Ку́шниця — село в Україні, в Керецьківській сільській громаді Хустського району Закарпатської області. Лежить у долині річки Боржави та її притоки Лисичанки, за 40 км від районного центру. Через Кушницю проходить вузькоколійна залізниця Берегове — Кушниця та автомобільний шлях регіонального значення Свалява — Довге — Хуст Т 0712.
село Кушниця | |||
---|---|---|---|
| |||
Країна | Україна | ||
Область | Закарпатська область | ||
Район | Хустський район | ||
Громада | Керецьківська сільська | ||
Основні дані | |||
Засноване | 1318 | ||
Колишня назва | Kušnice, Kovácsrét | ||
Населення | 4706 (2019) | ||
Площа | 36,200 км² | ||
Густота населення | 130 осіб/км² | ||
Поштовий індекс | 90151 | ||
Телефонний код | +380 3144 | ||
Географічні дані | |||
Географічні координати | 48°27′06″ пн. ш. 23°15′29″ сх. д. / 48.45167° пн. ш. 23.25806° сх. д.Координати: 48°27′06″ пн. ш. 23°15′29″ сх. д. / 48.45167° пн. ш. 23.25806° сх. д. | ||
Середня висота над рівнем моря | 242 м | ||
Водойми | Боржави, Лисичанка | ||
Місцева влада | |||
Адреса ради | 90151, Закарпатська обл., Іршавський р-н, с. Кушниця, вул. Центральна, 22 | ||
Карта | |||
Кушниця | |||
Кушниця | |||
Мапа | |||
Кушниця у Вікісховищі |
Назва
Назва села походить від слова кузня або кузниця. Кушниця відома з 1318 року під назвою «Cusmuca». У 1383 році в письмових джерелах використовується назва «Kuhnyche». Вже у 1446 році село згадується, як «Custicza», в 1454 — «Kwsnycza», в 1525 — «Kwsnycha». Пізніше почала вживатись угорська назва «Kovácsrét» (букв. «ковальська галявина»).
За народним переказом, в урочищі, яке називається Ковачеве поле, поставив свою кузню (курінь) перший житель села — коваль, який кував зброю для Броньківського замку.
За іншою версією назва походить від давньоруського kuča 'хыжка' (хата), русинського куча 'хыжка, дымнянка, селянска хыжа без комина' (словник Чопея, с. 165)
Географія та клімат
З півдня та заходу Кушниця оточена низькогірним масивом Великий Діл, а із півночі та сходу — південними відрогами хребта Полонина Боржава. (Гори Синяк, Пацива, Перехід, Мала гірка, Велика Баня, Мала Баня). Село умовно поділено на райони: Штація, Лужок, Заріка (Мала Сторонка), Прогін, Вишній кониць, Раковий, Вовчий, Квас.
Село розташоване в помірних широтах, але у зв'язку із значною висотою над рівнем моря клімат характерний для гірських районів, що зумовлює тепле літо і холодну зиму. Значний вплив на клімат робить захищеність хребтом Полонина Боржава від холодних вітрів з півночі. Характерна тривала осінь, однак у листопаді нерідкі заморозки. Зима за тривалістю відповідає календарній, відзначаються нетривалі відлиги, щорічно утворюється сніговий покрив. Весна рання, вплив роблять теплі вітру з Середньодунайської рівнини. Середньорічна температура повітря становить 8,5 °С
Історія
На південній околиці в урочищі Ковачеве поле, де проходили меліоративні роботи, було виявлено фрагменти кераміки, які свідчать про те, що в цій місцевості існувало поселення доби бронзи (ХІІІ–XIV ст. до н. е.). Поруч на підвищенні в урочищі Грунь знайдено кам'яну шліфовану сокиру «свідка», що походить з новокам'яної доби IV—V ст. до н. е.
Вперше Кушниця згадується в документі за 1318 рік під назвою «Cusmuca», коли село було подаровано братам Тиба (лат. Tyba) з роду (лат. Gutkeled). Тиба — син Михайла, та Тиба — син Петра, а також Ласло, Томаш та Янош поділили землі між собою.
27 лютого 1383 року королева Угорщини Марія подарувала село синам волоського воєводи Сенеслау — Яношу, Іштвану та Шандору Долгаї. Натомість феодали Долгаї зобов'язувалися передавати половину зібраної п'ятдесятини з овець до королівської скарбниці.
У 1389 році королева Марія підтверджує право володіння Кушницею родиною Долгаї.
Спочатку Кушниця входила до комітату Береґ, але у 1454 році на прохання Долгаї король Ласло V приєднав їх володіння до комітату Мармарош.
У 1683 році побудовано дерев'яну церкву святого Архангела Михаїла з липових колод, яка засвідчується під час єпископської візитації 1801 року.
У 1711 році володіння Долгаї разом з Кушницею були конфісковані та передані у власність графам Телекі.
У 1835 році священиком Іваном Доброю розпочато будівництво однонавної мурованої базиліки, присвяченої Різдву Пресвятої Богородиці. Будівництво було закінчено в 1865 році. На вежі церкви розміщені 3 дзвони. Найбільший з них відлито в Брно Р. Маноушком і викарбувані слова — СЕЙ КІМБАЛ ВО СЛАВУ БОЖІЮ КУПИЛ ГЕОРГІЙ БІКСЕЙ, ДЛЯ ПРАВ.ВОСТОЧНОЙ ЦЕРКВИ В С. КУШНИЦЕ ВО РОЦІ 1931. ПРЕСВЯТАЯ БОГОРОДИЦЕ СПАСИ НАС — малий виготовлений підприємством «Акорд» у 1927 році, а третій дзвін — пам'ятка XVIII століття.
Церква св. духа. 1865.
У 1801 р. йдеться про дерев'яну церкву св. арх. Михайла в доброму стані, збудовану з липових колод 118 років тому (тобто в 1683 р.) і забезпечену всіма атрибутами. Теперішня однонавна мурована базиліка до 1945 р. була присвячена Різдву пр. богородиці. Почав її будувати довкола старої церкви о. Іван Добра в 1835 р. Одночасно будували для священика фару, стайню та комору. Будівництво перервала революція 1848 р.
Добудували церкву в 1865 р. (є напис у турні), але не вистачило грошей, щоб покрити дах. Тоді Ілько Радь продав воли і так докрили церкву, за що всі родичі Радя заслужили собі місце поховання біля церкви і на їх могилах стоять чудові кам'яні хрести.
Церковну ділянку обгородили кам'яним муром з дубовими воротами, а навколо храму посадили липи. Потім церкву поштукатурили всередині, а зовні не змогли. Священиком тоді був о. Михайло Мустянович, який прослужив у Кушниці 52 роки. Його наступниками були о. Ґабор, о. Андрашко, о. Петро Погоріляк, о. Василь Штима.
У 1902 р. 25 кушницьких заробітчан у США зібрали на прикрашення храму 800 корон. На ці кошти церкву поштукатурили зовні, розмалювали інтер'єр, купили в Будапешті новий іконостас. Старий іконостас у 1908 р. виставили на продаж і продали до церкви в село Дусино.
У 1911 р. із зрубаної біля церкви смереки зробили лави і хори. У 1908 р. в село прийшов чудовий майстер по каменю Іван Возняк з Кросного в Польщі. Він зробив з каменю розп'яття та ангелів для церковних воріт, а також робив кам'яні хрести, У 1920 р. в селі поширилося православ'я, а в 1928 р. православні збудували маленьку, дуже просту дерев'яну церкву св. духа, яку перетворили на фару після перебрання мурованої церкви. Як розповідає Михайло Мінський, у 1947 р. прийшли з Москви і забрали цінну книгу, де були записані події за кілька століть. Кураторові Андрію Ґецку залишили розписку, але книгу ніхто вже не бачив.
Кажуть, у бані під хрестом зберігались документи про церкву, але буря 1928 р. зірвала дах і баню з хрестом і після того документи зникли. На вежі церкви — три дзвони. Найбільший відлив Р. Маноушек у Брно, малий — фірма «Акорд» у 1927 p., а третій дзвін — давня пам'ятка з XVIII ст. Біля церкви стоїть каркасна дерев яна дзвіниця з двома дзвонами роботи Р. Маноушка з 1928 та 1931 р. Останній куплений Георгієм Біксеєм.
У селі побутувала легенда про кушницький дзвін, що був свідком битви в часи нападу на край «песиголовців» (татарів). Він був на дзвіниці коло церкви і на ньому видно було краплини крові. Потім його сховали, а коли вороги пішли, дзвін знову служив людям і шанувався в селі як стародавня пам'ятка.
Церква св. духа. 1926.
Дерев'яну церкву було знято з реєстрації 9 січня 1953 р. і розібрано, оскільки православні вірники перейшли в муровану греко-католицьку церкву.
Свято-Введенський жіночий монастир Мукачівської єпархії Української Православної Церкви
Анця Кушницька
Село дало народну назву — «Анця Кушницька» — Боржавській вузькоколійнії залізниці, яка проходила через Кушницю. Дільницю Довге—Кушниця здано в експлуатацію 22 травня 1909 року. В цей час залізниця належала акціонерному товариству «BGV» (угор. «Borzsavölgyi Gazdasági Vasút» — «Господарська Залізниця Боржавської Долини»). Залізниця використовувалась для перевезення деревини, а також для пасажирських перевезень. З 1914 року на основній лінії Берегове-Кушниця щодня курсувало чотири пари пасажирських потягів.
В 1930—1931 роках «Акціонерне товариство по переробці деревини» збудувало нову гілку Боржавської вузькоколійки на ділянці Кушниця — Лисичево — Репинна довжиною 4,2 км. Дорога проходила по берегу Кривого потоку до складу Борсучина, розташованому під Швидким потоком на висоті 420 метрів над рівнем моря. Інше відгалуження колії довжиною 17 км, яка виходила із Кушниці, пролягала долиною Боржави через села Керецьки, Березники під полонину Боржава. Незабаром від пилорами в Кушниці була збудована ще одна дорога, яка простягалася долиною Кушницького потоку до села Лисичево. Колію від залізничної станції до лісопилки довжиною 382 м було прокладено 1 лютого 1931 року. З виникненням Довжанського лісокомбінату дорога стала належати цьому підприємству. На гілці експлуатувалось близько 50 платформ для перевезення деревини. В окремі роки її обслуговувало 18 локомотивних бригад. Ця гілка вузькоколійки була демонтована у 1986 році.
На початку 1980-х пасажирські перевезення на дільниці Берегове—Кушниця була припинені через конкуренцію з боку автомобільного транспорту. В 1985 році частину дільниці Приборжавське—Кушниця передано Довжанському лісокомбінату для потреб транспортування деревини. Протягом 2004—2007 року відрізок Кушниця—Приборжавське частково демонтовано Довжанським лісокомбінатом. У 2009 році цей відрізок залізниці продано на металобрухт Фондом держмайна України приватному підприємству з Луганська. Нині тривають спроби демонтажу залишків колії, які закінчуються невдало через спротив місцевого населення, Іршавської РДА та громадських активістів.
Населення
У 1715 році король Угорщини Карл ІІІ розпорядився провести перепис населення країни. Під час перепису нео6ліковувались дворяни та священнослужителі, а також челядь не дворянського походження, яка мешкала при дворі магнатів і користувалася різними привілеями. Оскільки о6лік вівся подвірно, до списків також не потрапили бездомні желярі. За переписом 1715 року в селі проживали наступні особи: Іван Білинець (Joannes Bilinecz); Іван Будул (Joannes Budul); Ференц Малета (Franciscus Maleta); Іван Раді (Joannes Radi); Григорій Будул (Gregorius Budul); Лукас Гандера (Lucas Handera); Олексій Мельник (Alexius Melnik); Іван Мускун (Joannes Muskun); Білогірка Яско (Bilohurka Jacsko); Яким Дісс (Joachimus Diss); Георгій Сакаш (Georgius Szakacs); Лукас Говінець (Lucas Govinicz); Владислав Рошко (Ladislaus Rossko); Георгій Степлей (Georgius Szteplei); Іван Дочинець (Joannes Docsinicz); Олексій Тріні (Alexius Trini); Іван Чополя (Joannes Csopoja); Владислав Кліш (Ladislaus Kliss); Іван Піп (Joannes Püp); Ґоцко Роман (Goczko Roman); Іван Білогірка (Joannes Bilohurku); Андрій Лемак (Andreas Lemak); Матвій Кузьма (Mathias Kuzma); Владислва Суладні (Ladislaus Szuladni); Лаврентій Лемач (Laurentius Lemacs); Владислав Бздюх (Ladislaus Bzduch); Ференц Іванин (Franciscus Ivanin); Владислва Іванон (Ladislaus Ivanon); Петро Синій (Petrus Szinnyu); Іван Сянка (Joannes Szanka); Іван Голока (Joannes Holoka); Степан Стебле (Stephanus Stelbe)
В 1910 році в селі проживало 1780 осіб, серед них: 1149 русинів, 268 німців та 51 угорець. За конфесійним розподілом в селі налічувалось 1447 греко-католиків, 61 римо-католик та 269 юдеїв.
Згідно з переписом УРСР 1989 року чисельність наявного населення села становила 4130 осіб, з яких 1875 чоловіків та 2255 жінок.
За переписом населення України 2001 року в селі мешкали 4682 особи.
Мова
Розподіл населення за рідною мовою за даними перепису 2001 року:
Мова | Відсоток |
---|---|
українська | 98,87 % |
російська | 0,96 % |
молдовська | 0,04 % |
білоруська | 0,02 % |
словацька | 0,02 % |
угорська | 0,02 % |
Відомі люди
- Ян Дрозд — чеський письменник, проживав та працював в селі Кушниця(1933—1936 р.)
- — мануальний терапевт, народний цілитель, костоправ.
- — доктор фізико-математичних наук.
- — кандидат економічних наук.
- — кандидат економічних наук.
- Іван Фірцак — найсильніша людина світу в ХХ столітті, проживав в селі Кушниця .
- Повх Лідія Петрівна — український науковець, педагог, поет. Відмінник освіти України.
- — поет, письменник, мовознавець.
Цікаві факти
- На південній околиці в урочищі Ковачеве поле, де проходили меліоративні роботи, було виявлено фрагменти кераміки, які свідчать про те, що в цій місцевості існувало поселення доби бронзи (ХІІІ–XIV ст. до н. е.).
- Поруч на підвищенні в урочищі Грунь знайдено кам'яну шліфовану сокиру «свідка», що походить з новокам'яної доби IV—V ст. до н. е.
- В с.Кушниця відбуваються головні події роману «Довга ніч» (Dlouhá noc) Яна Дрозда
Туристичні місця
Свято-Введенський жіночий монастир
Храм Св. Духа. 1926
Храм Св. Духа. 1865.
г. Ясенова — 801м
Єврейський цвинтар
Мінеральне джерело в урочищі «Квас»
Примітки
- Györffy György. Az Árpád-kori Magyarország történeti földrajza. I. Budapest, 1963. 543 old.
- Hoffmann István, Tóth Valéria. Korai magyar helynévszótár 1000—1350. I. Abaúj-Csongrád vármegye. Debrecen, 2005. 16 old.
- Mihályi János. Máramarosi diplomák a XIV. és XV. századból. Máramaros-Sziget. 1900
- Levéltér, Elench. XX. fasc. II. No. 37. 1
- Iványi Béla. A római szent birodalmi széki gróf Teleki-család gyömrői levéltára. Szeged, 1931. 137—138 lap
- Сирохман М. Церкви України: Закарпаття. — Льв.: 2000 р., с. 419—421
- Karel Beneš Železnice na Podkarpatské Rusi. — Praha: Nadatur, 1995.
- . Архів оригіналу за 1 листопада 2012. Процитовано 23 грудня 2012.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з текстом «archived copy» як значення параметру title () - . Архів оригіналу за 6 серпня 2012. Процитовано 23 грудня 2012.
{{}}
: Обслуговування CS1: Сторінки з текстом «archived copy» як значення параметру title () - Magyar Országos Levéltár. Az 1715. évi országos összeírás/Máramaros 30. TÉKA/Járás: Alsó/Kusnicza.
- . database.ukrcensus.gov.ua. Банк даних Державної служби статистики України. Архів оригіналу за 31 липня 2014. Процитовано 8 листопада 2019.
- . database.ukrcensus.gov.ua. Банк даних Державної служби статистики України. Архів оригіналу за 31 липня 2014. Процитовано 8 листопада 2019.
- . database.ukrcensus.gov.ua. Банк даних Державної служби статистики України. Архів оригіналу за 31 липня 2014. Процитовано 8 листопада 2019.
Джерела та література
- Karel Beneš. Železnice na Podkarpatské Rusi. — Praha : Nadatur, 1995.
- Mihályi János. Máramarosi diplomák a XIV. és XV. századból. — Máramaros-Sziget, 1900.
- История городов и сёл Украинской ССР. Закарпатская область. — Киев, 1982. — С. 260-268. — .
Галерея
- Кушниця Церква
- Кушниця гора Синяк
- Анця Кушниця
- Герб с.Кушниця
- Кушниця Лужок річка Боржава
Посилання
- Померла настоятелька Кушницького монастиря УПЦ МП [ 12 січня 2020 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Ku shnicya selo v Ukrayini v Kereckivskij silskij gromadi Hustskogo rajonu Zakarpatskoyi oblasti Lezhit u dolini richki Borzhavi ta yiyi pritoki Lisichanki za 40 km vid rajonnogo centru Cherez Kushnicyu prohodit vuzkokolijna zaliznicya Beregove Kushnicya ta avtomobilnij shlyah regionalnogo znachennya Svalyava Dovge Hust T 0712 selo Kushnicya Gerb Krayina Ukrayina Oblast Zakarpatska oblast Rajon Hustskij rajon Gromada Kereckivska silska Osnovni dani Zasnovane 1318 Kolishnya nazva Kusnice Kovacsret Naselennya 4706 2019 Plosha 36 200 km Gustota naselennya 130 osib km Poshtovij indeks 90151 Telefonnij kod 380 3144 Geografichni dani Geografichni koordinati 48 27 06 pn sh 23 15 29 sh d 48 45167 pn sh 23 25806 sh d 48 45167 23 25806 Koordinati 48 27 06 pn sh 23 15 29 sh d 48 45167 pn sh 23 25806 sh d 48 45167 23 25806 Serednya visota nad rivnem morya 242 m Vodojmi Borzhavi Lisichanka Misceva vlada Adresa radi 90151 Zakarpatska obl Irshavskij r n s Kushnicya vul Centralna 22 Karta Kushnicya Kushnicya Mapa Kushnicya u VikishovishiNazvaNazva sela pohodit vid slova kuznya abo kuznicya Kushnicya vidoma z 1318 roku pid nazvoyu Cusmuca U 1383 roci v pismovih dzherelah vikoristovuyetsya nazva Kuhnyche Vzhe u 1446 roci selo zgaduyetsya yak Custicza v 1454 Kwsnycza v 1525 Kwsnycha Piznishe pochala vzhivatis ugorska nazva Kovacsret bukv kovalska galyavina Za narodnim perekazom v urochishi yake nazivayetsya Kovacheve pole postaviv svoyu kuznyu kurin pershij zhitel sela koval yakij kuvav zbroyu dlya Bronkivskogo zamku Za inshoyu versiyeyu nazva pohodit vid davnoruskogo kuca hyzhka hata rusinskogo kucha hyzhka dymnyanka selyanska hyzha bez komina slovnik Chopeya s 165 Geografiya ta klimatZ pivdnya ta zahodu Kushnicya otochena nizkogirnim masivom Velikij Dil a iz pivnochi ta shodu pivdennimi vidrogami hrebta Polonina Borzhava Gori Sinyak Paciva Perehid Mala girka Velika Banya Mala Banya Selo umovno podileno na rajoni Shtaciya Luzhok Zarika Mala Storonka Progin Vishnij konic Rakovij Vovchij Kvas Selo roztashovane v pomirnih shirotah ale u zv yazku iz znachnoyu visotoyu nad rivnem morya klimat harakternij dlya girskih rajoniv sho zumovlyuye teple lito i holodnu zimu Znachnij vpliv na klimat robit zahishenist hrebtom Polonina Borzhava vid holodnih vitriv z pivnochi Harakterna trivala osin odnak u listopadi neridki zamorozki Zima za trivalistyu vidpovidaye kalendarnij vidznachayutsya netrivali vidligi shorichno utvoryuyetsya snigovij pokriv Vesna rannya vpliv roblyat tepli vitru z Serednodunajskoyi rivnini Serednorichna temperatura povitrya stanovit 8 5 SIstoriyaNa pivdennij okolici v urochishi Kovacheve pole de prohodili meliorativni roboti bulo viyavleno fragmenti keramiki yaki svidchat pro te sho v cij miscevosti isnuvalo poselennya dobi bronzi HIII XIV st do n e Poruch na pidvishenni v urochishi Grun znajdeno kam yanu shlifovanu sokiru svidka sho pohodit z novokam yanoyi dobi IV V st do n e Vpershe Kushnicya zgaduyetsya v dokumenti za 1318 rik pid nazvoyu Cusmuca koli selo bulo podarovano bratam Tiba lat Tyba z rodu lat Gutkeled Tiba sin Mihajla ta Tiba sin Petra a takozh Laslo Tomash ta Yanosh podilili zemli mizh soboyu 27 lyutogo 1383 roku koroleva Ugorshini Mariya podaruvala selo sinam voloskogo voyevodi Seneslau Yanoshu Ishtvanu ta Shandoru Dolgayi Natomist feodali Dolgayi zobov yazuvalisya peredavati polovinu zibranoyi p yatdesyatini z ovec do korolivskoyi skarbnici U 1389 roci koroleva Mariya pidtverdzhuye pravo volodinnya Kushniceyu rodinoyu Dolgayi Spochatku Kushnicya vhodila do komitatu Bereg ale u 1454 roci na prohannya Dolgayi korol Laslo V priyednav yih volodinnya do komitatu Marmarosh U 1683 roci pobudovano derev yanu cerkvu svyatogo Arhangela Mihayila z lipovih kolod yaka zasvidchuyetsya pid chas yepiskopskoyi vizitaciyi 1801 roku U 1711 roci volodinnya Dolgayi razom z Kushniceyu buli konfiskovani ta peredani u vlasnist grafam Teleki U 1835 roci svyashenikom Ivanom Dobroyu rozpochato budivnictvo odnonavnoyi murovanoyi baziliki prisvyachenoyi Rizdvu Presvyatoyi Bogorodici Budivnictvo bulo zakincheno v 1865 roci Na vezhi cerkvi rozmisheni 3 dzvoni Najbilshij z nih vidlito v Brno R Manoushkom i vikarbuvani slova SEJ KIMBAL VO SLAVU BOZhIYu KUPIL GEORGIJ BIKSEJ DLYa PRAV VOSTOChNOJ CERKVI V S KUShNICE VO ROCI 1931 PRESVYaTAYa BOGORODICE SPASI NAS malij vigotovlenij pidpriyemstvom Akord u 1927 roci a tretij dzvin pam yatka XVIII stolittya Cerkva sv duha 1865 U 1801 r jdetsya pro derev yanu cerkvu sv arh Mihajla v dobromu stani zbudovanu z lipovih kolod 118 rokiv tomu tobto v 1683 r i zabezpechenu vsima atributami Teperishnya odnonavna murovana bazilika do 1945 r bula prisvyachena Rizdvu pr bogorodici Pochav yiyi buduvati dovkola staroyi cerkvi o Ivan Dobra v 1835 r Odnochasno buduvali dlya svyashenika faru stajnyu ta komoru Budivnictvo perervala revolyuciya 1848 r Dobuduvali cerkvu v 1865 r ye napis u turni ale ne vistachilo groshej shob pokriti dah Todi Ilko Rad prodav voli i tak dokrili cerkvu za sho vsi rodichi Radya zasluzhili sobi misce pohovannya bilya cerkvi i na yih mogilah stoyat chudovi kam yani hresti Cerkovnu dilyanku obgorodili kam yanim murom z dubovimi vorotami a navkolo hramu posadili lipi Potim cerkvu poshtukaturili vseredini a zovni ne zmogli Svyashenikom todi buv o Mihajlo Mustyanovich yakij prosluzhiv u Kushnici 52 roki Jogo nastupnikami buli o Gabor o Andrashko o Petro Pogorilyak o Vasil Shtima U 1902 r 25 kushnickih zarobitchan u SShA zibrali na prikrashennya hramu 800 koron Na ci koshti cerkvu poshtukaturili zovni rozmalyuvali inter yer kupili v Budapeshti novij ikonostas Starij ikonostas u 1908 r vistavili na prodazh i prodali do cerkvi v selo Dusino U 1911 r iz zrubanoyi bilya cerkvi smereki zrobili lavi i hori U 1908 r v selo prijshov chudovij majster po kamenyu Ivan Voznyak z Krosnogo v Polshi Vin zrobiv z kamenyu rozp yattya ta angeliv dlya cerkovnih vorit a takozh robiv kam yani hresti U 1920 r v seli poshirilosya pravoslav ya a v 1928 r pravoslavni zbuduvali malenku duzhe prostu derev yanu cerkvu sv duha yaku peretvorili na faru pislya perebrannya murovanoyi cerkvi Yak rozpovidaye Mihajlo Minskij u 1947 r prijshli z Moskvi i zabrali cinnu knigu de buli zapisani podiyi za kilka stolit Kuratorovi Andriyu Gecku zalishili rozpisku ale knigu nihto vzhe ne bachiv Kazhut u bani pid hrestom zberigalis dokumenti pro cerkvu ale burya 1928 r zirvala dah i banyu z hrestom i pislya togo dokumenti znikli Na vezhi cerkvi tri dzvoni Najbilshij vidliv R Manoushek u Brno malij firma Akord u 1927 p a tretij dzvin davnya pam yatka z XVIII st Bilya cerkvi stoyit karkasna derev yana dzvinicya z dvoma dzvonami roboti R Manoushka z 1928 ta 1931 r Ostannij kuplenij Georgiyem Bikseyem U seli pobutuvala legenda pro kushnickij dzvin sho buv svidkom bitvi v chasi napadu na kraj pesigolovciv tatariv Vin buv na dzvinici kolo cerkvi i na nomu vidno bulo kraplini krovi Potim jogo shovali a koli vorogi pishli dzvin znovu sluzhiv lyudyam i shanuvavsya v seli yak starodavnya pam yatka Cerkva sv duha 1926 Derev yanu cerkvu bulo znyato z reyestraciyi 9 sichnya 1953 r i rozibrano oskilki pravoslavni virniki perejshli v murovanu greko katolicku cerkvu Svyato Vvedenskij zhinochij monastir Mukachivskoyi yeparhiyi Ukrayinskoyi Pravoslavnoyi Cerkvi Ancya Kushnicka Dokladnishe Borzhavska vuzkokolijna zaliznicya Lokomotiv U35 301 na st Kushnicya 1930 i rr Lisopilka v Kushnici 1940 rik Selo dalo narodnu nazvu Ancya Kushnicka Borzhavskij vuzkokolijniyi zaliznici yaka prohodila cherez Kushnicyu Dilnicyu Dovge Kushnicya zdano v ekspluataciyu 22 travnya 1909 roku V cej chas zaliznicya nalezhala akcionernomu tovaristvu BGV ugor Borzsavolgyi Gazdasagi Vasut Gospodarska Zaliznicya Borzhavskoyi Dolini Zaliznicya vikoristovuvalas dlya perevezennya derevini a takozh dlya pasazhirskih perevezen Z 1914 roku na osnovnij liniyi Beregove Kushnicya shodnya kursuvalo chotiri pari pasazhirskih potyagiv V 1930 1931 rokah Akcionerne tovaristvo po pererobci derevini zbuduvalo novu gilku Borzhavskoyi vuzkokolijki na dilyanci Kushnicya Lisichevo Repinna dovzhinoyu 4 2 km Doroga prohodila po beregu Krivogo potoku do skladu Borsuchina roztashovanomu pid Shvidkim potokom na visoti 420 metriv nad rivnem morya Inshe vidgaluzhennya koliyi dovzhinoyu 17 km yaka vihodila iz Kushnici prolyagala dolinoyu Borzhavi cherez sela Kerecki Berezniki pid poloninu Borzhava Nezabarom vid pilorami v Kushnici bula zbudovana she odna doroga yaka prostyagalasya dolinoyu Kushnickogo potoku do sela Lisichevo Koliyu vid zaliznichnoyi stanciyi do lisopilki dovzhinoyu 382 m bulo prokladeno 1 lyutogo 1931 roku Z viniknennyam Dovzhanskogo lisokombinatu doroga stala nalezhati comu pidpriyemstvu Na gilci ekspluatuvalos blizko 50 platform dlya perevezennya derevini V okremi roki yiyi obslugovuvalo 18 lokomotivnih brigad Cya gilka vuzkokolijki bula demontovana u 1986 roci Na pochatku 1980 h pasazhirski perevezennya na dilnici Beregove Kushnicya bula pripineni cherez konkurenciyu z boku avtomobilnogo transportu V 1985 roci chastinu dilnici Priborzhavske Kushnicya peredano Dovzhanskomu lisokombinatu dlya potreb transportuvannya derevini Protyagom 2004 2007 roku vidrizok Kushnicya Priborzhavske chastkovo demontovano Dovzhanskim lisokombinatom U 2009 roci cej vidrizok zaliznici prodano na metalobruht Fondom derzhmajna Ukrayini privatnomu pidpriyemstvu z Luganska Nini trivayut sprobi demontazhu zalishkiv koliyi yaki zakinchuyutsya nevdalo cherez sprotiv miscevogo naselennya Irshavskoyi RDA ta gromadskih aktivistiv NaselennyaU 1715 roci korol Ugorshini Karl III rozporyadivsya provesti perepis naselennya krayini Pid chas perepisu neo6likovuvalis dvoryani ta svyashennosluzhiteli a takozh chelyad ne dvoryanskogo pohodzhennya yaka meshkala pri dvori magnativ i koristuvalasya riznimi privileyami Oskilki o6lik vivsya podvirno do spiskiv takozh ne potrapili bezdomni zhelyari Za perepisom 1715 roku v seli prozhivali nastupni osobi Ivan Bilinec Joannes Bilinecz Ivan Budul Joannes Budul Ferenc Maleta Franciscus Maleta Ivan Radi Joannes Radi Grigorij Budul Gregorius Budul Lukas Gandera Lucas Handera Oleksij Melnik Alexius Melnik Ivan Muskun Joannes Muskun Bilogirka Yasko Bilohurka Jacsko Yakim Diss Joachimus Diss Georgij Sakash Georgius Szakacs Lukas Govinec Lucas Govinicz Vladislav Roshko Ladislaus Rossko Georgij Steplej Georgius Szteplei Ivan Dochinec Joannes Docsinicz Oleksij Trini Alexius Trini Ivan Chopolya Joannes Csopoja Vladislav Klish Ladislaus Kliss Ivan Pip Joannes Pup Gocko Roman Goczko Roman Ivan Bilogirka Joannes Bilohurku Andrij Lemak Andreas Lemak Matvij Kuzma Mathias Kuzma Vladislva Suladni Ladislaus Szuladni Lavrentij Lemach Laurentius Lemacs Vladislav Bzdyuh Ladislaus Bzduch Ferenc Ivanin Franciscus Ivanin Vladislva Ivanon Ladislaus Ivanon Petro Sinij Petrus Szinnyu Ivan Syanka Joannes Szanka Ivan Goloka Joannes Holoka Stepan Steble Stephanus Stelbe V 1910 roci v seli prozhivalo 1780 osib sered nih 1149 rusiniv 268 nimciv ta 51 ugorec Za konfesijnim rozpodilom v seli nalichuvalos 1447 greko katolikiv 61 rimo katolik ta 269 yudeyiv Kolishnya sinagoga Zgidno z perepisom URSR 1989 roku chiselnist nayavnogo naselennya sela stanovila 4130 osib z yakih 1875 cholovikiv ta 2255 zhinok Za perepisom naselennya Ukrayini 2001 roku v seli meshkali 4682 osobi Mova Rozpodil naselennya za ridnoyu movoyu za danimi perepisu 2001 roku Mova Vidsotok ukrayinska 98 87 rosijska 0 96 moldovska 0 04 biloruska 0 02 slovacka 0 02 ugorska 0 02 Vidomi lyudiYan Drozd cheskij pismennik prozhivav ta pracyuvav v seli Kushnicya 1933 1936 r manualnij terapevt narodnij cilitel kostoprav doktor fiziko matematichnih nauk kandidat ekonomichnih nauk kandidat ekonomichnih nauk Ivan Fircak najsilnisha lyudina svitu v HH stolitti prozhivav v seli Kushnicya Povh Lidiya Petrivna ukrayinskij naukovec pedagog poet Vidminnik osviti Ukrayini poet pismennik movoznavec Cikavi fakti Na pivdennij okolici v urochishi Kovacheve pole de prohodili meliorativni roboti bulo viyavleno fragmenti keramiki yaki svidchat pro te sho v cij miscevosti isnuvalo poselennya dobi bronzi HIII XIV st do n e Poruch na pidvishenni v urochishi Grun znajdeno kam yanu shlifovanu sokiru svidka sho pohodit z novokam yanoyi dobi IV V st do n e V s Kushnicya vidbuvayutsya golovni podiyi romanu Dovga nich Dlouha noc Yana DrozdaTuristichni miscyaAncya Kushnicka Svyato Vvedenskij zhinochij monastir Hram Sv Duha 1926 Hram Sv Duha 1865 g Yasenova 801m Yevrejskij cvintar Mineralne dzherelo v urochishi Kvas PrimitkiGyorffy Gyorgy Az Arpad kori Magyarorszag torteneti foldrajza I Budapest 1963 543 old Hoffmann Istvan Toth Valeria Korai magyar helynevszotar 1000 1350 I Abauj Csongrad varmegye Debrecen 2005 16 old Mihalyi Janos Maramarosi diplomak a XIV es XV szazadbol Maramaros Sziget 1900 Levelter Elench XX fasc II No 37 1 Ivanyi Bela A romai szent birodalmi szeki grof Teleki csalad gyomroi leveltara Szeged 1931 137 138 lap Sirohman M Cerkvi Ukrayini Zakarpattya Lv 2000 r s 419 421 Karel Benes Zeleznice na Podkarpatske Rusi Praha Nadatur 1995 Arhiv originalu za 1 listopada 2012 Procitovano 23 grudnya 2012 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Obslugovuvannya CS1 Storinki z tekstom archived copy yak znachennya parametru title posilannya Arhiv originalu za 6 serpnya 2012 Procitovano 23 grudnya 2012 a href wiki D0 A8 D0 B0 D0 B1 D0 BB D0 BE D0 BD Cite web title Shablon Cite web cite web a Obslugovuvannya CS1 Storinki z tekstom archived copy yak znachennya parametru title posilannya Magyar Orszagos Leveltar Az 1715 evi orszagos osszeiras Maramaros 30 TEKA Jaras Also Kusnicza database ukrcensus gov ua Bank danih Derzhavnoyi sluzhbi statistiki Ukrayini Arhiv originalu za 31 lipnya 2014 Procitovano 8 listopada 2019 database ukrcensus gov ua Bank danih Derzhavnoyi sluzhbi statistiki Ukrayini Arhiv originalu za 31 lipnya 2014 Procitovano 8 listopada 2019 database ukrcensus gov ua Bank danih Derzhavnoyi sluzhbi statistiki Ukrayini Arhiv originalu za 31 lipnya 2014 Procitovano 8 listopada 2019 Dzherela ta literaturaKarel Benes Zeleznice na Podkarpatske Rusi Praha Nadatur 1995 Mihalyi Janos Maramarosi diplomak a XIV es XV szazadbol Maramaros Sziget 1900 Istoriya gorodov i syol Ukrainskoj SSR Zakarpatskaya oblast Kiev 1982 S 260 268 ISBN 80 85884 32 1 GalereyaKushnicya Cerkva Kushnicya gora Sinyak Ancya Kushnicya Gerb s Kushnicya Kushnicya Luzhok richka BorzhavaPosilannyaPomerla nastoyatelka Kushnickogo monastirya UPC MP 12 sichnya 2020 u Wayback Machine