Ескала́тор (англ. escalator від лат. scalae — сходи) — транспортний пристрій, рухома доріжка у вигляді похилих сходів з рухомими горизонтальними сходинками для переміщення людей між різними рівнями вгору чи вниз у висотних громадських будівлях: магазинах, станціях метрополітену, готелях, вокзалах, аеропортах.
Ескалатор | |
Дата створення / заснування | 1891[1] |
---|---|
Першовідкривач або винахідник | d[1][2] |
Місце створення | Нью-Йорк |
Підтримується Вікіпроєктом | і d |
Ескалатор у Вікісховищі |
Сходинки рухаються на роликах вздовж напрямних за допомогою ланцюгової передачі від електричного приводу. Швидкість руху сходинок становить 0,3 — 0,8 м/с. Максимальний кут нахилу ескалатора відносно горизонтальної поверхні переважно не перевищує 30°.
Уперше такий транспортний пристрій запатентував у 1892 році і збудував у 1895 році (Jesse Reno); назву escalator вперше застосував 1897 року (Charles D. Seeberger).
29 травня 1900 року американська компанія «Отіс» зареєструвала свою нову торгову марку «Ескалатор», яка згодом дала ім'я всім автоматичним сходам. Незадовго до цього компанія представила перший у світі ескалатор на міжнародній виставці в Парижі.
Ескалатори в Київському метрополітені
У Київському метрополітені встановлено 122 ескалатори. Ескалаторна машина розташована у нахиленому тунелі, що називається тунельним ескалаторним маршем. Двомаршевий ескалатор утворюють нахили, поєднані проміжним вестибюлем. У Києві сім двомаршевих нахилів — на станціях «Арсенальна», «Хрещатик», «Університет», «Шулявська», «Золоті ворота», «Дорогожичі» та «Печерська». Двомаршевий ескалатор станції «Арсенальна» — найглибший спуск у Києві — 55,8+46,6 м.
Кожна секція із сходинками називається стрічкою ескалатора. У Києві та у метрополітенах України використовуються три- або чотиристрічкові тунельні ескалатори, а у деяких вестибюлях — дво- та однострічкові. Максимальний кут нахилу ескалатора відносно горизонтальної поверхні переважно не перевищує 35°.
Перший український ескалатор типу ЕТК-245 виробництва концерну ПАТ «Крюківський вагонобудівний завод» установили у 2004 році на станції «Сирець», згодом – на нових виходах станцій «Лісова» та «Дарниця».
Найбільше сходинок (743) у середньої стрічки ескалатору станції «Хрещатик». На цій же станції — найдовші поручні, довжина яких становить 293 метри.
Поручні ескалатора рухаються швидше, ніж сам ескалатор, тому що електропривід ескалатора передає обертовий момент на ланцюги ескалатора, а вже потім на зірку обертання поручня.
Див. також
Примітки
- Encyclopædia Britannica
- NNDB — 2002.
- . Архів оригіналу за 1 серпня 2017. Процитовано 4 лютого 2017.
Література
- Политехнический словарь. Гл. редактор акад. И. И. Артоболевский. — Москва: Издательство «Советская энциклопедия», 1976. —608 с.
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Ескалатор |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Eskala tor angl escalator vid lat scalae shodi transportnij pristrij ruhoma dorizhka u viglyadi pohilih shodiv z ruhomimi gorizontalnimi shodinkami dlya peremishennya lyudej mizh riznimi rivnyami vgoru chi vniz u visotnih gromadskih budivlyah magazinah stanciyah metropolitenu gotelyah vokzalah aeroportah Eskalator Data stvorennya zasnuvannya1891 1 source source source source source source source source source Pershovidkrivach abo vinahidnikd 1 2 Misce stvorennyaNyu Jork Pidtrimuyetsya VikiproyektomVikipediya Proyekt Transport i d Eskalator u Vikishovishi Ansambl eskalatoriv u Minato Miraj 21 u Jokogami Shodinki ruhayutsya na rolikah vzdovzh napryamnih za dopomogoyu lancyugovoyi peredachi vid elektrichnogo privodu Shvidkist ruhu shodinok stanovit 0 3 0 8 m s Maksimalnij kut nahilu eskalatora vidnosno gorizontalnoyi poverhni perevazhno ne perevishuye 30 Upershe takij transportnij pristrij zapatentuvav u 1892 roci i zbuduvav u 1895 roci Jesse Reno nazvu escalator vpershe zastosuvav 1897 roku Charles D Seeberger 29 travnya 1900 roku amerikanska kompaniya Otis zareyestruvala svoyu novu torgovu marku Eskalator yaka zgodom dala im ya vsim avtomatichnim shodam Nezadovgo do cogo kompaniya predstavila pershij u sviti eskalator na mizhnarodnij vistavci v Parizhi Eskalatori v Kiyivskomu metropoliteniEskalator stanciyi Teatralna Kiyivskogo metropolitenu U Kiyivskomu metropoliteni vstanovleno 122 eskalatori Eskalatorna mashina roztashovana u nahilenomu tuneli sho nazivayetsya tunelnim eskalatornim marshem Dvomarshevij eskalator utvoryuyut nahili poyednani promizhnim vestibyulem U Kiyevi sim dvomarshevih nahiliv na stanciyah Arsenalna Hreshatik Universitet Shulyavska Zoloti vorota Dorogozhichi ta Pecherska Dvomarshevij eskalator stanciyi Arsenalna najglibshij spusk u Kiyevi 55 8 46 6 m Kozhna sekciya iz shodinkami nazivayetsya strichkoyu eskalatora U Kiyevi ta u metropolitenah Ukrayini vikoristovuyutsya tri abo chotiristrichkovi tunelni eskalatori a u deyakih vestibyulyah dvo ta odnostrichkovi Maksimalnij kut nahilu eskalatora vidnosno gorizontalnoyi poverhni perevazhno ne perevishuye 35 Pershij ukrayinskij eskalator tipu ETK 245 virobnictva koncernu PAT Kryukivskij vagonobudivnij zavod ustanovili u 2004 roci na stanciyi Sirec zgodom na novih vihodah stancij Lisova ta Darnicya Najbilshe shodinok 743 u serednoyi strichki eskalatoru stanciyi Hreshatik Na cij zhe stanciyi najdovshi poruchni dovzhina yakih stanovit 293 metri Poruchni eskalatora ruhayutsya shvidshe nizh sam eskalator tomu sho elektroprivid eskalatora peredaye obertovij moment na lancyugi eskalatora a vzhe potim na zirku obertannya poruchnya Div takozhTravolator Eskalaciya Eskalator shahovij manevr PrimitkiEncyclopaedia Britannica d Track Q5375741 NNDB 2002 d Track Q1373513 Arhiv originalu za 1 serpnya 2017 Procitovano 4 lyutogo 2017 LiteraturaPolitehnicheskij slovar Gl redaktor akad I I Artobolevskij Moskva Izdatelstvo Sovetskaya enciklopediya 1976 608 s Vikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Eskalator