Па́м'ятний знак украї́нцям — же́ртвам репре́сій тоталіта́рного режи́му — меморіальний знак-камінь, який встановили на Соловецьких островах (Архангельська область, РФ) українці на пошанування співвітчизників — жертв політичного терору в СРСР.
Історія
Пам'ятний знак являє собою композицію у вигляді природного соловецького каменя-валуна з прикріпленою на ньому чотирикутною меморіальною дошкою з чорного мармуру. Встановлений 6 серпня, урочисто відкритий і освячений 7 серпня 2012 року на Алеї пам'яті — меморіальному майданчику на території колишнього монастирського й табірного кладовища (Соловецький, вул. Павла Флоренського), що на Великому Соловецькому острові, під час проведення там традиційних міжнародних Днів пам'яті.
З ініціативи неформального на той час громадського об'єднання «Соловецьке братство» (нині Міжнародне об'єднання «Соловецьке братство» — громадська організація, зареєстрована в Україні 17.03.2015) і Всеукраїнського товариства «Меморіал» імені Василя Стуса (активістки останнього Любов Соцька й Тетяна Близнюк опікувалися відповідно проєктом і виготовленням меморіальної дошки) пам'ятний знак жертвам репресій встановили члени української делегації, яку очолював киянин, колишній політв'язень Григорій Куценко. Він же — автор тексту на мармуровій плиті. У роботах, пов'язаних зі встановленням пам'ятного знака, взяли участь члени української делегації, зокрема Віталій Мороз, Георгій Лук'янчук, Юрій Ткач, отець Дмитро (Каран), а також їм допомогли співробітники Науково-інформаційного центру «Меморіал» (Санкт-Петербург), який очолює Ірина Фліге.
Меморіальну дошку було доставлено з Києва, валун — місцевий, з узбережжя Білого моря. На дошці вигравіювано Тризуб, гілку калини та написи «Вічна пам'ять співвітчизникам, жертвам репресій тоталітарного режиму», «Україна», «2012 р.» (до розробки художнього ескізу доклала рук Ганна Сінькова).
Освятив пам'ятний знак учасник соловецької прощі, священик з Києва о. Дмитро. Священики РПЦ не відреагували на прохання української делегації провести обряд освячення.
Український знак розміщено поблизу основного Соловецького каменя з написом «Соловецким заключенным», що не суперечить правилу встановлювати меморіальні знаки на Алеї пам'яті Соловецького сільського поселення. Серед перших спорудили подібні знаки вздовж периметра центрального майданчика меморіалу делегації Республіки Саха (2009) і Польщі (2011), при тому в соловецьких церковнослужителів не було «мовчазних відмов» провести обряд освячення.
Див. також
Примітки
- (рос.) . gulagmuseum.org. Архів оригіналу за 9 квітня 2016. Процитовано 13 січня 2016.
- . Архів оригіналу за 27 січня 2016. Процитовано 13 січня 2016.
- . Архів оригіналу за 14 лютого 2016. Процитовано 10 жовтня 2015.
Джерела та література
- Шевченко С. В. Соловецький реквієм. — К.: Експрес-Поліграф, 2013.
Посилання
- Памятник украинцам — жертвам репрессий тоталитарного режима [ 9 квітня 2016 у Wayback Machine.]
- Офіційний сайт тижневика «Слово Просвіти». Проща в Сандармох–Соловки [ 6 квітня 2019 у Wayback Machine.]
- Олена Халімон. Соловецька проща-2012 // Кримська світлиця № 36, 07.09.2012) [ 2 березня 2014 у Wayback Machine.]
Відео
- На Соловках встановили український меморіальний камінь [ 28 січня 2016 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Pa m yatnij znak ukrayi ncyam zhe rtvam repre sij totalita rnogo rezhi mu memorialnij znak kamin yakij vstanovili na Soloveckih ostrovah Arhangelska oblast RF ukrayinci na poshanuvannya spivvitchiznikiv zhertv politichnogo teroru v SRSR IstoriyaPam yatnij znak ukrayincyam zhertvam represij totalitarnogo rezhimu Solovki Pam yatnij znak yavlyaye soboyu kompoziciyu u viglyadi prirodnogo soloveckogo kamenya valuna z prikriplenoyu na nomu chotirikutnoyu memorialnoyu doshkoyu z chornogo marmuru Vstanovlenij 6 serpnya urochisto vidkritij i osvyachenij 7 serpnya 2012 roku na Aleyi pam yati memorialnomu majdanchiku na teritoriyi kolishnogo monastirskogo j tabirnogo kladovisha Soloveckij vul Pavla Florenskogo sho na Velikomu Soloveckomu ostrovi pid chas provedennya tam tradicijnih mizhnarodnih Dniv pam yati Z iniciativi neformalnogo na toj chas gromadskogo ob yednannya Solovecke bratstvo nini Mizhnarodne ob yednannya Solovecke bratstvo gromadska organizaciya zareyestrovana v Ukrayini 17 03 2015 i Vseukrayinskogo tovaristva Memorial imeni Vasilya Stusa aktivistki ostannogo Lyubov Socka j Tetyana Bliznyuk opikuvalisya vidpovidno proyektom i vigotovlennyam memorialnoyi doshki pam yatnij znak zhertvam represij vstanovili chleni ukrayinskoyi delegaciyi yaku ocholyuvav kiyanin kolishnij politv yazen Grigorij Kucenko Vin zhe avtor tekstu na marmurovij pliti U robotah pov yazanih zi vstanovlennyam pam yatnogo znaka vzyali uchast chleni ukrayinskoyi delegaciyi zokrema Vitalij Moroz Georgij Luk yanchuk Yurij Tkach otec Dmitro Karan a takozh yim dopomogli spivrobitniki Naukovo informacijnogo centru Memorial Sankt Peterburg yakij ocholyuye Irina Flige Memorialnu doshku bulo dostavleno z Kiyeva valun miscevij z uzberezhzhya Bilogo morya Na doshci vigraviyuvano Trizub gilku kalini ta napisi Vichna pam yat spivvitchiznikam zhertvam represij totalitarnogo rezhimu Ukrayina 2012 r do rozrobki hudozhnogo eskizu doklala ruk Ganna Sinkova Osvyativ pam yatnij znak uchasnik soloveckoyi proshi svyashenik z Kiyeva o Dmitro Svyasheniki RPC ne vidreaguvali na prohannya ukrayinskoyi delegaciyi provesti obryad osvyachennya Ukrayinskij znak rozmisheno poblizu osnovnogo Soloveckogo kamenya z napisom Soloveckim zaklyuchennym sho ne superechit pravilu vstanovlyuvati memorialni znaki na Aleyi pam yati Soloveckogo silskogo poselennya Sered pershih sporudili podibni znaki vzdovzh perimetra centralnogo majdanchika memorialu delegaciyi Respubliki Saha 2009 i Polshi 2011 pri tomu v soloveckih cerkovnosluzhiteliv ne bulo movchaznih vidmov provesti obryad osvyachennya Div takozhKozackij hrest Ubiyennim sinam Ukrayini Primitki ros gulagmuseum org Arhiv originalu za 9 kvitnya 2016 Procitovano 13 sichnya 2016 Arhiv originalu za 27 sichnya 2016 Procitovano 13 sichnya 2016 Arhiv originalu za 14 lyutogo 2016 Procitovano 10 zhovtnya 2015 Dzherela ta literaturaShevchenko S V Soloveckij rekviyem K Ekspres Poligraf 2013 PosilannyaPamyatnik ukraincam zhertvam repressij totalitarnogo rezhima 9 kvitnya 2016 u Wayback Machine Oficijnij sajt tizhnevika Slovo Prosviti Prosha v Sandarmoh Solovki 6 kvitnya 2019 u Wayback Machine Olena Halimon Solovecka prosha 2012 Krimska svitlicya 36 07 09 2012 2 bereznya 2014 u Wayback Machine VideoNa Solovkah vstanovili ukrayinskij memorialnij kamin 28 sichnya 2016 u Wayback Machine