Закон Петелія та Папірія (лат. Lex Poetelia Papiria) — це закон, прийнятий у Стародавньому Римі, він скасовував договірну форму Nexum, або боргову кабалу. Лівій датує закон 326 роком до н. е., під час третього консульства Гая Поетелія Лібо Візола, але Варрон датує закон 313 роком до н. е., під час диктатури сина Поетелія. названий на честь консулів Гая Поетелія Лібона Візола та Луція Папірія Курсора.
Загальна інформація: | |
---|---|
Провів закон | Гай Петелій Лібон Візол |
Дата прийняття: 326 р. до н. е. | |
Ця стаття стосується Римської республіки |
Передумови та наслідок
Передумовами слугували повстання плебеїв. Але останньою краплею для прийняття закону стала історія юнака Гая Публія, який віддав себе у рабство Луціо Папіріо через борг свого батька.
(1) У цьому році [326 р.] простий народ немов заново знайшов свободу, тому що боржників перестали віддавати в кабалу. Приводом до зміни законодавства послужило поєднання в одному лихварі розпусності з винятковою жорстокістю; (2) звали його Луцій Папірій. Коли Гай Публілій віддав йому себе в рабство за батьківські борги, то молодість юнака і його краса викликали в господаря не співчуття, а бажання зганьбити юнака. (3) Він вважав, до речі, що юність хлопця була доплатою до боргу, і спочатку спробував спокусити юнака непристойними речами, а потім, побачивши його презирство до розпусти і глухоту до всіх умовлянь, став погрожувати, залякувати, щоразу згадуючи про його жалюгідну долю; (4) нарешті зрозумівши, що юнак не стільки думає про теперішню свою долю, скільки про те, що він був вільнонародженим та лихварем, Папірій наказав роздягнути його і висікти. (5) Коли пошматований різками юнак вирвався на вулицю, звинувачуючи лихваря в розпусті і жорстокості, то на форумі (6) зібрався величезний натовп народу, що був повний обурення низьким злочином Папірія. Крім цього, народ був сповнений тривоги за свою долю і долю своїх дітей. Звідти натовп повалив у курію. (7) Коли раптове хвилювання народу змусило консулів скликати сенат, кожному батькові, при вході в курію, люди кидалися в ноги і показували на посмуговану спину хлопця. (8) В той день мерзенне нехтування правами однієї людини призвело до падіння кайданів боргової кабали і консули отримали наказ винести на народні збори закон, що дозволяє тримати в колодках або кайданах, аж до сплати боргу , тільки тих, хто заслужив покарання за заподіяний збиток. | ||
В той день в результаті надмірного насильства були знищені ланцюги кабали. Консулам було наказано запропонувати народу закон, який би заборонив утримувати когось в колодках чи оковах, окрім злочинців. Таким чином, згідно з новим законом, доки боржника не буде притягнуто до відповідальності, за борги повинна відповідати власність боржника, а не його тіло.
Суть закону Петелія та Папірія
Закон Петелія та Папірія (лат. Lex Poetelia Papiria) пом'якшував міри примусового стягнення (Nexum): заборонив вбивати, продавати в рабство, тримати в кайданах і в домашніх в'язницях неоплатних боржників, поки вони не відпрацюють борг (як це дозволялося Законами XII таблиць). Продати боржника у рабство тепер можна було виключно за вироком суду присяжних. Закон надавав боржнику право зберегти особисту свободу за допомогою відпущення кредитору свого майна, причому боржник зобов'язаний був присягатися про свою неспроможність. Закон став дійсно принципово важливим, і ознаменував так званий «початок нової свободи плебеїв».
За взяті в борг гроші відповідає майно боржника, але не його тіло. Так звільнили від кабали боржників і заборонили надалі їх кабалити. | ||
Суб'єктами зобов'язальних відносин завжди є конкретно визначені особи, які іменуються сторонами зобов'язання. Зобов'язання є відношенням, розрахованим на майбутнє. Як правило, в момент його виникнення сторони не вчиняють жодних дій щодо виконання зобов'язання. Уповноважена особа лише покладається на обіцянку іншої виконати свій обов'язок у майбутньому. Іншими словами, одна сторона зобов'язання виражає довіру іншій, покладаючись на її довіру іншій, покладаючись на її добропорядність і добросовісність. З моменту виникнення зобов'язання, уповноважена особа набуває право вимагати від зобов'язаної особи вчинити певну дію (утриматися від вчинення певної дії). У зобов'язанні сторона, яка має право вимоги, називається кредитором (лат. credo - вірю), а сторона, на якій лежить обов'язок виконати вимогу кредитора (борг) (лат. debitor - боржник). Як правило, кожна зі сторін зобов'язання представлена однією особою, але кількість кредиторів та (або) боржників може бути та більшою. Наприклад, якщо неподільна річ (лат. res indivisibiles) у процесі спадкування переходить у спільну власність (лат. communion) двох братів, то всі договори щодо цієї речі укладаються ними спільно. При наявності декількох осіб хоча б на одній зі сторін у зобов'язанні. Множинність осіб може існувати на стороні кредитора(активна множинність), на стороні боржника(пасивна множинність), на обох сторонах(змішана множинність). Залежно від розподілу прав чи обов'язків відповідно між співкредиторами або співборжниками розрізняють часткові та солідарні зобов'язання(лат. res divisibiles). Зобов'язання зі множинністю осіб вважається частковим, якщо інше не встановлено законом або договором. У солідарному зобов'язанні кожний із кредиторів має право вимагати від боржника виконання у повному обсязі, а кожний із боржників зобов'язаний виконати обов'язок повною мірою. При цьому, пред'явлення позову до одного (співборжника) не звільняє іншого.
Проведення закону
Провів закон Гай Петелій Лібон Візол, який два рази обирався консулом у 346 р. до н. е. та у 326 р. до н. е. І під час другого консульства він провів закон Петелія та Папірія (лат. Lex Poetelia Papiria). Таким чином у боржника з'явилася можливість зберігати власну свободу. І фактично цей закон означав майже повне скасування для громадян боргового рабства.
Примітки
- Катерина Вірлуве (реж.) і Стефан Бурден, Рим, народження імперії: від Ромула до Помпея 753-70 до н. е. J.-C, Париж, Editions Belin, зб. «Стародавні світи»,2020 рік, 796 с. (), гл. 11 ("Від міста-держави до «Світової імперії»), с. 579—582.
- A. Arthur Schiller (1978). Roman Law: Mechanisms of DevelopmentRoman Law: Mechanisms of Development. Walter de Gruyter. pp. 209–. .
- Varro, From the Latin Language, VII, параграф 105.
- Кузищин В. И. «История Древнего Рима». — М.:"Высшая школа", 2000 — С. 56—59
- Аппіан. Громадянські війни, 1.8
- Puente y Franco, Antonio de; José Francisco Díaz. Historia de las leyes, plebiscitos y senadoconsultos más notables des de la fundación de Roma hasta Justiniano.History of the most notable laws, plebiscites and senateconsultations des from the foundation of Rome to Justinian
- Історія Риму від заснування міста"(VІІІ, 28).
- Biblioteca Augustana Dotze taules Tabula VI
- Ковалев С. И. «История Рима: курс лекций». — Л.:Изд-во Ленинградского государственного отдела ордена Ленина университета, 1948 — С. 77—100
- Cornell, T,J., The Beginnings of Rome, pp. 339—340
Література
- Римська держава за царів і під час республіки (753—727 рр. до н. е.) — історія та інституції — Мирослава Міркович; Файл, 2002.
- Імре Молнар, Ева Якаб: Римське право, Leges, Diligens, 2008,
- Ковалев С. И. «История Рима: курс лекций». — Л.: Изд-во Ленинградского государственного отдела ордена Ленина университета, 1948.
- Кузищин В. И. «История Древнего Рима». — М.: Высшая школа, 2000.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Zakon Peteliya ta Papiriya lat Lex Poetelia Papiria ce zakon prijnyatij u Starodavnomu Rimi vin skasovuvav dogovirnu formu Nexum abo borgovu kabalu Livij datuye zakon 326 rokom do n e pid chas tretogo konsulstva Gaya Poeteliya Libo Vizola ale Varron datuye zakon 313 rokom do n e pid chas diktaturi sina Poeteliya nazvanij na chest konsuliv Gaya Poeteliya Libona Vizola ta Luciya Papiriya Kursora Zakon Peteliya ta PapiriyaZagalna informaciya Proviv zakonGaj Petelij Libon VizolData prijnyattya 326 r do n e Cya stattya stosuyetsya Rimskoyi respublikiPeredumovi ta naslidokPeredumovami sluguvali povstannya plebeyiv Ale ostannoyu krapleyu dlya prijnyattya zakonu stala istoriya yunaka Gaya Publiya yakij viddav sebe u rabstvo Lucio Papirio cherez borg svogo batka 1 U comu roci 326 r prostij narod nemov zanovo znajshov svobodu tomu sho borzhnikiv perestali viddavati v kabalu Privodom do zmini zakonodavstva posluzhilo poyednannya v odnomu lihvari rozpusnosti z vinyatkovoyu zhorstokistyu 2 zvali jogo Lucij Papirij Koli Gaj Publilij viddav jomu sebe v rabstvo za batkivski borgi to molodist yunaka i jogo krasa viklikali v gospodarya ne spivchuttya a bazhannya zganbiti yunaka 3 Vin vvazhav do rechi sho yunist hlopcya bula doplatoyu do borgu i spochatku sprobuvav spokusiti yunaka nepristojnimi rechami a potim pobachivshi jogo prezirstvo do rozpusti i gluhotu do vsih umovlyan stav pogrozhuvati zalyakuvati shorazu zgaduyuchi pro jogo zhalyugidnu dolyu 4 nareshti zrozumivshi sho yunak ne stilki dumaye pro teperishnyu svoyu dolyu skilki pro te sho vin buv vilnonarodzhenim ta lihvarem Papirij nakazav rozdyagnuti jogo i visikti 5 Koli poshmatovanij rizkami yunak virvavsya na vulicyu zvinuvachuyuchi lihvarya v rozpusti i zhorstokosti to na forumi 6 zibravsya velicheznij natovp narodu sho buv povnij oburennya nizkim zlochinom Papiriya Krim cogo narod buv spovnenij trivogi za svoyu dolyu i dolyu svoyih ditej Zvidti natovp povaliv u kuriyu 7 Koli raptove hvilyuvannya narodu zmusilo konsuliv sklikati senat kozhnomu batkovi pri vhodi v kuriyu lyudi kidalisya v nogi i pokazuvali na posmugovanu spinu hlopcya 8 V toj den merzenne nehtuvannya pravami odniyeyi lyudini prizvelo do padinnya kajdaniv borgovoyi kabali i konsuli otrimali nakaz vinesti na narodni zbori zakon sho dozvolyaye trimati v kolodkah abo kajdanah azh do splati borgu tilki tih hto zasluzhiv pokarannya za zapodiyanij zbitok Tit Livij V toj den v rezultati nadmirnogo nasilstva buli znisheni lancyugi kabali Konsulam bulo nakazano zaproponuvati narodu zakon yakij bi zaboroniv utrimuvati kogos v kolodkah chi okovah okrim zlochinciv Takim chinom zgidno z novim zakonom doki borzhnika ne bude prityagnuto do vidpovidalnosti za borgi povinna vidpovidati vlasnist borzhnika a ne jogo tilo Sut zakonu Peteliya ta PapiriyaZakon Peteliya ta Papiriya lat Lex Poetelia Papiria pom yakshuvav miri primusovogo styagnennya Nexum zaboroniv vbivati prodavati v rabstvo trimati v kajdanah i v domashnih v yaznicyah neoplatnih borzhnikiv poki voni ne vidpracyuyut borg yak ce dozvolyalosya Zakonami XII tablic Prodati borzhnika u rabstvo teper mozhna bulo viklyuchno za virokom sudu prisyazhnih Zakon nadavav borzhniku pravo zberegti osobistu svobodu za dopomogoyu vidpushennya kreditoru svogo majna prichomu borzhnik zobov yazanij buv prisyagatisya pro svoyu nespromozhnist Zakon stav dijsno principovo vazhlivim i oznamenuvav tak zvanij pochatok novoyi svobodi plebeyiv Za vzyati v borg groshi vidpovidaye majno borzhnika ale ne jogo tilo Tak zvilnili vid kabali borzhnikiv i zaboronili nadali yih kabaliti Tit Livij Sub yektami zobov yazalnih vidnosin zavzhdi ye konkretno viznacheni osobi yaki imenuyutsya storonami zobov yazannya Zobov yazannya ye vidnoshennyam rozrahovanim na majbutnye Yak pravilo v moment jogo viniknennya storoni ne vchinyayut zhodnih dij shodo vikonannya zobov yazannya Upovnovazhena osoba lishe pokladayetsya na obicyanku inshoyi vikonati svij obov yazok u majbutnomu Inshimi slovami odna storona zobov yazannya virazhaye doviru inshij pokladayuchis na yiyi doviru inshij pokladayuchis na yiyi dobroporyadnist i dobrosovisnist Z momentu viniknennya zobov yazannya upovnovazhena osoba nabuvaye pravo vimagati vid zobov yazanoyi osobi vchiniti pevnu diyu utrimatisya vid vchinennya pevnoyi diyi U zobov yazanni storona yaka maye pravo vimogi nazivayetsya kreditorom lat credo viryu a storona na yakij lezhit obov yazok vikonati vimogu kreditora borg lat debitor borzhnik Yak pravilo kozhna zi storin zobov yazannya predstavlena odniyeyu osoboyu ale kilkist kreditoriv ta abo borzhnikiv mozhe buti ta bilshoyu Napriklad yaksho nepodilna rich lat res indivisibiles u procesi spadkuvannya perehodit u spilnu vlasnist lat communion dvoh brativ to vsi dogovori shodo ciyeyi rechi ukladayutsya nimi spilno Pri nayavnosti dekilkoh osib hocha b na odnij zi storin u zobov yazanni Mnozhinnist osib mozhe isnuvati na storoni kreditora aktivna mnozhinnist na storoni borzhnika pasivna mnozhinnist na oboh storonah zmishana mnozhinnist Zalezhno vid rozpodilu prav chi obov yazkiv vidpovidno mizh spivkreditorami abo spivborzhnikami rozriznyayut chastkovi ta solidarni zobov yazannya lat res divisibiles Zobov yazannya zi mnozhinnistyu osib vvazhayetsya chastkovim yaksho inshe ne vstanovleno zakonom abo dogovorom U solidarnomu zobov yazanni kozhnij iz kreditoriv maye pravo vimagati vid borzhnika vikonannya u povnomu obsyazi a kozhnij iz borzhnikiv zobov yazanij vikonati obov yazok povnoyu miroyu Pri comu pred yavlennya pozovu do odnogo spivborzhnika ne zvilnyaye inshogo Provedennya zakonuProviv zakon Gaj Petelij Libon Vizol yakij dva razi obiravsya konsulom u 346 r do n e ta u 326 r do n e I pid chas drugogo konsulstva vin proviv zakon Peteliya ta Papiriya lat Lex Poetelia Papiria Takim chinom u borzhnika z yavilasya mozhlivist zberigati vlasnu svobodu I faktichno cej zakon oznachav majzhe povne skasuvannya dlya gromadyan borgovogo rabstva PrimitkiKaterina Virluve rezh i Stefan Burden Rim narodzhennya imperiyi vid Romula do Pompeya 753 70 do n e J C Parizh Editions Belin zb Starodavni sviti 2020 rik 796 s ISBN 978 2 7011 6495 3 gl 11 Vid mista derzhavi do Svitovoyi imperiyi s 579 582 A Arthur Schiller 1978 Roman Law Mechanisms of DevelopmentRoman Law Mechanisms of Development Walter de Gruyter pp 209 ISBN 978 90 279 7744 1 Varro From the Latin Language VII paragraf 105 Kuzishin V I Istoriya Drevnego Rima M Vysshaya shkola 2000 S 56 59 Appian Gromadyanski vijni 1 8 Puente y Franco Antonio de Jose Francisco Diaz Historia de las leyes plebiscitos y senadoconsultos mas notables des de la fundacion de Roma hasta Justiniano History of the most notable laws plebiscites and senateconsultations des from the foundation of Rome to Justinian Istoriya Rimu vid zasnuvannya mista VIII 28 Biblioteca Augustana Dotze taules Tabula VI Kovalev S I Istoriya Rima kurs lekcij L Izd vo Leningradskogo gosudarstvennogo otdela ordena Lenina universiteta 1948 S 77 100 Cornell T J The Beginnings of Rome pp 339 340LiteraturaRimska derzhava za cariv i pid chas respubliki 753 727 rr do n e istoriya ta instituciyi Miroslava Mirkovich Fajl 2002 Imre Molnar Eva Yakab Rimske pravo Leges Diligens 2008 ISBN 963 00 8225 X Kovalev S I Istoriya Rima kurs lekcij L Izd vo Leningradskogo gosudarstvennogo otdela ordena Lenina universiteta 1948 Kuzishin V I Istoriya Drevnego Rima M Vysshaya shkola 2000