchevsku Trolejbus Kiyiv 4 zminiv Kiyiv 6 Odnak trolejbusi Kiyiv 4 ne znikli zovsim odin muzejnij ekzemplyar znahoditsya u Moskvi muzeyi miskogo pasazhirskogo transportu tam zhe znahoditsya odin trolejbus Kiyiv 2 KonstrukciyaTrolejbus Kiyiv 4 ye 10 metrovoyu dvovisnoyu mashinoyu serednoyi mistkosti Dovzhina trolejbusa stanovit 10 3 metra shirina 2 65 u nogo malij perednij zvis ce dobre vidno z fotografiyi ta znachno bilshij zadnij zvis vidstan mizh osyami tochnishe kolisna baza skladaye klasichni dlya bagatoh radyanskih trolejbusiv 6 metriv Kuzov trolejbusa povnistyu metalevij zhodnih derev yanih elementiv konstrukciyi u nogo nemaye osnovoyu trolejbusa ye micna rama sho vikonana zi stali na yaku kriplyatsya usi vuzli ta agregati karkas trolejbusa vikonano zi stalevih trub pryamokutnogo pererizu golovni vuzli ta agregati u Kiyiv 4 taki sami yak i na Kiyiv 2 yaki u Kiyiv 2 buli zapozicheni vid MTB 82 U zovnishnomu viglyadi peredka vidbulosya dekilka suttyevih zmin lobove sklo stalo skladatisya vzhe ne z chotiroh a z dvoh chastin a skloochisniki stali kripitisya zverhu Emblema Kiyivskogo zavodu elektrotransportu kripilasya do kuzova tam bulo vivedeno Kiyiv Rejsovkazivnik u Kiyiv 4 stav desho inshim spershu jogo vityagnuta forma bula identichna Kiyiv 2 odnak misce tam bulo lishe dlya tablichki z marshrutom u Kiyiv 2 tam bulo misce i dlya vkazannya napryamku rejsu zgodom marshrutovkazivnik stav malenkoyu shpakivneyu Harakterni risi Kiyiv 2 yak malenkij perednij zvis lishilisya i na 4 tij modeli KZETa Elektroobladnannya ta inshi golovni agregati bulo zapozicheno vid Kiyiv 2 Elektrichnij dvigun trolejbusa zalishivsya tim samim sho i na Kiyiv 2 postijnogo strumu DK 202B potuzhnistyu 86 kilovat Za gabaritnimi rozmirami i masovimi pokaznikami mashina vijshla nemalenkoyu i potuzhnist dviguna trolejbusa bula dosit nizkoyu sho bulo odniyeyu z vad Kiyiv 2 do togo zh dvigun trolejbusa buv velmi shumnim Sistema keruvannya tyagovim elektrodvigunom reostatno kontaktorna neavtomatichna dlya zhivlennya nizkovoltnih lancyugiv zastosovuvavsya umformer U trolejbusa Kiyiv 4 z yavilasya sistema shtangovlovlyuvannya sho yavlyala soboyu bobini na yaki namotuvalisya kanati sho kripilisya do shtang i sluguvali dlya znimannya strumoprijmachiv tobto shtang Odnak na bagatoh trolejbusah Kiyiv 4 bobin ne bulo natomist kanati dlya znimannya shtang namotuvalisya na specialni gaki sho buli prikripleni do zadnoyi paneli abo do bokovin Trolejbus Kiyiv 4 buv dvovisnoyu mashinoyu zadnij mist buv tyagovim krutnij moment vid elektrodviguna po kardannij peredachi peredavavsya na zadni tyagovi kolesa Sam zhe TED tyagovij elektrodvigun znahodivsya u kolisnij bazi pid pidlogoyu salonu Galmivna sistema stala dvokonturnoyu spershu vklyuchalosya elektrogalmo a potim vzhe pnevmogalmo Salon trolejbusa buv velmi nepoganim yak na toj chas Do salonu velo dvi dveri sho znahodilisya persha u kolisnij bazi za perednoyu vissyu a druga znahodilasya u zadnomu zvisi Dveri trolejbusa shirmovogo tipu shirina dverej sklala 140 santimetriv sho dozvolyalo odnochasno dvom pasazhirom zahoditi u salon abo vihoditi z nogo Desho u saloni bulo zapozichene vid MTB 82 a same velika zakrita kabina vodiya Salon u Kiyiv 4 buv dovoli prostorim ta mav triryadne planuvannya z livogo boku rozmishuvalosya po dva sidinnya z pravogo po odnomu ce dozvolilo zabezpechiti prostorist salonu ta zbilshiti mistkist trolejbusa u godini pik Sidinnya bulo vikonano rozdilnogo tipu a ne podvijni divanni yak na Kiyiv 2 U oporyadzhuvalnih materialah salonu stav shirshe zastosovuvatisya plastik Slid takozh vidznachiti sho plosha sklinnya yak i na Kiyiv 2 bula dostatno velikoyu a ventilyaciya u saloni zabezpechuvalasya za rahunok zsuvnih kvatirok i dvoh dahovih lyukiv Na protivagu sistema opalennya bula duzhe poganoyu vzimku u trolejbusi bulo duzhe holodno a bokovi stekla neridko obmerzali U saloni rozmishuvalosya 30 sidin z triryadnim planuvannyam a zzadu bulo vstanovleno 4 zagalna mistkist stanovila 65 cholovik Kabina vodiya bula zakritoyu ta znahodilasya logichno u perednomu zvisi Same misce vodiya bulo identichnim Kiyiv 2 ta podibnim do MTB komfortu u vodiya bulo dostatno malo vodijske krislo bulo takim samim yak i pasazhirske a pidsilyuvacha rulovogo upravlinnya ne bulo tomu abi pokrutiti kermo a tim bilshe keruvati mashinoyu znadoblyalisya veliki vodiya Na paneli priladiv znahodilisya manometri godinnik ta spidometr ta inshi organi keruvannya predstavleni tumblerami Pedali znahodilisya sprava ta zliva vid rulovoyi kolonki akselerator sprava a galmo zliva vazhil ruchnogo galma rozmishuvavsya sprava vid vodiya Tehnichni harakteristikiModel Kiyiv 4 Prizviska Kiyanka Poperednik Kiyiv 2 Nastupnik Kiyiv 6 Virobnik Kiyivskij zavod elektrotransportu Roki virobnictva 1963 1969 Kilkist vipushenih ekzemplyariv 200 Tehnichna harakteristika trolejbusa Kiyiv 4 dd dd Veduchij mist zadnij Planuvannya salonu triryadne Shirina prohodu mizh ryadami sm 105 Shirina mizh bokovimi stinkami sm 241 Vidstan odnomisnih dvomisnih sidin sm 73 72 Galmivna sistema elektrodinamichna pnevmatichna dvokonturnaTrolejbusni poyizdiZovnishni zobrazhennya Trolejbusnij poyizd Trolejbusnij poyizdVolodimira Veklicha z dvoh mashin Kiyiv 4 v Harkovi v serpni 1970 roku V kinci 1960 h rokiv Volodimir Pilipovich Veklich uspishno adaptuvav svoyu sistemu do trolejbusiv modeli Kiyiv 4 a na kiyivskomu zavodi elektrotransportu bulo nalagodzheno virobnictvo usih detalej do jogo sistemi Poyizdi z trolejbusiv Kiyiv 4 z yednanih mizh soboyu za sistemoyu Volodimira Veklicha ekspluatuvalisya v Dnipropetrovsku Harkovi ta Odesi Cikavi faktiTrolejbus modeli Kiyiv 4 mozhna pobachiti u filmi Krazha Trolejbusi Kiyiv 4 vidkrivali trolejbusnij ruh u Mikolayevi ta Kropivnickomu u 1967 roci Koli vipusk Kiyiv 4 pochavsya u 1963 roci trolejbusi Kiyiv 2 ta Kiyiv 4 deyakij chas vipuskalisya paralelno 6 listopada 2015 roku pidpriyemstvom Ukrposhta bulo vipusheno hudozhnyu marku Kiyivskij trolejbus Kiyiv 4 1963 Div takozhKiyiv 2 Kiyiv 6 SVARZ TBES Veklich Volodimir PilipovichPrimitkiEnciklopediya suchasnoyi Ukrayini v 25 t Pid red I M Dzyuba ta in Kiyiv 2005 T 4 S 187 ISBN 966 02 3354 Krat V I Volodimir Pilipovich Veklich Kommunalnoe hozyajstvo gorodov Kiyiv Tehnika 1998 17 S 3 9 ISSN 0869 1231 Bramskij K A Trolejbusnij potyag Volodimira Veklicha gazeta Vseukrayinska tehnichna gazeta 11 grudnya 2003 r Bramskij K A Pershij u sviti trolejbusnij poyizd Miske gospodarstvo Ukrayini 2013 4 S 30 31 ISSN 0130 1284 Arhiv originalu za 23 veresnya 2015 Procitovano 11 veresnya 2015 Arhiv originalu za 16 bereznya 2016 Procitovano 15 bereznya 2016 Fonova M Raketa Veklicha gazeta Vechirnij Kiyiv 2 listopada 1970 S 2 Elektrotransport Ukrayini Enciklopedichnij putivnik 3 Veresnya 2015 u Wayback Machine Sergij Tarhov Kost Kozlov Aare Olander K Sidorenko V B 2010 912 s il shemi ISBN 978 966 2321 11 1 Arhiv originalu za 5 zhovtnya 2012 Procitovano 31 grudnya 2007 Arhiv originalu za 2 Kvitnya 2015 Procitovano 22 Lyutogo 2016 Arhiv originalu za 14 kvitnya 2015 Procitovano 18 travnya 2015 Arhiv originalu za 28 bereznya 2016 Procitovano 5 listopada 2015 PosilannyaIstoriya modeli 26 Bereznya 2011 u Wayback Machine ta gabaritnij malyunok z harakteristikami Kiyiv 4 26 Zhovtnya 2014 u Wayback Machine Arhiv originalu za 23 veresnya 2015 Procitovano 11 veresnya 2015 Arhiv originalu za 16 bereznya 2016 Procitovano 15 bereznya 2016 Trolejbusi kiyivskoyi seriyi vid TBE S do K 6 24 Bereznya 2022 u Wayback Machine