Еждер Ісмаїлов (23 квітня 1938, d, Нахічеванська Автономна Радянська Соціалістична Республіка — 13 березня 2022, Баку) — азербайджанський вчений, доктор філ. наук, професор, один із 91 найбільш активних засновників партії «Новий Азербайджан».
Еждер Ісмаїлов | |
---|---|
азерб. Əjdər Tağı oğlu İsmayılov | |
Народився | 23 квітня 1938 d, Шарурський район, Нахічеванська Автономна Радянська Соціалістична Республіка, Азербайджанська РСР, СРСР |
Помер | 13 березня 2022[1] (83 роки) Баку, Азербайджан |
Країна | СРСР Азербайджан |
Діяльність | філолог, політик, педагог, тюрколог |
Alma mater | Бакинський державний університет |
Галузь | азербайджанська література, тюркологія і філологія |
Заклад | d d |
Посада | член Міллі Меджліс Азербайджану[d] |
Вчене звання | професор |
Науковий ступінь | доктор філологічних наук[d] і доктор наук |
Партія | Партія «Новий Азербайджан» |
Батько | d |
Брати, сестри | d |
Нагороди | |
Особ. сторінка | ajdarismayilov.com |
Еждер Ісмаїлов у Вікісховищі |
Біографія
Еждер Ісмаїлов народився 23 квітня 1938 року в селі Чомахтур, Шарурського району НАР. 1961 року закінчив філологічний факультет Азербайджанського Державного університету. У 1963-1965-х роках навчався на режисерському факультеті Азербайджанського театрального інституту, був студентом режисерів Мехді Мамедова та Рзи Тахмасіба.
У 1961-1977-х роках був учителем, директором Чомахтурської сільської школи, співробітником газети «Шарггаписи», з 1977 по 1994-і роки викладачем, старшим викладачем, доцентом, професором Нахчиванського Державного університету.
Діяльність
Наукова діяльність
У 1982 році був дисертантом Інституту літератури імені Нізамі Академії наук Азербайджанської РСР. У 1974 році, під керівництвом віце-президента Академії наук академіка Дадашзаде Аріфа Мамедогли, захистив кандидатську дисертацію на тему "Історичні драми Гусейна Джавіда («Пророк», «Топал Теймур», «Саявуш», «Хаям»).
З 1982-го року розпочав роботу над докторською дисертацією на тему: «Творчість Гусейна Джавіда і демонічні традиції у світовій літературі.» У цьому дослідженні, він виступив проти наукових положень тих, хто пов'язував виникнення азербайджанського романтизму з подіями 1905-1917-х років. Дослідник Е.Ісмаїлов довів, що романтизм Гусейна Джавіда сходить до філософії заорастизму («Авеста»), а художньо-естетична значимість його творчості, розглядається в контексті турецької «Танзиматської літератури» та традицій демонізму світил світової літератури. У цій книзі, спадщина Г.Джавіда констатується як продовження традицій демонізму світового романтизму. Еждер Ісмаїлов, розкриваючи ідейно-філософське, художньо-міфологічне коріння творчості Г.Джавіда, показав національно-специфічні і загальнолюдські особливості в ньому.
Е. Ісмаїлов в цій докторській дисертації дав відповідь тим нашим відомим вченим, хто не бачив Г.Джавіда серед світових корифеїв і не зміг сприйняти демонологічну філософію. Яскравий приклад — це позитивні відгуки на захисті п'ятьох відомих вчених у світовій літературі, запрошених із Москви та Грузії. Особливо цікаві висловлювання офіційного опонента з Москви А. Л. Штейна: «Ми, експерти з романтичної літератури, до цього часу вважали, що світовий романтизм закінчився вже в XIX столітті. Виявляється, що у ХХ столітті творив такий геніальний майстер як Гусейн Джавід.» Цими словами вчений дав відповідь тим, хто перешкоджав на шляху до захисту дисертації, в якій вперше у радянській літературі і філософії розповідається про проблему демонізму і її філософсько-естетичну цінність.
Педагогічна діяльність
У 1961 році після закінчення АДУ розпочав педагогічну діяльність у рідному селі Чомахтур в восьмирічній школі.
Як вчитель Чомахтурської восьмирічної школи він у 1974—1977 навчальних роках, з особистої ініціативи домігся переходу школи в загальноосвітню. Це була двоповерхова будівля з сучасним обладнанням, де він працював директором.
У 1977 році Е.Ісмаїлов на запрошення Комітету партії автономної республіки розпочав працювати в Нахчиванському Державному педагогічному інституті ім. Ю. Мамедалієва. Е.Ісмаїлов у період з 1977 по 1994 роки почав працювати викладачем на кафедрі літератури, а потім професором інституту.
Суспільно — політична діяльність
В першому номері військово-фронтової газети «Шарурдоюшур», яка була заснована в листопаді 1990 року, опублікував статтю «Імператорське військо на Нахічеванському кордоні», де викрив окупантську політику Кремля.
Напередодні виборів Президента Азербайджанської Республіки 21 квітня 1992 року він організував мітинг мешканців Шарура і висунув кандидатуру Гейдара Алієва. 22 квітня 1992 року про рішення населення Шарура проінформували товариство «Еліндже», яке сильно допомагало воюючій Нахчивані.
24 квітня 1992 року перед будівлею Верховної Ради відбувся історичний мітинг. Е.Ісмаїлов, як один з організаторів мітингу, у своєму першому виступі закликав людей бути пильними і згуртуватися навколо Гейдара Алієва для запобігання майбутніх трагедій.
Після мітингу Е.Ісмаїлов, на запрошення Гейдара Алієва, поїхав до лідера в Нахчиван. Він розповів йому про критичні політичні події в Баку. На зустрічі він запропонував створити нову партію, як єдиний вихід з хаосу.
З цією метою в серпні 1992 року він створив ініціативну групу «Прихильники Гейдара Алієва» в складі інтелігенції Шарурского району, розбив територію району на округи та за декілька місяців вніс до списку більше тридцяти двох тисяч однодумців. Ця діяльність шаруровців стала історичною основою установчої конференції партії «Новий Азербайджан», яка пройшла 21 листопада 1992 року в місті Нахчиван.
9 грудня 1992 року Е.Ісмаїлов розкрив всенародну сутність Нової Азербайджанської Партії, виступивши в газеті «Сес» з заявою, що «Лідером нашої партії є народ».
12 грудня 1992 року Е.Ісмаїлов створив ініціативну групу «Прибічники Гейдара Алієва» в місті Нахчиван.
4 жовтня 1994 року в Баку Е.Ісмаїлов в президентському апараті особисто готував необхідні заходи для запобігання спроб державного перевороту .Тут треба ще раз згадати про його визначну роль у проведенні відомого мітингу 24 квітня 1992 року перед будівлею Верховної Ради.
Загальнонародна любов до Гейдара Алієва врятувала владу, все погане залишилося позаду. Наступного дня о 6-ій годині ранку Гейдар Алієв вийшов з робочого кабінету, його супроводжували троє: Шейхуліслам Гаджи Аллахшукур Пашазаде, Джалал Алієв та Еждер Ісмаїлов.
5 жовтня 1994 рокуза наказом Гейдара Алієва пройшов мітинг на площі Азадлиг, на якому були присутні сотні тисяч людей. Е. Ісмаїлов був одним із організаторів цього мітингу, який був присвячений засудженню спроб державного перевороту.
Твори
Наукові монографії
- «Традиції світового романтизму та Гусейн Джавід». Баку: Язичи, 1982, 220 стор.
- «Традиції Гусейна Джавіда в азербайджанській радянській літературі» — методичний покажчик. Баку — 1990 (Видавався за наказом Міністерства Освіти від 03.04.90 55 стор.)
- «Творчість Гусейна Джавіда та традиції демонізму в світовій літературі». Баку: Елм, 1991. 224 стор.
- «Тюркські племена Древньої Передньої Азії і Переднього Кавказу» (Вірмени і грузини на території Кавказької Огузської Албанії). Баку, «Нурлан». 2008,799 с. (1 видання 2006 р.) (Видавалося за рішенням Наукової Ради Інституту Історії імені А.Бакіханова).
- «Творчість Гусейна Джавіда і традиції демонізму в світовій літературі». Б. «Ельмветехсил», 2015. 296 стор.
- «Моісей Хоренатсі–анонімний автор монах». Баку. «Ельмветахсил» 2016. 127 стор.
- «Месроп Мащтос не творець алфавіту, а шахрай, анонімний монах». Б."Эльмветехсил" 2017. 143 стор.
Вибрані статті та інтерв'ю
- Перед 250-річчям від дня народження Молли Панах Вагіфа — Співаккраситалюбові — Східні ворота. 05 вересня 1968 року, 4 с.
- Деякі особливості Джавідського театру — Гобустан 1972 № 4 s. 16-20 с.
- Деякі особливості історичних драм Гусейна Джавіда — Х наукова сесія вченої ради АН. Баку, 1973. З 25 по 28.
- Проблема народу та героя — «Улдуз» 1973, № 5С. 62-64
- Проблема вільної жінки у творчості Гусейна Джавіда — журнал «Азербайджан» 1973, № 7.
- Гусейн Джавід і Шекспір (Диявол — Отелло) — журнал «Эльмве хаят». 1976 № 9, С. 22-24.
- Гусейн Джавід і Байрон-журнал науки і життя, 1980, N1. ст.35-38.
- Гусейн Джавід і Гете — журнал «Эльмвехаят», 1980 № 1, С. 35-38.
- Гусейн Джавід і Шекспір — Гобустан, 1981 № 1 С.15-17.
- Джавід, Джаббарли і Азербайджанський радянський театр-газета Азербайджан муаллими, № 65 (3159) 15.08.1979.
- Слідами одного міфу. Газета Рада Нахчивані. 27.01.1980.
- Вірування сонцю в Азербайджані — газета Рада Нахчивані № 176 (12999) 07.26.1981.
- Весняне свято наших великих предків — газ. Рада Нахчивані. 18.03.1986.
- Наш шлях — дорога істини! — Шарурджабхаси — 26 січня 1990, № 4-5 с 2.
- Куди веде наш шлях — Газ. Шарк гаписи. 30 червня 1990, ст..3.
- Ісламський фундаменталізм: вигадки, істини. — газ. Шаркгаписи. — № 215. (15.755) 22 вересня 1990, стор. 2-3.
- Війська Російської імперії на кордоні Шарура — Фронтовий бюлетень Шарура — Шарурметбеесі, 1991 грудня № 1.
- Сучасний стан минулого Седерека — жур. «Азербайджан». 1991, N 11.
Примітки
- AMEA, Naxçıvan Ensiklopediyası, Naxçıvan-2005. [ 2014-12-15 у Wayback Machine.]
- Ramazan Seyidov (29 грудня 2010). (азерб.). ramazan-seyid.blogspot.com. Архів оригіналу за 9 листопада 2019. Процитовано 10 червня 2014.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Ezhder Ismayilov 23 kvitnya 1938 1938 04 23 d Nahichevanska Avtonomna Radyanska Socialistichna Respublika 13 bereznya 2022 2022 03 13 Baku azerbajdzhanskij vchenij doktor fil nauk profesor odin iz 91 najbilsh aktivnih zasnovnikiv partiyi Novij Azerbajdzhan Ezhder Ismayilovazerb Ejder Tagi oglu IsmayilovNarodivsya23 kvitnya 1938 1938 04 23 d Sharurskij rajon Nahichevanska Avtonomna Radyanska Socialistichna Respublika Azerbajdzhanska RSR SRSRPomer13 bereznya 2022 2022 03 13 1 83 roki Baku AzerbajdzhanKrayina SRSR AzerbajdzhanDiyalnistfilolog politik pedagog tyurkologAlma materBakinskij derzhavnij universitetGaluzazerbajdzhanska literatura tyurkologiya i filologiyaZakladd dPosadachlen Milli Medzhlis Azerbajdzhanu d Vchene zvannyaprofesorNaukovij stupindoktor filologichnih nauk d i doktor naukPartiyaPartiya Novij Azerbajdzhan BatkodBrati sestridNagorodiOsob storinkaajdarismayilov com Ezhder Ismayilov u VikishovishiBiografiyaEzhder Ismayilov narodivsya 23 kvitnya 1938 roku v seli Chomahtur Sharurskogo rajonu NAR 1961 roku zakinchiv filologichnij fakultet Azerbajdzhanskogo Derzhavnogo universitetu U 1963 1965 h rokah navchavsya na rezhiserskomu fakulteti Azerbajdzhanskogo teatralnogo institutu buv studentom rezhiseriv Mehdi Mamedova ta Rzi Tahmasiba U 1961 1977 h rokah buv uchitelem direktorom Chomahturskoyi silskoyi shkoli spivrobitnikom gazeti Sharggapisi z 1977 po 1994 i roki vikladachem starshim vikladachem docentom profesorom Nahchivanskogo Derzhavnogo universitetu DiyalnistNaukova diyalnist U 1982 roci buv disertantom Institutu literaturi imeni Nizami Akademiyi nauk Azerbajdzhanskoyi RSR U 1974 roci pid kerivnictvom vice prezidenta Akademiyi nauk akademika Dadashzade Arifa Mamedogli zahistiv kandidatsku disertaciyu na temu Istorichni drami Gusejna Dzhavida Prorok Topal Tejmur Sayavush Hayam Z 1982 go roku rozpochav robotu nad doktorskoyu disertaciyeyu na temu Tvorchist Gusejna Dzhavida i demonichni tradiciyi u svitovij literaturi U comu doslidzhenni vin vistupiv proti naukovih polozhen tih hto pov yazuvav viniknennya azerbajdzhanskogo romantizmu z podiyami 1905 1917 h rokiv Doslidnik E Ismayilov doviv sho romantizm Gusejna Dzhavida shodit do filosofiyi zaorastizmu Avesta a hudozhno estetichna znachimist jogo tvorchosti rozglyadayetsya v konteksti tureckoyi Tanzimatskoyi literaturi ta tradicij demonizmu svitil svitovoyi literaturi U cij knizi spadshina G Dzhavida konstatuyetsya yak prodovzhennya tradicij demonizmu svitovogo romantizmu Ezhder Ismayilov rozkrivayuchi idejno filosofske hudozhno mifologichne korinnya tvorchosti G Dzhavida pokazav nacionalno specifichni i zagalnolyudski osoblivosti v nomu E Ismayilov v cij doktorskij disertaciyi dav vidpovid tim nashim vidomim vchenim hto ne bachiv G Dzhavida sered svitovih korifeyiv i ne zmig sprijnyati demonologichnu filosofiyu Yaskravij priklad ce pozitivni vidguki na zahisti p yatoh vidomih vchenih u svitovij literaturi zaproshenih iz Moskvi ta Gruziyi Osoblivo cikavi vislovlyuvannya oficijnogo oponenta z Moskvi A L Shtejna Mi eksperti z romantichnoyi literaturi do cogo chasu vvazhali sho svitovij romantizm zakinchivsya vzhe v XIX stolitti Viyavlyayetsya sho u HH stolitti tvoriv takij genialnij majster yak Gusejn Dzhavid Cimi slovami vchenij dav vidpovid tim hto pereshkodzhav na shlyahu do zahistu disertaciyi v yakij vpershe u radyanskij literaturi i filosofiyi rozpovidayetsya pro problemu demonizmu i yiyi filosofsko estetichnu cinnist Pedagogichna diyalnist U 1961 roci pislya zakinchennya ADU rozpochav pedagogichnu diyalnist u ridnomu seli Chomahtur v vosmirichnij shkoli Yak vchitel Chomahturskoyi vosmirichnoyi shkoli vin u 1974 1977 navchalnih rokah z osobistoyi iniciativi domigsya perehodu shkoli v zagalnoosvitnyu Ce bula dvopoverhova budivlya z suchasnim obladnannyam de vin pracyuvav direktorom U 1977 roci E Ismayilov na zaproshennya Komitetu partiyi avtonomnoyi respubliki rozpochav pracyuvati v Nahchivanskomu Derzhavnomu pedagogichnomu instituti im Yu Mamedaliyeva E Ismayilov u period z 1977 po 1994 roki pochav pracyuvati vikladachem na kafedri literaturi a potim profesorom institutu Suspilno politichna diyalnist V pershomu nomeri vijskovo frontovoyi gazeti Sharurdoyushur yaka bula zasnovana v listopadi 1990 roku opublikuvav stattyu Imperatorske vijsko na Nahichevanskomu kordoni de vikriv okupantsku politiku Kremlya Naperedodni viboriv Prezidenta Azerbajdzhanskoyi Respubliki 21 kvitnya 1992 roku vin organizuvav miting meshkanciv Sharura i visunuv kandidaturu Gejdara Aliyeva 22 kvitnya 1992 roku pro rishennya naselennya Sharura proinformuvali tovaristvo Elindzhe yake silno dopomagalo voyuyuchij Nahchivani 24 kvitnya 1992 roku pered budivleyu Verhovnoyi Radi vidbuvsya istorichnij miting E Ismayilov yak odin z organizatoriv mitingu u svoyemu pershomu vistupi zaklikav lyudej buti pilnimi i zgurtuvatisya navkolo Gejdara Aliyeva dlya zapobigannya majbutnih tragedij Pislya mitingu E Ismayilov na zaproshennya Gejdara Aliyeva poyihav do lidera v Nahchivan Vin rozpoviv jomu pro kritichni politichni podiyi v Baku Na zustrichi vin zaproponuvav stvoriti novu partiyu yak yedinij vihid z haosu Z ciyeyu metoyu v serpni 1992 roku vin stvoriv iniciativnu grupu Prihilniki Gejdara Aliyeva v skladi inteligenciyi Sharurskogo rajonu rozbiv teritoriyu rajonu na okrugi ta za dekilka misyaciv vnis do spisku bilshe tridcyati dvoh tisyach odnodumciv Cya diyalnist sharurovciv stala istorichnoyu osnovoyu ustanovchoyi konferenciyi partiyi Novij Azerbajdzhan yaka projshla 21 listopada 1992 roku v misti Nahchivan 9 grudnya 1992 roku E Ismayilov rozkriv vsenarodnu sutnist Novoyi Azerbajdzhanskoyi Partiyi vistupivshi v gazeti Ses z zayavoyu sho Liderom nashoyi partiyi ye narod 12 grudnya 1992 roku E Ismayilov stvoriv iniciativnu grupu Pribichniki Gejdara Aliyeva v misti Nahchivan 4 zhovtnya 1994 roku v Baku E Ismayilov v prezidentskomu aparati osobisto gotuvav neobhidni zahodi dlya zapobigannya sprob derzhavnogo perevorotu Tut treba she raz zgadati pro jogo viznachnu rol u provedenni vidomogo mitingu 24 kvitnya 1992 roku pered budivleyu Verhovnoyi Radi Zagalnonarodna lyubov do Gejdara Aliyeva vryatuvala vladu vse pogane zalishilosya pozadu Nastupnogo dnya o 6 ij godini ranku Gejdar Aliyev vijshov z robochogo kabinetu jogo suprovodzhuvali troye Shejhulislam Gadzhi Allahshukur Pashazade Dzhalal Aliyev ta Ezhder Ismayilov 5 zhovtnya 1994 rokuza nakazom Gejdara Aliyeva projshov miting na ploshi Azadlig na yakomu buli prisutni sotni tisyach lyudej E Ismayilov buv odnim iz organizatoriv cogo mitingu yakij buv prisvyachenij zasudzhennyu sprob derzhavnogo perevorotu TvoriNaukovi monografiyi Tradiciyi svitovogo romantizmu ta Gusejn Dzhavid Baku Yazichi 1982 220 stor Tradiciyi Gusejna Dzhavida v azerbajdzhanskij radyanskij literaturi metodichnij pokazhchik Baku 1990 Vidavavsya za nakazom Ministerstva Osviti vid 03 04 90 55 stor Tvorchist Gusejna Dzhavida ta tradiciyi demonizmu v svitovij literaturi Baku Elm 1991 224 stor Tyurkski plemena Drevnoyi Perednoyi Aziyi i Perednogo Kavkazu Virmeni i gruzini na teritoriyi Kavkazkoyi Oguzskoyi Albaniyi Baku Nurlan 2008 799 s 1 vidannya 2006 r Vidavalosya za rishennyam Naukovoyi Radi Institutu Istoriyi imeni A Bakihanova Tvorchist Gusejna Dzhavida i tradiciyi demonizmu v svitovij literaturi B Elmvetehsil 2015 296 stor Moisej Horenatsi anonimnij avtor monah Baku Elmvetahsil 2016 127 stor Mesrop Mashtos ne tvorec alfavitu a shahraj anonimnij monah B Elmvetehsil 2017 143 stor Vibrani statti ta interv yu Pered 250 richchyam vid dnya narodzhennya Molli Panah Vagifa Spivakkrasitalyubovi Shidni vorota 05 veresnya 1968 roku 4 s Deyaki osoblivosti Dzhavidskogo teatru Gobustan 1972 4 s 16 20 s Deyaki osoblivosti istorichnih dram Gusejna Dzhavida H naukova sesiya vchenoyi radi AN Baku 1973 Z 25 po 28 Problema narodu ta geroya Ulduz 1973 5S 62 64 Problema vilnoyi zhinki u tvorchosti Gusejna Dzhavida zhurnal Azerbajdzhan 1973 7 Gusejn Dzhavid i Shekspir Diyavol Otello zhurnal Elmve hayat 1976 9 S 22 24 Gusejn Dzhavid i Bajron zhurnal nauki i zhittya 1980 N1 st 35 38 Gusejn Dzhavid i Gete zhurnal Elmvehayat 1980 1 S 35 38 Gusejn Dzhavid i Shekspir Gobustan 1981 1 S 15 17 Dzhavid Dzhabbarli i Azerbajdzhanskij radyanskij teatr gazeta Azerbajdzhan muallimi 65 3159 15 08 1979 Slidami odnogo mifu Gazeta Rada Nahchivani 27 01 1980 Viruvannya soncyu v Azerbajdzhani gazeta Rada Nahchivani 176 12999 07 26 1981 Vesnyane svyato nashih velikih predkiv gaz Rada Nahchivani 18 03 1986 Nash shlyah doroga istini Sharurdzhabhasi 26 sichnya 1990 4 5 s 2 Kudi vede nash shlyah Gaz Shark gapisi 30 chervnya 1990 st 3 Islamskij fundamentalizm vigadki istini gaz Sharkgapisi 215 15 755 22 veresnya 1990 stor 2 3 Vijska Rosijskoyi imperiyi na kordoni Sharura Frontovij byuleten Sharura Sharurmetbeesi 1991 grudnya 1 Suchasnij stan minulogo Sedereka zhur Azerbajdzhan 1991 N 11 Primitkihttps apa az az social professor ejder ismayilov vefat edib 692237 AMEA Naxcivan Ensiklopediyasi Naxcivan 2005 2014 12 15 u Wayback Machine Ramazan Seyidov 29 grudnya 2010 azerb ramazan seyid blogspot com Arhiv originalu za 9 listopada 2019 Procitovano 10 chervnya 2014