Паратонзиля́рний абсце́с (рідше перитонзилярний абсцес) — запалення в клітковині, розташованій навколо мигдаликів, а також в області шиї та голови, що виникає внаслідок проникнення до неї збудників (стрептокок, стафілокок тощо). Часто є ускладненням гострого тонзиліту.
Паратонзилярний абсцес | |
---|---|
Правосторонній паратонзилярний абсцес | |
Спеціальність | оториноларингологія |
Класифікація та зовнішні ресурси | |
МКХ-11 | CA0K.1 |
МКХ-10 | J36 |
DiseasesDB | 11141 |
eMedicine | emerg/417 |
MeSH | D000039 |
Peritonsillar abscess у Вікісховищі |
Фактори захворювання
ПА трапляється найчастіше в осіб віком від 20 до 40 років.
Причиною захворювання є стрептокок, що провокує запалення у м'яких тканинах, розташованих навколо мигдалин. Потім тканину можуть уразити анаеробні бактерії, що проникають туди через мигдалики.
Факторами, що сприяють виникненню паратонзилярного абсцесу, є:
- захворювання ясен і зубів (, гінгівіт);
- хронічний тонзиліт;
- тютюнопаління;
- хронічний лімфолейкоз;
- камені або відклади кальцію у мигдалинах (тонзилоліти).
- хронічний тонзиліт
- численні курси антибіотикотерапії при гострому тонзиліті.
Патогенез
При паратонзилярному абсцесі накопичується гній, що формується в клітковині навколо мигдаликів та уражених м'яких тканин. Він утворюється як ускладнення внаслідок гострого тонзиліту (особливо протягом 3-5 днів після перенесення захворювання), також у хворих, які мають загострення хронічного тонзиліту. Внаслідок гнійного запалення порушується відтік гною з лакун мигдалин, що створює передумови для поширення запалення до навколомигдаликової області. У зоні запалення кровоносні капіляри розширяються та наповнюються кров'ю, слизова оболонка набрякає. Частіше абсцес є одностороннім.
Клінічні ознаки
- головний біль, слабкість, підвищення температури тіла до 39-40 °C;
- біль у горлі, що поширюється (іррадіює) часто до вуха та зубів;
- порушення сну;
- збільшення розмірів лімфатичних вузлів у районі шиї та під щелепою, часто доходить до лімфаденіту;
- набряк верхнього полюсу мигдаликів і м'якого піднебіння;
- збільшення та почервоніння мигдалин,
- іноді голова хворого пасивно повертається і нахиляється до сторони, де йде запалення.
Ускладнення
Паратонзилярний абсцесс може спричинити як ускладнення абсцеси навкологлоткового простору, глибокі флегмони шиї, кровотечі з крупних судин шиї, набряк гортані, сепсис, а також запалення оболон головного мозку (гнійний менінгіт).
Лікування
Інформація в цьому розділі застаріла. (квітень 2019) |
Завдання на початку лікування - вибір адекватного антибіотика та метод евакуації гною з абсцесу.
Спочатку проводиться розкривання абсцесу та вивільнення гною. Після цього призначається курс антибіотиків (ампіцилін, цефалексин, роваміцин, ампіокс та ін.), а також прийом знеболювальних і жарознижувальних препаратів (ацетилсаліцилова кислота, парацетамол, діклофенак тощо). Також назначаються антисептичні препарати місцевої дії для полоскання (розчини фурациліну та хлорофіліпту), притизапальні горлові аерозолі (фузафунгін, гексаспрей, інгаліпт тощо), протизапальні таблетки для розсмоктування (гексаліз, септолете, септефріл тощо). Після розкриття абсцесу можна застосовувати також напівспиртові компреси на область шиї.
Прогноз
Прогноз захворювання є сприятливим, якщо вчасно розпочато лікування та відсутні ускладнення.
Профілактика
Для запобігання виникненню захворювання необхідно проводити лікування хронічного тонзиліту, карієсу, а також гнійних запалень у пазухах носа. Якщо абсцес виникає знову, варто провести видалення мигдаликів.
Примітки
- T. E. Steyer, 2002
Джерела
- ДІАГНОСТИКА ТА ЛІКУВАННЯ ПАРАТОНЗИЛЯРНОГО АБСЦЕСУ (Скорочений виклад) T. E. Steyer. American Family Physician, January 1, 2002 Ел.джерело
Посилання
- Паратонзилярний абсцес (англ.)
Ця стаття потребує додаткових для поліпшення її . (квітень 2019) |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Paratonzilya rnij absce s ridshe peritonzilyarnij absces zapalennya v klitkovini roztashovanij navkolo migdalikiv a takozh v oblasti shiyi ta golovi sho vinikaye vnaslidok proniknennya do neyi zbudnikiv streptokok stafilokok tosho Chasto ye uskladnennyam gostrogo tonzilitu Paratonzilyarnij abscesPravostoronnij paratonzilyarnij abscesPravostoronnij paratonzilyarnij abscesSpecialnistotorinolaringologiyaKlasifikaciya ta zovnishni resursiMKH 11CA0K 1MKH 10J36DiseasesDB11141eMedicineemerg 417MeSHD000039 Peritonsillar abscess u VikishovishiFaktori zahvoryuvannyaPA traplyayetsya najchastishe v osib vikom vid 20 do 40 rokiv Prichinoyu zahvoryuvannya ye streptokok sho provokuye zapalennya u m yakih tkaninah roztashovanih navkolo migdalin Potim tkaninu mozhut uraziti anaerobni bakteriyi sho pronikayut tudi cherez migdaliki Faktorami sho spriyayut viniknennyu paratonzilyarnogo abscesu ye zahvoryuvannya yasen i zubiv gingivit hronichnij tonzilit tyutyunopalinnya hronichnij limfolejkoz kameni abo vidkladi kalciyu u migdalinah tonziloliti hronichnij tonzilit chislenni kursi antibiotikoterapiyi pri gostromu tonziliti PatogenezPri paratonzilyarnomu abscesi nakopichuyetsya gnij sho formuyetsya v klitkovini navkolo migdalikiv ta urazhenih m yakih tkanin Vin utvoryuyetsya yak uskladnennya vnaslidok gostrogo tonzilitu osoblivo protyagom 3 5 dniv pislya perenesennya zahvoryuvannya takozh u hvorih yaki mayut zagostrennya hronichnogo tonzilitu Vnaslidok gnijnogo zapalennya porushuyetsya vidtik gnoyu z lakun migdalin sho stvoryuye peredumovi dlya poshirennya zapalennya do navkolomigdalikovoyi oblasti U zoni zapalennya krovonosni kapilyari rozshiryayutsya ta napovnyuyutsya krov yu slizova obolonka nabryakaye Chastishe absces ye odnostoronnim Klinichni oznakigolovnij bil slabkist pidvishennya temperaturi tila do 39 40 C bil u gorli sho poshiryuyetsya irradiyuye chasto do vuha ta zubiv porushennya snu zbilshennya rozmiriv limfatichnih vuzliv u rajoni shiyi ta pid shelepoyu chasto dohodit do limfadenitu nabryak verhnogo polyusu migdalikiv i m yakogo pidnebinnya zbilshennya ta pochervoninnya migdalin inodi golova hvorogo pasivno povertayetsya i nahilyayetsya do storoni de jde zapalennya UskladnennyaParatonzilyarnij abscess mozhe sprichiniti yak uskladnennya abscesi navkologlotkovogo prostoru gliboki flegmoni shiyi krovotechi z krupnih sudin shiyi nabryak gortani sepsis a takozh zapalennya obolon golovnogo mozku gnijnij meningit LikuvannyaInformaciya v comu rozdili zastarila Vi mozhete dopomogti onovivshi yiyi Mozhlivo storinka obgovorennya mistit zauvazhennya shodo potribnih zmin kviten 2019 Zavdannya na pochatku likuvannya vibir adekvatnogo antibiotika ta metod evakuaciyi gnoyu z abscesu Spochatku provoditsya rozkrivannya abscesu ta vivilnennya gnoyu Pislya cogo priznachayetsya kurs antibiotikiv ampicilin cefaleksin rovamicin ampioks ta in a takozh prijom znebolyuvalnih i zharoznizhuvalnih preparativ acetilsalicilova kislota paracetamol diklofenak tosho Takozh naznachayutsya antiseptichni preparati miscevoyi diyi dlya poloskannya rozchini furacilinu ta hlorofiliptu pritizapalni gorlovi aerozoli fuzafungin geksasprej ingalipt tosho protizapalni tabletki dlya rozsmoktuvannya geksaliz septolete septefril tosho Pislya rozkrittya abscesu mozhna zastosovuvati takozh napivspirtovi kompresi na oblast shiyi PrognozPrognoz zahvoryuvannya ye spriyatlivim yaksho vchasno rozpochato likuvannya ta vidsutni uskladnennya ProfilaktikaDlya zapobigannya viniknennyu zahvoryuvannya neobhidno provoditi likuvannya hronichnogo tonzilitu kariyesu a takozh gnijnih zapalen u pazuhah nosa Yaksho absces vinikaye znovu varto provesti vidalennya migdalikiv PrimitkiT E Steyer 2002DzherelaDIAGNOSTIKA TA LIKUVANNYa PARATONZILYaRNOGO ABSCESU Skorochenij viklad T E Steyer American Family Physician January 1 2002 El dzhereloPosilannyaParatonzilyarnij absces angl Cya stattya potrebuye dodatkovih posilan na dzherela dlya polipshennya yiyi perevirnosti Bud laska dopomozhit udoskonaliti cyu stattyu dodavshi posilannya na nadijni avtoritetni dzherela Zvernitsya na storinku obgovorennya za poyasnennyami ta dopomozhit vipraviti nedoliki Material bez dzherel mozhe buti piddano sumnivu ta vilucheno kviten 2019