Церква Пресвятої Трійці — неіснуючий православний, а згодом греко-католицький храм, що знаходився коло району Владиче у Перемишлі, центр релігійної освіти та, після прийняття унії, осідок монахів — василіян; короткий час служила катедральним храмом Перемиської єпархії.
Церква Пресвятої Трійці | |
---|---|
рисунок 1657 р. | |
Розташування | , Перемишль |
Початок будівництва | невідома. |
Зруйновано | кінець XVIII ст. |
Будівельна система | зрубна |
Належність | православ'я, греко-католицизм |
Історія
Ранні відомості
Походження храму залишається невідомим. Археологічні розкопки в районі, де знаходилась церква, виявили поховання давньоруської доби, що може свідчити про виникнення храму ще в епоху Галицького князівства. Будівля знаходилась за мурами міста, у безпосередній близькості до катедрального храму Різдва Івана Хрестителя, розташованого в мурах у районі Владиче. В міських актах згадується із кінця XVI ст. У літописі Перемиської капітули згадується вперше під 1611 роком, наводяться імена монахів, котрі жили тоді у монастирі — Сергій Германович та Варлаам Просновський. У 1617 році згадується парох Матвій Волчкович. Впродовж 1624—1628 рр, ігуменом монастиря був Василь Копистенський.
Відродження
Споруди монастиря сильно постраждали під час нападу на місто трансільванського князя Ю. Ракоці у 1657 році. Відбудова храму та інших споруд, в значній мірі, здійснювалась численним святотроїцьким братством, яке було наділене багатьма привілеями. Церква та монастир перебували в центрі міжконфесійної боротьби між православними єпископами Сильвестром Гулевичем і Антонієм Винницьким та новопосталим унійним єпископом Атанасієм Крупецьким, що жив при Спаській церкві. У другій половині XVIII століття, у двох будинках поряд із храмом, розташовувалась єпархіальна семінарія, в якій проводилось навчання богослов'я. Тут проживали вчителі богослов'я Перемиської єпархії — Ігнатій Вітошинський (викладав етику) та Яків Лапчинський (викладав пастирське боголов'я), а також учні. Навчання велось руською (українською) мовою за рукописними програмами. Після відкриття Львівської духовної семінарії у 1783 році, учні навчального центру при церкві Пресвятої Трійці переїхали туди, а самі будівлі були розібрані. Коли під час робіт із побудови нового катедрального храму, стара середньовічна будівля була зруйнована, церква Трійці п'ять років служила єпископським соборним храмом.
Занепад
У період, коли у державі Габсбургів здійснювалось скорочення та ліквідація надмірної кількості релігійних об'єктів (т. зв. «Йосифінська касата»), богослужіння у храмі припинитись, а його приміщення перетворено на військовий склад. Згодом, під час пожежі повністю згоріла. У 1805 році на публічному торзі була продана цегельня, котра належала церкві. Церковні ґрунти, які тягнулись аж до коло-перемиського села Пикуличі, перейшли у власність катедрального храму. Братство, що існувало при церкві також ліквідовано. Дзвони, котрі походили із цієї церкви, зокрема дзвін «Св. Трійці» із 1711 року та дзвін «св. Івана» були забрані на військові цілі в період Першої світової війни.
Архітектура
Деякі іконографічні матеріали, які зберегли зображення храму, дозволяють припустити його зовнішній вигляд. Церква мала дерев'яну конструкцію, та традиційне тридільне об'ємно-просторове вирішення, що складалось із вівтаря, нави та притвору. Кожна із цих частин була увінчана куполом. Найбільшим за об'ємом був центральний купол, котрий закінчувався масивною сигнатурою. Над вівтарною частиною також розташовувався досить великий купол, із меншою сигнатурою. Притвор був завершений лише купольним склепінням без барабану. Стіни споруди були прорізані великими віконними площинами. Зовнішній вид будівлі може бути реконструйовано на основі рисунку, що походить із XVIII століття.
Див. також
Примітки
- . Архів оригіналу за 8 серпня 2019. Процитовано 8 серпня 2019.
- . Архів оригіналу за 29 червня 2018. Процитовано 26 липня 2019.
- Ваврик М. Василіанські монастирі в Перемиській землі / Перемишль. Західний бастіон України. Збірник матеріалів до історії Перемишля та Перемиської землі. Під ред. проф. Б. Загайкевича. — New-York-Philadelphia, 1967. — C. 86—96.
- Свистун Ф. Прикарпатская Русь под владением Австрии. — Львов : Тип. Ставропиг. Ін-та, 1895. — Ч. 1. — С. 40.
- Перемышлянинъ на рокъ 1852. Мѣсяцесловъ на лѣто от Рождества Христова 1852,Перемишль: Тип. русск. собора крылошан -С.58-59
- Никорович Ю. Церкви та монастирі Перемишля та Перемиської єпархії (передрук праці 1879 р.) / Лавра. 1999. -№ 11. -С.46-55; № 12. -С.50-54.
- . Архів оригіналу за 15 січня 2021. Процитовано 14 січня 2021.
- . Архів оригіналу за 3 березня 2021. Процитовано 26 липня 2019.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Cerkva Presvyatoyi Trijci neisnuyuchij pravoslavnij a zgodom greko katolickij hram sho znahodivsya kolo rajonu Vladiche u Peremishli centr religijnoyi osviti ta pislya prijnyattya uniyi osidok monahiv vasiliyan korotkij chas sluzhila katedralnim hramom Peremiskoyi yeparhiyi Cerkva Presvyatoyi Trijcirisunok 1657 r Roztashuvannya PeremishlPochatok budivnictvanevidoma Zrujnovanokinec XVIII st Budivelna sistemazrubnaNalezhnistpravoslav ya greko katolicizmIstoriyaRanni vidomosti Pohodzhennya hramu zalishayetsya nevidomim Arheologichni rozkopki v rajoni de znahodilas cerkva viyavili pohovannya davnoruskoyi dobi sho mozhe svidchiti pro viniknennya hramu she v epohu Galickogo knyazivstva Budivlya znahodilas za murami mista u bezposerednij blizkosti do katedralnogo hramu Rizdva Ivana Hrestitelya roztashovanogo v murah u rajoni Vladiche V miskih aktah zgaduyetsya iz kincya XVI st U litopisi Peremiskoyi kapituli zgaduyetsya vpershe pid 1611 rokom navodyatsya imena monahiv kotri zhili todi u monastiri Sergij Germanovich ta Varlaam Prosnovskij U 1617 roci zgaduyetsya paroh Matvij Volchkovich Vprodovzh 1624 1628 rr igumenom monastirya buv Vasil Kopistenskij Vidrodzhennya Sporudi monastirya silno postrazhdali pid chas napadu na misto transilvanskogo knyazya Yu Rakoci u 1657 roci Vidbudova hramu ta inshih sporud v znachnij miri zdijsnyuvalas chislennim svyatotroyickim bratstvom yake bulo nadilene bagatma privileyami Cerkva ta monastir perebuvali v centri mizhkonfesijnoyi borotbi mizh pravoslavnimi yepiskopami Silvestrom Gulevichem i Antoniyem Vinnickim ta novopostalim unijnim yepiskopom Atanasiyem Krupeckim sho zhiv pri Spaskij cerkvi U drugij polovini XVIII stolittya u dvoh budinkah poryad iz hramom roztashovuvalas yeparhialna seminariya v yakij provodilos navchannya bogoslov ya Tut prozhivali vchiteli bogoslov ya Peremiskoyi yeparhiyi Ignatij Vitoshinskij vikladav etiku ta Yakiv Lapchinskij vikladav pastirske bogolov ya a takozh uchni Navchannya velos ruskoyu ukrayinskoyu movoyu za rukopisnimi programami Pislya vidkrittya Lvivskoyi duhovnoyi seminariyi u 1783 roci uchni navchalnogo centru pri cerkvi Presvyatoyi Trijci pereyihali tudi a sami budivli buli rozibrani Koli pid chas robit iz pobudovi novogo katedralnogo hramu stara serednovichna budivlya bula zrujnovana cerkva Trijci p yat rokiv sluzhila yepiskopskim sobornim hramom Zanepad U period koli u derzhavi Gabsburgiv zdijsnyuvalos skorochennya ta likvidaciya nadmirnoyi kilkosti religijnih ob yektiv t zv Josifinska kasata bogosluzhinnya u hrami pripinitis a jogo primishennya peretvoreno na vijskovij sklad Zgodom pid chas pozhezhi povnistyu zgorila U 1805 roci na publichnomu torzi bula prodana cegelnya kotra nalezhala cerkvi Cerkovni grunti yaki tyagnulis azh do kolo peremiskogo sela Pikulichi perejshli u vlasnist katedralnogo hramu Bratstvo sho isnuvalo pri cerkvi takozh likvidovano Dzvoni kotri pohodili iz ciyeyi cerkvi zokrema dzvin Sv Trijci iz 1711 roku ta dzvin sv Ivana buli zabrani na vijskovi cili v period Pershoyi svitovoyi vijni Rekonstrukciya jmovirnogo viglyadu cerkvi sv Trijci u Peremishli za Z Senkiv ArhitekturaDeyaki ikonografichni materiali yaki zberegli zobrazhennya hramu dozvolyayut pripustiti jogo zovnishnij viglyad Cerkva mala derev yanu konstrukciyu ta tradicijne tridilne ob yemno prostorove virishennya sho skladalos iz vivtarya navi ta pritvoru Kozhna iz cih chastin bula uvinchana kupolom Najbilshim za ob yemom buv centralnij kupol kotrij zakinchuvavsya masivnoyu signaturoyu Nad vivtarnoyu chastinoyu takozh roztashovuvavsya dosit velikij kupol iz menshoyu signaturoyu Pritvor buv zavershenij lishe kupolnim sklepinnyam bez barabanu Stini sporudi buli prorizani velikimi vikonnimi ploshinami Zovnishnij vid budivli mozhe buti rekonstrujovano na osnovi risunku sho pohodit iz XVIII stolittya Div takozhCerkva Blagovishennya Presvyatoyi Bogorodici Peremishl Cerkva svyatogo Mikolaya na Pidgir yi Peremishl Cerkva arhistratiga Mihayila na Pidzamchi Peremishl Primitki Arhiv originalu za 8 serpnya 2019 Procitovano 8 serpnya 2019 Arhiv originalu za 29 chervnya 2018 Procitovano 26 lipnya 2019 Vavrik M Vasilianski monastiri v Peremiskij zemli Peremishl Zahidnij bastion Ukrayini Zbirnik materialiv do istoriyi Peremishlya ta Peremiskoyi zemli Pid red prof B Zagajkevicha New York Philadelphia 1967 C 86 96 Svistun F Prikarpatskaya Rus pod vladeniem Avstrii Lvov Tip Stavropig In ta 1895 Ch 1 S 40 Peremyshlyanin na rok 1852 Mѣsyaceslov na lѣto ot Rozhdestva Hristova 1852 Peremishl Tip russk sobora kryloshan S 58 59 Nikorovich Yu Cerkvi ta monastiri Peremishlya ta Peremiskoyi yeparhiyi peredruk praci 1879 r Lavra 1999 11 S 46 55 12 S 50 54 Arhiv originalu za 15 sichnya 2021 Procitovano 14 sichnya 2021 Arhiv originalu za 3 bereznya 2021 Procitovano 26 lipnya 2019