«Людська комедія» (фр. La Comédie humaine) — багатотомна колекція пов'язаних між собою творів французького письменника Оноре де Бальзака, в яких в найрізноманітніших аспектах відображено французьке суспільство часів Реставрації та Липневої монархії.
«Людська комедія» складається з 91 завершеного твору (оповідання, повісті, романи та есе) й 46 незавершених творів, деякі з яких мали тільки назви. До «Людської комедії» не належать 5 п'єс Бальзака та збірка гумористичних оповідань. Зазвичай, назва творів вважається алюзією на «Божественну комедію» Данте. Водночас французький критик притримується думки, що назва збірки взята з віршів Альфреда Мюссе або Альфреда де Віньї. Бальзак прагнув досягти розмаху Данте, однак назва вказує на те, що його твори присвячені життю людей в традиціях реалістичної літератури. Дія творів відбувається у різних місцях, водночас персонажі одних творів з'являються в інших, зв'язуючи їх між собою.
Передмова до «Людської комедії» стала літературним маніфестом критичного реалізму.
Створення
La Comédie humaine виникла в результаті повільної еволюції. Спочатку Бальзак писав без загального плану — були історичним романом, аналітичним твором тощо. Але у 1830 Бальзак почав групувати свої твори («Гобсек», ) в цикл під заголовком «Сцени приватного життя».
У 1833, після публікації «Євгенія Гранде», у Бальзака виникла ідея другого циклу під назвою «Сцени провінційного життя». Мабуть, саме тоді у нього виникла думка повторно уводити своїх персонажів в інших романах. став першим романом, в якому така техніка була використана.
В листі до Ганської у 1834 Бальзак повідомляв, що вирішив упорядкувати свої твори по-новому в три ширші групи, що дозволило б йому включити в збірку «Психологію шлюбу», а також виокремити найфантастичніші метафізичні твори, такі як «Шагренева шкіра» та в окрему «філософську секцію». Таким чином сформувалися розділи:
- Дослідження моралі XIX століття, куди увійшли «Сцени … життя»
- Філософські дослідження
- Аналітичні дослідження, куди увійшла «Психологія шлюбу»
Далі в своєму листі Бальзак писав, що «Дослідження моралі» зосередяться на суспільних явищах й покажуть людей різних статей, суспільних класів, віку й професій, тоді як «Філософські дослідження» вивчатимуть причини цих явищ. Нарешті, третя «аналітична» частина буде присвячена принципам, які лежать в основі цих явищ. Бальзак пояснював, що тоді як персонажі першої частини будуть типовими особистостями, персонажі другої частини повинні бути уособленими типами.
До 1836 «Дослідження моралі» було поділено на шість частин:
- Сцени приватного життя;
- Сцени провінційного життя;
- Сцени паризького життя;
- Сцени політичного життя;
- Сцени військового життя;
- Сцени сільського життя.
Частини «Людської комедії» написано було окремо, пізніше Бальзак вирішив об'єднати їх у грандіозну епопею. Деякі твори він переробив, деякі залишив без змін. В епопеї є ключові твори, які визначають позиції автора щодо проблем сучасності. Це повість «Гобсек», в якій Бальзак розкриває «владу золота» як руйнівної сили, яка спотворює людські душі, стає таємною силою, яка править людьми. Це роман «Батько Горіо», в якому розкривається сутність буржуазних стосунків: все продається, все купується, навіть любов до дітей та батьків, а коли батьки не мають чим платити, вони стають непотрібними. У цьому романі Бальзак показує, що «влада золота» руйнує споконвічні зв'язки, природні зв'язки.
У 1839 в листі до видавця Бальзак уперше вжив фразу «людська комедія», і саме ця назва фігурувала в контракті, укладеному в 1841. Публікація «Людської комедії» в 1842 почалася з важливої передмови (avant-propos), в якій описувалися головні принципи загальної структури циклу.
Бальзак не встиг завершити задумане. У 1845 він склав повний каталог циклу, куди входили вже розпочаті твори і тільки сплановані. Іноді Бальзак міняв план і переводив твір з одного розділу в інший; хоча про Оноре де Бальзака можна сказати так, як М.Чернявський про Б.Грінченка: «Він більше працював ніж жив», — а сам письменник визначив: «Головні події мого життя — це мої твори», — він аж ніяк не був подібним до такого собі «ченця в літературі», кабінетного самітника: стежив за політичними подіями, читав і перечитував багато книжок, зустрічався з друзями, серед яких були Віктор Гюго, Жорж Санд, Гайнріх Гайне і Ференц Ліст.
Див. також
- (Передмова до твору як літературний маніфест критичного реалізму)
- Thorsten Wetzenstein: Les personnages dans la Comédie humaine sous tension entre «type» et «caractère» (францу́зский)
Посилання в тексті
- Pierre Citron edition, vol 1, 49-50.
- Robb, Graham: Balzac: A Life, pg. 330, 1996, W. W. Norton and Company, Inc.
- Brunetière, Ferdinand, Sanderson, Robert Louis: Honoré de Balzac, pg. 77, J.P. Lippincott Company, London, 1906.
Це незавершена стаття про літературу. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Lyudska komediya fr La Comedie humaine bagatotomna kolekciya pov yazanih mizh soboyu tvoriv francuzkogo pismennika Onore de Balzaka v yakih v najriznomanitnishih aspektah vidobrazheno francuzke suspilstvo chasiv Restavraciyi ta Lipnevoyi monarhiyi Vidannya tvoriv Balzaka 1901 roku znachnu chastinu yakogo skladaye Lyudska komediya Lyudska komediya skladayetsya z 91 zavershenogo tvoru opovidannya povisti romani ta ese j 46 nezavershenih tvoriv deyaki z yakih mali tilki nazvi Do Lyudskoyi komediyi ne nalezhat 5 p yes Balzaka ta zbirka gumoristichnih opovidan Zazvichaj nazva tvoriv vvazhayetsya alyuziyeyu na Bozhestvennu komediyu Dante Vodnochas francuzkij kritik pritrimuyetsya dumki sho nazva zbirki vzyata z virshiv Alfreda Myusse abo Alfreda de Vinyi Balzak pragnuv dosyagti rozmahu Dante odnak nazva vkazuye na te sho jogo tvori prisvyacheni zhittyu lyudej v tradiciyah realistichnoyi literaturi Diya tvoriv vidbuvayetsya u riznih miscyah vodnochas personazhi odnih tvoriv z yavlyayutsya v inshih zv yazuyuchi yih mizh soboyu Peredmova do Lyudskoyi komediyi stala literaturnim manifestom kritichnogo realizmu StvorennyaLa Comedie humaine vinikla v rezultati povilnoyi evolyuciyi Spochatku Balzak pisav bez zagalnogo planu buli istorichnim romanom analitichnim tvorom tosho Ale u 1830 Balzak pochav grupuvati svoyi tvori Gobsek v cikl pid zagolovkom Sceni privatnogo zhittya U 1833 pislya publikaciyi Yevgeniya Grande u Balzaka vinikla ideya drugogo ciklu pid nazvoyu Sceni provincijnogo zhittya Mabut same todi u nogo vinikla dumka povtorno uvoditi svoyih personazhiv v inshih romanah stav pershim romanom v yakomu taka tehnika bula vikoristana V listi do Ganskoyi u 1834 Balzak povidomlyav sho virishiv uporyadkuvati svoyi tvori po novomu v tri shirshi grupi sho dozvolilo b jomu vklyuchiti v zbirku Psihologiyu shlyubu a takozh viokremiti najfantastichnishi metafizichni tvori taki yak Shagreneva shkira ta v okremu filosofsku sekciyu Takim chinom sformuvalisya rozdili Doslidzhennya morali XIX stolittya kudi uvijshli Sceni zhittya Filosofski doslidzhennya Analitichni doslidzhennya kudi uvijshla Psihologiya shlyubu Dali v svoyemu listi Balzak pisav sho Doslidzhennya morali zoseredyatsya na suspilnih yavishah j pokazhut lyudej riznih statej suspilnih klasiv viku j profesij todi yak Filosofski doslidzhennya vivchatimut prichini cih yavish Nareshti tretya analitichna chastina bude prisvyachena principam yaki lezhat v osnovi cih yavish Balzak poyasnyuvav sho todi yak personazhi pershoyi chastini budut tipovimi osobistostyami personazhi drugoyi chastini povinni buti uosoblenimi tipami Do 1836 Doslidzhennya morali bulo podileno na shist chastin Sceni privatnogo zhittya Sceni provincijnogo zhittya Sceni parizkogo zhittya Sceni politichnogo zhittya Sceni vijskovogo zhittya Sceni silskogo zhittya Chastini Lyudskoyi komediyi napisano bulo okremo piznishe Balzak virishiv ob yednati yih u grandioznu epopeyu Deyaki tvori vin pererobiv deyaki zalishiv bez zmin V epopeyi ye klyuchovi tvori yaki viznachayut poziciyi avtora shodo problem suchasnosti Ce povist Gobsek v yakij Balzak rozkrivaye vladu zolota yak rujnivnoyi sili yaka spotvoryuye lyudski dushi staye tayemnoyu siloyu yaka pravit lyudmi Ce roman Batko Gorio v yakomu rozkrivayetsya sutnist burzhuaznih stosunkiv vse prodayetsya vse kupuyetsya navit lyubov do ditej ta batkiv a koli batki ne mayut chim platiti voni stayut nepotribnimi U comu romani Balzak pokazuye sho vlada zolota rujnuye spokonvichni zv yazki prirodni zv yazki U 1839 v listi do vidavcya Balzak upershe vzhiv frazu lyudska komediya i same cya nazva figuruvala v kontrakti ukladenomu v 1841 Publikaciya Lyudskoyi komediyi v 1842 pochalasya z vazhlivoyi peredmovi avant propos v yakij opisuvalisya golovni principi zagalnoyi strukturi ciklu Balzak ne vstig zavershiti zadumane U 1845 vin sklav povnij katalog ciklu kudi vhodili vzhe rozpochati tvori i tilki splanovani Inodi Balzak minyav plan i perevodiv tvir z odnogo rozdilu v inshij hocha pro Onore de Balzaka mozhna skazati tak yak M Chernyavskij pro B Grinchenka Vin bilshe pracyuvav nizh zhiv a sam pismennik viznachiv Golovni podiyi mogo zhittya ce moyi tvori vin azh niyak ne buv podibnim do takogo sobi chencya v literaturi kabinetnogo samitnika stezhiv za politichnimi podiyami chitav i perechituvav bagato knizhok zustrichavsya z druzyami sered yakih buli Viktor Gyugo Zhorzh Sand Gajnrih Gajne i Ferenc List Div takozhPeredmova do tvoru yak literaturnij manifest kritichnogo realizmu Thorsten Wetzenstein Les personnages dans la Comedie humaine sous tension entre type et caractere francu zskij Posilannya v tekstiPierre Citron edition vol 1 49 50 Robb Graham Balzac A Life pg 330 1996 W W Norton and Company Inc Brunetiere Ferdinand Sanderson Robert Louis Honore de Balzac pg 77 J P Lippincott Company London 1906 Ce nezavershena stattya pro literaturu Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi