Пінська унійна єпархія (також Пінсько-Турівська або Турово-Пінська, лат. Eparchia Pinscensis et Turoviensis Ruthenorum) ― церковно-адміністративна одиниця у складі Руської Унійної Церкви, яка існувала на території Великого князівства Литовського в 1596—1795 рр. і підлягала Київській унійній митрополії.
Пінська унійна єпархія | |
---|---|
лат. Eparchia Pinscensis et Turoviensis Ruthenorum | |
По-єзуїтський костел св. Станіслава в Пінську, який в 1787-1795 рр. був катедральним храмом Пінських унійних єпископів, а поруч ― колегія, яка була їхньою резиденцією. | |
Обряд | візантійський |
Країна | Велике князівство Литовське |
Головне місто | Пінськ |
Дата заснування | 1596 |
Дата скасування | 1795 |
Площа | 25.200 км² |
Парафій | 238 (перед 1793) |
Митрополія | Київська митрополія у складі Католицької церкви |
|
Історія
Пінська унійна єпархія утворилася внаслідок приєднання єпископа Йони Гоголя до Берестейської унії. Територія єпархії охоплювала пінський і мозирський повіти Берестейського воєводства та кілька парафій берестейського і слонімського повітів на Поліссі. 1786 р. попередню дерев'яну катедру замінено по-єзуїтським костелом у Пінську, який був подарований уніатам, а єзуїтський колегіум перетворено в садибу єпископа. Катедральний крилос, який функціонував уже у XVIII ст., складався виключно з єпархіального духовенства, на відміну від інших унійних єпархій, де до крилосу могли належати і представники Василіянського Чину. Члени крилосу відправляли богослужіння в катедрі і займалися душпастирством. Матеріальним забезпеченням єпархії були декілька сіл на Поліссі. З існуючих в 1647 р. бл. 100 парафій (згідно зі звітом єпископа Якова Суші), після козацьких воєн при унії залишилися заледве 10. В 1670-х рр. єпархія дещо відродилася, між іншим, до неї належало 74 священики, а в 1702 р. вже 238 парафій і 330 священиків. В єпархії було сім діючих чоловічих василіянських монастирів: Лещинський в Пінську (прийняв унію 1668 р.), у Хомську, в Новому Дворі і Куп'ятичах (унійні від 1743 р.), а також жіночий монастир василіянок св. Варвари в Пінську, при якому утримувалася школа для дівчат (приступив до унії за ігуменства Євфросинії Тризни ще наприкінці XVI ст.).
На території Пінської унійної єпархії були також православні парафії, статус яких потвердив король Владислав IV Ваза в 1633 р. В єпархії існував уряд єпископа-коад'ютора, який виконували єпископи Григорій Михалович (1624—1626), Маркіян Білозор (1662—1665), Антін Млодовський (1761—1764), Ґедеон Горбацький (1766—1769), Йосафат Булгак (1787—1793).
Ліквідація єпархії
Напередодні другого поділу Речі Посполитої Пінська унійна єпархія охоплювала територію в 25.200 км квадр., бл. 20 деканатів, 238 парафій і понад 85 тис. вірних. Внаслідок другого поділу (1793 р.) єпархія втратила східну частину території враз із Пінськом, а після третього поділу (1795 р.) ― решту території. 1793 р. тогочасний єпископ-ординарій Йоаким Горбацький зрікся свого уряду (отримав до життєву пенсію і дозвіл повернутися до латинського обряду, в якому він був охрещений). 1796 р. єпархія остаточно була ліквідована Катериною ІІ, яка утворила на її території Берестейську унійну єпархію, а уряд ординарія новоутвореної єпархії перебрав тодішній останній єпископ пінський Йосафат Булгак.
Див. також
Примітки
- Bożena Modzelewska. Pińska diecezja greckokatolicka // Encyklopedia Katolicka. ― T. 15. ― Lublin 2011. ― S. 617. ― , (t. XV)(пол.)
- Дмитро Блажейовський. Ієрархія Київської Церкви (861—1996). ― Львів: Каменяр, 1996. ― С. 279.
Література
- Дмитро Блажейовський. Ієрархія Київської Церкви (861—1996). ― Львів: Каменяр, 1996. ― 567 С.
- Bożena Modzelewska. Pińska diecezja greckokatolicka // Encyklopedia Katolicka. ― T. 15. ― Lublin 2011. ― S. 617—618. ― , (t. XV)(пол.)
Посилання
- Diocese of Pińsk-Turau (Ukrainian) [ 6 березня 2016 у Wayback Machine.] // The Hierarchy of the Catholic Church (дата доступу 17.12.2015) (англ.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Pinska unijna yeparhiya takozh Pinsko Turivska abo Turovo Pinska lat Eparchia Pinscensis et Turoviensis Ruthenorum cerkovno administrativna odinicya u skladi Ruskoyi Unijnoyi Cerkvi yaka isnuvala na teritoriyi Velikogo knyazivstva Litovskogo v 1596 1795 rr i pidlyagala Kiyivskij unijnij mitropoliyi Pinska unijna yeparhiyalat Eparchia Pinscensis et Turoviensis RuthenorumPo yezuyitskij kostel sv Stanislava v Pinsku yakij v 1787 1795 rr buv katedralnim hramom Pinskih unijnih yepiskopiv a poruch kolegiya yaka bula yihnoyu rezidenciyeyu Po yezuyitskij kostel sv Stanislava v Pinsku yakij v 1787 1795 rr buv katedralnim hramom Pinskih unijnih yepiskopiv a poruch kolegiya yaka bula yihnoyu rezidenciyeyu Obryad vizantijskijKrayina Velike knyazivstvo LitovskeGolovne misto PinskData zasnuvannya 1596Data skasuvannya 1795Plosha 25 200 km Parafij 238 pered 1793 Mitropoliya Kiyivska mitropoliya u skladi Katolickoyi cerkviIstoriyaPinska unijna yeparhiya utvorilasya vnaslidok priyednannya yepiskopa Joni Gogolya do Berestejskoyi uniyi Teritoriya yeparhiyi ohoplyuvala pinskij i mozirskij poviti Berestejskogo voyevodstva ta kilka parafij berestejskogo i slonimskogo povitiv na Polissi 1786 r poperednyu derev yanu katedru zamineno po yezuyitskim kostelom u Pinsku yakij buv podarovanij uniatam a yezuyitskij kolegium peretvoreno v sadibu yepiskopa Katedralnij krilos yakij funkcionuvav uzhe u XVIII st skladavsya viklyuchno z yeparhialnogo duhovenstva na vidminu vid inshih unijnih yeparhij de do krilosu mogli nalezhati i predstavniki Vasiliyanskogo Chinu Chleni krilosu vidpravlyali bogosluzhinnya v katedri i zajmalisya dushpastirstvom Materialnim zabezpechennyam yeparhiyi buli dekilka sil na Polissi Z isnuyuchih v 1647 r bl 100 parafij zgidno zi zvitom yepiskopa Yakova Sushi pislya kozackih voyen pri uniyi zalishilisya zaledve 10 V 1670 h rr yeparhiya desho vidrodilasya mizh inshim do neyi nalezhalo 74 svyasheniki a v 1702 r vzhe 238 parafij i 330 svyashenikiv V yeparhiyi bulo sim diyuchih cholovichih vasiliyanskih monastiriv Leshinskij v Pinsku prijnyav uniyu 1668 r u Homsku v Novomu Dvori i Kup yatichah unijni vid 1743 r a takozh zhinochij monastir vasiliyanok sv Varvari v Pinsku pri yakomu utrimuvalasya shkola dlya divchat pristupiv do uniyi za igumenstva Yevfrosiniyi Trizni she naprikinci XVI st Pinskij Leshinskij monastir v 1602 1839 rr vasiliyanskij Litografiya Napoleona Ordi 1875 r Na teritoriyi Pinskoyi unijnoyi yeparhiyi buli takozh pravoslavni parafiyi status yakih potverdiv korol Vladislav IV Vaza v 1633 r V yeparhiyi isnuvav uryad yepiskopa koad yutora yakij vikonuvali yepiskopi Grigorij Mihalovich 1624 1626 Markiyan Bilozor 1662 1665 Antin Mlodovskij 1761 1764 Gedeon Gorbackij 1766 1769 Josafat Bulgak 1787 1793 Likvidaciya yeparhiyiNaperedodni drugogo podilu Rechi Pospolitoyi Pinska unijna yeparhiya ohoplyuvala teritoriyu v 25 200 km kvadr bl 20 dekanativ 238 parafij i ponad 85 tis virnih Vnaslidok drugogo podilu 1793 r yeparhiya vtratila shidnu chastinu teritoriyi vraz iz Pinskom a pislya tretogo podilu 1795 r reshtu teritoriyi 1793 r togochasnij yepiskop ordinarij Joakim Gorbackij zriksya svogo uryadu otrimav do zhittyevu pensiyu i dozvil povernutisya do latinskogo obryadu v yakomu vin buv ohreshenij 1796 r yeparhiya ostatochno bula likvidovana Katerinoyu II yaka utvorila na yiyi teritoriyi Berestejsku unijnu yeparhiyu a uryad ordinariya novoutvorenoyi yeparhiyi perebrav todishnij ostannij yepiskop pinskij Josafat Bulgak Div takozhPinski unijni yepiskopiPrimitkiBozena Modzelewska Pinska diecezja greckokatolicka Encyklopedia Katolicka T 15 Lublin 2011 S 617 ISBN 83 86668 00 8 ISBN 978 83 7306 518 5 t XV pol Dmitro Blazhejovskij Iyerarhiya Kiyivskoyi Cerkvi 861 1996 Lviv Kamenyar 1996 S 279 LiteraturaDmitro Blazhejovskij Iyerarhiya Kiyivskoyi Cerkvi 861 1996 Lviv Kamenyar 1996 567 S Bozena Modzelewska Pinska diecezja greckokatolicka Encyklopedia Katolicka T 15 Lublin 2011 S 617 618 ISBN 83 86668 00 8 ISBN 978 83 7306 518 5 t XV pol PosilannyaDiocese of Pinsk Turau Ukrainian 6 bereznya 2016 u Wayback Machine The Hierarchy of the Catholic Church data dostupu 17 12 2015 angl