Атана́сій (Афана́сій) Кальнофо́йський (кінець XVI століття — після 1646) — соборний чернець Києво-Печерської лаври, український письменник XVII століття, церковний і культурний діяч. Автор книги «Тератургіма» (1638), в якій зроблено спробу пов'язати тодішнє богослов'я і подвижництво у Святих Печерах Києва з традицією старої Русі. Книга видана польською мовою.
Атанасій Кальнофойський | |
---|---|
Народився | 17 століття |
Країна | Річ Посполита |
Місце проживання | Києво-Печерська лавра |
Діяльність | письменник |
Конфесія | православ'я |
|
Життєпис
Походив з української православної шляхти, уродженець Галичини. Його батьком, очевидно, був Гаврило (Габрієль) Кальнофойський — благодійник Києво-Печерської лаври.
За однією з версій, Атанасій навчався у Києво-Братській школі, за іншою — в Західній Європі, знав польську, латину, церковнослов'янську, можливо, грецьку мови.
Завдяки зусиллям Єлисея Плетенецького, архімандрита Києво-Печерської лаври, саме у цьому монастирі Атанасій прийняв чернечий постриг і служив.
Був сподвижником Петра Могили та Сильвестра Косова, з якими чимало зробив для розбудови Лаври, підняття її ролі як центру православного життя, освіти й культури.
Написав польською мовою та видав у Києво-Печерській друкарні твір «Тератургіма» (1638) — своєрідне продовження (1635) Сильвестра Косова.
ΤΕΡΑΤΟΥΡΓΗΜΑ
Див. також Тератургіма
У цьому творі Атанасій Кальнофойський виявив себе як історик, письменник, поет, топограф. У «Тератургімі» подано опис Києво-Печерської лаври, мощей святих, які лежать у Ближніх і Дальніх печерах, з відповідним планом. Наведено унікальні надмогильні написи й епітафії, які стосуються видатних особистостей, похованих у Лаврі — князів, гетьманів, діячів православної церкви, є важливі дані з історії Києва та України.
При написанні свого твору Атанасій Кальнофойський використав «Повість временних літ», польські хроніки, Патерик Києво-Печерський тощо, а також особисті спогади, враження очевидців. Автор підкреслював зв'язок між Руссю та сучасною йому Україною, водночас до козаків ставився з пересторогою.
Сучасні науковці оцінюють «Тератургіму» як визначну пам'ятку українського літературного бароко.
Видання
- Kalnofoysky Athanasius. — Kijow: Z drukarni Kijowopieczarskiey, 1638. — 356 s.
- Афанасий Кальнофойский. Тератургима или чудеса. — К. : «Горлица», 2013. — 368 с.
Примітки
- «Тератургима» — книга, основная идея которой торжествует над временем [ 22 квітня 2016 у Wayback Machine.] // «Православіє в Україні», 28 серпня 2013 (рос.)
- Афанасий Кальнофойский [ 2 лютого 2020 у Wayback Machine.] // «Православная Энциклопедия» (рос.)
- . Архів оригіналу за 28 січня 2015. Процитовано 14 грудня 2014.
- . Архів оригіналу за 8 березня 2022. Процитовано 25 березня 2022.
- . Архів оригіналу за 12 грудня 2013. Процитовано 22 листопада 2011.
- Войтович Л. Князівські династії Східної Європи (кінець IX — початок XVI ст.): склад, суспільна і політична роль. — Львів, 2000. [ 11 березня 2012 у Wayback Machine.]
Джерела
- Teraturgema. 1638 // Seventeenth-Century Writings on the Kievan Caves Monastery. — Cambridge, Massachusetts: Ukrainian Research Institute of Harvard Univ., 1987. — 429 p. (Harvard Library of Early Ukrainian Literature. Texts; vol. 4)
- Шевчук В. «Тератургіма» Атанасія Кальнофойського. // Хроніка 2000. Вип. 17—18. — К., 1997
- Глобенко М. «Тератургіма» Атанасія Кальнофойського в її зв'язках із старокиївською літературою. — Мюнхен, 1956
- Мыцык Ю. А. Украинские летописи XVII века. — Днепропетровск, 1978
- Жуковський А. Петро Могила й питання єдності церков. — Київ, 1997
Посилання
Вікіцитати містять висловлювання від або про: Атанасій Кальнофойський |
- Мицик Ю. А. Атанасій Кальнофойський [ 26 квітня 2016 у Wayback Machine.] // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — Київ : Наукова думка, 2003. — Т. 1 : А — В. — 688 с. : іл.
- Кальнофойський Атанасій [ 15 вересня 2020 у Wayback Machine.] // Українська мала енциклопедія : 16 кн. : у 8 т. / проф. Є. Онацький. — Накладом Адміністратури УАПЦ в Аргентині. — Буенос-Айрес, 1959. — Т. 3, кн. V : Літери К — Ком. — С. 582. — 1000 екз.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Atana sij Afana sij Kalnofo jskij kinec XVI stolittya pislya 1646 sobornij chernec Kiyevo Pecherskoyi lavri ukrayinskij pismennik XVII stolittya cerkovnij i kulturnij diyach Avtor knigi Teraturgima 1638 v yakij zrobleno sprobu pov yazati todishnye bogoslov ya i podvizhnictvo u Svyatih Pecherah Kiyeva z tradiciyeyu staroyi Rusi Kniga vidana polskoyu movoyu Atanasij KalnofojskijNarodivsya 17 stolittyaKrayina Rich PospolitaMisce prozhivannya Kiyevo Pecherska lavraDiyalnist pismennikKonfesiya pravoslav yaVislovlyuvannya u Vikicitatah Mediafajli u Vikishovishi Titulna storinka praci Atanasiya Kalnofojskogo Teraturgima 1638 rik ZhittyepisPohodiv z ukrayinskoyi pravoslavnoyi shlyahti urodzhenec Galichini Jogo batkom ochevidno buv Gavrilo Gabriyel Kalnofojskij blagodijnik Kiyevo Pecherskoyi lavri Za odniyeyu z versij Atanasij navchavsya u Kiyevo Bratskij shkoli za inshoyu v Zahidnij Yevropi znav polsku latinu cerkovnoslov yansku mozhlivo grecku movi Zavdyaki zusillyam Yeliseya Pleteneckogo arhimandrita Kiyevo Pecherskoyi lavri same u comu monastiri Atanasij prijnyav chernechij postrig i sluzhiv Buv spodvizhnikom Petra Mogili ta Silvestra Kosova z yakimi chimalo zrobiv dlya rozbudovi Lavri pidnyattya yiyi roli yak centru pravoslavnogo zhittya osviti j kulturi Napisav polskoyu movoyu ta vidav u Kiyevo Pecherskij drukarni tvir Teraturgima 1638 svoyeridne prodovzhennya 1635 Silvestra Kosova TERATOYRGHMAZagolovok knigi Kalnofojskogo Teraturgima 1638 Div takozh Teraturgima U comu tvori Atanasij Kalnofojskij viyaviv sebe yak istorik pismennik poet topograf U Teraturgimi podano opis Kiyevo Pecherskoyi lavri moshej svyatih yaki lezhat u Blizhnih i Dalnih pecherah z vidpovidnim planom Navedeno unikalni nadmogilni napisi j epitafiyi yaki stosuyutsya vidatnih osobistostej pohovanih u Lavri knyaziv getmaniv diyachiv pravoslavnoyi cerkvi ye vazhlivi dani z istoriyi Kiyeva ta Ukrayini Pri napisanni svogo tvoru Atanasij Kalnofojskij vikoristav Povist vremennih lit polski hroniki Paterik Kiyevo Pecherskij tosho a takozh osobisti spogadi vrazhennya ochevidciv Avtor pidkreslyuvav zv yazok mizh Russyu ta suchasnoyu jomu Ukrayinoyu vodnochas do kozakiv stavivsya z perestorogoyu Suchasni naukovci ocinyuyut Teraturgimu yak viznachnu pam yatku ukrayinskogo literaturnogo baroko Vidannya Kalnofoysky Athanasius Kijow Z drukarni Kijowopieczarskiey 1638 356 s Afanasij Kalnofojskij Teraturgima ili chudesa K Gorlica 2013 368 s Primitki Teraturgima kniga osnovnaya ideya kotoroj torzhestvuet nad vremenem 22 kvitnya 2016 u Wayback Machine Pravoslaviye v Ukrayini 28 serpnya 2013 ros Afanasij Kalnofojskij 2 lyutogo 2020 u Wayback Machine Pravoslavnaya Enciklopediya ros Arhiv originalu za 28 sichnya 2015 Procitovano 14 grudnya 2014 Arhiv originalu za 8 bereznya 2022 Procitovano 25 bereznya 2022 Arhiv originalu za 12 grudnya 2013 Procitovano 22 listopada 2011 Vojtovich L Knyazivski dinastiyi Shidnoyi Yevropi kinec IX pochatok XVI st sklad suspilna i politichna rol Lviv 2000 11 bereznya 2012 u Wayback Machine ISBN 966 02 1683 1DzherelaTeraturgema 1638 Seventeenth Century Writings on the Kievan Caves Monastery Cambridge Massachusetts Ukrainian Research Institute of Harvard Univ 1987 429 p Harvard Library of Early Ukrainian Literature Texts vol 4 Shevchuk V Teraturgima Atanasiya Kalnofojskogo Hronika 2000 Vip 17 18 K 1997 Globenko M Teraturgima Atanasiya Kalnofojskogo v yiyi zv yazkah iz starokiyivskoyu literaturoyu Myunhen 1956 Mycyk Yu A Ukrainskie letopisi XVII veka Dnepropetrovsk 1978 Zhukovskij A Petro Mogila j pitannya yednosti cerkov Kiyiv 1997PosilannyaVikicitati mistyat vislovlyuvannya vid abo pro Atanasij Kalnofojskij Micik Yu A Atanasij Kalnofojskij 26 kvitnya 2016 u Wayback Machine Enciklopediya istoriyi Ukrayini u 10 t redkol V A Smolij golova ta in Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini Kiyiv Naukova dumka 2003 T 1 A V 688 s il Kalnofojskij Atanasij 15 veresnya 2020 u Wayback Machine Ukrayinska mala enciklopediya 16 kn u 8 t prof Ye Onackij Nakladom Administraturi UAPC v Argentini Buenos Ajres 1959 T 3 kn V Literi K Kom S 582 1000 ekz