Порохова́ — село в Україні, Тернопільська область, Чортківський район, Бучацька міська громада. Розташоване на річці Баришка, на півдні району. До 2020 центр сільради. До Порохови приєднано хутір Підвільне.
село Порохова | |
---|---|
Панорама села Порохова | |
Країна | Україна |
Область | Тернопільська область |
Район | Чортківський район |
Громада | Бучацька міська громада |
Код КАТОТТГ | UA61060070310034496 |
Облікова картка | Порохова |
Основні дані | |
Засноване | 1770 |
Населення | 1 167 |
Територія | 3.610 км² |
Густота населення | 323.27 осіб/км² |
Поштовий індекс | 48462 |
Телефонний код | +380 3544 |
Географічні дані | |
Географічні координати | 48°57′47″ пн. ш. 25°15′37″ сх. д. / 48.96306° пн. ш. 25.26028° сх. д.Координати: 48°57′47″ пн. ш. 25°15′37″ сх. д. / 48.96306° пн. ш. 25.26028° сх. д. |
Водойми | Баришка |
Відстань до районного центру | 18 км |
Найближча залізнична станція | Бучач |
Відстань до залізничної станції | 18 км |
Місцева влада | |
Адреса ради | 48400, Тернопільська обл., Бучацький р-н, м. Бучач, майдан Волі, 1 |
Староста | Бачинський Василь Михайлович |
Карта | |
Порохова | |
Порохова | |
Мапа | |
Населення — 1110 осіб (2007).
У селі є Порохівська травертинова скеля.
Історія
Поблизу села виявлено археологічні пам'ятки підкарпатської культури шнурової кераміки.
Перша писемна згадка — 1452 р.
12 жовтня 1456 р. в «Найдавніших записах галицьких судів 1435—1475 років» «Актів ґродських і земських» вказано, що Бартош з Язловця (він же Бартош Язловецький, власник поселення) — староста кам'янець-подільський — у випадку невчасного повернення боргу каштеляну галицькому Янові Влодковичу з Княгиничів повинен віддати права (повністю або частково) на bona sua Parchowa.
Діяли філії українських товариств «Просвіта», «Рідна школа» та інших, кооперативи.
1893 року було збудовано дерев'яний костелик (як каплиця публічна на урвищі «Скала», мала назву «Різдва святого Яна Хрестителя», 9 на 7 метрів, з виокремленим захристям, накрита гонтою, розібрана 1930 року через поганий стан; фундатор Цєлецький Заремба Артур, відправляли в ньому ксьондзи з Бариша, приїжджали монахи-салезіяни з Пужників.
1906 року тут постала експозитура Бучацького деканату РКЦ, до якої у вересні 1909 приєднали Стінку, Зубрець, 1925 року експозитура стала парафією.
1912 року граф Станіслав Бадені офірував костелові 5 морґів поля (віддалені на 3 км від центру села), на яких стали малий камінний млин, мешкальний будинок, стодола.
У травні 2017 в ЗМІ появилася інформація про те, що планується ремонт 10,5 км відтинку місцевої автодороги Порохова — Космирин у 2017 році.
До 19 липня 2020 р. належало до Бучацького району.
З 11 грудня 2020 р. належить до Бучацької міської громади.
Політика
Парламентські вибори, 2019
На позачергових парламентських виборах 2019 року у селі функціонувала окрема виборча дільниця № 610184, розташована у приміщенні школи.
- Результати
- зареєстровано 783 виборці, явка 45,72%, найбільше голосів віддано за «Слугу народу» — 29,30%, за «Європейську Солідарність» — 18,31%, за Радикальну партію Олега Ляшка — 18,03%. В (одномандатному окрузі) найбільше голосів отримав Микола Люшняк (самовисування) — 32,85%, за Ігоря Сопеля (Слуга народу) — 21,61%, за Романа Василіцького (Об'єднання «Самопоміч») — 10,09%.
Соціальна сфера
Працюють загальноосвітня школа І-ІІІ ступенів, клуб, бібліотека, ФАП, відділення зв'язку, дошкільний заклад, селянська спілка, 5 торгових закладів.
Пам'ятки
- Будинок (палацик) польських шляхтичів (ІІ-а половина XVIII ст., зберігся)
- Церква святої Покрови (1812, мурована; накрита бляхою в 1880)
- Костел Матері Божої Цариці (1930 р., архітектор Броніслав Віктор, реставрований 1996)
- капличка
- Символічна могила Борцям за волю України (1991)
- Пам'ятник воїнам-односельцям, полеглим у німецько-радянській війні (1969, реконструйовано 1983).
- Комплексна пам'ятка природи місцевого значення Порохівська травертинова скеля.
Відомі люди
Народилися
- Д. Літевчук — науковець.
- Любомир Царик — український вчений у галузях географії та геоекології, громадський діяч.
Працювали
- Мирослав Попович — український філософ, після звільнення у серпні 1956 з посади директора школи в Золотому Потоці переведений вчителем до школи у с. Порохова.
Проживали
- Цєлецький Заремба Артур — польський громадський діяч, посол до Галицького Сейму, власник маєтку в селі
Перебували
- латинський архієпископ Болеслав Твардовський під час візитації 1925 року.
Світлини
- Річка Бариш
- Церква Покрови Пресвятої Богородиці
- Пам'ятник воїнам-односельцям, полеглим у німецько-радянській війні
- Порохівська травертинова скеля
- Могила Борцям за волю України
Примітки
- Кітура В., Сивий М. Порохівське родовище травертину // Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2008. — Т. 3 : П — Я. — С. 120. — .
- Akta grodzkie i ziemskie… — Lwów, 1887. — Т. XII. — S. 243. (лат.)
- Quirini-Popławski R. Kościół parafialny p.w. Najśw. Panny Marii Królowej Korony Polskiej w Porchowej… — S. 177.
- Quirini-Popławski R. Kościół parafialny p.w. Najśw. Panny Marii Królowej Korony Polskiej w Porchowej… — S. 176.
- На Тернопільщині оновлять дорожнє покриття на чотирьох трасах // Вільне життя плюс. — 2017. — № 42 (15882) (31 трав.). — С. 3. — (Події, факти, коментарі).
- Постанова Верховної Ради України від 17 липня 2020 року № 807-IX «Про утворення та ліквідацію районів»
- Рішення Бучацької міської ради від 11 грудня 2020 року № 27 «Про реорганізацію сільських рад шляхом приєднання»
- . Архів оригіналу за 14 лютого 2022.
- . Архів оригіналу за 14 лютого 2022.
- Quirini-Popławski R. Kościół parafialny p.w. Najśw. Panny Marii Królowej Korony Polskiej w Porchowej… - S. 175.
- Порхова / Бучач і Бучаччина. Історично-мемуарний збірник / ред. колегія Михайло Островерха та інші. — Ню Йорк — Лондон — Париж — Сидней — Торонто : НТШ, Український архів, 1972. — Т. XXVII. — С. 628.
- Наливайко О. Колишній директор Золотопотіцької школи Мирослав Попович — лауреат Шевченківської премії // Бучаччина: історія сучасності «Береги свободи слова». — Тернопіль : ВАТ «ТВПК „Збруч”», 2008. — С. 184—185. — .
- Próchnicki Z. Cielecki Zaremba Artur // Polski Słownik Biograficzny. — Kraków, 1937. — T. IV/1, zeszyt 16. — 96 s. — S. 45. (пол.)
Література
- Бучач і Бучаччина. Історично-мемуарний збірник / ред. колегія Михайло Островерха та інші. — Ню Йорк — Лондон — Париж — Сидней — Торонто : НТШ, Український архів, 1972. — Т. XXVII. — 944 с. — іл.
- Крижанівський І., Уніят В., Шкварок М. Порохова // Тернопільщина. Історія міст і сіл : у 3 т. — Тернопіль : ТзОВ «Терно-граф», 2014. — T. 1 : А — Й. — С. 641—642. — .
- Уніят В. Порохова // Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2008. — Т. 3 : П — Я. — С. 120-121. — .
- Porchowa // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. — Warszawa : Druk «Wieku», 1887. — Т. VIII. — S. 815. (пол.) — S. 815. (пол.)
- Quirini-Popławski Rafał. Kościoł parafialny p.w. Najśw. Panny Marii Królowej Korony Polskiej w Porchowej // Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego. — Kraków : «Antykwa», drukarnia «Skleniarz», 2010. — Cz. I, tom 18. — S. 175—184. — . (пол.)
Посилання
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Порохова |
- «Жнибороди — Бучаччина — Тернопілля».
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Porohova selo v Ukrayini Ternopilska oblast Chortkivskij rajon Buchacka miska gromada Roztashovane na richci Barishka na pivdni rajonu Do 2020 centr silradi Do Porohovi priyednano hutir Pidvilne selo Porohova Panorama sela PorohovaPanorama sela Porohova Krayina Ukrayina Oblast Ternopilska oblast Rajon Chortkivskij rajon Gromada Buchacka miska gromada Kod KATOTTG UA61060070310034496 Oblikova kartka Porohova Osnovni dani Zasnovane 1770 Naselennya 1 167 Teritoriya 3 610 km Gustota naselennya 323 27 osib km Poshtovij indeks 48462 Telefonnij kod 380 3544 Geografichni dani Geografichni koordinati 48 57 47 pn sh 25 15 37 sh d 48 96306 pn sh 25 26028 sh d 48 96306 25 26028 Koordinati 48 57 47 pn sh 25 15 37 sh d 48 96306 pn sh 25 26028 sh d 48 96306 25 26028 Vodojmi Barishka Vidstan do rajonnogo centru 18 km Najblizhcha zaliznichna stanciya Buchach Vidstan do zaliznichnoyi stanciyi 18 km Misceva vlada Adresa radi 48400 Ternopilska obl Buchackij r n m Buchach majdan Voli 1 Starosta Bachinskij Vasil Mihajlovich Karta Porohova Porohova Mapa Naselennya 1110 osib 2007 U seli ye Porohivska travertinova skelya IstoriyaPoblizu sela viyavleno arheologichni pam yatki pidkarpatskoyi kulturi shnurovoyi keramiki Persha pisemna zgadka 1452 r 12 zhovtnya 1456 r v Najdavnishih zapisah galickih sudiv 1435 1475 rokiv Aktiv grodskih i zemskih vkazano sho Bartosh z Yazlovcya vin zhe Bartosh Yazloveckij vlasnik poselennya starosta kam yanec podilskij u vipadku nevchasnogo povernennya borgu kashtelyanu galickomu Yanovi Vlodkovichu z Knyaginichiv povinen viddati prava povnistyu abo chastkovo na bona sua Parchowa Diyali filiyi ukrayinskih tovaristv Prosvita Ridna shkola ta inshih kooperativi 1893 roku bulo zbudovano derev yanij kostelik yak kaplicya publichna na urvishi Skala mala nazvu Rizdva svyatogo Yana Hrestitelya 9 na 7 metriv z viokremlenim zahristyam nakrita gontoyu rozibrana 1930 roku cherez poganij stan fundator Cyeleckij Zaremba Artur vidpravlyali v nomu ksondzi z Barisha priyizhdzhali monahi saleziyani z Puzhnikiv 1906 roku tut postala ekspozitura Buchackogo dekanatu RKC do yakoyi u veresni 1909 priyednali Stinku Zubrec 1925 roku ekspozitura stala parafiyeyu 1912 roku graf Stanislav Badeni ofiruvav kostelovi 5 morgiv polya viddaleni na 3 km vid centru sela na yakih stali malij kaminnij mlin meshkalnij budinok stodola U travni 2017 v ZMI poyavilasya informaciya pro te sho planuyetsya remont 10 5 km vidtinku miscevoyi avtodorogi Porohova Kosmirin u 2017 roci Do 19 lipnya 2020 r nalezhalo do Buchackogo rajonu Z 11 grudnya 2020 r nalezhit do Buchackoyi miskoyi gromadi PolitikaParlamentski vibori 2019 Na pozachergovih parlamentskih viborah 2019 roku u seli funkcionuvala okrema viborcha dilnicya 610184 roztashovana u primishenni shkoli Rezultati zareyestrovano 783 viborci yavka 45 72 najbilshe golosiv viddano za Slugu narodu 29 30 za Yevropejsku Solidarnist 18 31 za Radikalnu partiyu Olega Lyashka 18 03 V odnomandatnomu okruzi najbilshe golosiv otrimav Mikola Lyushnyak samovisuvannya 32 85 za Igorya Sopelya Sluga narodu 21 61 za Romana Vasilickogo Ob yednannya Samopomich 10 09 Socialna sferaPracyuyut zagalnoosvitnya shkola I III stupeniv klub biblioteka FAP viddilennya zv yazku doshkilnij zaklad selyanska spilka 5 torgovih zakladiv Pam yatkiBudinok palacik polskih shlyahtichiv II a polovina XVIII st zberigsya Cerkva svyatoyi Pokrovi 1812 murovana nakrita blyahoyu v 1880 Kostel Materi Bozhoyi Carici 1930 r arhitektor Bronislav Viktor restavrovanij 1996 kaplichka Simvolichna mogila Borcyam za volyu Ukrayini 1991 Pam yatnik voyinam odnoselcyam poleglim u nimecko radyanskij vijni 1969 rekonstrujovano 1983 Kompleksna pam yatka prirodi miscevogo znachennya Porohivska travertinova skelya Vidomi lyudiNarodilisya D Litevchuk naukovec Lyubomir Carik ukrayinskij vchenij u galuzyah geografiyi ta geoekologiyi gromadskij diyach Pracyuvali Miroslav Popovich ukrayinskij filosof pislya zvilnennya u serpni 1956 z posadi direktora shkoli v Zolotomu Potoci perevedenij vchitelem do shkoli u s Porohova Prozhivali Cyeleckij Zaremba Artur polskij gromadskij diyach posol do Galickogo Sejmu vlasnik mayetku v seli Perebuvali latinskij arhiyepiskop Boleslav Tvardovskij pid chas vizitaciyi 1925 roku SvitliniRichka Barish Cerkva Pokrovi Presvyatoyi Bogorodici Pam yatnik voyinam odnoselcyam poleglim u nimecko radyanskij vijni Porohivska travertinova skelya Mogila Borcyam za volyu UkrayiniPrimitkiKitura V Sivij M Porohivske rodovishe travertinu Ternopilskij enciklopedichnij slovnik u 4 t redkol G Yavorskij ta in Ternopil Vidavnicho poligrafichnij kombinat Zbruch 2008 T 3 P Ya S 120 ISBN 978 966 528 279 2 Akta grodzkie i ziemskie Lwow 1887 T XII S 243 lat Quirini Poplawski R Kosciol parafialny p w Najsw Panny Marii Krolowej Korony Polskiej w Porchowej S 177 Quirini Poplawski R Kosciol parafialny p w Najsw Panny Marii Krolowej Korony Polskiej w Porchowej S 176 Na Ternopilshini onovlyat dorozhnye pokrittya na chotiroh trasah Vilne zhittya plyus 2017 42 15882 31 trav S 3 Podiyi fakti komentari Postanova Verhovnoyi Radi Ukrayini vid 17 lipnya 2020 roku 807 IX Pro utvorennya ta likvidaciyu rajoniv Rishennya Buchackoyi miskoyi radi vid 11 grudnya 2020 roku 27 Pro reorganizaciyu silskih rad shlyahom priyednannya Arhiv originalu za 14 lyutogo 2022 Arhiv originalu za 14 lyutogo 2022 Quirini Poplawski R Kosciol parafialny p w Najsw Panny Marii Krolowej Korony Polskiej w Porchowej S 175 Porhova Buchach i Buchachchina Istorichno memuarnij zbirnik red kolegiya Mihajlo Ostroverha ta inshi Nyu Jork London Parizh Sidnej Toronto NTSh Ukrayinskij arhiv 1972 T XXVII S 628 Nalivajko O Kolishnij direktor Zolotopotickoyi shkoli Miroslav Popovich laureat Shevchenkivskoyi premiyi Buchachchina istoriya suchasnosti Beregi svobodi slova Ternopil VAT TVPK Zbruch 2008 S 184 185 ISBN 978 966 528 289 1 Prochnicki Z Cielecki Zaremba Artur Polski Slownik Biograficzny Krakow 1937 T IV 1 zeszyt 16 96 s S 45 pol LiteraturaBuchach i Buchachchina Istorichno memuarnij zbirnik red kolegiya Mihajlo Ostroverha ta inshi Nyu Jork London Parizh Sidnej Toronto NTSh Ukrayinskij arhiv 1972 T XXVII 944 s il Krizhanivskij I Uniyat V Shkvarok M Porohova Ternopilshina Istoriya mist i sil u 3 t Ternopil TzOV Terno graf 2014 T 1 A J S 641 642 ISBN 978 966 457 228 3 Uniyat V Porohova Ternopilskij enciklopedichnij slovnik u 4 t redkol G Yavorskij ta in Ternopil Vidavnicho poligrafichnij kombinat Zbruch 2008 T 3 P Ya S 120 121 ISBN 978 966 528 279 2 Porchowa Slownik geograficzny Krolestwa Polskiego Warszawa Druk Wieku 1887 T VIII S 815 pol S 815 pol Quirini Poplawski Rafal Kosciol parafialny p w Najsw Panny Marii Krolowej Korony Polskiej w Porchowej Koscioly i klasztory rzymskokatolickie dawnego wojewodztwa ruskiego Krakow Antykwa drukarnia Skleniarz 2010 Cz I tom 18 S 175 184 ISBN 978 83 89273 79 6 pol PosilannyaPortal Ternopilshina Vikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Porohova Zhniborodi Buchachchina Ternopillya