Небуття́ — відсутність, заперечення буття, не існування взагалі, не існуюча реальність, абсолютний початок усього сущого. Ніщо — спосіб існування небуття. За Демокрітом небуття знаходиться серед буття, наповнюючи і пронизуючи його.
Небуття — онтологічна категорія, що є запереченням поняття «буття». Складність осмислення «небуття», зазначена у свій час ще Парменідом, полягає в наступному: в загальному сенсі, небуття — це відсутність, проте опис відсутності має спиратися на якісь ознаки, а наявність ознак, у свою чергу, обумовлює наявність об'єкта опису. Таким чином, виникає парадокс наявності відсутності.
Антична філософія
Парменід, родоначальник елейської філософської школи, вперше поставив проблему усвідомлення буття, проводить пряму відповідність між останнім і реальністю. Протиставляючи буття небуття, Парменід відмовляє небуття у самій можливості існування . Відповідно до вчення елейської школи, небуття не існує, внаслідок цього його не можливо помислити, описати раціонально :
Можна лише щось говорити і мислити, що є: буття адже Є, а ніщо не є. |
Розвиток філософії атомістів, головним чином завдяки Демокріту і Левкіппу, приніс нове сприйняття поняття «небуття». Тут небуття розглядалося як «порожнеча» (ніщо), і за ним визнавалося право на існування в реальності. Знаменитий постулат Демокріта свідчив, що буття не реальніше, ніж небуття. Атомісти сприймали небуття як якийсь простір, протяжність.
З розвитком діалектичної філософії Платона знову виникає питання про існування небуття. Оскільки діалектика Платона мала на увазі перехід об'єкта в своє інше (теза про ), то, отже, буття має переходити в небуття . Таким чином було вироблено тезу про існування небуття, необхідність якого дорівнює необхідності існування самого буття.
Релігія
Християнство проповідує буття, (вічне життя), можливе тільки із самого початку. І завжди існував Бог, який завжди мав задум про світ і в певний момент вічності створив небуття (ніщо). З цього небуття Бог потім і створив усіх янголів і матеріальний Всесвіт.
Сучасна наука
Згідно з даними сучасної фізики, античне матеріалістично-атомістичне розуміння небуття як порожнього простору позбавлене сенсу, оскільки:
- Навіть абсолютний вакуум з неминучістю містить у собі скалярний полі або океан Хіггса;
- В силу квантової невизначеності неможливо з усією певністю постулювати наявність або відсутність частки в будь-якій області простору без проведення перевірки — якщо ж перевірка проводиться, то вона сама по собі робить простір не порожнім;
- Простір сам по собі є гравітаційним полем, яке має певні ознаки. Наприклад — кривизну. І схильний до квантових флуктуацій.
Таким чином, погляди сучасної фізики на небуття в матеріальному світі Всесвіту близькі до точки зору Парменіда: «небуття немає», хоча філософський погляд є ширшим, розглядаючи існування небуття і за межами спостережуваного Всесвіту.
Примітки
- Солодуха Н. М. Розуміння онтологічного статусу небуття. Известия КГАСУ. 2006. № 1 (5). С. 127. [ 23 лютого 2014 у Wayback Machine.] (рос.)
- Асмус В. Ф. Антична філософія, с. 44.
- Парменід, «Про природу», f.VI
- Асмус У. Ф. Антична філософія, с. 194.
- Біблія, 2Мак 7:28
Література
- М. Булатов. Небуття // Філософський енциклопедичний словник / В. І. Шинкарук (гол. редкол.) та ін. — Київ : Інститут філософії імені Григорія Сковороди НАН України : Абрис, 2002. — С. 415. — 742 с. — 1000 екз. — ББК (87я2). — .
- Чанишев А. М. Трактат про небуття // Питання філософії. № 10, 1990 [ 4 грудня 2009 у Wayback Machine.] (рос.)
- (вказівник змісту) (рос.)
- Солодуха Н. М. Розуміння онтологічного статусу небуття. Известия КГАСУ. 2006. № 1 (5). [ 23 лютого 2014 у Wayback Machine.] (рос.)
Див. також
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Nebuttya vidsutnist zaperechennya buttya ne isnuvannya vzagali ne isnuyucha realnist absolyutnij pochatok usogo sushogo Nisho sposib isnuvannya nebuttya Za Demokritom nebuttya znahoditsya sered buttya napovnyuyuchi i pronizuyuchi jogo Nebuttya ontologichna kategoriya sho ye zaperechennyam ponyattya buttya Skladnist osmislennya nebuttya zaznachena u svij chas she Parmenidom polyagaye v nastupnomu v zagalnomu sensi nebuttya ce vidsutnist prote opis vidsutnosti maye spiratisya na yakis oznaki a nayavnist oznak u svoyu chergu obumovlyuye nayavnist ob yekta opisu Takim chinom vinikaye paradoks nayavnosti vidsutnosti Antichna filosofiyaElejska shkola Parmenid rodonachalnik elejskoyi filosofskoyi shkoli vpershe postaviv problemu usvidomlennya buttya provodit pryamu vidpovidnist mizh ostannim i realnistyu Protistavlyayuchi buttya nebuttya Parmenid vidmovlyaye nebuttya u samij mozhlivosti isnuvannya Vidpovidno do vchennya elejskoyi shkoli nebuttya ne isnuye vnaslidok cogo jogo ne mozhlivo pomisliti opisati racionalno Mozhna lishe shos govoriti i misliti sho ye buttya adzhe Ye a nisho ne ye Atomisti Rozvitok filosofiyi atomistiv golovnim chinom zavdyaki Demokritu i Levkippu prinis nove sprijnyattya ponyattya nebuttya Tut nebuttya rozglyadalosya yak porozhnecha nisho i za nim viznavalosya pravo na isnuvannya v realnosti Znamenitij postulat Demokrita svidchiv sho buttya ne realnishe nizh nebuttya Atomisti sprijmali nebuttya yak yakijs prostir protyazhnist Platon Z rozvitkom dialektichnoyi filosofiyi Platona znovu vinikaye pitannya pro isnuvannya nebuttya Oskilki dialektika Platona mala na uvazi perehid ob yekta v svoye inshe teza pro to otzhe buttya maye perehoditi v nebuttya Takim chinom bulo virobleno tezu pro isnuvannya nebuttya neobhidnist yakogo dorivnyuye neobhidnosti isnuvannya samogo buttya ReligiyaHristiyanstvo Hristiyanstvo propoviduye buttya vichne zhittya mozhlive tilki iz samogo pochatku I zavzhdi isnuvav Bog yakij zavzhdi mav zadum pro svit i v pevnij moment vichnosti stvoriv nebuttya nisho Z cogo nebuttya Bog potim i stvoriv usih yangoliv i materialnij Vsesvit Suchasna naukaZgidno z danimi suchasnoyi fiziki antichne materialistichno atomistichne rozuminnya nebuttya yak porozhnogo prostoru pozbavlene sensu oskilki Navit absolyutnij vakuum z neminuchistyu mistit u sobi skalyarnij poli abo okean Higgsa V silu kvantovoyi neviznachenosti nemozhlivo z usiyeyu pevnistyu postulyuvati nayavnist abo vidsutnist chastki v bud yakij oblasti prostoru bez provedennya perevirki yaksho zh perevirka provoditsya to vona sama po sobi robit prostir ne porozhnim Prostir sam po sobi ye gravitacijnim polem yake maye pevni oznaki Napriklad kriviznu I shilnij do kvantovih fluktuacij Takim chinom poglyadi suchasnoyi fiziki na nebuttya v materialnomu sviti Vsesvitu blizki do tochki zoru Parmenida nebuttya nemaye hocha filosofskij poglyad ye shirshim rozglyadayuchi isnuvannya nebuttya i za mezhami sposterezhuvanogo Vsesvitu PrimitkiSoloduha N M Rozuminnya ontologichnogo statusu nebuttya Izvestiya KGASU 2006 1 5 S 127 23 lyutogo 2014 u Wayback Machine ros Asmus V F Antichna filosofiya s 44 Parmenid Pro prirodu f VI Asmus U F Antichna filosofiya s 194 Bibliya 2Mak 7 28LiteraturaM Bulatov Nebuttya Filosofskij enciklopedichnij slovnik V I Shinkaruk gol redkol ta in Kiyiv Institut filosofiyi imeni Grigoriya Skovorodi NAN Ukrayini Abris 2002 S 415 742 s 1000 ekz BBK 87ya2 ISBN 966 531 128 X Chanishev A M Traktat pro nebuttya Pitannya filosofiyi 10 1990 4 grudnya 2009 u Wayback Machine ros vkazivnik zmistu ros Soloduha N M Rozuminnya ontologichnogo statusu nebuttya Izvestiya KGASU 2006 1 5 23 lyutogo 2014 u Wayback Machine ros Div takozhButtya Nisho Smert