Енедвайт (англ. Enedwaith) — у легендаріумі Дж. Р. Р. Толкіна місцевість у Еріадорі, яка знаходилася між річкою Мітейтель та Імлистими Горами. Назва походить від синдаринського «Enedwaith» (у іншому написанні також Enedhwaith або Enedwâith) та означає «середня область» або «середульші люди». Тому від початку цим словом називали як саму землю, так і людей, які її населяли, хоча регіон продовжував зберігати за собою цю назву навіть тоді, коли вже не лишилося нікого з тамтешнього народу.
Кордони та межі
Кордонами Енедвайту на півночі слугували річки Ґватло та Ґландуїн, на сході Імлисті Гори або ж Хітаеґлір, а на заході — Белеґаер, Велике Море. Про південний кордон Енедвайту відомо менше, але, можливо, він проходив по річці Ізен.
Географія та історія
Під час Першої та на початку Другої Епохи Енедвайт був вкритий велетенськими густими лісами, але прибуття Нуменорців, котрі потребували багато дерева для своїх потреб, назавжди змінило ландшафт краю. Залишки лісів Енедвайту та більшість лісів на півночі Еріадору, які уціліли під сокирами лісорубів, були остаточно знищені у вогні під час Війни Ельфів з Сауроном близько 1700 року Другої Епохи. Від колишніх дрімучих лісів залишилися тільки невеликі залишки, такі як Ерін-Ворн на південному заході, та Праліс на півночі біля кордонів Ширу. Більшість місцевих жителів утекли до східних високогір'їв Енедвайту, у передгір'я Імлистих Гір, які пізніше стали називати Сірим Краєм.
Після 3320 року Другої Епохи Енедвайт став північною частиною Королівства Ґондор і офіційно залишався ним і пізніше. Південно-східна частина краю у ці часи лишалася добре залісненою, однак решта території перетворилася переважно на рівнину. Утім, після Смертельної моровиці, яка прокотилася територією Південного Королівства у 1636 році Третьої Епохи, влада Ґондору над цими землями перетворилася на чисто номінальну.
Міста і поселення
Лонд-даер (Віньялонде)
Це місце від початку мало назву Віньялонде або Нова гавань та було засноване майбутнім нуменорським королем Алдаріоном у гирлі річки Ґватло на початку Другої Епохи. То був перший опорний пункт нуменорців у Середзем'ї, який від початку замислювався лише як корабельний верф та склад деревини, яка заготовлялася у навколишніх лісах Гільдією Мореплавців для кораблебудівної промисловості Нуменору. Однак пізніше Віньялонде перетворилася на гавань, яка згодом зіграла важливу роль у Війні з Сауроном у 1693-1701 роках Другої Епохи. Місцеві мешканці (пращури горців Сірого Краю) були досить численними та войовничими, однак жили у навколишніх лісах окремими громадами, які не мали єдиного правителя. Вони побоювалися нуменорців та не ворогували з ними до того часу, поки вирубка місцевих лісів у Енедвайті та Мінгіріаті не сягнула катастрофічних меж. Тоді неабияк розлючені тубільці почали влаштовувати нуменорцям засідки, а їхні невеликі загони стрімкими миттєвими нападами завдавали Віньялонде чималої шкоди, підпалюючи склади з деревиною та навколишні ліси.
У часи війни Ельфів з Сауроном у середині Другої Епохи Віньялонде перетворилася на дуже добре укріплене поселення, і її назву по закінченню тисячоліття було змінено на Лонд-даер, Велика Гавань. Лонд-даер була одним з двох місць висадки нуменорських військ у Еріадорі, які прийшли на допомогу Ельфам близько 1700 року Другої Епохи.
Після війни корабельні Верфи Лонд-даер потерпали від нестачі деревини, оскільки Сауронові війська спалили майже усі ліси, які залишалися ще у Енедвайті та Мінгіріаті. Через це гавань утратила своє колишнє стратегічне значення, і нуменорці у гонитві за багатствами, звернули свої погляди на південь, де заснували нові гавані Пеларґір та Умбар. Через це назву гавані у Лонд-даері, яка тепер перетворилася лише на одну з багатьох гаваней Середзем'я, було у черговий раз змінено на Лонд-даер Енед (синд. Lond-daer Enedh, Велика Серединна Гавань) - бо ж розташовувалася вона між Сірими Гаванями на півночі та нещодавно заснованим Пеларґіром на півдні. Не зважаючи на це, нуменорці усе ще продовжували плавати по Ґватло аж до самого Тарбаду.
Після Падіння Нуменору Еленділ заснував Королівство Арнор у землях на північ від Лонд-даер, але саму гавань було закинуто, і вона поступово перетворилася на руїни. Замість неї головним містом краю став Тарбад. Утім древні руїни Лонд-даер усе ще можна було побачити навіть наприкінці Третьої Епохи у Енедвайті та на тогочасних мапах Середзем'я.
Тарбад
Тарбад (синд. Tharbad, Перехрестя) — місто на південному заході Еріадору. Спочатку це був форт, збудований нуменорцями біля броду на Ґватло, де сходилися Південна та Північна дороги. Місцевість навколо Тарбаду була рівнинною та болотянистою, і тому до падіння Арнору та Смертельної моровиці у Ґондорі обидва королівства збудували та підтримували у порядку Тарбадський міст та дамби по обидва боки Мітейтеля та Ґватло, якими пролягав шлях болотистими рівнинами Мінгіріату та Енедвайту. Після занедбання Лонд-даер у Тарбаді було збудовано порт, здатний приймати морські та річкові кораблі, а для охорони мосту через Ґватло на обох берегах на великих дамбах збудували дві фортеці. До сімнадцятого століття Третьої Епохи у Тарбаді знаходився значний гарнізон, який складався з воїнів, матросів та будівничих. Однак після Смертельної моровиці усі навколищні землі опустіли та перетворилися на пустку. У Повісті літ сказано, що Тарбад було зруйновано та залишено 2912 року Третьої Епохи, коли великі повені сплюндрували Мінгіріат та Енедвайт. У часи подорожі Боромира наприкінці Третьої Епохи з Мінас-Тіріта до Рівендолу від дороги поблизу Тарбада лишилися тільки напівзруйновані гаті, якими (з небезпекою для життя) можна було дістатися руїн міста, та уламки стародавнього Тарбадського мосту.
Населення
Від початку Енедвайт населяли численні та войовничі люди, пращури горців Сірого Краю. До появи нуменорців вони жили у лісах Енедвайту та Мінгіріату окремими громадами, не маючи єдиного правителя. Спочатку вони боялися нуменорців та не ворогували з ними, аж доки ті не почали вирубувати ліси аж надто інтенсивно. Це неабияк розлютило місцевих мешканців, і відтоді між ними та нуменорцями спалахнула ворожнеча. Після появи у цих місцях військ Саурона жителі Енедвайту, сподіваючись, що ті проженуть геть Морський народ, вступили з ними у союз та служили їм шпигунами та провідниками, часто невеликими загонами нападаючи на місцевість навколо Лонд-даер та спалюючи нуменорські склади деревини та навколишні ліси. Після війни Ельфів з Сауроном, більшість уцілілих місцевих мешканців утекла до східних високогір'їв Енедвайту, у передгір'я Імлистих Гір, які пізніше стали називати Сірим Краєм. Наприкінці Третьої Епохи з усього колишнього населення Енедвайту уціліли лише дві групи: горяни Сірого Краю на далекому сході та доволі численні, однак варвароподібні рибалки, які поневірялися узбережжям.
Дивись також
Джерела інформації
- J.R.R.Toklien. The Lord of the Rings. 50th Anniversary edition. Houghton Mifflin Company. Boston — New York, 2004;
- Tolkien, J. R. R. (1977), Christopher Tolkien, ed., The Silmarillion, Boston: Houghton Mifflin, Appendix, p. 364, ;
- Tolkien, J.R.R. (1980). "History of Galadriel and Celeborn". In Christopher Tolkien. Unfinished Tales. George Allen and Unwin. ;
- Jorneys of Frodo. An Atlas of J.R.R.Tolkien's The Lord of the Rings by Barbara Strachey. HarperCollinsPublishers, 1981;
- Толкін, Дж. Р. Р. Володар Перстенів / Перекл. з англ. Олена Фешовець. — Львів: Астролябія, 2006.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Enedvajt angl Enedwaith u legendariumi Dzh R R Tolkina miscevist u Eriadori yaka znahodilasya mizh richkoyu Mitejtel ta Imlistimi Gorami Nazva pohodit vid sindarinskogo Enedwaith u inshomu napisanni takozh Enedhwaith abo Enedwaith ta oznachaye serednya oblast abo seredulshi lyudi Tomu vid pochatku cim slovom nazivali yak samu zemlyu tak i lyudej yaki yiyi naselyali hocha region prodovzhuvav zberigati za soboyu cyu nazvu navit todi koli vzhe ne lishilosya nikogo z tamteshnogo narodu EnedvajtKordoni ta mezhiKordonami Enedvajtu na pivnochi sluguvali richki Gvatlo ta Glanduyin na shodi Imlisti Gori abo zh Hitaeglir a na zahodi Belegaer Velike More Pro pivdennij kordon Enedvajtu vidomo menshe ale mozhlivo vin prohodiv po richci Izen Geografiya ta istoriyaPid chas Pershoyi ta na pochatku Drugoyi Epohi Enedvajt buv vkritij veletenskimi gustimi lisami ale pributtya Numenorciv kotri potrebuvali bagato dereva dlya svoyih potreb nazavzhdi zminilo landshaft krayu Zalishki lisiv Enedvajtu ta bilshist lisiv na pivnochi Eriadoru yaki ucilili pid sokirami lisorubiv buli ostatochno znisheni u vogni pid chas Vijni Elfiv z Sauronom blizko 1700 roku Drugoyi Epohi Vid kolishnih drimuchih lisiv zalishilisya tilki neveliki zalishki taki yak Erin Vorn na pivdennomu zahodi ta Pralis na pivnochi bilya kordoniv Shiru Bilshist miscevih zhiteliv utekli do shidnih visokogir yiv Enedvajtu u peredgir ya Imlistih Gir yaki piznishe stali nazivati Sirim Krayem Pislya 3320 roku Drugoyi Epohi Enedvajt stav pivnichnoyu chastinoyu Korolivstva Gondor i oficijno zalishavsya nim i piznishe Pivdenno shidna chastina krayu u ci chasi lishalasya dobre zalisnenoyu odnak reshta teritoriyi peretvorilasya perevazhno na rivninu Utim pislya Smertelnoyi morovici yaka prokotilasya teritoriyeyu Pivdennogo Korolivstva u 1636 roci Tretoyi Epohi vlada Gondoru nad cimi zemlyami peretvorilasya na chisto nominalnu Mista i poselennyaLond daer Vinyalonde Ce misce vid pochatku malo nazvu Vinyalonde abo Nova gavan ta bulo zasnovane majbutnim numenorskim korolem Aldarionom u girli richki Gvatlo na pochatku Drugoyi Epohi To buv pershij opornij punkt numenorciv u Seredzem yi yakij vid pochatku zamislyuvavsya lishe yak korabelnij verf ta sklad derevini yaka zagotovlyalasya u navkolishnih lisah Gildiyeyu Moreplavciv dlya korablebudivnoyi promislovosti Numenoru Odnak piznishe Vinyalonde peretvorilasya na gavan yaka zgodom zigrala vazhlivu rol u Vijni z Sauronom u 1693 1701 rokah Drugoyi Epohi Miscevi meshkanci prashuri gorciv Sirogo Krayu buli dosit chislennimi ta vojovnichimi odnak zhili u navkolishnih lisah okremimi gromadami yaki ne mali yedinogo pravitelya Voni poboyuvalisya numenorciv ta ne voroguvali z nimi do togo chasu poki virubka miscevih lisiv u Enedvajti ta Mingiriati ne syagnula katastrofichnih mezh Todi neabiyak rozlyucheni tubilci pochali vlashtovuvati numenorcyam zasidki a yihni neveliki zagoni strimkimi mittyevimi napadami zavdavali Vinyalonde chimaloyi shkodi pidpalyuyuchi skladi z derevinoyu ta navkolishni lisi U chasi vijni Elfiv z Sauronom u seredini Drugoyi Epohi Vinyalonde peretvorilasya na duzhe dobre ukriplene poselennya i yiyi nazvu po zakinchennyu tisyacholittya bulo zmineno na Lond daer Velika Gavan Lond daer bula odnim z dvoh misc visadki numenorskih vijsk u Eriadori yaki prijshli na dopomogu Elfam blizko 1700 roku Drugoyi Epohi Pislya vijni korabelni Verfi Lond daer poterpali vid nestachi derevini oskilki Sauronovi vijska spalili majzhe usi lisi yaki zalishalisya she u Enedvajti ta Mingiriati Cherez ce gavan utratila svoye kolishnye strategichne znachennya i numenorci u gonitvi za bagatstvami zvernuli svoyi poglyadi na pivden de zasnuvali novi gavani Pelargir ta Umbar Cherez ce nazvu gavani u Lond daeri yaka teper peretvorilasya lishe na odnu z bagatoh gavanej Seredzem ya bulo u chergovij raz zmineno na Lond daer Ened sind Lond daer Enedh Velika Seredinna Gavan bo zh roztashovuvalasya vona mizh Sirimi Gavanyami na pivnochi ta neshodavno zasnovanim Pelargirom na pivdni Ne zvazhayuchi na ce numenorci use she prodovzhuvali plavati po Gvatlo azh do samogo Tarbadu Pislya Padinnya Numenoru Elendil zasnuvav Korolivstvo Arnor u zemlyah na pivnich vid Lond daer ale samu gavan bulo zakinuto i vona postupovo peretvorilasya na ruyini Zamist neyi golovnim mistom krayu stav Tarbad Utim drevni ruyini Lond daer use she mozhna bulo pobachiti navit naprikinci Tretoyi Epohi u Enedvajti ta na togochasnih mapah Seredzem ya Tarbad Tarbad sind Tharbad Perehrestya misto na pivdennomu zahodi Eriadoru Spochatku ce buv fort zbudovanij numenorcyami bilya brodu na Gvatlo de shodilisya Pivdenna ta Pivnichna dorogi Miscevist navkolo Tarbadu bula rivninnoyu ta bolotyanistoyu i tomu do padinnya Arnoru ta Smertelnoyi morovici u Gondori obidva korolivstva zbuduvali ta pidtrimuvali u poryadku Tarbadskij mist ta dambi po obidva boki Mitejtelya ta Gvatlo yakimi prolyagav shlyah bolotistimi rivninami Mingiriatu ta Enedvajtu Pislya zanedbannya Lond daer u Tarbadi bulo zbudovano port zdatnij prijmati morski ta richkovi korabli a dlya ohoroni mostu cherez Gvatlo na oboh beregah na velikih dambah zbuduvali dvi forteci Do simnadcyatogo stolittya Tretoyi Epohi u Tarbadi znahodivsya znachnij garnizon yakij skladavsya z voyiniv matrosiv ta budivnichih Odnak pislya Smertelnoyi morovici usi navkolishni zemli opustili ta peretvorilisya na pustku U Povisti lit skazano sho Tarbad bulo zrujnovano ta zalisheno 2912 roku Tretoyi Epohi koli veliki poveni splyundruvali Mingiriat ta Enedvajt U chasi podorozhi Boromira naprikinci Tretoyi Epohi z Minas Tirita do Rivendolu vid dorogi poblizu Tarbada lishilisya tilki napivzrujnovani gati yakimi z nebezpekoyu dlya zhittya mozhna bulo distatisya ruyin mista ta ulamki starodavnogo Tarbadskogo mostu NaselennyaVid pochatku Enedvajt naselyali chislenni ta vojovnichi lyudi prashuri gorciv Sirogo Krayu Do poyavi numenorciv voni zhili u lisah Enedvajtu ta Mingiriatu okremimi gromadami ne mayuchi yedinogo pravitelya Spochatku voni boyalisya numenorciv ta ne voroguvali z nimi azh doki ti ne pochali virubuvati lisi azh nadto intensivno Ce neabiyak rozlyutilo miscevih meshkanciv i vidtodi mizh nimi ta numenorcyami spalahnula vorozhnecha Pislya poyavi u cih miscyah vijsk Saurona zhiteli Enedvajtu spodivayuchis sho ti prozhenut get Morskij narod vstupili z nimi u soyuz ta sluzhili yim shpigunami ta providnikami chasto nevelikimi zagonami napadayuchi na miscevist navkolo Lond daer ta spalyuyuchi numenorski skladi derevini ta navkolishni lisi Pislya vijni Elfiv z Sauronom bilshist ucililih miscevih meshkanciv utekla do shidnih visokogir yiv Enedvajtu u peredgir ya Imlistih Gir yaki piznishe stali nazivati Sirim Krayem Naprikinci Tretoyi Epohi z usogo kolishnogo naselennya Enedvajtu ucilili lishe dvi grupi goryani Sirogo Krayu na dalekomu shodi ta dovoli chislenni odnak varvaropodibni ribalki yaki poneviryalisya uzberezhzhyam Divis takozhAragorn Arnor Boromir Vozz yednane Korolivstvo Arnoru i Gondoru Denetor Dol Amrot Eldarion Minas Tirit Mordor Nazguli Numenor Rogan SauronDzherela informaciyiJ R R Toklien The Lord of the Rings 50th Anniversary edition Houghton Mifflin Company Boston New York 2004 Tolkien J R R 1977 Christopher Tolkien ed The Silmarillion Boston Houghton Mifflin Appendix p 364 ISBN 0 395 25730 1 Tolkien J R R 1980 History of Galadriel and Celeborn In Christopher Tolkien Unfinished Tales George Allen and Unwin ISBN 0 395 29917 9 Jorneys of Frodo An Atlas of J R R Tolkien s The Lord of the Rings by Barbara Strachey HarperCollinsPublishers 1981 Tolkin Dzh R R Volodar Persteniv Perekl z angl Olena Feshovec Lviv Astrolyabiya 2006