Запові́дник Лайдеваге (ест. Laidevahe looduskaitseala) — природний заповідник, розташований на заході Естонії. Створений 5 листопада 2002 року для охорони природного комплексу : її островів, і рідкісної біоти. Сучасна площа становить 2454,6 га. 31 березня 2003 року заповідник включений до списку водно-болотних угідь Рамсарської конвенції.
Назва на честь | d |
---|---|
58°20′08″ пн. ш. 22°48′02″ сх. д. / 58.335833330027774934° пн. ш. 22.800555560027778057° сх. д.Координати: 58°20′08″ пн. ш. 22°48′02″ сх. д. / 58.335833330027774934° пн. ш. 22.800555560027778057° сх. д. | |
Країна | Естонія |
Розташування | Естонія, Сааремаа, Сааремаа |
Найближче місто | Курессааре |
Водні об'єкти | Балтійське море |
Площа | 2454,6 га |
Засновано | 5 листопада 2002 |
Оператор | Екологічна рада Західного регіону |
Статус: | Рамсарське угіддя і d[3] |
Заповідник Лайдеваге (Естонія) | |
Історія
Перші відомості щодо зустрічі на теренах сучасного заповідника рідкісних видів з'явились у 1990-х роках, коли орнітологи спостерігали за морськими птахами, що зупинялись в затоці Лайдеваге під час перельотів. Серед їхній зграй зафіксували рідкісний для Естонії вид — орлана-білохвоста. З 1995 року ці хижаки почали гніздуватися в лісі на березі затоки. 1998 року науковці запропонували ввести на цих землях охоронний режим, однак організація заповідника затягнулася через спротив місцевих землевласників, які побоювались майбутніх обмежень.
На момент заснування природоохоронної установи її загальна площа становила 2442 га, з яких 1672,3 га припадали на суходіл, а 769,7 га — на водойми. Пізніше її дещо збільшили, наразі загальна площа становить 2454,6 га, включно з 1510,1 га суходолу та 944,5 га водної поверхні. Адміністрація заповідника співпрацює з місцевими жителями у проєктах з розвитку туризму, зокрема на місцевих луках випасають коней, що дає змогу вберегти луки від заростання й водночас приваблює туристів.
Географія
Заповідник Лайдеваге розташований на заході Естонії, в повіті Сааремаа, в межах однойменної волості (раніше входив до волостей Піхтла і Вальяла). Його територія обіймає східне узбережжя острова Сааремаа і прилеглу до нього акваторію затоки Лайдеваге. Поблизу кордонів заповідника лежать села Оессааре, , , , , , , і . Сільськогосподарські угіддя цих поселень частково входять до буферної зони природоохоронної установи, на них дозволена ощадлива користувацька діяльність. Найближче до заповідника місто — Курессааре.
Територія заповідника Лайдеваге рівнинна з дуже звивистою береговою лінією. Природні ландшафти представлені трьома біоценозами: лісами, луками і, власне, самою акваторією. Затока Лайдеваге мілководна, в ній близько 40 малих островів і рифів. Крім затоки Лайдеваге, в межах заповідника розрізняють ряд менших заток (Пока тощо). Нарівні з морськими водами в житті мешканців заповідника значну роль відіграють прісні водойми. З них найбільшу площу мають мілководні реліктові озера Аенга, Оессааре, Пилдеалуне, . Вони утворились через підняття земної кори в цьому регіоні, внаслідок чого колишні лагуни були відрізані від Балтійського моря і перетворились на закриті водойми. Мережа проточних водойм не розвинена, в охоронній зоні до таких можна віднести лише дрібні струмки і дренажні канави. Прибережні ділянки, не зайняті рослинністю, утворюють природні пляжі, як от пляж Сійксааре.
Флора і фауна
У заповіднику Лайдеваге поширені й широколистяні ліси, на окремих ділянках переважають сосни. Деревостани усіх типів перестійні та вирізняються доброю збереженістю. У підліску заповідних лісів присутні види рослин, які в Естонії охороняють як зникаючі, — це ялівець звичайний і яблуня лісова. В трав'яному покриві ховаються цибуля ведмежа та рідкісні орхідеї: булатки довголиста і червона, зозулині черевички справжні, коручка широколиста, любка зеленоцвіта. Луки заповідника поділяють на три типи: прибережні, альвари і заболочені. Лучна рослинність носить мозаїчний характер: на прибережних луках багато галофітів, витривалих до дії солоних морських аерозолів, на альварах — ялівцю, на заболочених луках домінують злаки, жеруха шорстка, потічник прямий, Samolus valerandi. Характерно, що кожному з цих типів лук притаманні свої рідкісні види, наприклад, на приморських росте , на заболочених — коручка болотна, альвари до вподоби зозулинцю чоловічому. В коловодній рослинності Лайдеваге домінує очерет.
Усього на заповідних теренах відмічено 13 видів рідкісних видів, з яких особливу увагу привертають найбільші пернаті хижаки Естонії — орлани-білохвости. Трави відіграють важливу роль як прихисток і кормові угіддя для перелітних птахів, що зупиняються на узбережжі Лайдеваге великими зграями. Найбільші скупчення під час міграцій утворюють казарки білощоки, коловодники звичайні, крячки полярні, пісочники великі, побережники чорногруді, погоничі малі. Гніздуються в очеретяних хащах бугаї, крячки річкові та чорні, мартини малі, пірникози сірощокі та червоношиї. У заповіднику спостерігали сірих журавлів. З хижих птахів, окрім орланів, звичайні луні очеретяні.
З-поміж ссавців, що потребують охорони, тут відмічені видри річкові і тев'яки довгоморді. Крім того, акваторія заповідника відіграє значну роль як місце нагулу промислових риб. З числа непромислових у ній фоновим видом вважають бабця європейського. Також у прісних водоймах звичайні широкопалі раки.
Охоронювані тварини заповідника Лайдеваге
Джерела
- [Природний заповідник Лайдеваге]. register.keskkonnainfo.ee ((ест.)) . Архів оригіналу за 13 березня 2018. Процитовано 29 березня 2020.
- Постанова уряду Республіки від 5 листопада 2002 року про заповідник Лайдеваге і правила охорони [ 10 серпня 2020 у Wayback Machine.].(ест.)
- Реєстр довкілля Естонії
- [Природний заповідник Лайдеваге]. entsyklopeedia.ee ((ест.)) . Архів оригіналу за 6 листопада 2013. Процитовано 28 березня 2020.
- [Створення природного заповідника Лайдеваге завершується]. saarlane.ee ((ест.)) . Архів оригіналу за 29 вересня 2007. Процитовано 28 березня 2020.
- Sepp M. Saare maakonna loodusväärtused [ 5 лютого 2020 у Wayback Machine.]. — 2012. — C. 11.(ест.)
- [Нещодавно відкритий природний заповідник Лайдеваге має визначну пам'ятку]. saarlane.ee ((ест.)) . 7 червня 2003. Архів оригіналу за 29 вересня 2007. Процитовано 28 березня 2020.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Zapovi dnik Lajdevage est Laidevahe looduskaitseala prirodnij zapovidnik roztashovanij na zahodi Estoniyi Stvorenij 5 listopada 2002 roku dlya ohoroni prirodnogo kompleksu yiyi ostroviv i ridkisnoyi bioti Suchasna plosha stanovit 2454 6 ga 31 bereznya 2003 roku zapovidnik vklyuchenij do spisku vodno bolotnih ugid Ramsarskoyi konvenciyi Zapovidnik LajdevageNazva na chest d58 20 08 pn sh 22 48 02 sh d 58 335833330027774934 pn sh 22 800555560027778057 sh d 58 335833330027774934 22 800555560027778057 Koordinati 58 20 08 pn sh 22 48 02 sh d 58 335833330027774934 pn sh 22 800555560027778057 sh d 58 335833330027774934 22 800555560027778057Krayina EstoniyaRoztashuvannya Estoniya Saaremaa SaaremaaNajblizhche misto KuressaareVodni ob yekti Baltijske morePlosha 2454 6 gaZasnovano 5 listopada 2002Operator Ekologichna rada Zahidnogo regionuStatus Ramsarske ugiddya i d 3 Zapovidnik Lajdevage Estoniya IstoriyaPershi vidomosti shodo zustrichi na terenah suchasnogo zapovidnika ridkisnih vidiv z yavilis u 1990 h rokah koli ornitologi sposterigali za morskimi ptahami sho zupinyalis v zatoci Lajdevage pid chas perelotiv Sered yihnij zgraj zafiksuvali ridkisnij dlya Estoniyi vid orlana bilohvosta Z 1995 roku ci hizhaki pochali gnizduvatisya v lisi na berezi zatoki 1998 roku naukovci zaproponuvali vvesti na cih zemlyah ohoronnij rezhim odnak organizaciya zapovidnika zatyagnulasya cherez sprotiv miscevih zemlevlasnikiv yaki poboyuvalis majbutnih obmezhen Na moment zasnuvannya prirodoohoronnoyi ustanovi yiyi zagalna plosha stanovila 2442 ga z yakih 1672 3 ga pripadali na suhodil a 769 7 ga na vodojmi Piznishe yiyi desho zbilshili narazi zagalna plosha stanovit 2454 6 ga vklyuchno z 1510 1 ga suhodolu ta 944 5 ga vodnoyi poverhni Administraciya zapovidnika spivpracyuye z miscevimi zhitelyami u proyektah z rozvitku turizmu zokrema na miscevih lukah vipasayut konej sho daye zmogu vberegti luki vid zarostannya j vodnochas privablyuye turistiv GeografiyaZapovidnik Lajdevage roztashovanij na zahodi Estoniyi v poviti Saaremaa v mezhah odnojmennoyi volosti ranishe vhodiv do volostej Pihtla i Valyala Jogo teritoriya obijmaye shidne uzberezhzhya ostrova Saaremaa i prileglu do nogo akvatoriyu zatoki Lajdevage Poblizu kordoniv zapovidnika lezhat sela Oessaare i Silskogospodarski ugiddya cih poselen chastkovo vhodyat do bufernoyi zoni prirodoohoronnoyi ustanovi na nih dozvolena oshadliva koristuvacka diyalnist Najblizhche do zapovidnika misto Kuressaare Teritoriya zapovidnika Lajdevage rivninna z duzhe zvivistoyu beregovoyu liniyeyu Prirodni landshafti predstavleni troma biocenozami lisami lukami i vlasne samoyu akvatoriyeyu Zatoka Lajdevage milkovodna v nij blizko 40 malih ostroviv i rifiv Krim zatoki Lajdevage v mezhah zapovidnika rozriznyayut ryad menshih zatok Poka tosho Narivni z morskimi vodami v zhitti meshkanciv zapovidnika znachnu rol vidigrayut prisni vodojmi Z nih najbilshu ploshu mayut milkovodni reliktovi ozera Aenga Oessaare Pildealune Voni utvorilis cherez pidnyattya zemnoyi kori v comu regioni vnaslidok chogo kolishni laguni buli vidrizani vid Baltijskogo morya i peretvorilis na zakriti vodojmi Merezha protochnih vodojm ne rozvinena v ohoronnij zoni do takih mozhna vidnesti lishe dribni strumki i drenazhni kanavi Priberezhni dilyanki ne zajnyati roslinnistyu utvoryuyut prirodni plyazhi yak ot plyazh Sijksaare Flora i faunaYalivec zvichajnij tipova roslina suhih alvarnih lukiv U zapovidniku Lajdevage poshireni j shirokolistyani lisi na okremih dilyankah perevazhayut sosni Derevostani usih tipiv perestijni ta viriznyayutsya dobroyu zberezhenistyu U pidlisku zapovidnih lisiv prisutni vidi roslin yaki v Estoniyi ohoronyayut yak znikayuchi ce yalivec zvichajnij i yablunya lisova V trav yanomu pokrivi hovayutsya cibulya vedmezha ta ridkisni orhideyi bulatki dovgolista i chervona zozulini cherevichki spravzhni koruchka shirokolista lyubka zelenocvita Luki zapovidnika podilyayut na tri tipi priberezhni alvari i zabolocheni Luchna roslinnist nosit mozayichnij harakter na priberezhnih lukah bagato galofitiv vitrivalih do diyi solonih morskih aerozoliv na alvarah yalivcyu na zabolochenih lukah dominuyut zlaki zheruha shorstka potichnik pryamij Samolus valerandi Harakterno sho kozhnomu z cih tipiv luk pritamanni svoyi ridkisni vidi napriklad na primorskih roste na zabolochenih koruchka bolotna alvari do vpodobi zozulincyu cholovichomu V kolovodnij roslinnosti Lajdevage dominuye ocheret Usogo na zapovidnih terenah vidmicheno 13 vidiv ridkisnih vidiv z yakih osoblivu uvagu privertayut najbilshi pernati hizhaki Estoniyi orlani bilohvosti Travi vidigrayut vazhlivu rol yak prihistok i kormovi ugiddya dlya perelitnih ptahiv sho zupinyayutsya na uzberezhzhi Lajdevage velikimi zgrayami Najbilshi skupchennya pid chas migracij utvoryuyut kazarki biloshoki kolovodniki zvichajni kryachki polyarni pisochniki veliki poberezhniki chornogrudi pogonichi mali Gnizduyutsya v ocheretyanih hashah bugayi kryachki richkovi ta chorni martini mali pirnikozi siroshoki ta chervonoshiyi U zapovidniku sposterigali sirih zhuravliv Z hizhih ptahiv okrim orlaniv zvichajni luni ocheretyani Z pomizh ssavciv sho potrebuyut ohoroni tut vidmicheni vidri richkovi i tev yaki dovgomordi Krim togo akvatoriya zapovidnika vidigraye znachnu rol yak misce nagulu promislovih rib Z chisla nepromislovih u nij fonovim vidom vvazhayut babcya yevropejskogo Takozh u prisnih vodojmah zvichajni shirokopali raki Ohoronyuvani tvarini zapovidnika Lajdevage Tev yak dovgomordij Poberezhnik chornogrudij Kazarka biloshoka Orlan bilohvist Pogonich malijDzherela Prirodnij zapovidnik Lajdevage register keskkonnainfo ee est Arhiv originalu za 13 bereznya 2018 Procitovano 29 bereznya 2020 Postanova uryadu Respubliki vid 5 listopada 2002 roku pro zapovidnik Lajdevage i pravila ohoroni 10 serpnya 2020 u Wayback Machine est Reyestr dovkillya Estoniyi d Track Q12366858 Prirodnij zapovidnik Lajdevage entsyklopeedia ee est Arhiv originalu za 6 listopada 2013 Procitovano 28 bereznya 2020 Stvorennya prirodnogo zapovidnika Lajdevage zavershuyetsya saarlane ee est Arhiv originalu za 29 veresnya 2007 Procitovano 28 bereznya 2020 Sepp M Saare maakonna loodusvaartused 5 lyutogo 2020 u Wayback Machine 2012 C 11 est Neshodavno vidkritij prirodnij zapovidnik Lajdevage maye viznachnu pam yatku saarlane ee est 7 chervnya 2003 Arhiv originalu za 29 veresnya 2007 Procitovano 28 bereznya 2020