Геннадій Михайлович Добров (09.03.1929, Артемівськ (Донецька область) — 04.01.1989, Київ) — один із основоположників наукознавства в Радянському Союзі, засновник української наукознавчої школи, засновник Центру досліджень науково-технічного потенціалу та історії науки ім. Г.М. Доброва НАН України, член-кореспондент АН УРСР (1988). Член-кореспондент Міжнародної академії історії науки (Париж, 1965). Член Міжнародної академії гуманітарних та природничих наук (1972). Доктор економічних наук (1968), кандидат технічних наук (1953), професор (1970).
Геннадій Михайлович Добров | |
---|---|
Народився | 9 березня 1929 Артемівськ |
Помер | 4 січня 1989 (59 років) Київ |
Країна | Українська РСР |
Діяльність | економіст |
Alma mater | КПІ |
Галузь | наукознавство |
Заклад | НАН України |
Вчене звання | член-кореспондент АН УРСР, член-кореспондент Міжнародної академії історії науки |
Науковий ступінь | доктор економічних наук |
Відомі учні | Маліцький Борис Антонович Храмов Юрій Олексійович |
Аспіранти, докторанти | d |
Членство | НАН України |
Нагороди | |
Особ. сторінка | Добров Г. М. |
Автор близько 600 наукових праць, у тім числі 10 індивідуальних монографій, з яких “Наука о науке” перевидана в 17 країнах. У 1999 році опубліковано також його рукопис «Капутология, или прикладной системный анализ неудач» – глибоке дослідження з менеджменту, написане в жартівливій формі.
Розвинув теорію науково-технічного потенціалу та методів його вимірювання, теорію та практику науково-технічного прогнозування, один із перших в СРСР розпочав роботи з наукометрії.
Біографія
Народився 9 березня 1929 р. у м. Артемівськ Донецької області. У 1950 р. закінчив механіко-машинобудівельний факультет Київського політехнічного інституту, в 1953 р. – аспірантуру з спеціальності «історія науки та техніки» Інституту теплоенергетики АН УРСР (зараз – Інститут технічної теплофізики НАН України). Після закінчення аспірантури залишився працювати в цьому ж Інституті на посаді молодшого наукового співробітника.
Студентом Г.М. Добров активно увійшов у громадське життя, став комсомольським лідером Київського політехнічного інституту, а потім – Академії наук УРСР. У 1955 р. його перевели на професійну роботу з молоддю. У 1955 – 1958 рр. Г.М. Добров – другий, а в 1958 – 1961 рр. – перший секретар Київського обласного комітету комсомолу. У цій діяльності він он домігся успіхів і був нагороджений орденом «Знак Почета» та кількома медалями. Одночасно він продовжував наукові дослідження й опублікував низку праць, включаючи свою першу монографію «История советских угледобывающих комбайнов» (1958), підготовлену на основі кандидатської дисертації (1953). З цим дослідженням пов’язана капітальна двотомна монографія «История технического развития угольной промышленности Донбасса» (1969), одним із авторів і керівників авторського колективу якої був Г.М. Добров.
У 1961 р. Г.М. Добров повернувся до Академії наук на посаду старшого наукового співробітника Інституту теплоенергетики (1961 – 1963). У цей час його інтереси перемістились в сферу кібернетики та теорії управління у застосуванні до проблем розвитку науки. У 1964 р. опубліковано ряд його досліджень у цьому напрямку, у тім числі книгу «Век великих надежд: судьбы научно-технического прогресса XX столетия» (у співпраці з А. Ю. Голян-Никольским).
У 1963 – 1964 рр. Г.М. Добров – старший науковий співробітник Інституту історії АН УРСР, в 1964 –1968 рр. – завідувач відділу історії техніки цього Інституту. Крім власне історико-наукових та історико-технічних досліджень Г.М. Добров і його співпрацівники вели дослідження в галузі організації і управління науковою діяльністю та прогнозування розвитку науки й техніки.
Г.М. Добров став одним із ініціаторів застосування до аналізу розвитку науки і техніки математичних і машинних методів обробки інформації. Цей цикл досліджень Г.М. Доброва та його перших учнів і співпрацівників Л. П. Смирнова, В. М. Клименюка, Є. І. Левіна узагальнено в кількох монографіях. Фундаментальна монографія Г.М. Доброва «Наука о науке. Введение в общее науковедение» (1966) фактично започаткувала цей науковий напрямок в Україні. Підняті в ній питання у подальшому були розвинуті у монографіях: «Актуальные проблемы науковедения» (1968), «Потенциал науки» (1969), «Организация науки» (1970), «Управління наукою» (1971) та ін.
У 1968–1976 та 1979–1986 Г.М. Добров очолював наукознавчі підрозділи в Інституті математики АН УРСР, Інституті кібернетики АН УРСР, Раді з вивчення продуктивних сил УРСР АН УРСР, у 1976-1979 він знаходився у відрядженні – головний дослідник Міжнародного інституту прикладного системного аналізу (Лаксенбург, Австрія). У 1971–1976 і 1979–1984 рр. він був заступником директора Інституту кібернетики АН УРСР, у 1969–1971 і 1984–1986 рр. – заступником голови Ради з вивчення продуктивних сил УРСР АН УРСР. У 1981 р. Г.М. Добров став також професором і завідувачем кафедри Київського інституту народного господарства. У 1986–1989 рр. він – заступник директора Інституту надтвердих матеріалів і керівник створеного ним Центру досліджень науково-технічного потенціалу та історії науки НАН України.
У ці роки Г.М. Добров поглиблював раніше розпочаті дослідження (прогнозування науки і техніки, управління науковою діяльністю та науково-технічним прогресом тощо), а також вів нові дослідження (питання наукової політики, принципи і технології програмно-цільового управління наукою, організація й планування досліджень і розробок, оцінка технологій, питання пріоритетів та інновацій й ін.). Проблеми управління наукою детально розглянуто в монографіях «Науковедение как наука об эффективном управлении научной деятельностью: опыт, проблемы, перспективы», «Организация и эффективность науки» та в написаній у співавторстві з В. М. Глушковим і В. І. Терещенком монографії «Беседы об управлении».
У 1969 р. Г.М. Добров заснував періодичний міжвідомчий науковий збірник «Науковедение и информатика» і був його відповідальним редактором. У 1993 р. цей збірник було перетворено в міжнародний науковий журнал «Наука и науковедение». Г.М. Добров був також членом редакційних колегій низки наукових журналів, у тім числі відповідальним редактором серійного збірника наукових праць «Материалы по науковедению», що видавався з 1969 р., і головним редактором міжнародного журналу «Scientometrics» (Будапешт).
Г.М. Добров докладав великих зусиль до зміцнення авторитету вітчизняної науки за кордоном і до розвитку міжнародного співробітництва. Він співпрацював з низкою міжнародних організацій як експерт ЮНЕСКО та Ради Економічної Взаємодопомоги з питань наукової політики, брав участь у багатьох міжнародних наукових форумах; був науковим керівником робочої групи України в проектах ЮНЕСКО «Ефективність наукових груп» і «Соціальні оцінки нових технологій у країнах, що розвиваються». У 1971 за внесок у розвиток народного господарства Німецької Демократичної Республіки його нагородили німецьким орденом «Червоний Прапор Праці» І ступеня.
Г.М. Добров наполегливо розвивав ідею про органічну єдність історико-наукових та наукознавчих досліджень, утілену в крилатій фразі: «Із минулого – через сучасне – у майбутнє!», й уживав практичні кроки до об’єднання цих наукових напрямків. Результатом стало створення у 1986 р. Центру досліджень науково-технічного потенціалу та історії науки НАН України, який Г. М. Добров очолював до кінця життя.
У Центрі Г.М. Добров ініціював, зокрема, дослідження історії заснування Академії наук України. Під його керівництвом було розроблено нову концепцію ранньої академічної історії, відновлено історичну правду і справедливість по відношенню до багатьох діячів української науки.
До наукознавчої школи Г. М. Доброва належить понад 10 докторів та понад 50 кандидатів наук. Утворений ним Центр успішно виконує функції головної організації з проблем наукознавства й історії науки та техніки в Україні та користується міжнародним авторитетом. У 1989 р. Центру присвоєно ім’я цього видатного вченого й організатора науки.
Похований у Києві, на Байковому кладовищі (ділянка 2 ст.)
Вибрані праці
- Шляхи української науки. Київ: Товариство "Знання" УРСР, 1964. — 46 с.
- Наука о науке. Введение в общее науковедение. — М.: Наука, 1966. — 271 с.
- Наука о науке. Введение в общее науковедение. — Киев: Наук. думка, 1970. — 320 с.
- Наука о науке. Введение в общее науковедение. — Киев: Наук. думка, 1989. – 301 с.
- Прогнозирование науки и техники. — М.: Наука, 1977. — 209 с.
- Беседы об управлении. [Совместно с В. М. Глушковым и В. И. Терещенко]. — М.: Наука, 1974. — 224 с.
- Научно-технический потенциал: Структура, динамика, эффективность. [Совместно с В.Е. Тонкалем, А.А. Савельевым, Б.А. Малицким]. — Киев: Наук. думка, 1987. — 346 с.
- Наука: информация и управление. (Информационные проблемы управления наукой). [Совместно с А.А. Коренным]. — М.: Сов. радио, 1977. — 256 с., илл.
- Прогнозирование и оценки научно-технических нововведений. [Совместно с А.А. Коренным]. — Киев: Наук. думка, 1989. — 276 с.
- Капутология, или прикладной системный анализ неудач. // Добров Геннадій Михайлович (1929 – 1989). Збірник. Друге видання, перероблене і доповнене. К.: Фенікс, 2004. C. 81–127.
- Добров Геннадій Михайлович (1929 – 1989). – Збірник. Друге видання, перероблене і доповнене. К.: Фенікс, 2004. – 128 с.
- История советских угледобывающих комбайнов. – М: Углетехиздат, 1958. – 280 с.
- История технического развития угольной промышленности Донбасса. [Совместно с А.Н. Щербанем, С.В. Шухардиным и др.]. — Киев: Наук. думка, 1969.
- Век великих надежд: судьбы научно-технического прогресса XX столетия [Совместно с А.Ю.Голян-Никольским] .– К.: Наук. думка, 1964. – 180 с.
- Использование математических методов и ЭВМ в исследованиях по истории техники. — Киев: КДНТП, 1965. — 57 с.
- Машинные методы переработки историко-научной информации. [Совместно с Л.П. Смирновым, В.Н. Клименюком]. — М.: Наука, 1969. — 270 с.
- Машинные методы анализа информации об опыте научно-технического развития. [Совместно с Л.П. Смирновым, В.Н. Клименюком, Е.И. Левиным). — М.: Наука, 1972. — 311 с.
- Актуальные проблемы науковедения. – М.: Знание, 1968. 46 с.
- Потенциал науки. [Совместно с В.Н. Клименюком, Л.П. Смирновым, А.А. Савельевым]. — Киев: Наук. думка, 1969. — 152 с.
- Организация науки. [Совместно с В.Н. Клименюком, В.М. Одриным, А.А. Савельевым]. — Киев: Наук. думка, 1970. — 204 с.
- Управління наукою. [Спільно з В.М. Клименюком, Г.О. Самойловим та ін.]. — Київ: Наук. думка, 1971. — 268 с.
- Прогнозирование науки и техники. — М.: Наука, 1969. — 208 с.
- Методика программного прогнозирования науки и техники. [Совместно с В.М. Глушковым, Ю.В. Ершовым]. — М.: ГКНТ СССР, 1971. — 138 с.
- Экспертные оценки в научно-техническом прогнозировании / Г.М.Добров, Ю.В.Ершов, Е.И.Левин, Л.П.Смирнов. - Киев: Наук. думка, 1974. - 160 с.
- Управление эффективностью научной деятельности. [Совместно с Э.М. Задорожным, Т.И. Щедриной]. — Киев: Наук. думка, 1978. — 240 с. 23. Управление исследованиями, разработками, нововведениями. [Совместно с Р. Рэндольфом] // IIASA 1NFAC Workshop. — London, 1979.
- Проблеми наукової політики в Українській РСР. [Спільно з В.М. Клименюком, О.О. Богаєвим] // Вісн. АН УРСР. — 1970. — No1. — С. 85—95.
- Основы научной политики // Управляющие системы и машины. — 1973. — Вып. 8. — С. 3—19.
- Организация и эффективность науки. - Berlin : Akad. Verlag, 1971. – 276 с.
- Новий погляд на історію заснування Академії наук України. [Спільно з В.І. Онопрієнком, Л.В. Матвєєвою] // Вісн. АН УРСР. — 1989. — N 4. — С. 58—73.
Джерела та література
- Г. С. Брега. Добров Геннадій Михайлович [ 24 червня 2016 у Wayback Machine.] // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наукова думка, 2004. — Т. 2 : Г — Д. — С. 418. — .
- В. І. Онопрієнко. Добров Геннадій Михайлович [ 25 червня 2016 у Wayback Machine.] // Енциклопедія сучасної України / ред. кол.: І. М. Дзюба [та ін.] ; НАН України, НТШ. — К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2001–2023. — .
- Б. А. Маліцький, Ю. О. Храмов. Г. М. Добров — учений та учитель (до 80-річчя від дня народження) // Наука та наукознавство, 2009, № 1. С. 3-8.
- Ю. О. Клочко. Це дивовижне життя // Наука та наукознавство, 2009, № 1. – С.46-52.
- Добров Геннадій Михайлович (1929—1989). — Збірник. Друге видання, перероблене і доповнене. К.: Фенікс, 2004. — 128 с.
- Сайт Центру досліджень науково-технічного потенціалу та історії науки ім. Г. М. Доброва НАН України, [1] [ 14 лютого 2022 у Wayback Machine.].
- Добров Геннадій Михайлович // Сайт Національної бібліотеки України ім. В. І. Вернадського, www.nbuv.gov.ua
- Добров Геннадий Михайлович // Сайт Библиотеки Науки и Техники, [2] [ 14 березня 2022 у Wayback Machine.].
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Dobrov Gennadij Mihajlovich Dobrov 09 03 1929 Artemivsk Donecka oblast 04 01 1989 Kiyiv odin iz osnovopolozhnikiv naukoznavstva v Radyanskomu Soyuzi zasnovnik ukrayinskoyi naukoznavchoyi shkoli zasnovnik Centru doslidzhen naukovo tehnichnogo potencialu ta istoriyi nauki im G M Dobrova NAN Ukrayini chlen korespondent AN URSR 1988 Chlen korespondent Mizhnarodnoyi akademiyi istoriyi nauki Parizh 1965 Chlen Mizhnarodnoyi akademiyi gumanitarnih ta prirodnichih nauk 1972 Doktor ekonomichnih nauk 1968 kandidat tehnichnih nauk 1953 profesor 1970 Gennadij Mihajlovich DobrovNarodivsya9 bereznya 1929 1929 03 09 ArtemivskPomer4 sichnya 1989 1989 01 04 59 rokiv KiyivKrayina Ukrayinska RSRDiyalnistekonomistAlma materKPIGaluznaukoznavstvoZakladNAN UkrayiniVchene zvannyachlen korespondent AN URSR chlen korespondent Mizhnarodnoyi akademiyi istoriyi naukiNaukovij stupindoktor ekonomichnih naukVidomi uchniMalickij Boris Antonovich Hramov Yurij OleksijovichAspiranti doktorantidChlenstvoNAN UkrayiniNagorodiOsob storinkaDobrov G M Avtor blizko 600 naukovih prac u tim chisli 10 individualnih monografij z yakih Nauka o nauke perevidana v 17 krayinah U 1999 roci opublikovano takozh jogo rukopis Kaputologiya ili prikladnoj sistemnyj analiz neudach gliboke doslidzhennya z menedzhmentu napisane v zhartivlivij formi Rozvinuv teoriyu naukovo tehnichnogo potencialu ta metodiv jogo vimiryuvannya teoriyu ta praktiku naukovo tehnichnogo prognozuvannya odin iz pershih v SRSR rozpochav roboti z naukometriyi BiografiyaNarodivsya 9 bereznya 1929 r u m Artemivsk Doneckoyi oblasti U 1950 r zakinchiv mehaniko mashinobudivelnij fakultet Kiyivskogo politehnichnogo institutu v 1953 r aspiranturu z specialnosti istoriya nauki ta tehniki Institutu teploenergetiki AN URSR zaraz Institut tehnichnoyi teplofiziki NAN Ukrayini Pislya zakinchennya aspiranturi zalishivsya pracyuvati v comu zh Instituti na posadi molodshogo naukovogo spivrobitnika Studentom G M Dobrov aktivno uvijshov u gromadske zhittya stav komsomolskim liderom Kiyivskogo politehnichnogo institutu a potim Akademiyi nauk URSR U 1955 r jogo pereveli na profesijnu robotu z moloddyu U 1955 1958 rr G M Dobrov drugij a v 1958 1961 rr pershij sekretar Kiyivskogo oblasnogo komitetu komsomolu U cij diyalnosti vin on domigsya uspihiv i buv nagorodzhenij ordenom Znak Pocheta ta kilkoma medalyami Odnochasno vin prodovzhuvav naukovi doslidzhennya j opublikuvav nizku prac vklyuchayuchi svoyu pershu monografiyu Istoriya sovetskih ugledobyvayushih kombajnov 1958 pidgotovlenu na osnovi kandidatskoyi disertaciyi 1953 Z cim doslidzhennyam pov yazana kapitalna dvotomna monografiya Istoriya tehnicheskogo razvitiya ugolnoj promyshlennosti Donbassa 1969 odnim iz avtoriv i kerivnikiv avtorskogo kolektivu yakoyi buv G M Dobrov U 1961 r G M Dobrov povernuvsya do Akademiyi nauk na posadu starshogo naukovogo spivrobitnika Institutu teploenergetiki 1961 1963 U cej chas jogo interesi peremistilis v sferu kibernetiki ta teoriyi upravlinnya u zastosuvanni do problem rozvitku nauki U 1964 r opublikovano ryad jogo doslidzhen u comu napryamku u tim chisli knigu Vek velikih nadezhd sudby nauchno tehnicheskogo progressa XX stoletiya u spivpraci z A Yu Golyan Nikolskim U 1963 1964 rr G M Dobrov starshij naukovij spivrobitnik Institutu istoriyi AN URSR v 1964 1968 rr zaviduvach viddilu istoriyi tehniki cogo Institutu Krim vlasne istoriko naukovih ta istoriko tehnichnih doslidzhen G M Dobrov i jogo spivpracivniki veli doslidzhennya v galuzi organizaciyi i upravlinnya naukovoyu diyalnistyu ta prognozuvannya rozvitku nauki j tehniki G M Dobrov stav odnim iz iniciatoriv zastosuvannya do analizu rozvitku nauki i tehniki matematichnih i mashinnih metodiv obrobki informaciyi Cej cikl doslidzhen G M Dobrova ta jogo pershih uchniv i spivpracivnikiv L P Smirnova V M Klimenyuka Ye I Levina uzagalneno v kilkoh monografiyah Fundamentalna monografiya G M Dobrova Nauka o nauke Vvedenie v obshee naukovedenie 1966 faktichno zapochatkuvala cej naukovij napryamok v Ukrayini Pidnyati v nij pitannya u podalshomu buli rozvinuti u monografiyah Aktualnye problemy naukovedeniya 1968 Potencial nauki 1969 Organizaciya nauki 1970 Upravlinnya naukoyu 1971 ta in U 1968 1976 ta 1979 1986 G M Dobrov ocholyuvav naukoznavchi pidrozdili v Instituti matematiki AN URSR Instituti kibernetiki AN URSR Radi z vivchennya produktivnih sil URSR AN URSR u 1976 1979 vin znahodivsya u vidryadzhenni golovnij doslidnik Mizhnarodnogo institutu prikladnogo sistemnogo analizu Laksenburg Avstriya U 1971 1976 i 1979 1984 rr vin buv zastupnikom direktora Institutu kibernetiki AN URSR u 1969 1971 i 1984 1986 rr zastupnikom golovi Radi z vivchennya produktivnih sil URSR AN URSR U 1981 r G M Dobrov stav takozh profesorom i zaviduvachem kafedri Kiyivskogo institutu narodnogo gospodarstva U 1986 1989 rr vin zastupnik direktora Institutu nadtverdih materialiv i kerivnik stvorenogo nim Centru doslidzhen naukovo tehnichnogo potencialu ta istoriyi nauki NAN Ukrayini U ci roki G M Dobrov pogliblyuvav ranishe rozpochati doslidzhennya prognozuvannya nauki i tehniki upravlinnya naukovoyu diyalnistyu ta naukovo tehnichnim progresom tosho a takozh viv novi doslidzhennya pitannya naukovoyi politiki principi i tehnologiyi programno cilovogo upravlinnya naukoyu organizaciya j planuvannya doslidzhen i rozrobok ocinka tehnologij pitannya prioritetiv ta innovacij j in Problemi upravlinnya naukoyu detalno rozglyanuto v monografiyah Naukovedenie kak nauka ob effektivnom upravlenii nauchnoj deyatelnostyu opyt problemy perspektivy Organizaciya i effektivnost nauki ta v napisanij u spivavtorstvi z V M Glushkovim i V I Tereshenkom monografiyi Besedy ob upravlenii U 1969 r G M Dobrov zasnuvav periodichnij mizhvidomchij naukovij zbirnik Naukovedenie i informatika i buv jogo vidpovidalnim redaktorom U 1993 r cej zbirnik bulo peretvoreno v mizhnarodnij naukovij zhurnal Nauka i naukovedenie G M Dobrov buv takozh chlenom redakcijnih kolegij nizki naukovih zhurnaliv u tim chisli vidpovidalnim redaktorom serijnogo zbirnika naukovih prac Materialy po naukovedeniyu sho vidavavsya z 1969 r i golovnim redaktorom mizhnarodnogo zhurnalu Scientometrics Budapesht G M Dobrov dokladav velikih zusil do zmicnennya avtoritetu vitchiznyanoyi nauki za kordonom i do rozvitku mizhnarodnogo spivrobitnictva Vin spivpracyuvav z nizkoyu mizhnarodnih organizacij yak ekspert YuNESKO ta Radi Ekonomichnoyi Vzayemodopomogi z pitan naukovoyi politiki brav uchast u bagatoh mizhnarodnih naukovih forumah buv naukovim kerivnikom robochoyi grupi Ukrayini v proektah YuNESKO Efektivnist naukovih grup i Socialni ocinki novih tehnologij u krayinah sho rozvivayutsya U 1971 za vnesok u rozvitok narodnogo gospodarstva Nimeckoyi Demokratichnoyi Respubliki jogo nagorodili nimeckim ordenom Chervonij Prapor Praci I stupenya G M Dobrov napoleglivo rozvivav ideyu pro organichnu yednist istoriko naukovih ta naukoznavchih doslidzhen utilenu v krilatij frazi Iz minulogo cherez suchasne u majbutnye j uzhivav praktichni kroki do ob yednannya cih naukovih napryamkiv Rezultatom stalo stvorennya u 1986 r Centru doslidzhen naukovo tehnichnogo potencialu ta istoriyi nauki NAN Ukrayini yakij G M Dobrov ocholyuvav do kincya zhittya U Centri G M Dobrov iniciyuvav zokrema doslidzhennya istoriyi zasnuvannya Akademiyi nauk Ukrayini Pid jogo kerivnictvom bulo rozrobleno novu koncepciyu rannoyi akademichnoyi istoriyi vidnovleno istorichnu pravdu i spravedlivist po vidnoshennyu do bagatoh diyachiv ukrayinskoyi nauki Do naukoznavchoyi shkoli G M Dobrova nalezhit ponad 10 doktoriv ta ponad 50 kandidativ nauk Utvorenij nim Centr uspishno vikonuye funkciyi golovnoyi organizaciyi z problem naukoznavstva j istoriyi nauki ta tehniki v Ukrayini ta koristuyetsya mizhnarodnim avtoritetom U 1989 r Centru prisvoyeno im ya cogo vidatnogo vchenogo j organizatora nauki Pohovanij u Kiyevi na Bajkovomu kladovishi dilyanka 2 st Vibrani praciShlyahi ukrayinskoyi nauki Kiyiv Tovaristvo Znannya URSR 1964 46 s Nauka o nauke Vvedenie v obshee naukovedenie M Nauka 1966 271 s Nauka o nauke Vvedenie v obshee naukovedenie Kiev Nauk dumka 1970 320 s Nauka o nauke Vvedenie v obshee naukovedenie Kiev Nauk dumka 1989 301 s Prognozirovanie nauki i tehniki M Nauka 1977 209 s Besedy ob upravlenii Sovmestno s V M Glushkovym i V I Tereshenko M Nauka 1974 224 s Nauchno tehnicheskij potencial Struktura dinamika effektivnost Sovmestno s V E Tonkalem A A Savelevym B A Malickim Kiev Nauk dumka 1987 346 s Nauka informaciya i upravlenie Informacionnye problemy upravleniya naukoj Sovmestno s A A Korennym M Sov radio 1977 256 s ill Prognozirovanie i ocenki nauchno tehnicheskih novovvedenij Sovmestno s A A Korennym Kiev Nauk dumka 1989 276 s Kaputologiya ili prikladnoj sistemnyj analiz neudach Dobrov Gennadij Mihajlovich 1929 1989 Zbirnik Druge vidannya pereroblene i dopovnene K Feniks 2004 C 81 127 Dobrov Gennadij Mihajlovich 1929 1989 Zbirnik Druge vidannya pereroblene i dopovnene K Feniks 2004 128 s Istoriya sovetskih ugledobyvayushih kombajnov M Ugletehizdat 1958 280 s Istoriya tehnicheskogo razvitiya ugolnoj promyshlennosti Donbassa Sovmestno s A N Sherbanem S V Shuhardinym i dr Kiev Nauk dumka 1969 Vek velikih nadezhd sudby nauchno tehnicheskogo progressa XX stoletiya Sovmestno s A Yu Golyan Nikolskim K Nauk dumka 1964 180 s Ispolzovanie matematicheskih metodov i EVM v issledovaniyah po istorii tehniki Kiev KDNTP 1965 57 s Mashinnye metody pererabotki istoriko nauchnoj informacii Sovmestno s L P Smirnovym V N Klimenyukom M Nauka 1969 270 s Mashinnye metody analiza informacii ob opyte nauchno tehnicheskogo razvitiya Sovmestno s L P Smirnovym V N Klimenyukom E I Levinym M Nauka 1972 311 s Aktualnye problemy naukovedeniya M Znanie 1968 46 s Potencial nauki Sovmestno s V N Klimenyukom L P Smirnovym A A Savelevym Kiev Nauk dumka 1969 152 s Organizaciya nauki Sovmestno s V N Klimenyukom V M Odrinym A A Savelevym Kiev Nauk dumka 1970 204 s Upravlinnya naukoyu Spilno z V M Klimenyukom G O Samojlovim ta in Kiyiv Nauk dumka 1971 268 s Prognozirovanie nauki i tehniki M Nauka 1969 208 s Metodika programmnogo prognozirovaniya nauki i tehniki Sovmestno s V M Glushkovym Yu V Ershovym M GKNT SSSR 1971 138 s Ekspertnye ocenki v nauchno tehnicheskom prognozirovanii G M Dobrov Yu V Ershov E I Levin L P Smirnov Kiev Nauk dumka 1974 160 s Upravlenie effektivnostyu nauchnoj deyatelnosti Sovmestno s E M Zadorozhnym T I Shedrinoj Kiev Nauk dumka 1978 240 s 23 Upravlenie issledovaniyami razrabotkami novovvedeniyami Sovmestno s R Rendolfom IIASA 1NFAC Workshop London 1979 Problemi naukovoyi politiki v Ukrayinskij RSR Spilno z V M Klimenyukom O O Bogayevim Visn AN URSR 1970 No1 S 85 95 Osnovy nauchnoj politiki Upravlyayushie sistemy i mashiny 1973 Vyp 8 S 3 19 Organizaciya i effektivnost nauki Berlin Akad Verlag 1971 276 s Novij poglyad na istoriyu zasnuvannya Akademiyi nauk Ukrayini Spilno z V I Onopriyenkom L V Matvyeyevoyu Visn AN URSR 1989 N 4 S 58 73 Dzherela ta literaturaG S Brega Dobrov Gennadij Mihajlovich 24 chervnya 2016 u Wayback Machine Enciklopediya istoriyi Ukrayini u 10 t redkol V A Smolij golova ta in Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini K Naukova dumka 2004 T 2 G D S 418 ISBN 966 00 0405 2 V I Onopriyenko Dobrov Gennadij Mihajlovich 25 chervnya 2016 u Wayback Machine Enciklopediya suchasnoyi Ukrayini red kol I M Dzyuba ta in NAN Ukrayini NTSh K Institut enciklopedichnih doslidzhen NAN Ukrayini 2001 2023 ISBN 966 02 2074 X B A Malickij Yu O Hramov G M Dobrov uchenij ta uchitel do 80 richchya vid dnya narodzhennya Nauka ta naukoznavstvo 2009 1 S 3 8 Yu O Klochko Ce divovizhne zhittya Nauka ta naukoznavstvo 2009 1 S 46 52 Dobrov Gennadij Mihajlovich 1929 1989 Zbirnik Druge vidannya pereroblene i dopovnene K Feniks 2004 128 s Sajt Centru doslidzhen naukovo tehnichnogo potencialu ta istoriyi nauki im G M Dobrova NAN Ukrayini 1 14 lyutogo 2022 u Wayback Machine Dobrov Gennadij Mihajlovich Sajt Nacionalnoyi biblioteki Ukrayini im V I Vernadskogo www nbuv gov ua Dobrov Gennadij Mihajlovich Sajt Biblioteki Nauki i Tehniki 2 14 bereznya 2022 u Wayback Machine