«Цегляни́й стиль» — умовне позначення архітектури непотинькованих будівель доби історизму на зламі XIX — XX століття. Для «цегляного стилю» характерна заміна ліпних прикрас і тиньку декором з непотинькованої цегли.
Термін
Термін застосовується для опису будівель, зведених із цегли у стилях раціонального модерну, неокласицизму, еклектизму тощо. У більшості публікацій під «цегляним стилем» розуміється раціоналістична течія в архітектурі історизму. При відмові від тинькування декоративне значення набувала сама цегляна кладка: фасади викладалися з поліхромної цегли, глазурованої керамічної плитки, кахлів, теракотових вставок, нерідко використовувався природний камінь.
Історія
Будівлі з непотинькованими фасадами зустрічалися вже на зламі XVIII–ХІХ століть. Це були переважно виробничі і складські споруди, казарми, паркові павільйони.
Проте оформлення архітектурного напрямку відносять до другої половини ХІХ сторіччі, коли цеглу почали використовувати не тільки як будівельний матеріал, а і як декор. На Заході у цьому стилі працювала низка архітекторів, зокрема нідерландський архітектор Гендрік Петрюс Берлаге (1856–1934). На його творчість вплинули [en] [en] та модерністська архітектура Луїса Доменека-і-Монтанера.
- [en] (1892–1899) архітектора [en]
-
- Луїс Доменек-і-Монтанер. Лікарня Сант-Пау в Барселоні (1901–1930)
-
- Гендрік Берлаге. Муніципальний музей, Гаага
У ХІХ сторіччі цегляний стиль поширився в Україні. З 1870-х років міста забудовуються багатоповерховими спорудами по периметру кварталів. Наприкінці ХІХ сторіччя архітектура житла стала головним містоформуючим чинником. Її розвиток на зламі ХІХ–ХХ століть проходив бурхливо. З'явилися нові архітектурні течії — історичні стилі (неоренесанс, необароко, неоготика) та їхнє поєднання (еклектика). Значного поширення набули раціоналістичні течії — стиль модерну і цегляний стиль, що пізніше трансформувався у функціоналізм.
-
-
- Гарнізонна казарма, Луцьк
У 1870-х роках у Києві зводять будинки без тиньку із чистим цегляним фасадом, одним із першим з яких став готель «Національ» на Бессарабці, побудований архітектором Володимиром Ніколаєвим у 1870 році (не зберігся). Тоді ж збудували залізничний вокзал, міський водогін 1870—1872 років, корпус № 10 (словолитня) Києво-Печерської лаври. Однією з найяскравіших будівель, зведених у цегляному стилі у 1870-х — 1880-х роках, став «Замок Фроммета». Надзвичайно просте планування поєднується із неймовірно виразним виглядом веж «англійської готики».
- Готель «Національ» (справа)
- Цегляний стиль залізничного вокзалу
- Цегляний «Замок Фроммета»
Радянська доба
Фасади з червоної цегли без штукатурки будувалися у 1920-ті — 1930-ті роки. Споруди в масовій архітектурі житлових будинків вирішувалися спочатку в стилі спрощеного конструктивізму, а згодом у стилі «рядових» сталінських будинків, в першу чергу довоєнних. Після виходу постанови про боротьбу з «архітектурними надмірностями» в 1955 році до «надмірностей» була віднесена і штукатурка. Багато сталінських новобудов позбулися її. З цього моменту і до розвалу Радянського Союзу всі цегляні житлові будинки (хрущовки, брежневки тощо) і більшість інших споруд будувалися без штукатурки, представляючи собою типові функціональні «коробки» з наймасовішої білої силікатної цегли. У ряді випадків для прикраси фасадів з білої цегли поєднували кольорову, насамперед червону, викладаючи з неї окремі частини фасаду або настінні візерунки.
Див. також
Примітки
Джерела
- В. Бабенко, А. Зюзя. Особливості забудови Катеринослава в кінці XVIII – XIX ст.: краєзнавчі студії // Вісник Придніпровської державної академії будівництва та архітектури. - 2014. - № 11. - С. 38-47.
- Богуславський С. М. Спутник по г. Кіеву: иллюстрированный путеводитель по Кіеву и его окрестностям. — К. : Типографія 1-й Артели Печатного Дела, 1913. — 138 с.
- Ерофалов Б. Архитектурный атлас Киева // Art + Construction. — 2012. — № 3-4. з джерела 6 червня 2013. Процитовано 25 вересня 2019.
- Малаков Дмитро. Прибуткові будинки Києва. — К. : «Кий», 2009.
- Петров Сергій. Оборонні споруди Києва Х—ХІХ ст. — К. : ВПК «Експрес-Поліграф», 2012. — .
- Пламеницька О.А., Савостіна Л.Є. Історико-архітектурний опорний план міста Києва з визначенням зон охорони пам’яток та історичних ареалів / Науково-дослідного інституту пам‘яткоохоронних досліджень. — К., 2015. — Т. 9, кн. 2. — 269 с.
- Семилетов Петр. Киевский кирпич. — К. : Самвидав, 2017. — 99 с.
- Фундуклей Іван. Статистическое описание Киевской губернии. — К., 1852.
- Іван Шворк. Цегляний стиль в архітектурі Луцька [ 6 серпня 2020 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Ceglyani j stil umovne poznachennya arhitekturi nepotinkovanih budivel dobi istorizmu na zlami XIX XX stolittya Dlya ceglyanogo stilyu harakterna zamina lipnih prikras i tinku dekorom z nepotinkovanoyi cegli Zamok barona Kiyiv TerminTermin zastosovuyetsya dlya opisu budivel zvedenih iz cegli u stilyah racionalnogo modernu neoklasicizmu eklektizmu tosho U bilshosti publikacij pid ceglyanim stilem rozumiyetsya racionalistichna techiya v arhitekturi istorizmu Pri vidmovi vid tinkuvannya dekorativne znachennya nabuvala sama ceglyana kladka fasadi vikladalisya z polihromnoyi cegli glazurovanoyi keramichnoyi plitki kahliv terakotovih vstavok neridko vikoristovuvavsya prirodnij kamin IstoriyaBudivli z nepotinkovanimi fasadami zustrichalisya vzhe na zlami XVIII HIH stolit Ce buli perevazhno virobnichi i skladski sporudi kazarmi parkovi paviljoni Prote oformlennya arhitekturnogo napryamku vidnosyat do drugoyi polovini HIH storichchi koli ceglu pochali vikoristovuvati ne tilki yak budivelnij material a i yak dekor Na Zahodi u comu stili pracyuvala nizka arhitektoriv zokrema niderlandskij arhitektor Gendrik Petryus Berlage 1856 1934 Na jogo tvorchist vplinuli en en ta modernistska arhitektura Luyisa Domeneka i Montanera Ceglyanij stil u sviti en 1892 1899 arhitektora en Luyis Domenek i Montaner en u Barseloni 1887 1888 Luyis Domenek i Montaner Likarnya Sant Pau v Barseloni 1901 1930 Gendrik Berlage en Amsterdam Gendrik Berlage Municipalnij muzej Gaaga U HIH storichchi ceglyanij stil poshirivsya v Ukrayini Z 1870 h rokiv mista zabudovuyutsya bagatopoverhovimi sporudami po perimetru kvartaliv Naprikinci HIH storichchya arhitektura zhitla stala golovnim mistoformuyuchim chinnikom Yiyi rozvitok na zlami HIH HH stolit prohodiv burhlivo Z yavilisya novi arhitekturni techiyi istorichni stili neorenesans neobaroko neogotika ta yihnye poyednannya eklektika Znachnogo poshirennya nabuli racionalistichni techiyi stil modernu i ceglyanij stil sho piznishe transformuvavsya u funkcionalizm Ukrayina Vodonapirna vezha Vinnicya Budinok Zhuravlovih Hmelnickij Garnizonna kazarma Luck U 1870 h rokah u Kiyevi zvodyat budinki bez tinku iz chistim ceglyanim fasadom odnim iz pershim z yakih stav gotel Nacional na Bessarabci pobudovanij arhitektorom Volodimirom Nikolayevim u 1870 roci ne zberigsya Todi zh zbuduvali zaliznichnij vokzal miskij vodogin 1870 1872 rokiv korpus 10 slovolitnya Kiyevo Pecherskoyi lavri Odniyeyu z najyaskravishih budivel zvedenih u ceglyanomu stili u 1870 h 1880 h rokah stav Zamok Frommeta Nadzvichajno proste planuvannya poyednuyetsya iz nejmovirno viraznim viglyadom vezh anglijskoyi gotiki Kiyiv Gotel Nacional sprava Ceglyanij stil zaliznichnogo vokzalu Ceglyanij Zamok Frommeta Inshi mista ukrayini Kolishnya kontora Polonskih mliniv Polonne Sinagoga Bejker Vasilkiv Radyanska dobaCeglyanij ornament vodonapirnoyi vezhi DVRZ Kiyiv 1954 Fasadi z chervonoyi cegli bez shtukaturki buduvalisya u 1920 ti 1930 ti roki Sporudi v masovij arhitekturi zhitlovih budinkiv virishuvalisya spochatku v stili sproshenogo konstruktivizmu a zgodom u stili ryadovih stalinskih budinkiv v pershu chergu dovoyennih Pislya vihodu postanovi pro borotbu z arhitekturnimi nadmirnostyami v 1955 roci do nadmirnostej bula vidnesena i shtukaturka Bagato stalinskih novobudov pozbulisya yiyi Z cogo momentu i do rozvalu Radyanskogo Soyuzu vsi ceglyani zhitlovi budinki hrushovki brezhnevki tosho i bilshist inshih sporud buduvalisya bez shtukaturki predstavlyayuchi soboyu tipovi funkcionalni korobki z najmasovishoyi biloyi silikatnoyi cegli U ryadi vipadkiv dlya prikrasi fasadiv z biloyi cegli poyednuvali kolorovu nasampered chervonu vikladayuchi z neyi okremi chastini fasadu abo nastinni vizerunki Div takozhCeglyana gotika Ceglyanij stil u KiyeviPrimitkiZvit IAOP Tom 9 Kniga 2 s 75 Malakov Dmitro ta Pributkovi budinki Kiyeva DzherelaV Babenko A Zyuzya Osoblivosti zabudovi Katerinoslava v kinci XVIII XIX st krayeznavchi studiyi Visnik Pridniprovskoyi derzhavnoyi akademiyi budivnictva ta arhitekturi 2014 11 S 38 47 Boguslavskij S M Sputnik po g Kievu illyustrirovannyj putevoditel po Kievu i ego okrestnostyam K Tipografiya 1 j Arteli Pechatnogo Dela 1913 138 s Erofalov B Arhitekturnyj atlas Kieva Art Construction 2012 3 4 z dzherela 6 chervnya 2013 Procitovano 25 veresnya 2019 Malakov Dmitro Pributkovi budinki Kiyeva K Kij 2009 Petrov Sergij Oboronni sporudi Kiyeva H HIH st K VPK Ekspres Poligraf 2012 ISBN 9789662530285 Plamenicka O A Savostina L Ye Istoriko arhitekturnij opornij plan mista Kiyeva z viznachennyam zon ohoroni pam yatok ta istorichnih arealiv Naukovo doslidnogo institutu pam yatkoohoronnih doslidzhen K 2015 T 9 kn 2 269 s Semiletov Petr Kievskij kirpich K Samvidav 2017 99 s Funduklej Ivan Statisticheskoe opisanie Kievskoj gubernii K 1852 Ivan Shvork Ceglyanij stil v arhitekturi Lucka 6 serpnya 2020 u Wayback Machine