Опана́с Павла́нтійович Бєлоборо́дов (31 січня 1903 — 1 вересня 1990) — радянський військовик, учасник Другої світової війни, генерал армії. Двічі Герой Радянського Союзу. Член ЦК КПРС у 1966—1971 роках. Депутат Верховної Ради СРСР 3-го і 7-го скликань.
Бєлобородов Опанас Павлантійович | |
---|---|
Белобородов Афанасий Павлантьевич | |
Народження | 31 січня 1903 с. Акініно-Баклаші |
Смерть | 1 вересня 1990 (87 років) Москва |
Поховання | Істринський район[d] |
Країна | СРСР |
Приналежність | Радянська армія |
Вид збройних сил | сухопутні війська |
Рід військ | піхота |
Освіта | d і Військова академія імені М. В. Фрунзе (1936) |
Роки служби | 1919–1920, 1923–1968 |
Партія | ВКП(б) |
Звання | Генерал армії |
Командування | 43-тя армія 1-ша Червонопрапорна армія |
Війни / битви | Громадянська війна в Росії Німецько-радянська війна Радянсько-японська війна |
Нагороди | |
Бєлобородов Опанас Павлантійович у Вікісховищі |
Біографія
Народився 18 (31) січня 1903 року в селі Акініно (тепер Іркутського району Іркутської області) в селянській родині. Росіянин. Член ВКП(б) з 1926 року. Закінчив 3 класи сільської школи.
У 1918 році вступив до партизанського загону Уварова, що діяв на території Іркутської губернії. Наприкінці 1919 року загін з'єднався з частинами Червоної Армії. Був зарахований до 8-го Іркутського стрілецького полку . У 1920 році через хворобу був демобілізований, повернувся в рідне село.
З 1923 року — знову в лавах Червоної Армії. Вступив до Іркутської піхотної школи, а після її розформування у 1924 році — переведений до 11-ї Нижегородської піхотної школи, яку й закінчив у 1926 році.
З 1926 року — командир стрілецького взводу 6-го Хабаровського стрілецького полку в Сибірському військовому окрузі.
У 1929 році закінчив Ленінградські військово-політичні курси імені Ф. Енгельса, призначений політруком стрілецької роти 107-го стрілецького полку . Учасник збройного конфлікту на КВЖД. Після загибелі командира роти, перейняв на себе командування ротою, за що нагороджений орденом Червоного Прапора. Залишений на посаді командира роти.
У 1933–1936 роках навчався у Військовій академії імені М. В. Фрунзе.
З листопада 1936 року — помічник начальника, згодом начальник оперативної частини штабу на Далекому Сході.
З березня 1939 року — начальник штабу .
З січня по червень 1941 року — начальник відділу бойової підготовки Далекосхідного фронту.
В липні 1941 року полковник О. П. Бєлобородов призначений командиром , яка в жовтні 1941 року прибула на Калінінський фронт і героїчно діяла на істринському напрямку в складі 16-ї армії. За героїзм і вмілі бойові дії під час оборони Москви дивізія в листопаді 1941 року перетворена в , а її командиру присвоєно військове звання «генерал-майор».
З жовтня 1942 року — командир .
З серпня 1943 року — командир .
22 лютого 1944 року присвоєно військове звання «генерал-лейтенант».
З 22 травня 1944 року генерал-лейтенант О. П. Бєлобородов — командуючий 43-ю армією. Війська армії в складі 1-го Прибалтійського фронту брали участь у Вітебсько-Оршанській наступальній операції, форсували річку Західна Двина й спільно з 39-ю армією 3-го Білоруського фронту знищили вітебське угруповання ворога.
5 травня 1945 року О. П. Бєлобородову присвоєне військове звання «генерал-полковник».
З червня 1945 року — командувач 1-ю Червонопрапорною армією 1-го Далекосхідного фронту. Брав участь в розгромі японської Квантунської армії. Після визволення Харбіну призначений військовим комендантом і начальником гарнізону міста.
З квітня 1946 року — командувач 5-ї гвардійської армії Центральної групи військ (Австрія).
З 1947 року — командувач 39-ї армії в Порт-Артурі (Китай).
У 1953 році призначений начальником управління бойової підготовки сухопутних військ, того ж року призначений начальником Вищих стрілецько-тактичних курсів удосконалення командного складу «Постріл» імені Б. М. Шапошникова.
З 1954 року — головний військовий радник міністерства національної оборони ЧССР.
З жовтня 1955 року — командувач військами Воронезького військового округу.
З травня 1957 року — начальник Головного управління кадрів Міністерства оборони СРСР.
22 лютого 1963 року присвоєне військове звання «генерал армії». У березні того ж року призначений командувачем військами Московського ВО.
23 жовтня 1966 року потрапив у автомобільну катастрофу, внаслідок чого отримав важкі травми.
З 1968 року — військовий інспектор Групи генеральних інспекторів МО СРСР.
Обирався депутатом Верховної Ради СРСР 3-го та 7-го скликань.
Помер 1 вересня 1990 року в місті Москва. Похований на Меморіальному військовому цвинтарі «Снігурі» (Істринський район, Московська область).
Нагороди
Указом Президії Верховної Ради СРСР від 22 липня 1944 року за бойові заслуги і вміле командування військами в Вітебській операції генерал-лейтенант Бєлобородов Опанас Павлантійович удостоєний звання Героя Радянського Союзу з врученням ордена Леніна і медалі «Золота Зірка» (№ 4157).
Указом Президії Верховної Ради СРСР від 19 квітня 1945 року за мужність і героїзм, виявлені при штурмі Кенігсбергу, генерал-лейтенант Бєлобородов Опанас Павлантійович нагороджений другою медаллю «Золота Зірка» (№ 5542).
Нагороджений п'ятьма орденами Леніна, орденом Жовтневої Революції, п'ятьма орденами Червоного Прапора, орденами Суворова 1-го та 2-го ступенів, Кутузова 2-го ступеня, Вітчизняної війни 1-го ступеня, «За службу Батьківщині в Збройних Силах СРСР» 3-го ступеня й медалями.
Також нагороджений низкою нагород іноземних держав (Чехословаччина, Югославія, Монголія).
Почесний громадянин міст Іркутськ, Вітебськ, Істра, Красногорськ (Московська область).
Твори
О. П. Бєлобородов є автором книг спогадів:
- Сквозь огонь и тайгу. — М., 1960.
- Приказ командира — закон для воина. — М., 1969.
- Ратный подвиг. 2-е вид., випр. і доп. — М., 1973.
- Прорыв на Харбин. — М., 1982.
- Всегда в бою. — М., 1984.
Пам'ять
Бронзове погруддя Героя встановлено в місті Іркутську.
Ім'ям О. П. Бєлобородова названо вулиці в містах Москва, Іркутськ, Калінінград, Вітебськ.
У селі Баклаш Іркутської області створений і існує музей О. П. Бєлобородова, середня школа села носить його ім'я.
Джерела
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — Т. 1: (Абаев — Любичев). — М.: Воениздат, 1987. (рос.)
- Сталинградская битва. Июль 1942 — февраль 1943: энциклопедия / под ред. М. М. Загорулько. — 5-е изд., испр. и доп. — Волгоград: Издатель, 2012. (рос.)
- Великая Отечественная. Командармы. Военный биографический словарь / Под общей ред. М. Г. Вожакина. — М.; Жуковский: Кучково поле, 2005. (рос.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Opana s Pavla ntijovich Byeloboro dov 31 sichnya 1903 1 veresnya 1990 radyanskij vijskovik uchasnik Drugoyi svitovoyi vijni general armiyi Dvichi Geroj Radyanskogo Soyuzu Chlen CK KPRS u 1966 1971 rokah Deputat Verhovnoyi Radi SRSR 3 go i 7 go sklikan Byeloborodov Opanas PavlantijovichBeloborodov Afanasij PavlantevichNarodzhennya31 sichnya 1903 1903 01 31 s Akinino BaklashiSmert1 veresnya 1990 1990 09 01 87 rokiv MoskvaPohovannyaIstrinskij rajon d Krayina SRSRPrinalezhnist Radyanska armiyaVid zbrojnih silsuhoputni vijskaRid vijskpihotaOsvitad i Vijskova akademiya imeni M V Frunze 1936 Roki sluzhbi1919 1920 1923 1968PartiyaVKP b Zvannya General armiyiKomanduvannya43 tya armiya 1 sha Chervonopraporna armiyaVijni bitviGromadyanska vijna v Rosiyi Nimecko radyanska vijna Radyansko yaponska vijnaNagorodi Byeloborodov Opanas Pavlantijovich u VikishovishiBiografiyaNarodivsya 18 31 sichnya 1903 roku v seli Akinino teper Irkutskogo rajonu Irkutskoyi oblasti v selyanskij rodini Rosiyanin Chlen VKP b z 1926 roku Zakinchiv 3 klasi silskoyi shkoli U 1918 roci vstupiv do partizanskogo zagonu Uvarova sho diyav na teritoriyi Irkutskoyi guberniyi Naprikinci 1919 roku zagin z yednavsya z chastinami Chervonoyi Armiyi Buv zarahovanij do 8 go Irkutskogo strileckogo polku U 1920 roci cherez hvorobu buv demobilizovanij povernuvsya v ridne selo Z 1923 roku znovu v lavah Chervonoyi Armiyi Vstupiv do Irkutskoyi pihotnoyi shkoli a pislya yiyi rozformuvannya u 1924 roci perevedenij do 11 yi Nizhegorodskoyi pihotnoyi shkoli yaku j zakinchiv u 1926 roci Z 1926 roku komandir strileckogo vzvodu 6 go Habarovskogo strileckogo polku v Sibirskomu vijskovomu okruzi U 1929 roci zakinchiv Leningradski vijskovo politichni kursi imeni F Engelsa priznachenij politrukom strileckoyi roti 107 go strileckogo polku Uchasnik zbrojnogo konfliktu na KVZhD Pislya zagibeli komandira roti perejnyav na sebe komanduvannya rotoyu za sho nagorodzhenij ordenom Chervonogo Prapora Zalishenij na posadi komandira roti U 1933 1936 rokah navchavsya u Vijskovij akademiyi imeni M V Frunze Z listopada 1936 roku pomichnik nachalnika zgodom nachalnik operativnoyi chastini shtabu na Dalekomu Shodi Z bereznya 1939 roku nachalnik shtabu Z sichnya po cherven 1941 roku nachalnik viddilu bojovoyi pidgotovki Dalekoshidnogo frontu V lipni 1941 roku polkovnik O P Byeloborodov priznachenij komandirom yaka v zhovtni 1941 roku pribula na Kalininskij front i geroyichno diyala na istrinskomu napryamku v skladi 16 yi armiyi Za geroyizm i vmili bojovi diyi pid chas oboroni Moskvi diviziya v listopadi 1941 roku peretvorena v a yiyi komandiru prisvoyeno vijskove zvannya general major Z zhovtnya 1942 roku komandir Z serpnya 1943 roku komandir 22 lyutogo 1944 roku prisvoyeno vijskove zvannya general lejtenant Z 22 travnya 1944 roku general lejtenant O P Byeloborodov komanduyuchij 43 yu armiyeyu Vijska armiyi v skladi 1 go Pribaltijskogo frontu brali uchast u Vitebsko Orshanskij nastupalnij operaciyi forsuvali richku Zahidna Dvina j spilno z 39 yu armiyeyu 3 go Biloruskogo frontu znishili vitebske ugrupovannya voroga 5 travnya 1945 roku O P Byeloborodovu prisvoyene vijskove zvannya general polkovnik Z chervnya 1945 roku komanduvach 1 yu Chervonoprapornoyu armiyeyu 1 go Dalekoshidnogo frontu Brav uchast v rozgromi yaponskoyi Kvantunskoyi armiyi Pislya vizvolennya Harbinu priznachenij vijskovim komendantom i nachalnikom garnizonu mista Z kvitnya 1946 roku komanduvach 5 yi gvardijskoyi armiyi Centralnoyi grupi vijsk Avstriya Z 1947 roku komanduvach 39 yi armiyi v Port Arturi Kitaj U 1953 roci priznachenij nachalnikom upravlinnya bojovoyi pidgotovki suhoputnih vijsk togo zh roku priznachenij nachalnikom Vishih strilecko taktichnih kursiv udoskonalennya komandnogo skladu Postril imeni B M Shaposhnikova Z 1954 roku golovnij vijskovij radnik ministerstva nacionalnoyi oboroni ChSSR Z zhovtnya 1955 roku komanduvach vijskami Voronezkogo vijskovogo okrugu Z travnya 1957 roku nachalnik Golovnogo upravlinnya kadriv Ministerstva oboroni SRSR 22 lyutogo 1963 roku prisvoyene vijskove zvannya general armiyi U berezni togo zh roku priznachenij komanduvachem vijskami Moskovskogo VO 23 zhovtnya 1966 roku potrapiv u avtomobilnu katastrofu vnaslidok chogo otrimav vazhki travmi Z 1968 roku vijskovij inspektor Grupi generalnih inspektoriv MO SRSR Obiravsya deputatom Verhovnoyi Radi SRSR 3 go ta 7 go sklikan Pomer 1 veresnya 1990 roku v misti Moskva Pohovanij na Memorialnomu vijskovomu cvintari Sniguri Istrinskij rajon Moskovska oblast NagorodiUkazom Prezidiyi Verhovnoyi Radi SRSR vid 22 lipnya 1944 roku za bojovi zaslugi i vmile komanduvannya vijskami v Vitebskij operaciyi general lejtenant Byeloborodov Opanas Pavlantijovich udostoyenij zvannya Geroya Radyanskogo Soyuzu z vruchennyam ordena Lenina i medali Zolota Zirka 4157 Ukazom Prezidiyi Verhovnoyi Radi SRSR vid 19 kvitnya 1945 roku za muzhnist i geroyizm viyavleni pri shturmi Kenigsbergu general lejtenant Byeloborodov Opanas Pavlantijovich nagorodzhenij drugoyu medallyu Zolota Zirka 5542 Nagorodzhenij p yatma ordenami Lenina ordenom Zhovtnevoyi Revolyuciyi p yatma ordenami Chervonogo Prapora ordenami Suvorova 1 go ta 2 go stupeniv Kutuzova 2 go stupenya Vitchiznyanoyi vijni 1 go stupenya Za sluzhbu Batkivshini v Zbrojnih Silah SRSR 3 go stupenya j medalyami Takozh nagorodzhenij nizkoyu nagorod inozemnih derzhav Chehoslovachchina Yugoslaviya Mongoliya Pochesnij gromadyanin mist Irkutsk Vitebsk Istra Krasnogorsk Moskovska oblast TvoriO P Byeloborodov ye avtorom knig spogadiv Skvoz ogon i tajgu M 1960 Prikaz komandira zakon dlya voina M 1969 Ratnyj podvig 2 e vid vipr i dop M 1973 Proryv na Harbin M 1982 Vsegda v boyu M 1984 Pam yatBronzove pogruddya Geroya vstanovleno v misti Irkutsku Im yam O P Byeloborodova nazvano vulici v mistah Moskva Irkutsk Kaliningrad Vitebsk U seli Baklash Irkutskoyi oblasti stvorenij i isnuye muzej O P Byeloborodova serednya shkola sela nosit jogo im ya DzherelaGeroi Sovetskogo Soyuza Kratkij biograficheskij slovar Pred red kollegii I N Shkadov T 1 Abaev Lyubichev M Voenizdat 1987 ros Stalingradskaya bitva Iyul 1942 fevral 1943 enciklopediya pod red M M Zagorulko 5 e izd ispr i dop Volgograd Izdatel 2012 ros Velikaya Otechestvennaya Komandarmy Voennyj biograficheskij slovar Pod obshej red M G Vozhakina M Zhukovskij Kuchkovo pole 2005 ros