«Під Твою милість» (дав.-гр. Ὑπὸ τὴν σὴν εὐσπλαγχνίαν; лат. Sub tuum praesidium) — християнська молитва. Це найдавніша відома Марійна молитва і найдавніший збережений гімн до Діви Марії як Богородиці. Датується III (або IV) століттям нашої ери і добре відома як у православній церкві, так і католицькій та серед східних православних церков.
В українському православ'ї має особливе значення через зв'язок із Покровою як аспектом Богородиці.
Історія
Найдавніший текст цього гімну знайдено в коптській різдвяній літургії. На папірусі записаний гімн грецькою мовою, датований ІІІ століттям папірологом Е. Лобелем (вченим Ч. Х. Робертсом датується IV ст.)
У богослужінні
У візантійському обряді, який використовується православною та східними католицькими церквами, гімн зустрічається як останній тропар щоденної вечірні у Великий піст. Слов'янська версія гімну також часто вживається й поза Великим постом з додаванням потрійного заклику «Пресвятая Богородице, спаси нас».
У вірменському обряді гімн співається напередодні Богоявлення, а також використовується як акламація (вірм. մաղթանք) у щоденній службі, відомій як «година відпочинку» (Հանգստեան Ժամ). Трохи інша версія гімну додається до Трисвятого, коли його співають у щоденні ранкові (Առաւօտեան) та вечірні (Երեկոյեան) години часів.
У римському обряді католицької церкви він використовується як антифон для Nunc Dimittis під час в (Малих) Маріанських часах, а в Літургії годин може використовуватися як антифон Марії після повечір'я або вечірні поза .
Молитва має особливе значення для , і її часто чують у школах і групах маристів по всьому світу. Вона також часто виконується салезіанцями на честь Марії Помічниці.
Папа Франциск закликав молитися цією молитвою разом із Молитвою розарію (Вервиця) та Молитвою до святого Михаїла з проханням про єдність церкви протягом жовтня (2018 року) в світлі скандалів, звинувачень і викриттів, з якими зіткнулася церква останнім часом.
Українське православ'я
В українській традиції молитва «Під Твою милість» традиційно пов'язується з Покровою. Зокрема, стверджується, що кожен свій похід запорізькі та українські козаки починали саме цією молитвою.
Окрім того, цією молитвою закінчують богослужіння, присвячені Богородиці Діві, а також Вервицю.
Музичні версії
Латинську версію багаторазово було покладено на музику на Заході: зокрема 3 рази Марком-Антуаном Шарпантьє (1670 — H.20 для 3 голосів і basso continuo; 1681-82 — H.28 для 3 голосів без супроводу; кінець 1680-х — H.352, для 1 голосу і basso continuo), а також Антоніо Сальєрі, Вольфгангом Амадеєм Моцартом і Людвігом ван Бетховеном.
У слов'янській церковній традиції, окрім переважно використовуваних звичайних (традиційних і сучасних) церковних наспівів, найвідомішою, мабуть, залишається українська «Під Твою милість» Дмитра Бортнянського.
В наш час відома також «Під Твою милість» українсько-американського композитора Ігоря Соневицького.
Текст різними мовами
Найстарішим є (давньо)грецький текст молитви, знайдений в Єгипті поблизу Александрії (це папірус, датований приблизно 250 роком нашої ери). Латинський переклад відносять до XI століття.
Грецька | Латинська | Церковнослов'янська | Українська |
---|---|---|---|
Ὑπὸ τὴν σὴν εὐσπλαγχνίαν, καταφεύγομεν, Θεοτόκε. Τὰς ἡμῶν ἱκεσίας, μὴ παρίδῃς ἐν περιστάσει, ἀλλ᾽ ἐκ κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, μόνη Ἁγνή, μόνη εὐλογημένη. | Sub tuum præsídium confúgimus, sancta Dei Génetrix; nostras deprecatiónes ne despícias in necessitátibus; sed a perículis cunctis líbera nos semper, Virgo gloriósa et benedícta. | Подъ твою милость, прибѣгаемъ богородице дѣво, молитвъ нашихъ не презри в скорбѣхъ. но ѿ бѣдъ избави насъ, едина чистаѧ и благословеннаѧ. | Під твою милість прибігаємо, Богородице Діво, молитвами нашими в скорботах не погорди, але від бід ізбав нас, єдина Чиста і Благословенна. |
Деякі латинські версії також включають такі (які часто приписують святому Бернарду Клервоському) рядки:
Domina nostra, (Володарко наша)
Mediatrix nostra, (Посереднице наша)
Advocata nostra, (Заступнице наша)
Consolatrix nostra. (Утішителько наша)
Tuo Filio nos reconcilia, (З Сином своїм примири нас)
Tuo Filio nos commenda, (Синові своєму доручи нас)
Tuo Filio nos repraesenta, (Синові своєму віддай нас)
Amen. (Амінь)
Див. також
Посилання
- «Під Твою милість» Дмитра Бортнянського, виконує камерний хор «Галицькі передзвони»
- «Під Твою милість прибігаєм» Ігоря Соневицького, версія для вокалу соло та органу, виконує (сопрано) Галина Вільха
- «Під Твою милість прибігаєм» Ігоря Соневицького, версія для хору (аранжування Ростислава Демчишина)
- Латинський текст молитви "Sub tuum praesidium"
Примітки
- Matthewes-Green, Frederica (2007). The Lost Gospel of Mary: The Mother of Jesus in Three Ancient Texts. Brewster MA: Paraclete Press. с. 85—87. ISBN .
- See the Leuven Database of Ancient Books, P. Ryl. 470. About the date of the papyrus Rylands III 470, see also Hans Förster, «Die älteste marianische Antiphon - eine Fehldatierung? Überlegungen zum "ältesten Beleg" des Sub tuum praesidium», in Journal of Coptic Studies 7 (2005), pp. 99-109.
- O'Carroll, Michael (1982). Theotokos. A Theological Encyclopedia of the Blessed Virgin Mary. Wilmington: Michael Glazier Inc. с. 336.
- Mercenier, François (1939). L'Antienne mariale grecque la plus ancienne (фр.). Le Muséon 52. с. 229—233.
- 14 жотвня: Покрова Пресвятої Богородиці, День українського козацтва, народини УПА, День захисника України - Рідна країна. Рідна країна - світоглядний портал. 14 жовтня 2019. Процитовано 16 березня 2022.
- «Під твою милість прибігаємо, Богородице Діво». Пояснення молитви від владики Богдана Дзюраха. Синод Єпископів Української Греко-Католицької Церкви (укр.). Процитовано 16 березня 2022.
- Ірина Шеремета. Музична символіка Ігоря Соневицького в солоспівах Богородичної тематики із циклу «Canti spirituali» (PDF).
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Pid Tvoyu milist dav gr Ὑpὸ tὴn sὴn eὐsplagxnian lat Sub tuum praesidium hristiyanska molitva Ce najdavnisha vidoma Marijna molitva i najdavnishij zberezhenij gimn do Divi Mariyi yak Bogorodici Datuyetsya III abo IV stolittyam nashoyi eri i dobre vidoma yak u pravoslavnij cerkvi tak i katolickij ta sered shidnih pravoslavnih cerkov V ukrayinskomu pravoslav yi maye osoblive znachennya cherez zv yazok iz Pokrovoyu yak aspektom Bogorodici IstoriyaNajdavnishij vidomij manuskript Sub tuum praesidium greckoyu datovanij mizh III i IV st Najdavnishij tekst cogo gimnu znajdeno v koptskij rizdvyanij liturgiyi Na papirusi zapisanij gimn greckoyu movoyu datovanij III stolittyam papirologom E Lobelem vchenim Ch H Robertsom datuyetsya IV st U bogosluzhinniU vizantijskomu obryadi yakij vikoristovuyetsya pravoslavnoyu ta shidnimi katolickimi cerkvami gimn zustrichayetsya yak ostannij tropar shodennoyi vechirni u Velikij pist Slov yanska versiya gimnu takozh chasto vzhivayetsya j poza Velikim postom z dodavannyam potrijnogo zakliku Presvyataya Bogorodice spasi nas U virmenskomu obryadi gimn spivayetsya naperedodni Bogoyavlennya a takozh vikoristovuyetsya yak aklamaciya virm մաղթանք u shodennij sluzhbi vidomij yak godina vidpochinku Հանգստեան Ժամ Trohi insha versiya gimnu dodayetsya do Trisvyatogo koli jogo spivayut u shodenni rankovi Առաւօտեան ta vechirni Երեկոյեան godini chasiv U rimskomu obryadi katolickoyi cerkvi vin vikoristovuyetsya yak antifon dlya Nunc Dimittis pid chas v Malih Marianskih chasah a v Liturgiyi godin mozhe vikoristovuvatisya yak antifon Mariyi pislya povechir ya abo vechirni poza Molitva maye osoblive znachennya dlya i yiyi chasto chuyut u shkolah i grupah maristiv po vsomu svitu Vona takozh chasto vikonuyetsya saleziancyami na chest Mariyi Pomichnici Papa Francisk zaklikav molitisya ciyeyu molitvoyu razom iz Molitvoyu rozariyu Vervicya ta Molitvoyu do svyatogo Mihayila z prohannyam pro yednist cerkvi protyagom zhovtnya 2018 roku v svitli skandaliv zvinuvachen i vikrittiv z yakimi zitknulasya cerkva ostannim chasom Ukrayinske pravoslav yaV ukrayinskij tradiciyi molitva Pid Tvoyu milist tradicijno pov yazuyetsya z Pokrovoyu Zokrema stverdzhuyetsya sho kozhen svij pohid zaporizki ta ukrayinski kozaki pochinali same ciyeyu molitvoyu Okrim togo ciyeyu molitvoyu zakinchuyut bogosluzhinnya prisvyacheni Bogorodici Divi a takozh Vervicyu Muzichni versiyiLatinsku versiyu bagatorazovo bulo pokladeno na muziku na Zahodi zokrema 3 razi Markom Antuanom Sharpantye 1670 H 20 dlya 3 golosiv i basso continuo 1681 82 H 28 dlya 3 golosiv bez suprovodu kinec 1680 h H 352 dlya 1 golosu i basso continuo a takozh Antonio Salyeri Volfgangom Amadeyem Mocartom i Lyudvigom van Bethovenom U slov yanskij cerkovnij tradiciyi okrim perevazhno vikoristovuvanih zvichajnih tradicijnih i suchasnih cerkovnih naspiviv najvidomishoyu mabut zalishayetsya ukrayinska Pid Tvoyu milist Dmitra Bortnyanskogo V nash chas vidoma takozh Pid Tvoyu milist ukrayinsko amerikanskogo kompozitora Igorya Sonevickogo Tekst riznimi movamiNajstarishim ye davno greckij tekst molitvi znajdenij v Yegipti poblizu Aleksandriyi ce papirus datovanij priblizno 250 rokom nashoyi eri Latinskij pereklad vidnosyat do XI stolittya Movni versiyi molitvi Sub tuum praesidium Grecka Latinska Cerkovnoslov yanska Ukrayinska Ὑpὸ tὴn sὴn eὐsplagxnian katafeygomen 8eotoke Tὰs ἡmῶn ἱkesias mὴ paridῃs ἐn peristasei ἀll ἐk kindynwn lytrwsai ἡmᾶs monh Ἁgnh monh eὐloghmenh Sub tuum praesidium confugimus sancta Dei Genetrix nostras deprecationes ne despicias in necessitatibus sed a periculis cunctis libera nos semper Virgo gloriosa et benedicta Pod tvoyu milost pribѣgaem bogorodice dѣvo molitv nashih ne prezri v skorbѣh no ѿ bѣd izbavi nas edina chistaѧ i blagoslovennaѧ Pid tvoyu milist pribigayemo Bogorodice Divo molitvami nashimi v skorbotah ne pogordi ale vid bid izbav nas yedina Chista i Blagoslovenna Deyaki latinski versiyi takozh vklyuchayut taki yaki chasto pripisuyut svyatomu Bernardu Klervoskomu ryadki Domina nostra Volodarko nasha Mediatrix nostra Poserednice nasha Advocata nostra Zastupnice nasha Consolatrix nostra Utishitelko nasha Tuo Filio nos reconcilia Z Sinom svoyim primiri nas Tuo Filio nos commenda Sinovi svoyemu doruchi nas Tuo Filio nos repraesenta Sinovi svoyemu viddaj nas Amen Amin Div takozhPokrova Bogorodice DivoPosilannya Pid Tvoyu milist Dmitra Bortnyanskogo vikonuye kamernij hor Galicki peredzvoni Pid Tvoyu milist pribigayem Igorya Sonevickogo versiya dlya vokalu solo ta organu vikonuye soprano Galina Vilha Pid Tvoyu milist pribigayem Igorya Sonevickogo versiya dlya horu aranzhuvannya Rostislava Demchishina Latinskij tekst molitvi Sub tuum praesidium PrimitkiMatthewes Green Frederica 2007 The Lost Gospel of Mary The Mother of Jesus in Three Ancient Texts Brewster MA Paraclete Press s 85 87 ISBN 978 1 55725 536 5 See the Leuven Database of Ancient Books P Ryl 470 About the date of the papyrus Rylands III 470 see also Hans Forster Die alteste marianische Antiphon eine Fehldatierung Uberlegungen zum altesten Beleg des Sub tuum praesidium in Journal of Coptic Studies 7 2005 pp 99 109 O Carroll Michael 1982 Theotokos A Theological Encyclopedia of the Blessed Virgin Mary Wilmington Michael Glazier Inc s 336 Mercenier Francois 1939 L Antienne mariale grecque la plus ancienne fr Le Museon 52 s 229 233 14 zhotvnya Pokrova Presvyatoyi Bogorodici Den ukrayinskogo kozactva narodini UPA Den zahisnika Ukrayini Ridna krayina Ridna krayina svitoglyadnij portal 14 zhovtnya 2019 Procitovano 16 bereznya 2022 Pid tvoyu milist pribigayemo Bogorodice Divo Poyasnennya molitvi vid vladiki Bogdana Dzyuraha Sinod Yepiskopiv Ukrayinskoyi Greko Katolickoyi Cerkvi ukr Procitovano 16 bereznya 2022 Irina Sheremeta Muzichna simvolika Igorya Sonevickogo v solospivah Bogorodichnoyi tematiki iz ciklu Canti spirituali PDF