Жозе́ф Касавубу́ або Жозеф Каса-Вубу (фр. Joseph Kasa-Vubu; 1910 — 24 березня 1969) — перший президент Республіки Конго (потім Демократичної Республіки Конго) після здобуття країною незалежності від Бельгії 30 червня 1960 року.
Жозеф Касавубу фр. Joseph Kasa-Vubu | |||
| |||
---|---|---|---|
1 липня 1960 — 1 серпня 1964 року | |||
Попередник: | Посаду започатковано | ||
Наступник: | Він же як президент | ||
| |||
1 серпня 1964 — 24 листопада 1965 року | |||
Попередник: | Він же як глава держави | ||
Наступник: | Мобуту Сесе Секо | ||
Народження: | 1910[1][2][…] Чела, Бельгійське Конго | ||
Смерть: | 24 березня 1969[4][5][6] Бома, Республіка Конго (Леопольдвіль) | ||
Причина смерті: | хвороба | ||
Поховання: | Бома | ||
Національність: | Конго | ||
Країна: | ДР Конго | ||
Освіта: | d | ||
Партія: | АБАКО | ||
Шлюб: | d | ||
Діти: | d[7] | ||
Медіафайли у Вікісховищі |
Життєпис
Народився у місті Чела в робітничій родині народності баконго. Освіту здобував у школах при католицьких місіях, у духовній семінарії, а 1940 року отримав диплом учителя. Потім два роки працював викладачем у середній школі. Відмовившись від кар'єри педагога, 1941 року перейшов на службу до бельгійської компанії «Агріфер», працював в інших приватних фірмах бухгалтером. 1942 влаштувався до фінансової служби колоніальної адміністрації, де обіймав посаду інспектора.
З середини 1940-х був у складі керівних органів різних місцевих громадських організацій. 1955 року став одним з авторів «Маніфесту АБАКО» й лідером партії АБАКО (фр. Alliance des Bakongo, Альянс Баконго), конголезької культурної та політичної організації, яка була одним з основних опонентів бельгійської колоніальної адміністрації. Касавубу був прибічником ідеї винятковості народу баконго, збереження його традицій та зміцнення ролі традиційних вождів. Він висував ідею відродження середньовічної держави Конго. У січні 1959 року, після масових демонстрацій у столиці, разом з іншими лідерами національної опозиції був звинувачений бельгійською колоніальною владою в організації заколоту й засуджений до кількох місяців в'язниці, однак невдовзі був звільнений. У грудні того ж року брав участь у конференції політичних партій Конго, які вимагали негайного надання країні незалежності. Касавубу був обраний головою конференції.
1960 року отримав пост мера Дандаля, одного з районів Леопольдвіля. На початку того ж року був одним з провідних представників Конго на Круглому столі у Брюсселі, який ухвалив рішення щодо проголошення незалежності Конго. На конференції виступав проти створення централізованої держави.
На парламентських виборах 11−25 травня 1960 року партія Касавубу здобула лише 12 місць, поступившись партії Патріса Лумумби. Спроба створення урядової коаліції на чолі з Касавубу провалилась, однак 24 червня 1960 парламент обрав його першим главою незалежної держави.
Одразу ж після проголошення незалежності країна поринула у громадянську війну, центром якої стала багата на мінеральні ресурси провінція Катанга. Ситуація ускладнювалась конфліктом між консервативно налаштованим президентом Касавубу та його прем'єр-міністром Патрісом Лумумбою, який мав лівонаціоналістичні погляди. Відкрите протистояння двох перших осіб держави спричинило параліч роботи центрального уряду. Зрештою, 5 вересня 1960 року Касавубу й Лумумба оголосили про відставку один одного.
Невизначеність тривала до 14 вересня, поки командувач армії Жозеф Мобуту відкрито не встав на бік Касавубу. Лумумба, який утворив паралельний уряд у Стенлівілі на півночі Конго, невдовзі був захоплений сепаратистськими формуваннями, що діяли у південній провінції Катанга, й у січні 1961 року застрелений. Тим часом уряд Гізенгі у Стенлівілі 21 березня 1961 року офіційно позбавив Касавубу президентських повноважень за порушення конституції.
Касавубу упродовж наступних років затверджував низку урядів, які працювали за умов громадянської війни, що не припинялась, та зрештою був змушений призначити прем'єром колишнього лідера сепаратистського руху в Катанзі Моїза Чомбе, після того, як 26 листопада 1962 року оголосив амністію учасникам сепаратистського руху
25 листопада 1965 року Жозеф Мобуту повторно узяв владу до своїх рук, скинувши того разу уже президента Касавубу, та був проголошений главою держави, залишаючись на посту упродовж понад 30 років. Касавубу був вигнаний на свою ферму поблизу міста Бома у Нижньому Конго, де без коштів та медичної допомоги помер за три з половиною роки, 24 березня 1969. Пізніше на його могилі збудували мавзолей й відкрили пам'ятник.
Примітки
- Anguera J. E. Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana — Editorial Espasa, 1905. — Vol. Suplemento 1961-1962. — P. 234. —
- Архів преси XX століття — 1908.
- British Museum person-institution thesaurus
- Encyclopædia Britannica
- Енциклопедія Брокгауз
- Munzinger Personen
- aflit
- Ежегодник Большой советской энциклопедии. — М. : Советская энциклопедия, 1961. — С. 266.
- Ежегодник Большой советской энциклопедии. — М. : Советская энциклопедия, 1963. — С. 286.
Література
- Виноградов Ю.Н. Касавубу, Жозеф // Африка. Энциклопедия. — М. : Российская Академия наук. Институт Африки. Издательство "Энциклопедия". Издательский дом ИНФРА-М, 2010. — Т. 2. — С. 31.
- Виноградов Ю.Н. Касавубу, Жозеф // Африка. Энциклопедический справочник. — М. : Советская энциклопедия, 1986. — Т. 1.
- Касавубу, Жозеф // Советская историческая энциклопедия. — М. : Государственное научное издательство "Советская энциклопедия", 1965. — Т. 7. — С. 83.
- Касавубу, Жозеф // Большая российская энциклопедия. — М. : Большая Российская энциклопедия , 2009. — Т. 13. — С. 263.
- Жозеф Касавубу. Люди и события. // Новое время. — 1960. — Вип. № 30. — С. 31.
Посилання
- (фр.). Mbokamosika. Архів оригіналу за 19 грудня 2013. Процитовано 3 січня 2015.
- (ісп.). Biografías y Vidas. Архів оригіналу за 24 вересня 2014. Процитовано 3 січня 2015.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Zhoze f Kasavubu abo Zhozef Kasa Vubu fr Joseph Kasa Vubu 1910 24 bereznya 1969 pershij prezident Respubliki Kongo potim Demokratichnoyi Respubliki Kongo pislya zdobuttya krayinoyu nezalezhnosti vid Belgiyi 30 chervnya 1960 roku Zhozef Kasavubu fr Joseph Kasa VubuZhozef Kasavubu Prapor 1 j Glava derzhavi Respubliki Kongo 1 lipnya 1960 1 serpnya 1964 roku Poperednik Posadu zapochatkovano Nastupnik Vin zhe yak prezident 1 j Prezident Demokratichnoyi Respubliki Kongo 1 serpnya 1964 24 listopada 1965 roku Poperednik Vin zhe yak glava derzhavi Nastupnik Mobutu Sese Seko Narodzhennya 1910 1 2 Chela Belgijske KongoSmert 24 bereznya 1969 1969 03 24 4 5 6 Boma Respublika Kongo Leopoldvil Prichina smerti hvorobaPohovannya BomaNacionalnist KongoKrayina DR KongoOsvita dPartiya ABAKOShlyub dDiti d 7 Mediafajli b u VikishovishiZhittyepisNarodivsya u misti Chela v robitnichij rodini narodnosti bakongo Osvitu zdobuvav u shkolah pri katolickih misiyah u duhovnij seminariyi a 1940 roku otrimav diplom uchitelya Potim dva roki pracyuvav vikladachem u serednij shkoli Vidmovivshis vid kar yeri pedagoga 1941 roku perejshov na sluzhbu do belgijskoyi kompaniyi Agrifer pracyuvav v inshih privatnih firmah buhgalterom 1942 vlashtuvavsya do finansovoyi sluzhbi kolonialnoyi administraciyi de obijmav posadu inspektora Z seredini 1940 h buv u skladi kerivnih organiv riznih miscevih gromadskih organizacij 1955 roku stav odnim z avtoriv Manifestu ABAKO j liderom partiyi ABAKO fr Alliance des Bakongo Alyans Bakongo kongolezkoyi kulturnoyi ta politichnoyi organizaciyi yaka bula odnim z osnovnih oponentiv belgijskoyi kolonialnoyi administraciyi Kasavubu buv pribichnikom ideyi vinyatkovosti narodu bakongo zberezhennya jogo tradicij ta zmicnennya roli tradicijnih vozhdiv Vin visuvav ideyu vidrodzhennya serednovichnoyi derzhavi Kongo U sichni 1959 roku pislya masovih demonstracij u stolici razom z inshimi liderami nacionalnoyi opoziciyi buv zvinuvachenij belgijskoyu kolonialnoyu vladoyu v organizaciyi zakolotu j zasudzhenij do kilkoh misyaciv v yaznici odnak nevdovzi buv zvilnenij U grudni togo zh roku brav uchast u konferenciyi politichnih partij Kongo yaki vimagali negajnogo nadannya krayini nezalezhnosti Kasavubu buv obranij golovoyu konferenciyi 1960 roku otrimav post mera Dandalya odnogo z rajoniv Leopoldvilya Na pochatku togo zh roku buv odnim z providnih predstavnikiv Kongo na Kruglomu stoli u Bryusseli yakij uhvaliv rishennya shodo progoloshennya nezalezhnosti Kongo Na konferenciyi vistupav proti stvorennya centralizovanoyi derzhavi Na parlamentskih viborah 11 25 travnya 1960 roku partiya Kasavubu zdobula lishe 12 misc postupivshis partiyi Patrisa Lumumbi Sproba stvorennya uryadovoyi koaliciyi na choli z Kasavubu provalilas odnak 24 chervnya 1960 parlament obrav jogo pershim glavoyu nezalezhnoyi derzhavi Odrazu zh pislya progoloshennya nezalezhnosti krayina porinula u gromadyansku vijnu centrom yakoyi stala bagata na mineralni resursi provinciya Katanga Situaciya uskladnyuvalas konfliktom mizh konservativno nalashtovanim prezidentom Kasavubu ta jogo prem yer ministrom Patrisom Lumumboyu yakij mav livonacionalistichni poglyadi Vidkrite protistoyannya dvoh pershih osib derzhavi sprichinilo paralich roboti centralnogo uryadu Zreshtoyu 5 veresnya 1960 roku Kasavubu j Lumumba ogolosili pro vidstavku odin odnogo Neviznachenist trivala do 14 veresnya poki komanduvach armiyi Zhozef Mobutu vidkrito ne vstav na bik Kasavubu Lumumba yakij utvoriv paralelnij uryad u Stenlivili na pivnochi Kongo nevdovzi buv zahoplenij separatistskimi formuvannyami sho diyali u pivdennij provinciyi Katanga j u sichni 1961 roku zastrelenij Tim chasom uryad Gizengi u Stenlivili 21 bereznya 1961 roku oficijno pozbaviv Kasavubu prezidentskih povnovazhen za porushennya konstituciyi Kasavubu uprodovzh nastupnih rokiv zatverdzhuvav nizku uryadiv yaki pracyuvali za umov gromadyanskoyi vijni sho ne pripinyalas ta zreshtoyu buv zmushenij priznachiti prem yerom kolishnogo lidera separatistskogo ruhu v Katanzi Moyiza Chombe pislya togo yak 26 listopada 1962 roku ogolosiv amnistiyu uchasnikam separatistskogo ruhu 25 listopada 1965 roku Zhozef Mobutu povtorno uzyav vladu do svoyih ruk skinuvshi togo razu uzhe prezidenta Kasavubu ta buv progoloshenij glavoyu derzhavi zalishayuchis na postu uprodovzh ponad 30 rokiv Kasavubu buv vignanij na svoyu fermu poblizu mista Boma u Nizhnomu Kongo de bez koshtiv ta medichnoyi dopomogi pomer za tri z polovinoyu roki 24 bereznya 1969 Piznishe na jogo mogili zbuduvali mavzolej j vidkrili pam yatnik PrimitkiAnguera J E Enciclopedia universal ilustrada europeo americana Editorial Espasa 1905 Vol Suplemento 1961 1962 P 234 ISBN 84 239 4595 2 d Track Q4889455d Track Q17629741d Track Q610760 Arhiv presi XX stolittya 1908 d Track Q36948990 British Museum person institution thesaurus d Track Q18785969d Track Q34753751 Encyclopaedia Britannica d Track Q5375741 Enciklopediya Brokgauz d Track Q237227 Munzinger Personen d Track Q107343683 aflit d Track Q115495140 Ezhegodnik Bolshoj sovetskoj enciklopedii M Sovetskaya enciklopediya 1961 S 266 Ezhegodnik Bolshoj sovetskoj enciklopedii M Sovetskaya enciklopediya 1963 S 286 LiteraturaVinogradov Yu N Kasavubu Zhozef Afrika Enciklopediya M Rossijskaya Akademiya nauk Institut Afriki Izdatelstvo Enciklopediya Izdatelskij dom INFRA M 2010 T 2 S 31 Vinogradov Yu N Kasavubu Zhozef Afrika Enciklopedicheskij spravochnik M Sovetskaya enciklopediya 1986 T 1 Kasavubu Zhozef Sovetskaya istoricheskaya enciklopediya M Gosudarstvennoe nauchnoe izdatelstvo Sovetskaya enciklopediya 1965 T 7 S 83 Kasavubu Zhozef Bolshaya rossijskaya enciklopediya M Bolshaya Rossijskaya enciklopediya 2009 T 13 S 263 Zhozef Kasavubu Lyudi i sobytiya Novoe vremya 1960 Vip 30 S 31 Posilannya fr Mbokamosika Arhiv originalu za 19 grudnya 2013 Procitovano 3 sichnya 2015 isp Biografias y Vidas Arhiv originalu za 24 veresnya 2014 Procitovano 3 sichnya 2015