Великі Мошки (раніше — Мошки) — село в Україні, в Овруцькій міській територіальній громаді Коростенського району Житомирської області. Чисельність населення становить 227 осіб (2001). У 1923—54 роках — адміністративний центр колишньої однойменної сільської ради.
село Великі Мошки | |
---|---|
Країна | Україна |
Область | Житомирська область |
Район | Коростенський район |
Громада | Овруцька міська громада |
Код КАТОТТГ | UA18060170140086186 |
Основні дані | |
Колишня назва | Мошки |
Населення | 227 (2001) |
Площа | 1,187 км² |
Густота населення | 191,24 осіб/км² |
Поштовий індекс | 11164 |
Географічні дані | |
Географічні координати | 51°15′42″ пн. ш. 28°52′03″ сх. д. / 51.26167° пн. ш. 28.86750° сх. д.Координати: 51°15′42″ пн. ш. 28°52′03″ сх. д. / 51.26167° пн. ш. 28.86750° сх. д. |
Середня висота над рівнем моря | 143 м |
Водойми | р. Норинь |
Місцева влада | |
Адреса ради | вул. Шевченка, 43, м. Овруч, Коростенський р-н, Житомирська обл., 11101 |
Карта | |
Великі Мошки | |
Великі Мошки | |
Мапа | |
Населення
Наприкінці 19 століття кількість населення становила 1 076 осіб, дворів — 191.
Відповідно до результатів перепису населення Російської імперії 1897 року, загальна кількість мешканців села становила 1 116 осіб, з них: православних — 984, юдеїв — 132, чоловіків — 570, жінок — 546.
У 1906 році у селі налічувалося 926 мешканців, дворів — 162, у 1923 році — 143 двори та 701 мешканець.
Відповідно до результатів перепису населення СРСР, кількість населення, станом на 12 січня 1989 року, становила 348 осіб. Станом на 5 грудня 2001 року, відповідно до перепису населення України, кількість мешканців села становила 227 осіб.
Історія
Колишнє боярське село, належало до Овруцького замку. Згадується в акті від 6 липня 1518 року як Мошківські землі — король Сигізмунд I, на основі грамот князя Олександра (Олелька) Володимировича, великого князя Вітовта, короля Казимира та розподільчого акту, складеного віленським воєводою Юрієм Миколайовичем Радивиловичем і київським воєводою Андрієм Якубовичем Немировичем, підтвердив, між іншими зем'янами, право власності дворянам Мошківським на володіння ґрунтом під Мошковськими землями, між річками Норинь та Жерев, з обов'язком кінної військової господарської служби та звільненням від інших повинностей. Також згадується в акті від 30 серпня 1544 року, під назвою Мошки — рішенням королівського суду у справі між Хомою Мошковичем, мошківським землевласником, і Василем Ущапом з однієї сторони та овруцьким старостою Кшиштофом Кмітичем з другої, визнано Мошківських та Ущапівських зем'янами, заборонено вимагати з них боярські повинності та судити земським судом. Згадується в описі Овруцького замку 1545 року, з переліком приписаних до нього міщан, боярів, селян, земель, а також повинностей та податей, де перечислені «ординські слуги» замку із села Мошки. У 1571 році в селі налічувалося 11 путніх боярів (Мошківських та інших), що платили по 20 грошів.
Згадується в акті від 19 січня 1617 року, в рішенні київського земського суду у справі між овруцьким старостою Іваном Руцьким та, між іншими, дворянами Мошківськими з Мошок. Староста, з метою примусу до замкової служби, направив слуг своїх, котрі пограбували дворян, відібравши худобу. Суд визнав дворян вільними від замкових повинностей, крім земської військової служби, та зобов'язав старосту відшкодувати збитки і заплатити штраф за насильство. У 1622 році в селі було 30 боярських домів. Ще згадується у вироку копного суду від 4 лютого 1657 року, у справі про сплату дворянами Мошківськими за видерті у селі Мошки бджоли інших Мошківських. Згадується в акті від 6 травня 1660 року — дворянин Тиміш Єрмакович-Мошківський заповів, між іншим, поховати його біля церкви Святого Миколая у с. Мошки. Також згадується в акті від 27 березня 1671 року — грамотою короля Михайла Корибута відновлено права дворянам Мошківським на земельну власність та обов'язки постачати на війну до королівського війська одного вершника в амуніції. Попередні королівські грамоти втрачені Мошківськими під час козацьких воєн. Згадується у скарзі від 30 квітня 1682 року дворянина Андрія Матіяшкевича на дворян Мошківських про побиття та грабунок його та родини у с. Мошки. Мошківські відібрали у Матіяшкевича коня й гроші, побили його дружину з падчеркою та вмовили козаків полку Семена Корсунця, що квартирували у Овручі, полонити його та вимагати відкуп. Також згадується в акті від 13 червня 1690 року — королівським мандатом викликалися до суду, між іншими дворянами, Мошківські з Мошок. Овруцький староста Францішек Потоцький звинувачував дворян у привласненні дворянського титулу та відмові від підсудності старости і боярських повинностей на користь Овруцького замку. Ще згадується у скарзі поручника панцирної корогви королівських військ Давида Тальківського від 10 грудня 1691 року на дворян Мошківських та козаків полку Іскрицького, які прогнали із с. Мошки та пограбували військову коргву, яка мала квартирувати у селі. В іншій скарзі, від 16 червня 1694 року, товариш панцирної корогви Михайло-Франциск Костюшко скаржився на дворян Мошківських, звинувачуючи їх у нападах, грабунках, побитті слуг та погрозах смертю під час перебування у с. Мошки. Ще згадується в акті від 9 лютого 1696 року — овруцький підстароста Михайло Ставецький та овруцький підстолій Теодор Павша скаржилися, між іншими, на дворян Мошківських про недопуск до с. Мошки королівських комісарів, які їхали з метою виконання вироку у справі між дворянами та овруцьким старостою.
Згадується в люстрації Київського воєводства 1754 року, частина села належала овруцькому єзуїтському орденові, що сплачував 7 грошів до замку та 6 злотих і 26 грошів на міліцію. За іншу частину сплачував Каштелян — 2,5 грошів до замку та 18 грошів на міліцію.
У другій половині 19 століття — Мошки, село Велико-Фосенської волості Овруцького повіту Волинської губернії, на річці Норинь, за 115 верст від Житомира, за 8 верст південно-східніше від Овруча, де розміщувалася також найближча поштова станція, за 170 верст від найближчої залізничної станції у Києві. В історичних документах — Мошківці або Мошківецька земля. Дерев'яну церкву святого Миколая збудовано 1815 року за кошти ієромонаха Стефана Мошківського. При церкві 39 десятин землі, з проєктом від 20 червня 1842 року та планом. До парафії належало сільце (2 версти), хутір Ліски (3 версти) та приписна церква у с. Мала Фосня (1 верста). Дворів 174, православних — 1399 обох статей, римокатоликів — 1, чоловічої статі. Сусідні парафії: Раківщина (1 верста) та Велика Фосня (5 верст).
Наприкінці 19 століття — Мошки, Мошківці, село Велико-Фосенської волості Овруцького повіту Волинської губернії, за 5 верст від Великої Фосні, за 7 верст від Овруча, де розміщувалася поштова станція. Була дерев'яна церква, 1815 року будови, до парафії приписана церква у с. Велика Фосня.
У 1906 році — село Мошки Гладковицької волості (2-го стану) Овруцького повіту Волинської губернії. Відстань до повітового центру, м. Овруч, становила 8 верст, від волосного центру, с. Гладковичі — 10 верст. Найближче поштово-телеграфне відділення розміщувалося в Овручі.
У 1923 році — Великі Мошки, включене до складу новоствореної Великомошківської сільської ради, яка, 7 березня 1923 року, увійшла до складу новоутвореного Овруцького району Коростенської округи, адміністративний центр ради. Розміщувалося за 7 верст від районного центру, м. Овруч. 11 серпня 1954 року, відповідно до указу Президії Верховної ради Української РСР «Про укрупнення сільських рад по Житомирській області», Великомошківську сільську раду ліквідовано, село підпорядковане Раківщинській сільській раді Овруцького району Житомирської області.
23 липня 1991 року, відповідно до постанови Кабінету Міністрів Української РСР № 106 «Про організацію виконання постанов Верховної Ради Української РСР…», село віднесене до зони гарантованого добровільного відселення (третя зона) внаслідок аварії на Чорнобильській АЕС.
13 квітня 2017 року увійшло до складу новоствореної Овруцької міської територіальної громади Овруцького району Житомирської області. Від 19 липня 2020 року, разом з громадою, в складі новоствореного Коростенського району Житомирської області.
Відомі уродженці
- Стоцький Микола Вікторович (1968—2015) — український військовик, прапорщик, розвідник 8 роти 92-ї окремої механізованої бригади, кавалер ордена «За мужність» III ступеня.
Примітки
- . Укрпошта. Архів оригіналу за 18 листопада 2019. Процитовано 18 червня 2022.
- Moszki // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1902. — Т. XV, cz. 2. — S. 357. (пол.)
- Населенные места Российской империи в 500 и более жителей с указанием всего наличного в них населения и числа жителей преобладающих вероисповеданий, по данным первой всеобщей переписи населения 1897 г. (російська) . Санкт-Петербург: типография «Общественная польза»: паровая типо-литография Н.Л. Ныркина, 1905. с. 24. Процитовано 25 червня 2023.
- (PDF). Інститут історії України НАН України (російська) . Житомир:Волинська губернська типографія, 1906. с. 169. Архів оригіналу (PDF) за 14 грудня 2017. Процитовано 25 червня 2023.
- (PDF). Інститут історії України НАН України (російська) . Житомир: Волинський губернський відділ управління. 1923. с. 117. Архів оригіналу (PDF) за 5 жовтня 2021. Процитовано 25 червня 2023.
- . pop-stat.mashke.org. Архів оригіналу за 4 вересня 2021 року. Процитовано 25 червня 2023.
- Теодорович Н. Историко-статистическое описание церквей и приходов Волынской епархии. Том I. Уезды Житомирский, Новоград-Волынский и Овручский (PDF) (російська) . Почаїв: Типографія Почаєво-Успенської лаври, 1888. с. 335-337. Процитовано 24 червня 2023.
- Жеменецький К. Тариф подимного податку Київського воєводства 1754 року (PDF). Біла Церква: Олександр Пшонківський, 2015. с. 171. Процитовано 25 червня 2023.
- Moszki 1). w dok. Moszkowce… // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1885. — Т. VI. — S. 730. (пол.)
- Упоряд. Р.А. Кондратюк, Д.Я. Самолюк, Б.Ш. Табачник. Довідник: офіційне видання. . Інститут історії України НАН України (українська) . Житомир: «Волинь», 2007. с. 221, 550. Архів оригіналу за 8 жовтня 2021. Процитовано 25 червня 2023.
- Про організацію виконання постанов Верховної Ради Української РСР про порядок введення в дію законів Української РСР «Про правовий режим території, що зазнала радіоактивного забруднення внаслідок Чорнобильської катастрофи». Офіційний портал Верховної Ради України. Процитовано 25 червня 2023.
- Раківщинська сільська рада Житомирська область, Овруцький район. Процитовано 20 травня 2020.
- . Голос України. Архів оригіналу за 9 липня 2021. Процитовано 25 червня 2023.
Посилання
- Погода в селі Великі Мошки [ 19 грудня 2011 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Veliki Moshki ranishe Moshki selo v Ukrayini v Ovruckij miskij teritorialnij gromadi Korostenskogo rajonu Zhitomirskoyi oblasti Chiselnist naselennya stanovit 227 osib 2001 U 1923 54 rokah administrativnij centr kolishnoyi odnojmennoyi silskoyi radi selo Veliki Moshki Krayina Ukrayina Oblast Zhitomirska oblast Rajon Korostenskij rajon Gromada Ovrucka miska gromada Kod KATOTTG UA18060170140086186 Osnovni dani Kolishnya nazva Moshki Naselennya 227 2001 Plosha 1 187 km Gustota naselennya 191 24 osib km Poshtovij indeks 11164 Geografichni dani Geografichni koordinati 51 15 42 pn sh 28 52 03 sh d 51 26167 pn sh 28 86750 sh d 51 26167 28 86750 Koordinati 51 15 42 pn sh 28 52 03 sh d 51 26167 pn sh 28 86750 sh d 51 26167 28 86750 Serednya visota nad rivnem morya 143 m Vodojmi r Norin Misceva vlada Adresa radi vul Shevchenka 43 m Ovruch Korostenskij r n Zhitomirska obl 11101 Karta Veliki Moshki Veliki Moshki MapaNaselennyaNaprikinci 19 stolittya kilkist naselennya stanovila 1 076 osib dvoriv 191 Vidpovidno do rezultativ perepisu naselennya Rosijskoyi imperiyi 1897 roku zagalna kilkist meshkanciv sela stanovila 1 116 osib z nih pravoslavnih 984 yudeyiv 132 cholovikiv 570 zhinok 546 U 1906 roci u seli nalichuvalosya 926 meshkanciv dvoriv 162 u 1923 roci 143 dvori ta 701 meshkanec Vidpovidno do rezultativ perepisu naselennya SRSR kilkist naselennya stanom na 12 sichnya 1989 roku stanovila 348 osib Stanom na 5 grudnya 2001 roku vidpovidno do perepisu naselennya Ukrayini kilkist meshkanciv sela stanovila 227 osib IstoriyaKolishnye boyarske selo nalezhalo do Ovruckogo zamku Zgaduyetsya v akti vid 6 lipnya 1518 roku yak Moshkivski zemli korol Sigizmund I na osnovi gramot knyazya Oleksandra Olelka Volodimirovicha velikogo knyazya Vitovta korolya Kazimira ta rozpodilchogo aktu skladenogo vilenskim voyevodoyu Yuriyem Mikolajovichem Radivilovichem i kiyivskim voyevodoyu Andriyem Yakubovichem Nemirovichem pidtverdiv mizh inshimi zem yanami pravo vlasnosti dvoryanam Moshkivskim na volodinnya gruntom pid Moshkovskimi zemlyami mizh richkami Norin ta Zherev z obov yazkom kinnoyi vijskovoyi gospodarskoyi sluzhbi ta zvilnennyam vid inshih povinnostej Takozh zgaduyetsya v akti vid 30 serpnya 1544 roku pid nazvoyu Moshki rishennyam korolivskogo sudu u spravi mizh Homoyu Moshkovichem moshkivskim zemlevlasnikom i Vasilem Ushapom z odniyeyi storoni ta ovruckim starostoyu Kshishtofom Kmitichem z drugoyi viznano Moshkivskih ta Ushapivskih zem yanami zaboroneno vimagati z nih boyarski povinnosti ta suditi zemskim sudom Zgaduyetsya v opisi Ovruckogo zamku 1545 roku z perelikom pripisanih do nogo mishan boyariv selyan zemel a takozh povinnostej ta podatej de perechisleni ordinski slugi zamku iz sela Moshki U 1571 roci v seli nalichuvalosya 11 putnih boyariv Moshkivskih ta inshih sho platili po 20 groshiv Zgaduyetsya v akti vid 19 sichnya 1617 roku v rishenni kiyivskogo zemskogo sudu u spravi mizh ovruckim starostoyu Ivanom Ruckim ta mizh inshimi dvoryanami Moshkivskimi z Moshok Starosta z metoyu primusu do zamkovoyi sluzhbi napraviv slug svoyih kotri pograbuvali dvoryan vidibravshi hudobu Sud viznav dvoryan vilnimi vid zamkovih povinnostej krim zemskoyi vijskovoyi sluzhbi ta zobov yazav starostu vidshkoduvati zbitki i zaplatiti shtraf za nasilstvo U 1622 roci v seli bulo 30 boyarskih domiv She zgaduyetsya u viroku kopnogo sudu vid 4 lyutogo 1657 roku u spravi pro splatu dvoryanami Moshkivskimi za viderti u seli Moshki bdzholi inshih Moshkivskih Zgaduyetsya v akti vid 6 travnya 1660 roku dvoryanin Timish Yermakovich Moshkivskij zapoviv mizh inshim pohovati jogo bilya cerkvi Svyatogo Mikolaya u s Moshki Takozh zgaduyetsya v akti vid 27 bereznya 1671 roku gramotoyu korolya Mihajla Koributa vidnovleno prava dvoryanam Moshkivskim na zemelnu vlasnist ta obov yazki postachati na vijnu do korolivskogo vijska odnogo vershnika v amuniciyi Poperedni korolivski gramoti vtracheni Moshkivskimi pid chas kozackih voyen Zgaduyetsya u skarzi vid 30 kvitnya 1682 roku dvoryanina Andriya Matiyashkevicha na dvoryan Moshkivskih pro pobittya ta grabunok jogo ta rodini u s Moshki Moshkivski vidibrali u Matiyashkevicha konya j groshi pobili jogo druzhinu z padcherkoyu ta vmovili kozakiv polku Semena Korsuncya sho kvartiruvali u Ovruchi poloniti jogo ta vimagati vidkup Takozh zgaduyetsya v akti vid 13 chervnya 1690 roku korolivskim mandatom viklikalisya do sudu mizh inshimi dvoryanami Moshkivski z Moshok Ovruckij starosta Francishek Potockij zvinuvachuvav dvoryan u privlasnenni dvoryanskogo titulu ta vidmovi vid pidsudnosti starosti i boyarskih povinnostej na korist Ovruckogo zamku She zgaduyetsya u skarzi poruchnika pancirnoyi korogvi korolivskih vijsk Davida Talkivskogo vid 10 grudnya 1691 roku na dvoryan Moshkivskih ta kozakiv polku Iskrickogo yaki prognali iz s Moshki ta pograbuvali vijskovu korgvu yaka mala kvartiruvati u seli V inshij skarzi vid 16 chervnya 1694 roku tovarish pancirnoyi korogvi Mihajlo Francisk Kostyushko skarzhivsya na dvoryan Moshkivskih zvinuvachuyuchi yih u napadah grabunkah pobitti slug ta pogrozah smertyu pid chas perebuvannya u s Moshki She zgaduyetsya v akti vid 9 lyutogo 1696 roku ovruckij pidstarosta Mihajlo Staveckij ta ovruckij pidstolij Teodor Pavsha skarzhilisya mizh inshimi na dvoryan Moshkivskih pro nedopusk do s Moshki korolivskih komisariv yaki yihali z metoyu vikonannya viroku u spravi mizh dvoryanami ta ovruckim starostoyu Zgaduyetsya v lyustraciyi Kiyivskogo voyevodstva 1754 roku chastina sela nalezhala ovruckomu yezuyitskomu ordenovi sho splachuvav 7 groshiv do zamku ta 6 zlotih i 26 groshiv na miliciyu Za inshu chastinu splachuvav Kashtelyan 2 5 groshiv do zamku ta 18 groshiv na miliciyu U drugij polovini 19 stolittya Moshki selo Veliko Fosenskoyi volosti Ovruckogo povitu Volinskoyi guberniyi na richci Norin za 115 verst vid Zhitomira za 8 verst pivdenno shidnishe vid Ovrucha de rozmishuvalasya takozh najblizhcha poshtova stanciya za 170 verst vid najblizhchoyi zaliznichnoyi stanciyi u Kiyevi V istorichnih dokumentah Moshkivci abo Moshkivecka zemlya Derev yanu cerkvu svyatogo Mikolaya zbudovano 1815 roku za koshti iyeromonaha Stefana Moshkivskogo Pri cerkvi 39 desyatin zemli z proyektom vid 20 chervnya 1842 roku ta planom Do parafiyi nalezhalo silce 2 versti hutir Liski 3 versti ta pripisna cerkva u s Mala Fosnya 1 versta Dvoriv 174 pravoslavnih 1399 oboh statej rimokatolikiv 1 cholovichoyi stati Susidni parafiyi Rakivshina 1 versta ta Velika Fosnya 5 verst Naprikinci 19 stolittya Moshki Moshkivci selo Veliko Fosenskoyi volosti Ovruckogo povitu Volinskoyi guberniyi za 5 verst vid Velikoyi Fosni za 7 verst vid Ovrucha de rozmishuvalasya poshtova stanciya Bula derev yana cerkva 1815 roku budovi do parafiyi pripisana cerkva u s Velika Fosnya U 1906 roci selo Moshki Gladkovickoyi volosti 2 go stanu Ovruckogo povitu Volinskoyi guberniyi Vidstan do povitovogo centru m Ovruch stanovila 8 verst vid volosnogo centru s Gladkovichi 10 verst Najblizhche poshtovo telegrafne viddilennya rozmishuvalosya v Ovruchi U 1923 roci Veliki Moshki vklyuchene do skladu novostvorenoyi Velikomoshkivskoyi silskoyi radi yaka 7 bereznya 1923 roku uvijshla do skladu novoutvorenogo Ovruckogo rajonu Korostenskoyi okrugi administrativnij centr radi Rozmishuvalosya za 7 verst vid rajonnogo centru m Ovruch 11 serpnya 1954 roku vidpovidno do ukazu Prezidiyi Verhovnoyi radi Ukrayinskoyi RSR Pro ukrupnennya silskih rad po Zhitomirskij oblasti Velikomoshkivsku silsku radu likvidovano selo pidporyadkovane Rakivshinskij silskij radi Ovruckogo rajonu Zhitomirskoyi oblasti 23 lipnya 1991 roku vidpovidno do postanovi Kabinetu Ministriv Ukrayinskoyi RSR 106 Pro organizaciyu vikonannya postanov Verhovnoyi Radi Ukrayinskoyi RSR selo vidnesene do zoni garantovanogo dobrovilnogo vidselennya tretya zona vnaslidok avariyi na Chornobilskij AES 13 kvitnya 2017 roku uvijshlo do skladu novostvorenoyi Ovruckoyi miskoyi teritorialnoyi gromadi Ovruckogo rajonu Zhitomirskoyi oblasti Vid 19 lipnya 2020 roku razom z gromadoyu v skladi novostvorenogo Korostenskogo rajonu Zhitomirskoyi oblasti Vidomi urodzhenciStockij Mikola Viktorovich 1968 2015 ukrayinskij vijskovik praporshik rozvidnik 8 roti 92 yi okremoyi mehanizovanoyi brigadi kavaler ordena Za muzhnist III stupenya Primitki Ukrposhta Arhiv originalu za 18 listopada 2019 Procitovano 18 chervnya 2022 Moszki Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1902 T XV cz 2 S 357 pol Naselennye mesta Rossijskoj imperii v 500 i bolee zhitelej s ukazaniem vsego nalichnogo v nih naseleniya i chisla zhitelej preobladayushih veroispovedanij po dannym pervoj vseobshej perepisi naseleniya 1897 g rosijska Sankt Peterburg tipografiya Obshestvennaya polza parovaya tipo litografiya N L Nyrkina 1905 s 24 Procitovano 25 chervnya 2023 PDF Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini rosijska Zhitomir Volinska gubernska tipografiya 1906 s 169 Arhiv originalu PDF za 14 grudnya 2017 Procitovano 25 chervnya 2023 PDF Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini rosijska Zhitomir Volinskij gubernskij viddil upravlinnya 1923 s 117 Arhiv originalu PDF za 5 zhovtnya 2021 Procitovano 25 chervnya 2023 pop stat mashke org Arhiv originalu za 4 veresnya 2021 roku Procitovano 25 chervnya 2023 Teodorovich N Istoriko statisticheskoe opisanie cerkvej i prihodov Volynskoj eparhii Tom I Uezdy Zhitomirskij Novograd Volynskij i Ovruchskij PDF rosijska Pochayiv Tipografiya Pochayevo Uspenskoyi lavri 1888 s 335 337 Procitovano 24 chervnya 2023 Zhemeneckij K Tarif podimnogo podatku Kiyivskogo voyevodstva 1754 roku PDF Bila Cerkva Oleksandr Pshonkivskij 2015 s 171 Procitovano 25 chervnya 2023 Moszki 1 w dok Moszkowce Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1885 T VI S 730 pol Uporyad R A Kondratyuk D Ya Samolyuk B Sh Tabachnik Dovidnik oficijne vidannya Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini ukrayinska Zhitomir Volin 2007 s 221 550 Arhiv originalu za 8 zhovtnya 2021 Procitovano 25 chervnya 2023 Pro organizaciyu vikonannya postanov Verhovnoyi Radi Ukrayinskoyi RSR pro poryadok vvedennya v diyu zakoniv Ukrayinskoyi RSR Pro pravovij rezhim teritoriyi sho zaznala radioaktivnogo zabrudnennya vnaslidok Chornobilskoyi katastrofi Oficijnij portal Verhovnoyi Radi Ukrayini Procitovano 25 chervnya 2023 Rakivshinska silska rada Zhitomirska oblast Ovruckij rajon Procitovano 20 travnya 2020 Golos Ukrayini Arhiv originalu za 9 lipnya 2021 Procitovano 25 chervnya 2023 PosilannyaPogoda v seli Veliki Moshki 19 grudnya 2011 u Wayback Machine